Klorazepan

Klorazepan
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	kwas 7-chloro-2,3-dihydro-2,3-dihydroksy-5-fenylo-1H-1,4-benzodiazepino-3-karboksylowy
	Inne nazwy i oznaczenia
	klorazepat
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C16H11ClN2O3
Masa molowa	314,72 g/mol
Wygląd	ciało stałe
	Identyfikacja
Numer CAS	23887-31-2; 57109-90-7 (sól potasowa)
PubChem	2809
DrugBank	DB00628
SMILES
	C1=CC=C(C=C1)C2=NC(C(=O)NC3=C2C=C(C=C3)Cl)C(=O)O
InChI
	InChI=1S/C16H11ClN2O3/c17-10-6-7-12-11(8-10)13(9-4-2-1-3-5-9)19-14(16(21)22)15(20)18-12/h1-8,14H,(H,18,20)(H,21,22)
	InChIKey
	XDDJGVMJFWAHJX-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	rozpuszczalny
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-02-06]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki; sól dipotasowa klorazepanu
Zwroty H	H302, H361
Zwroty P	P281
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Szkodliwy; (Xn)
Zwroty R	R22, R63
Zwroty S	S22, S36/37/39
Numer RTECS	DE8750000
Dawka śmiertelna	LD50 880 mg/kg (szczur, doustnie); LD50 1320 mg/kg (szczur, doustnie)
	Podobne związki
Podobne związki	nordiazepam
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	N05BA05
Legalność w Polsce	substancja psychotropowa grupy IV-P
Stosowanie w ciąży	kategoria D
Farmakokinetyka
Działanie	przeciwlękowo, uspokajająco, przeciwdrgawkowo, nasennie
Biodostępność	91% (podanie doustne)
Okres półtrwania	40–100h (aktywne metabolity)
Metabolizm	wątrobowy
Wydalanie	z moczem
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie, dożylnie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Klorazepan (klorazepat, łac. clorazepatum) – organiczny związek chemiczny z grupy benzodiazepin, pochodnych 1,4-benzodiazepiny. W formie soli dwupotasowej stosowany jako psychotropowy lek benzodiazepinowy o umiarkowanym działaniu przeciwlękowym, nasennym i uspokajającym.

Działanie

Klorazepan działa przeciwlękowo, znosi uczucie zagrożenia, w większych dawkach uspokajająco i nasennie, ma także działanie przeciwdrgawkowe.

Sam klorazepan nie posiada działania biologicznego na OUN. Działa na zasadzie aktywnych metabolitów. W obecności tzw. kwasu solnego w żołądku klorazepan rozpada się szybko (ok. 30 min) do nordiazepamu, który jest jego aktywnym metabolitem dającym efekty działania, o czasie półtrwania podobnym do innych metabolitów diazepamu. Innym i ostatecznym metabolitem klorazepanu jest też oksazepam, wykazujący działanie nasenne^[3].

Działanie aktywnego metabolitu klorazepanu – nordiazepamu, jest wyjątkowo długie z uwagi na powolny proces jego metabolizmu wątrobowego.

Działania niepożądane

Lek może powodować uzależnienia. Po dłuższym przyjmowaniu nagłe odstawienie powoduje wystąpienie zespołu abstynencyjnego, który objawia się odbiciem działania leku, czyli niepokojem, drażliwością i zaburzeniami snu. Lek obniża sprawność psychofizyczną (pod wpływem leku nie wolno prowadzić pojazdów mechanicznych). Lek powoduje senność, uczucie znużenia, niepamięć następczą, zwłaszcza w większych dawkach^[3].

Przeciwwskazania

Leku nie wolno podawać pacjentom cierpiącym na jaskrę. Pacjenci cierpiący na niewydolność wątroby, miastenię, zespół bezdechu sennego powinni powiadomić o tym lekarza przed rozpoczęciem kuracji. Nie jest zalecany u dzieci poniżej 12. roku życia^[4].

Zastosowania

Klorazepan stosuje się w stanach lęku, niepokoju, napięcia nerwowego, łagodzenia objawów odstawiennych w alkoholizmie, jako lek wspomagający (jednak o stosunkowo słabym działaniu przeciwdrgawkowym) w różnych postaciach padaczki. Jest także stosowany w leczeniu objawowym podczas detoksykacji opioidowej^[4]. W przypadkach bezsenności czy stanów lękowych, klorazepan powinien być stosowany tylko gdy objawy są uciążliwe i uniemożliwiają pacjentowi normalne funkcjonowanie.

Interakcje

Leki przeciwhistaminowe, przeciwdepresyjne, psycholeptyczne, opioidowe leki przeciwbólowe oraz barbiturany, a także alkohol, sok grejpfrutowy i winogronowy, powodują nasilenie działania klorazepanu. Jednoczesne stosowanie klorazepanu z preparatami zawierającymi digoksynę może doprowadzić do nasilenia działania tej drugiej^[4]. Nie spożywać alkoholu podczas kuracji i do 3 dni po jej zakończeniu^[3]

Dawkowanie

Dawka jest ustalana przez lekarza. Czas leczenia powinien być możliwie najkrótszy i nie powinien przekraczać 8 do 12 tygodni, wliczając w to okres zmniejszania dawki i odstawiania leku. Dawka terapeutyczna wynosi od 5 do 30 mg raz na dobę wieczorem, zaleca się rozpoczynać leczenie od najmniejszej dawki^[5].

Preparaty dostępne na polskim rynku

Tranxene (Producent: Sanofi-Aventis)
- Postać: kapsułki; dawka: 5 mg, 10 mg; opakowanie: 30 kapsułek
- Postać: proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań; dawka: 20 mg; opakowanie: 5 fiolek z proszkiem + 5 ampułek rozpuszczalnika 2 ml
Cloranxen (Producent: Teva Pharmaceuticals Polska)
- Postać: tabletki; dawka: 5 mg, 10 mg; opakowanie: 30 tabletek

Przypisy

↑ Klorazepan (nr C1402) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ Clorazepic acid, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00628 (ang.).
↑ ^a ^b ^c Tranxene (Clorazepate Dipotassium): Side Effects, Interactions, Warning, Dosage & Uses, „RxList” [dostęp 2018-12-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Wojciech Kostowski, Zbigniew S. Herman: Farmakologia – podstawy farmakoterapii: podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 1569. ISBN 83-200-3352-7.
↑ Ulotka dołączona do opakowania: Tranxene. Sanofi-Aventis Sp. z o.o. [dostęp 2018-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-20)]. (pol.).

Bibliografia

Indeks leków – nazwy międzynarodowe 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 891–894. ISBN 978-83-7430-221-0.
Małgorzata Rzewuska: Leczenie zaburzeń psychicznych. Wyd. 3. Warszawa: PZWL, 2006. ISBN 83-200-3354-3.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[1] Klorazepan (nr C1402) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[DB-2] Clorazepic acid, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00628 (ang.).

[autonazwa1-3] Tranxene (Clorazepate Dipotassium): Side Effects, Interactions, Warning, Dosage & Uses, „RxList” [dostęp 2018-12-02] (ang.).

[Kostowski-4] Wojciech Kostowski, Zbigniew S. Herman: Farmakologia – podstawy farmakoterapii: podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 1569. ISBN 83-200-3352-7.

[ulotka-5] Ulotka dołączona do opakowania: Tranxene. Sanofi-Aventis Sp. z o.o. [dostęp 2018-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-20)]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]