(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Italy - Wikipitiya とべいたり內容

Italy

makayzaay i Wikipitiya
Flag of Italy.svg
u hata nu Italy

u Italy (よし大利おおとし) sa i labu nu Europe, itiza i 42 50 N, 12 50 E

u ahebal nu lala' mapulung sa izaw ku 301,340 km2

u ahebal nu lalaay sa izaw ku 294,140 km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 7,200 km2

hamin nu tademawan sa 62,007,540.

kakalukan umah sa 47.10%, kilakilangan umah sa 31.40%, zumaay henay umah sa 21.50%

caay kai liwliw nu Taywan.

よし大利おおとし共和きょうわこくよし大利おおとし:Repubblica Italiana,通稱つうしょう大利おおとし(Italia),いちおうしゅう主權しゅけん國家こっか主要しゅようよし於南おうてきくつがたたいらやすし半島はんとうよし大利おおとし半島はんとう)及兩個りゃんこ地中海ちちゅうかい島嶼とうしょ西にし西里にしさととうかず薩丁あまとうしょ組成そせい國際こくさいだい碼為IT。

Italy (よし大利おおとし) masakaputay kapulungan a kanatal “Italy a kamu, Repubblica Italiana, ngangan Italy “Italia”, nu Europe misakakuay a kanatal, angangan uyni i nutimulan a Ou-cu masakucuay a Ya-pin-nin (たいらやすし) pankiw subal “Italy pangkiw subal” atu tusaay a Mediterranean (地中海ちちゅうかい) subal Si-si-li (西にし西里にしさと) a subal atu Sa-tin-ni-ya a subal a nisakaput, kitakit a mangngu IT.

よし大利おおとし北方ほっぽうてきおもねしか卑斯山地やまちあずかほうこくみず奧地おくち以及斯洛維尼せっ壤,其領包圍ほういちょ兩個りゃんこほろかた國家こっか一聖馬利諾和梵蒂岡,而在みずよう有座ありざ落於だく湖畔こはんてき大利おおとし坎波內這さかいがい領土りょうど

Italy nuwamisan Alps a buyu' (おもねしか卑斯やま) a kakitizaan nu France (ほうこく), Switzerland (みず), Austria (奧地おくち) atu Slovenia (斯洛維尼) matatiles ku lala’, nu zumaan a lala’ mitaliyuk  tu tusaay a kasaadidi'ay a kanatal San Marino (きよしうまとしだく) atu Vatican (梵蒂おか), i Switzerland (みず) izaw ku tizaay i Lu-cya-nuw (だく) a taku tapiingan nu taku u Italy Kan-pou-ney (坎波內) kuynian i likutay a lala’.

tapang tusu nu kanatal (首都しゅと)

[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tusu nu kanatal sa u Rome (うま).

kakininan nu kanatal demiad (國家こっかねん)

[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

kakining nu kanatal demiad sa 2 bulad 6 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首げんしゅ)

[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Sergio Mattarella (Sayelciyaw.Matalyela ふさがしかこげ·とうかみなりひしげ), 1941 a mihca 7 a bulad 23 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Italy (よし大利おおとし) ayza, micakat a demiad sa i 2015 a mihca 2 bulad 3 demiad.

よし大利おおとしてき歷史れきしろんしたがえ文化ぶんかある社會しゃかい發展はってん角度かくどざい地中海ちちゅうかい地區ちく佔據ちょさい重要じゅうようてき地位ちいしたがえよし大利おおとしさかい內多進行しんこうてき考古こうこ活動かつどう得知とくちほんてき歷史れきし以追さかのぼ至大しだいやく200,000ねんまえてき舊石器時代きゅうせっきじだい大利おおとし人文じんぶん相當そうとう深厚しんこうこく許多きょた地區ちくみやこゆうちょ重要じゅうようてき考古こうこのこれい如拉ひのと姆、たく斯卡おさめゆたかぬのとぎ及巴西利にしり卡塔とう

Italy a laylay, anu makay lalangawan atu syakay u nipalahadan piazih i Ti-cung-Hay amin a kakitizaan macalap ku kahenulan a singangan. maka Italy labu nu kanatal katuud ku mikawaway micekiway tu kasumamadan a tuud i kawaw a matineng tu tiniay a kakitizaan a laylay taneng taayaw mikilim katukuh pakalal tu 2000,000 a mihcaan ayaw nu malumanay nu ba’tuay a ziday. Italy mutesek kibetu ku tineng tu lalangawan, Italy a kanatal yadah ku kakitizaan u kahenulan micekiw tu kasumamadan nisubelidan a tuud, mahiniay u La-tin-mu (ひしげひのと姆), Tu-s-ka-na (たく斯卡おさめ), Un-pu-li-ya (ゆたかぬのとぎ) atu Pa-si-li-ka-ta (ともえ西利にしり卡塔) a kakitizaan.

まれ臘人ざいまえ8いたり7世紀せいき曾在西にし西里にしさととう及義大利おおとし半島はんとう南部なんぶ地區ちく進行しんこう殖民しょくみん活動かつどう所以ゆえん這些古希こき臘人ざい大利おおとし半島はんとう南部なんぶ建立こんりゅうてき殖民しょくみんじょうくにしょうためだいまれ臘。うま從前じゅうぜん8世紀せいきてき一個小型農業社會逐漸發展成一個環繞地中海的龐大帝國。

Greece a tademaw (まれ臘人) i ayaw nu waluay katukuh pituay tu kasumamadan a mihcaan hawsa na i Sicily a subal (西にし西里にしさととう) atu Italy pankiw (よし大利おおとし半島はんとう) a subal nutimulan a kakitizaan mikawaw tu micumuday a tademaw, sisa uynian kasumamadan Greece a tademaw i Italy pangkiw a suba nutmulan patizeng tu mucumuday a tuse sakaput pangangan han tu tabakiay a Greece (だいまれ). kasumamadan a Roma (うま) i ayaw waluay kasumamadan a mihcaan u adidi’ay malukay nu syahuy haymaw sa malahad masataliyuk tu ku Ti-cung-hay u satabakiay hungti a kanatal.

よし大利おおとし領土りょうど以自おうしゅう大陸たいりく延伸えんしんいれ地中海ちちゅうかいてきくつがたてきたいらやすし半島はんとうためぬしかず兩個りゃんこ主要しゅよう島嶼とうしょ—薩丁とうかず西にし西里にしさととう組成そせい分別ふんべつため地中海ちちゅうかいだいいちだいだい島嶼とうしょ)。以此三部分義大利水域分為:東北とうほくかたてきとくさとかいひがし南方なんぽうためおくかい西南せいなんかたためだい勒尼安海あんかい西にし北方ほっぽうそく古里ふるさとかい

Italy hekal a lala’ u angangan namay Ou-cu-talu mulalad micumud tu Ti-cung-hay masaamingucuay a Ya-pin-nin pangkiw a subal, atu tusaay angangan a subal-Sa-tin a subal atu Si-si-li-taw a nisakaput “palasic i Mediterranean (地中海ちちゅうかい) u saayaway atu sakatusa a subal” uyni tuluay a kalasic i Italy a liwliw nu nanum malalasic, nuwalian nuwamisan a Ya-te-li-ya a bayu, nuwalian nutimulanu I-aw-ni-ya a bayu (おくかい), satipan nutimulan u Ti-le-ni-an a bayu (だい勒尼安海あんかい), satipan nuwamisan u Li-ku-li-ya a bayu (古里ふるさとかい).

よし大利おおとし現行げんこう憲法けんぽう於1947ねん12月22にちゆかり立憲りっけん大會たいかい通過つうか憲法けんぽう規定きてい大利おおとし一個建立在勞動基礎上的民主共和國。

よし大利おおとし國會こっかい最高さいこう立法りっぽう監督かんとく機構きこう採用さいよう兩院りょういんせい議會ぎかい形式けいしきゆかり共和きょうわこく參議院さんぎいん眾議いん組成そせい兩院りょういん權力けんりょく相等そうとう各自かくじ通過つうか決議けつぎただし兩院りょういん決議けつぎ相互そうご關聯かんれん

Italy ayzaay a hulic i 1947 a mihcaan sabaw tusa a bulad tusa a bataay izaw ku tusa a demiad patizengan tu hulic malaku’t tu nikayngian. hulic nilekecan Italy u cacay patizangay i misakakawaway u angangan u binawlanay masakaputay kapulungan a kanatal. Italy a tatengilan tu kawaw u satalakaway patizengay tu hulic atu miazihay mikuwanay a sakaput, auuyzan tusa huing a lekec tatengilal tu kawaw nu kanatal, u masakaputay kapulungan a kanatal u tusaay a pahulican a giing a nisakaput. tusaay a pahuingang malecad situngu tu sakuwan, taneng misakaku makaawas tu nipaketunan tu kawawa, nika tusaay a huing paketun tu kawaw masalitin tu.

根據こんきょ國際こくさい貨幣かへい基金ききんてきGDP資料しりょうよし大利おおとしざい2008ねん世界せかいだい7だい經濟けいざいたい,僅次於美こく中國ちゅうごく日本にっぽんとくこく英國えいこくほうこく大利おおとしおうしゅうよんだい經濟けいざいたいいち,也是八國集團及歐洲聯盟的成員。

ざいだい世界せかい大戰たいせん結束けっそくよし大利おおとししたがえ一個以農業為基礎的虛弱經濟體,なりため高度こうど工業こうぎょう國家こっか國際こくさい貿易ぼうえきあずか出口いでぐち金額きんがくきょ世界せかいりょうさき地位ちいてき國家こっか僅如此,よし大利おおとし經濟けいざい規模きぼあずか英國えいこく經濟けいざい相當そうとう

duduc tu kitakit u salaliyun tu kalisiw  tu GDP a nisulitan, Italy i 2008 a mihcaan i kitakit u saka pitu nu tabakiay a sakikalisiwan, kina cacay dada’ i Amilika, China, Japan, Germany, United Kingdom atu France. Italy nu Europe sepatay tabakiay a sakikalisiwan tu cacay, uyzaan aca nusiwaay a kanatal saupu a sakaput atu Europe makakadumay sakaput a tademaw.

i sakatusa a ngangayaw nu kitakit mapahezek hawsa, Italy angangan makay malukay a kawaw malawacu’ ku sakikalisiw, satu mala u talakaway tu nu kikayay a kusi nu kanatal atu kitakit paliwalay nipatahkalay tu tuud a  kalisiw i kitakit u saayaway singanganay a kanatal. caay ka hini dada’, Italy a sakikalisiw atu United Kingdom kayadah ku nikacunus tu sakakikalisiw.

大利おおとし人口じんこうざい2008ねん結束けっそくやめけい超過ちょうか6,000まんにん目前もくぜんざいおうめいはいめいだい4,也是世界せかいじょう人口じんこうだい23てき國家こっか大利おおとしてき人口じんこう密度みつどためごと平方ひらかた公里くり199.2人ふたりきょおうめいだい5大利おおとし北部ほくぶてき密度みつど最高さいこう面積めんせき全國ぜんこく1/3,而人口じんこうそくいく乎有全國ぜんこくてき50%。

Italy a tademaw i 2008 a mihcaan mahezek hawsa malakui’ tu 6,000 a mang ku tademaw, i mahini i Europe a malasacabayay (Europe Union おうめい) kasiluc nu ngangan sakasepat, uyza aca i kitakitay a tademaw saka 23 a nu katuud a kanatal. Italy kazeke nu tademaw paypinbang kungli 199.2 ku tademaw, u sakalima nu Europe a malasacabayay (Europe Union おうめい). Italy nuwamisan u satalakaway mazeketay, u ahebal macalap hamin nu kanatal tu 2/3, u tademaw hamin i kanatal 50%.

だい世界せかい大戰たいせんよし大利おおとしいんため長期ちょうきてき經濟けいざい衰弱すいじゃく所以ゆえんごうむらてき人口じんこう紛紛ふんぷん遷移せんいいた城市じょうしざい這同許多きょた外國がいこく移民いみん紛紛ふんぷんうつりきょいたよし大利おおとしさかい內。こう出生しゅっしょうりついちちょく持續じぞくいた1970年代ねんだいためどめしかこう逐漸下降かこうしょ以到2008ねんゆう5ふん1てき大利おおとしじん超過ちょうか65さい

sakatusa a ngangayaw nu kitakit hawsa, Italy zayhan matenes malawacu ku sakikalisiw, sisa niyazu’ay a tademaw katuud ku mabulaw tayza i tuse. namahini hawsa, katuud ku nu zumaay a kanatalmabulaway a tademaw katuud satu ku mabulaway muenengay tayza i Italy. satalakaw ku nilecuh tulin katuku i 1970 a mihcaan amasatezep, namahini haymaw satu maselep, sisa katukuh i 2008 a mihcaan, izaw ku lima tu cacay i Italy a tademaw macaliway ku 65 a mihcaan ku nikauzip.

しかよし大利おおとし政府せいふなみぼつゆう正式せいしきはたうま天主教てんしゅきょうあきらていため國教こっきょううま天主教てんしゅきょうため大利おおとしだい一大いちだい宗教しゅうきょう大約たいやくゆう87.8%てき大利おおとしじん信仰しんこう天主教てんしゅきょうかいとうなかやくゆう1/3てきじん(36.8%)けんまこと教徒きょうと根據こんきょEurobarometerざい2005ねん進行しんこうてき調ちょう顯示けんじ

Italy a cen-bu caay pisatatenga’ u Roma a tingsikiw panutekan u kiwkay nu kanatal, Roma a tingsikiw nu Italy saayaway u tabakiay a singcu. pakala tu 87.8% nu Italy a tademaw u singku sa u tingsukiw, iteban izaw tu ku 1/3 ku tademaw “36.8%” u mililulay sinziya. duduc tu Eurobarometer i 2005 a mihcaan malingatu patahkal tu nikisnaan.

よしだい利直としなおいた1861ねん合併がっぺいこうざいなりためいち國家こっかいん此在歷史れきしじょう曾經存在そんざい於義大利おおとし半島はんとうてき政體せいたい傳統でんとう藝術げいじゅつ活動かつどう歸屬きぞくざいよしだい利之としゆき。雖然這些地區ちくてき政治せいじ及社かい制度せいど獨立どくりつうんさくよし大利おおとしざい歷史れきし文化ぶんかじょうてき遺產いさん仍然相當そうとう巨大きょだいてき大利おおとし目前もくぜんようゆう53處世しょせいかい遺產いさん,也是世界せかいじょうようゆう最多さいた世界せかい遺產いさんてき國家こっか大利おおとし全國ぜんこく估計ゆう100,000にんなん形式けいしきてきねんぶつ博物館はくぶつかん宮殿きゅうでん建築けんちくぶつ、雕像、きょうどう藝術げいじゅつ畫廊がろう別墅べっしょ噴泉ふんせん歷史れきし建築けんちくあずか考古こうこ遺跡いせき

Italy katukuh i 1861 a mihcaan mapapulung zikuzan kya mala u cacayay tu a kanatal, satu i laylay naizaw tu i Italy a kumay (よし大利おおとし半島はんとう) a cence, kasumamadan a lalangawan tu tineng nalimaan dadiw a kawaw mahamin mapanukas tungusay tu nu Italy. kanahatu uynian a kakitizaan cence atu syakay likec misateked a mikawaw, Italy i laylay atu lalangawan kasumamadan nisubelidan a zaysang mahiza tu kasatabaki yadah. Italy imahini izaw ku 53 a kakitizaan kitakit kasumamadan nisubelidan a zaysang, i kitakit aca u sayadahay kasumamadan nisubelidan a zaysang a kanatal i kitakit. Italy mahamin i kanatal pulung nisulitan izaw ku 1000,000 ku mahicahicaay a wayway nu sakiningan a tuud “ pisupedad piazihan tu tuud,pienengan nu huti a luma’, nisangaan tu luma’, mituktukay misengiay tu tademaw, kiwkay, nalimaan mikulitan tu salining, u tabakiay salunganay a luma’, mabuwahay a nemnem, laylay misangaan tu luma’ atu micekiway tu kasumamada nazipaan.

よし大利おおとしてき國家こっか鐵路てつろもうよしFerrovie dello Statoしょ管理かんりてき,2003ねんてき總長そうちょうため16,287公里くり,其中69%ため電氣でんき鐵路てつろ,而火しゃあたまそくゆう4,937輛。國家こっか水路すいろもう包括ほうかつ運河うんが及河どうざい內)ざい2002ねんのりゆう1,477公里くりちょうざい2004ねんよし大利おおとしてき主要しゅようじょう大約たいやくゆう30包括ほうかつまいらんてきまいらんしか彭薩じょう及羅てきうま-菲烏まいだくじょう這2くるるひもじょう)及43座主ざすよう港口こうこう包括ほうかつねつ內亞海港かいこうざい內(它是大利おおとし最大さいだいてき港口こうこう,也是地中海ちちゅうかいだい2大港おおみなと,僅次於法こくさい)。ざい2005ねんよし大利おおとし民間みんかんせんせきゆう389,000そう,而商船しょうせんそくゆう581そう

Italy a kanatal silamalay a zazan wanglu nu Ferrovie dello Stato a nikuwanan, 2003 a mihcaan pulung a katanaya’ 16,287 kungli, uyza 69% nu dingkiay silamalay a zazan, u silamalay a tangah izaw ku 4.937 a tangah. kanatalay nanumay a zazan wanglu “pasu miculu’ay i sauwac atu saculil nu sauwac” i 2002 a mihcaan hawsa izaw ku 1,477 kungli katanaya’ i 2004 a mihcaan, Italy angangan a pahikukian pakala tu 30 a pahikukian, “pasu Milano (Mi-lan まいらん) a Mi-lan-Ma-al-pung-sa a pahikukian (べいらんしか彭薩じょう) atu Roma (うま) a Roma-Fiumicino a pahikukian (うま-菲烏まいじょう) uyni tusaay Ci-niw a pahikukian” atu 43 a pahikukian u angangan a minatu, pasu Genoa bayuay a minatu (ねつ內亞海港かいこう) “ Italy u satabakiay a minatu ciniza, nu Ti-cung hay aca u saka tusa  tabakiay a minatu, kina cacay dada’ i France pidademecan tu subayu”. i 2005 a mihcaan, Italy nu binawlanay a balunga izaw ku 389,000 a malungaan, nu misiwbayay a balunga’ izaw ku 581 a balungaan.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan

[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]