1989
година
1989. je bila prosta godina.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vekovi: | |
| Decenije: | |
| Godine: | |
 1989 na Vikimedijinoj ostavi.
| |
Događaji
uredi
Januar
uredi- 20. januar — Džordž H. V. Buš inaugurisan za 41. predsednika SAD
- 24. januar — Američki serijski ubica Ted Bandi je pogubljen električnom stolicom zbog ubistva najmanje 30 žena.
Februar
uredi- 3. februar — Paragvajski predsednik Alfredo Stresner je zbačen u vojnom puču koji je predvodio Andres Rodrigez.
- 10. februar — Ron Braun je izabran za predsedavajućeg Demokratskog nacionalnog komiteta Demokratske stranke postavši prvi Afroamerikanac na čelu jedne od dve vodeće američke stranke.
- 12. februar — Sovjetski ratni brodovi su izgurali američke ratne brodove iz sovjetskih teritorijalnih voda u Crnom moru.
- 14. februar — Iranski verski vođa ajatolah Ruholah Homeini fatvom naredio smrtnu kaznu za engleskog pisca indijskog porekla Salmana Rušdija zbog dela „Satanski stihovi“, koje je u Iranu ocenjeno kao uvreda islama.
- 20. februar — Otpočeo je generalni štrajk albanskih rudara u rudniku Trepča kod Prištine, u znak protesta zbog najavljenih ustavnih i političkih promena.
- 27. februar — Posle sedam godina nesporazuma i međunarodne arbitraže Izrael Egiptu vratio grad Tabu na Crvenom moru, koji je okupirao u Šestodnevnom ratu 1967.
- 27. februar — Slovenački lider, Milan Kučan, na mitingu u Ljubljani podržao zahteve albanskih rudara.
- 28. februar — Milion ljudi na mitingu u Beogradu zahtevalo hapšenje najviših, tadašnjih, kosovskih funkcionera i iskazalo podršku Slobodanu Miloševiću.
Mart
uredi- 15. mart — Posle koncerta u Derventi, raspala se grupa "Bijelo dugme".
- 24. mart — U vodama Aljaske, tanker Ekson Valdez se nasukao i narednih dana ispustio je više od četiri miliona tona nafte.
- 28. mart — Skupština SR Srbije je proglasila amandmane na Ustav Srbije, kojim je pokrajinama oduzeta mogućnost veta na ustavne promene u Srbiji i deo zakonodavne, upravne i sudske funkcije.
April
uredi- 7. april — Sovjetska podmornica Komsomolec je potonula u Barencovom moru, usmrtivši 42 mornara.
- 9. april — Devetoaprilska tragedija
- 15. april — Na fudbalskom stadionu Hilsboro u Šefildu, na prepunjenim tribinama poginulo 96, a povređeno 200 osoba kada su na već pun stadion puštene nove grupe navijača.
- 17. april — Ciklon Orson
Maj
uredi- 2. maj — Mađarska otvorila granicu prema Austriji. Prve najave pada Gvozdene zavese.
- 6. maj — Na Pesma Evrovizije 1989. pobedu je odnela pesma Rock Me koju je izvodila grupa Riva.
- 8. maj — Slobodan Milošević izabran za predsednika Predsedništva SR Srbije
- 10. maj — FK Partizan je osvojio Kup Jugoslavije, posle 32 godine, pobedom nad Veležom iz Mostara rezultatom 6:1 na Stadionu JNA.
- 15. maj — Osnovan Radio B92
- Janez Drnovšek izabran za predsednika Predsedništva SFRJ.
- 19. maj — Tokom studentskih demonstracija u Pekingu smenjen generalni sekretar Komunističke partije Kine Džao Cijang jer se usprotivio vanrednim merama i primeni sile protiv studenata.
Jun
uredi- 3. jun — U eksploziji gasovoda na Transsibirskoj železnici dignuta su u vazduh dva putnička voza, pri čemu je poginulo 575 ljudi, a oko 600 je ranjeno.
- 4. jun — Kineske vlasti su rasturile studentske demonstracije na pekinškom trgu Tjenanmen na kojima je tražena demokratizacija zemlje.
- 4. jun — Crvena zvezda je postala prvak Evrope u atletici
- 5. jun — Nepoznati demonstrant je sam zaustavio kolonu kineskih tenkova tokom protesta na Tjenamenu, pre nego što je odvučen.
- 8. jun — Pomorski arheolog Robert Balard locirao je olupinu nemačkog bojnog broda Bizmark.
- 28. jun — Na Kosovu Polju više od milion ljudi prisustvovalo centralnoj proslavi 600 godina Kosovske bitke. Centralni govor održao Slobodan Milošević, tadašnji predsednik Predsedništva Srbije. Proslavi prisustvovali najviši jugoslovenski državni i partijski funkcioneri. Videti Proslava 600 godina Kosovske bitke
Jul
urediOvaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Avgust
uredi- 25. avgust — Posle 12 godina i šest milijardi pređenih kilometara, američki vasionski brod bez ljudske posade „Vojadžer 2“ dospeo je do planete Neptun i njenog satelita Triton i poslao na Zemlju snimke tih nebeskih tela.
Septembar
uredi- 10. septembar — Mađarska je otvorila granicu prema Zapadu i dopustila odlazak oko 7.000 izbeglica iz Istočne Nemačke u Zapadnu Nemačku.
- 12. septembar — U poljskom parlamentu prihvaćena vlada jednog od lidera pokreta Solidarnost Tadeuša Mazovjeckog, čime je formalno okončana vladavina komunista u Poljskoj.
- 27. septembar — Skupština Slovenije usvojila amandmane na republički Ustav kojima proglašava prioritet republičkog zakonodavstva nad saveznim.
Oktobar
uredi- 2. oktobar — Gari Kasparov je pobedio na šahovskom turniru u Tilburgu.
- 15. oktobar — Svečano otvorena rekonstruisana i dograđena zgrada Narodnog pozorišta u Beogradu nakon trogodišnje rekonstrukcije.
Novembar
uredi- 9. novembar — Istočnonemačke vlasti ukinule su zabranu prelaska iz istočnog u zapadni deo Nemačke i isto veče hiljade građana okupilo se i otpočelo rušenje Berlinskog zida.
- 10. novembar — Bugarski komunistički lider Todor Živkov smenjen s vlasti nakon 33-godišnje vladavine.
- 17. novembar — U eksploziji u rudniku uglja u Aleksincu poginulo 92 rudara.
- 22. novembar — U Bejrutu ubijen predsednik Libana Rene Muavad, dok je prolazio kroz grad u svečanoj povorci povodom Dana nezavisnosti.
Decembar
uredi- 1. decembar — Srbija uvodi ekonomske sankcije prema Sloveniji, započinje bojkot slovenačke robe u srpskim prodavnicama.
- 14. decembar — Opozicioni lider Patrisio Ajlvin izabran za predsednika Čilea na prvim slobodnim izborima u toj zemlji od 1970.
- 16. decembar — Početak protesta u Temišvaru protiv komunističkih vlasti, protesti koji su započeli u Rumunskoj revoluciji decembra 1989. godine
- 20. decembar — SAD su počele invaziju na Panamu radi zbacivanja bivšeg američkog štićenika, premijera Manuela Norijege.
- 25. decembar — Predsednik Rumunije Nikolaje Čaušesku osuđen na smrtnu kaznu streljanjem, okončana vladavina komunizma u ovoj državi.
Rođenja
urediJanuar
uredi- 4. januar — Labrint, engleski muzičar i muzički producent
- 4. januar — Marko Novaković, srpski kajakaš
- 9. januar — Nina Dobrev, kanadsko-bugarska glumica
- 9. januar — Samardo Samjuels, jamajkanski košarkaš
- 12. januar — Aksel Vitsel, belgijski fudbaler
- 12. januar — Branko Lazić, srpski košarkaš
- 13. januar — Jovana Pajić, srpska pevačica
- 17. januar — Antoan Dio, francuski košarkaš
- 21. januar —
- Doguš Balbaj, turski košarkaš
- Henrih Mhitarjan, jermenski fudbaler
- 24. januar — Đare, srpski reper
- 30. januar — Josip Pivarić, hrvatski fudbaler
Februar
uredi- 2. februar — Ivan Perišić, hrvatski fudbaler
- 3. februar — Slobodan Rajković, srpski fudbaler
- 3. februar — Gabor Kasa, srpski biciklista
- 7. februar — Nikos Kalates, grčki košarkaš
- 7. februar — Ajzeja Tomas, američki košarkaš
- 9. februar — Pablo Agilar, španski košarkaš
- 16. februar — Elizabet Olsen, američka glumica
- 18. februar — Sonja Petrović, srpska košarkašica
- 19. februar — Stefan Živanović, srpski košarkaš
- 20. februar — Stefan Stojačić, srpski košarkaš
- 21. februar — Korbin Blu, američki glumac, muzičar i model
- 24. februar — Danijel Kaluja, engleski glumac i scenarista
- 25. februar — Milan Badelj, hrvatski fudbaler
- 28. februar — Čarls Dženkins, američko-srpski košarkaš
Mart
uredi- 1. mart — Olivera Moldovan, srpska kajakašica
- 2. mart — Tobi Aldervajreld, belgijski fudbaler
- 2. mart — Marsel Hiršer, austrijski alpski skijaš
- 3. mart — Dušan Katnić, srpski košarkaš
- 6. mart — Agnješka Radvanjska, poljska teniserka
- 8. mart — Radosav Petrović, srpski fudbaler
- 11. mart — Malkom Delejni, američki košarkaš
- 11. mart — Anton Jelčin, američki glumac († 2016)
- 12. mart — Bela Moreti, američka pornografska glumica
- 13. mart — Holger Badštuber, nemački fudbaler
- 13. mart — Marko Marin, nemački fudbaler
- 15. mart — Adrijen Silva, portugalski fudbaler
- 16. mart — Blejk Grifin, američki košarkaš
- 17. mart — Neven Majstorović, srpski odbojkaš
- 18. mart — Lili Kolins, engleska glumica i model
- 18. mart — Filip Krušlin, hrvatski košarkaš
- 21. mart — Žordi Alba, španski fudbaler
- 23. mart — Nikola Gulan, srpski fudbaler
- 25. mart — Džejms Anderson, američki košarkaš
- 29. mart — Latavijus Vilijams, američki košarkaš
- 30. mart — Tamara Dragičević, srpska glumica
- 30. mart — Žoao Souza, portugalski teniser
April
uredi- 2. april — Milenko Zorić, srpski kajakaš
- 2. april — Giorgi Šermadini, gruzijski košarkaš
- 4. april — Ivan Smiljanić, srpski košarkaš
- 5. april — Džastin Holidej, američki košarkaš
- 5. april — Lili Džejms, engleska glumica
- 10. april — Tomas Ertel, francuski košarkaš
- 12. april — Sonja Mugoša, srpska klizačica
- 12. april — Adam Hanga, mađarski košarkaš
- 14. april — Nenad Beđik, srpski veslač
- 18. april — Bojan Bogdanović, hrvatski košarkaš
- 19. april — Marko Arnautović, austrijski fudbaler
- 22. april — Jasper Silesen, holandski fudbalski golman
- 23. april — Nikol Vajdišova, češka teniserka
- 27. april — Jovana Nikolić, srpska klizačica
- 28. april — Jelena Bruks, srpska košarkašica
- 29. april — Domagoj Vida, hrvatski fudbaler
Maj
uredi- 1. maj:
- Robin Bencing, nemački košarkaš
- Hristina Kozlovska, ukrajinska spisateljica, pesnikinja i novinarka
- 3. maj — Sela Su, belgijska muzičarka
- 5. maj — Kris Braun, američki pevač, plesač i glumac
- 5. maj — Fran Pilepić, hrvatski košarkaš
- 5. maj — Seku Sanogo, fudbaler iz Obale Slonovače
- 6. maj — Dominika Cibulkova, slovačka teniserka
- 8. maj — Benoa Per, francuski teniser
- 11. maj — Đovani dos Santos, meksički fudbaler
- 11. maj — Dragan Milosavljević, srpski košarkaš
- 16. maj — Behati Prinslu, namibijska manekenka i model
- 23. maj — Džeferi Tejlor, američko-švedski košarkaš
- 24. maj — Pavel Gromiko, ruski košarkaš
- 24. maj — Kalin Lukas, američki košarkaš
- 24. maj — Dži-Izi, američki muzičar i muzički producent
- 28. maj — Stefan Balmazović, srpski košarkaš
- 31. maj — Nemanja Milunović, srpski fudbaler
- 31. maj — Marko Rojs, nemački fudbaler
Jun
uredi- 3. jun — Imodžen Puts, engleska glumica
- 5. jun — Filip Čović, srpski košarkaš
- 8. jun — Timea Bačinski, švajcarska teniserka
- 8. jun — Uroš Luković, srpski košarkaš
- 9. jun — Slavko Perović, srpski fudbaler
- 10. jun — El Fardu Ben, komorski fudbaler
- 10. jun — Aleksandra Stan, rumunska muzičarka
- 12. jun — Džef Bruks, američko-italijanski košarkaš
- 13. jun — Srđan Nikolovski, srpski lekar i naučnik
- 14. jun — Lusi Hejl, američka glumica i pevačica
- 14. jun — Kori Higins, američki košarkaš
- 17. jun — Sajmon Betl, američka glumica i pevačica († 2014)
- 17. jun — Vladimir Lučić, srpski košarkaš
- 18. jun — Pjer Emerik Obamejang, gabonski fudbaler
- 22. jun — Zoran Dragić, slovenački košarkaš
- 22. jun — Vilijam Mozli, američki košarkaš
- 27. jun — Metju Luis, engleski glumac
- 29. jun — Kolton Ajverson, američki košarkaš
Jul
uredi- 1. jul — Danijel Rikardo, australijski automobilista
- 2. jul — Katarina Živković, srpska pevačica
- 3. jul — Keni Gabrijel, američki košarkaš
- 5. jul — Dejan Lovren, hrvatski fudbaler
- 7. jul — Nikola Marković, srpski košarkaš
- 8. jul — Stevan Jelovac, srpski košarkaš († 2021)
- 11. jul — Martin Kližan, slovački teniser
- 13. jul — Saša Čađo, srpska košarkašica
- 15. jul — Entoni Randolf, američko-slovenački košarkaš
- 16. jul — Garet Bejl, velški fudbaler
- 16. jul — Ivan Strinić, hrvatski fudbaler
- 18. jul — Semjon Antonov, ruski košarkaš
- 20. jul — Jurij Gazinski, ruski fudbaler
- 21. jul — Miro Bilan, hrvatski košarkaš
- 21. jul — Vesna Dolonc, srpska teniserka
- 21. jul — Džuno Templ, engleska glumica
- 21. jul — Kris Ganter, velški fudbaler
- 23. jul — Miloš Vesić, srpski fudbalski golman
- 23. jul — Danijel Redklif, engleski glumac
- 25. jul — Bredli Vonamejker, američki košarkaš
- 25. jul — Stefan Petrušić, srpski pevač
- 31. jul — Viktorija Azarenka, beloruska teniserka
Avgust
uredi- 1. avgust — Malkom Armsted, američki košarkaš
- 2. avgust — Naser Čadli, belgijski fudbaler
- 3. avgust — Žil Bjanki, francuski automobilista († 2015)
- 5. avgust — Danica Radojičić, srpska farmaceutkinja, naučnica i pevačica
- 7. avgust — Demar Derozan, američki košarkaš
- 12. avgust — Tom Kleverli, engleski fudbaler
- 14. avgust — Ander Erera, španski fudbaler
- 15. avgust — Džo Džonas, američki muzičar i glumac, najpoznatiji kao član grupe Jonas Brothers
- 16. avgust — Musa Sisoko, francuski fudbaler
- 18. avgust — Ana Dabović, srpska košarkašica
- 21. avgust — Rajko Brežančić, srpski fudbaler
- 21. avgust — Hejden Panetijer, američka glumica, model i pevačica
- 21. avgust — Dmitrij Hvostov, ruski košarkaš
- 22. avgust — Sead Šehović, crnogorski košarkaš
- 25. avgust — Kajl Kjurik, američko-slovački košarkaš
- 25. avgust — Nikola Malešević, srpski košarkaš
- 25. avgust — Kevin Džouns, američki košarkaš
- 26. avgust — Džejms Harden, američki košarkaš
- 28. avgust — Valteri Botas, finski automobilista
- 29. avgust — Branislav Trajković, srpski fudbaler
- 30. avgust — Bibi Reksa, američka muzičarka i muzička producentkinja
Septembar
uredi- 1. septembar — Bil Kaulic, nemački muzičar
- 1. septembar — Danijel Staridž, engleski fudbaler
- 1. septembar — Janis Strelnijeks, letonski košarkaš
- 4. septembar — Rikardinjo, brazilski fudbaler
- 5. septembar — Ket Grejam, američka glumica, pevačica, plesačica i model
- 8. septembar — Aviči, švedski muzičar, muzički producent i di-džej († 2018)
- 9. septembar — Dairis Bertans, letonski košarkaš
- 12. septembar — Rafal Majka, poljski biciklista
- 12. septembar — Anja Šaranović, srpska manekenka
- 13. septembar — Tomas Miler, nemački fudbaler
- 14. septembar — Džimi Batler, američki košarkaš
- 15. septembar — Ilnur Zakarin, ruski biciklista
- 18. septembar — Serž Ibaka, kongoansko-španski košarkaš
- 18. septembar — Edvin Džekson, francuski košarkaš
- 21. septembar — Džejson Derulo, američki muzičar
- 22. septembar — Darko Balaban, srpski košarkaš
Oktobar
uredi- 1. oktobar — Bri Larson, američka glumica
- 4. oktobar — Dakota Džonson, američka glumica i model
- 12. oktobar — Marko Ivković, navijač Crvene zvezde koji je tragično izgubio život u Istanbulu, uoči utakmice košarkaške Evrolige († 2014)
- 13. oktobar — Aleksandrija Okasio-Kortez, američka političarka i aktivistkinja
- 15. oktobar — Entoni Džošua, engleski bokser
- 17. oktobar — Miloš Dimić, srpski košarkaš
- 19. oktobar — Mindaugas Kuzminskas, litvanski košarkaš
- 19. oktobar — Nikolija Jovanović, srpska pevačica
- 20. oktobar — Janina Vikmajer, belgijska teniserka
- 20. oktobar — Džes Glin, engleska muzičarka
- 22. oktobar — Vili Voren, američki košarkaš
- 23. oktobar — Ajsis Tejlor, američka pornografska glumica
- 24. oktobar — Ognjen Vranješ, bosanskohercegovački fudbaler
- 25. oktobar — Mija Vašikovska, australijska glumica i rediteljka
- 27. oktobar — Jovana Gavrilović, srpska glumica
- 29. oktobar — Primož Roglič, slovenački biciklista i ski skakač
- 31. oktobar — Matea Milosavljević, srpska glumica
Novembar
uredi- 1. novembar — Mihail Dudaš, srpski atletičar
- 2. novembar — Stevan Jovetić, crnogorski fudbaler
- 2. novembar — Tibor Plajs, nemački košarkaš
- 10. novembar — Taron Edžerton, velški glumac
- 10. novembar — Džejkob Pulen, američko-gruzijski košarkaš
- 11. novembar — Džo Regland, američko-liberijski košarkaš
- 16. novembar — Milan Mačvan, srpski košarkaš
- 16. novembar — Rasta, srpski muzičar i muzički producent
- 19. novembar — Kenet Farid, američki košarkaš
- 19. novembar — Tajga, američki hip hop muzičar i glumac
- 21. novembar — Fabijan Delf, engleski fudbaler
- 21. novembar — Kris Singlton, američki košarkaš
- 28. novembar — Di Džej Sili, američki košarkaš
Decembar
uredi- 2. decembar — Mateo Darmijan, italijanski fudbaler
- 4. decembar — Duško Bunić, srpski košarkaš
- 7. decembar — Kevin Serafen, francuski košarkaš
- 7. decembar — Nikolas Hoult, engleski glumac
- 11. decembar — Džordan Tiodor, američki košarkaš
- 13. decembar — Stefan Birčević, srpski košarkaš
- 13. decembar — Mikel Landa, španski biciklista
- 13. decembar — Tejlor Svift, američka muzičarka, muzička producentkinja i glumica
- 18. decembar — Ešli Benson, američka glumica i model
- 19. decembar — Nikola Jevtović, srpski košarkaš
- 24. decembar — Stiv Džonson, američki teniser
- 27. decembar — Bendžamin Smit, engleski glumac
- 29. decembar — Kej Nišikori, japanski teniser
Smrti
urediJanuar
uredi- 7. januar — Hirohito, japanski car (* 1901)
- 22. januar — Miodrag Andrić, srpski glumac (* 1943)
- 23. januar — Salvador Dali, španski slikar (* 1904)
- 24. januar — Ted Bandi, američki masovni ubica (* 1946)
Februar
uredi- 27. februar — Konrad Lorenc, austrijski prirodnjak, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1973. (* 1903)
Mart
uredi- 8. mart — Jelisaveta Bikova, sovjetska šahistkinja i svetska šampionka u šahu (* 1913)
- 14. mart — Zita od Burbon-Parme, austrijska carica i ugarska kraljica (* 1892)
April
uredi- 30. april — Serđo Leone, italijanski reditelj (* 1929)
Maj
uredi- 2. maj — Branko Majer, jugoslovenski i hrvatski reditelj, scenarista i glumac (* 1914)
- 20. maj — Džon Hiks, britanski ekonomista i Nobelovac 1972. (* 1904)
Jun
uredi- 3. jun — Ruholah Homeini, iranski verski vođa (* 1902)
- 27. jun — Stevan Vilotić, jugoslovenski i srpski fudbaler i fudbalski trener (* 1925)
Jul
uredi- 2. jul — Andrej Gromiko, sovjetski političar (* 1909)
- 6. jul — Janoš Kadar, mađarski političar (* 1912)
- 10. jul — Mel Blank, američki glumac (* 1908)
- 11. jul — Lorens Olivije, britanski glumac (* 1907)
- 16. jul — Herbert fon Karajan, austrijski kompozitor (* 1908)
Avgust
uredi- 7. avgust — Mira Trailović, srpski pozorišni režiser, osnivač Ateljea 212 i BITEF-a (* 1924)
Septembar
uredi- 30. septembar — Oskar Davičo, srpski književnik (* 1909)
Oktobar
uredi- 4. oktobar — Grejam Čepmen, engleski glumac (* 1941)
- 6. oktobar — Beti Dejvis, američka glumica (* 1908)
- 15. oktobar — Danilo Kiš, srpski književnik (* 1935)
- 25. oktobar — Milo Đukanović, srpski književnik (* 1927)
Novembar
uredi- 5. novembar — Vladimir Horovic, ruski pijanista (* 1903)
- 16. novembar — Franc Jozef II, knez Lihtenštajna (* 1906)
Decembar
uredi- 3. decembar — Fernando Martin, španski košarkaš (* 1962)
- 6. decembar — Ćamil Sijarić, književnik (* 1913)
- 13. decembar — Velimir Terzić, general JNA i istoričar (* 1908)
- 14. decembar — Andrej Saharov, ruski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1975. (* 1921)
- 22. decembar — Semjuel Beket, irski pisac i dobitnik Nobelove nagrade 1969. (* 1906)
- 25. decembar — Nikolaje Čaušesku, rumunski političar (* 1918)
- 27. novembar — Zuko Džumhur, putopisac, slikar i karikaturista (* 1921)
Nepoznat datum
uredi- Sterjo Spase, makedonski i albanski pisac (* 1914)