Oát Nhĩ Đóa

Oát Nhĩ Đóa (chữ Hán: 斡耳朵; tiếng Mông Cổ: ᠥᠷᠳᠥ; Chuyển tự Latinh: orda，ordu，ordon，horde), còn được gọi là Oát Lỗ Đóa (斡鲁朵), Oát Lý Đóa (斡里朵), Oát Nhi Đóa (斡兒朵), Oa Lý Đà (窩里陀) hoặc Oát Nhĩ Đóa (斡爾朵), theo hệ ngôn ngữ Đột Quyết, Khiết Đan và Mông Cổ tức ám chỉ đến cung điện du mục và hệ thống quản lý gia quyến riêng của các Khả hãn, tức Khả đôn và hậu cung.

Khái quát

Từ nguyên Oát Nhĩ Đóa đến từ từ [Ordu], theo ngữ hệ Turk là nói đến lều trại, cung điện, một quần thể nơi các vị thủ lĩnh du mục thể hiện quyền uy của mình, Hán ngữ gọi là Cung trướng (宮みや帳ちょう)^[1]^[2]^[3]. Theo tập tục du mục, những vị thủ lĩnh tối cao cùng vợ con của họ đều có những cung trướng riêng của mình, đây không chỉ nói đến một túp lều trại, mà còn bao gồm người hầu, nô lệ và lính gác riêng, mặc sức cho mỗi cá nhân hoặc nhóm cá nhân quản lý.

Triều đại nhà Liêu liết lập Oát Nhĩ Đóa như một hệ thống bảo an lưu động dành riêng cho Hoàng đế, hễ khi Hoàng đế ra ngoài cũng là nguyên một hệ thống này đi theo bảo vệ, khi Hoàng đế ở lại hoàng cung hoặc dừng chân ở đâu thì họ tự động thiết đặt bảo vệ tại nơi đó. Sau khi Hoàng đế nhà Liêu nào qua đời, Oát Nhĩ Đóa của họ có nhiệm vụ vĩnh viễn trấn giữ lăng tẩm cho chủ nhân^[4]^[5].

Liêu sử ghi lại các Oát Nhĩ Đóa trứ danh:

Toán Oát Lỗ Đóa (算さん斡鲁朵), lại gọi Hoằng Nghĩa cung (弘義ひろよし宮みや), thuộc về Liêu Thái Tổ;
Bồ Tốc Oát Lỗ Đóa (蒲がま速そく斡鲁朵), lại gọi Trường Ninh cung (長ちょう寧やすし宮みや), thuộc về Liêu Thái Tổ hoàng hậu Thuật Luật Bình;
Quốc A Liễn Oát Lỗ Đóa (國くに阿おもね輦斡魯朵), lại gọi Vĩnh Hưng cung (永興りょうご宮みや), thuộc về Liêu Thái Tông;
Gia Lỗ Oát Lỗ Đóa (耶鲁斡鲁朵), lại gọi Tích Khánh cung (積せき慶けい宮みや), thuộc về Liêu Thế Tông;
Đoạt Lý Bổn Oát Lỗ Đóa (奪だつ裏うら本ほん斡魯朵), lại gọi Diên Xương cung (延のべ昌あきら宮みや), thuộc về Liêu Mục Tông;
Giam Mẫu Oát Lỗ Đóa (鑑かん母はは斡魯朵), lại gọi Chương Mẫn cung (彰あきら愍宮), thuộc về Liêu Cảnh Tông;
Cô Ổn Oát Lỗ Đóa (孤こ穩斡魯朵), lại gọi Sùng Đức cung (崇たかし德とく宮みや), thuộc về Liêu Cảnh Tông hoàng hậu Tiêu Xước;
Nữ Cổ Oát Lỗ Đóa (女おんな古こ斡魯朵), lại gọi Hưng Thánh cung (興きょう聖ひじり宮みや), thuộc về Liêu Thánh Tông;
Oa Đốc Oát Lỗ Đóa (窩篤斡魯朵), lại gọi Diên Khánh cung (延のべ慶けい宮みや), thuộc về Liêu Hưng Tông;
A Tư Oát Lỗ Đóa (阿おもね思おもえ斡魯朵), lại gọi Thái Hòa cung (太ふとし和宮かずのみや), thuộc về Liêu Đạo Tông;
A Lỗ Oát Lỗ Đóa (阿おもね鲁斡鲁朵), lại gọi Vĩnh Xương cung (永昌えいしょう宮みや), thuộc về Liêu Thiên Tộ Đế;
Xích Thật Đắc Bổn Oát Lỗ Đóa (赤あか寔まこと得本とくもと斡魯朵), lại gọi Đôn Mục cung (敦あつし睦むつみ宮みや), thuộc về em trai Liêu Thánh Tông là Gia Luật Long Khánh;

Chế độ này của nhà Liêu, còn gọi Cung phân (宮みや分ぶん) hay Cung vệ (宮みや衛まもる), về cơ bản lấy Chính hộ (正せい戶と; tức hộ người Khiết Đan), Phiền Hán chuyển hộ (蕃しげる漢かん轉てん戶ど; hộ người Hán và dân tộc khác) cùng Xuất kỵ quân (出だし騎き軍ぐん) làm cơ sở. Những hộ này theo lệ phải cung ứng thuế ruộng, lao dịch, ngoài ra cứ mỗi 4 nam đinh thì sẽ có một người đi lính, tức lính kỵ binh. Theo Liêu sử tổng kết phần Quan vệ chí (營衛志こころざし) thì tổng Kỵ binh triệu tập qua 12 Oát Lỗ Đóa đã hơn 100.000 đơn vị. Những hộ dân trực thuộc Oát Lỗ Đóa được gọi là Cung tịch (宮みや籍せき), vĩnh viễn không thể thoát ly, đến như đại công thần Hàn Đức Nhượng, mãi cho đến khi Thừa Thiên Hoàng thái hậu Tiêu Xước đặc mệnh cho thoát ly Cung tịch, mới có thể đưa về Hoành trướng (橫よこ帳ちょう) theo thân phận mới, một thành viên trong hoàng thất Gia Luật thị của triều đình.

Về tổng quan, chế độ Oát Lỗ Đóa, được gọi thành "Cung", cùng chế độ "Trướng" đã hình thành chế độ toàn diện được gọi là Cung trướng giúp nhà Liêu quản lý cả một đế chế rộng lớn. Cung biểu thị Oát Lỗ Đóa, Trướng là nói đến các loại bộ tộc thân thích với hoàng thất Gia Luật thị, bao gồm Dao Liễn thị Cửu trướng (遙はるか輦氏九きゅう帳ちょう), Hoành trướng Tam phụ phòng (橫よこ帳ちょう三さん父ちち房ぼう) và Quốc cữu Ngũ phòng (國くに舅しゅうと五ご房ぼう).

Chế độ Nguyên Mông

Khi Mông Cổ hưng thịnh dưới thời Thành Cát Tư Hãn, ông cũng đem đất đai và thuộc nhân, nô lệ đều chia ra làm bốn cái Oát Nhĩ Đóa, phân biệt do 4 vị Khả đôn (văn bản gọi Hoàng hậu) có địa vị cao là Bột Nhi Thiếp, Hốt Lan, Dã Toại và Dã Toại Can làm thủ lĩnh^[6]. Sau khi Thành Cát Tư Hãn qua đời, đại bộ phận Oát Nhĩ Đóa do con trai và Hậu phi lần lượt kế thừa, như Đệ nhất Oát Nhĩ Đóa là do Đà Lôi - con trai của Thành Cát Tư Hãn và Đại Khả đôn Bột Nhi Thiếp kế thừa.

Sau khi nhà Nguyên thành lập, Đại Đô trở thành cung điện đất bằng mà không còn là lều trại, nhưng Oát Nhĩ Đóa vẫn tồn tại như một chế độ gốc gác bản sắc. Nguyên Thế Tổ Hốt Tất Liệt noi theo cụ tổ Thành Cát Tư Hãn, thiết kế cho mình bốn cái Oát Nhĩ Đóa và cũng do các bà vợ Thiếp Cổ Luân và Sát Tất làm chủ. Các loại Oát Nhĩ Đóa này theo chế độ mới đều có phong ấp của riêng, cũng vẫn lại có thuộc nhân và thu nhập hoàn toàn độc lập. Nguyên triều vừa thành lập, Hốt Tất Liệt vì quản lý bốn cái Oát Nhĩ Đóa của Thành Cát Tư Hãn mà thiết lập Tổng quản phủ (總そう管かん府ふ) quản lý đất đai và thuộc hộ dân cư, lại cho mệnh Hoàng tôn Cam Ma Lạt (甘あま麻あさ剌) và con cháu thụ tước Tấn vương, trực tiếp quản lý bốn cái Oát Nhĩ Đóa của Thành Cát Tư Hãn^[7]. Cả bốn cái Oát Nhĩ Đóa này tại Phúc Lý (腹はら里さと; nay là Nội Mông Cổ, Hà Bắc, Sơn Tây và Sơn Đông), nơi có 90.000 hộ, tiến hành thiết lập hệ thống trưng thu một loại thuế khi ấy, cứ 5 hộ cho ra một đơn vị Ti (nghĩa là lụa), được gọi là Ngũ hộ ti (五ご戶こ絲いと). Đồng thời cũng ở tại Cống Châu lộ (赣州路ろ; nay là khu vực Giang Tây), nơi có mấy vạn hộ, triều đình Nguyên thiếp lập trưng thu tiền thuế của toàn hộ dân, được gọi là Giang Nam hộ sao (江南こうなん戶と鈔)^[8]. Mỗi năm, triều đình còn tài trợ ngân lượng, lụa là, được gọi là Tuế tứ (歲とし賜たまもの). Có thể nói chế độ Oát Nhĩ Đóa này thu vào một lượng lớn tài sản riêng cho người sở hữu, mà quan trọng rằng Oát Nhĩ Đóa của Hoàng đế sau khi qua đời vẫn tiếp tục được duy trì như một cách tôn trọng tiền nhân. Ba mức chuẩn cấp "Ngũ hộ ti", "Giang Nam hộ sao" và "Tuế tứ" này không chỉ áp dụng cho các Oát Nhĩ Đóa mà còn là ba mức cơ sở thu thực ấp của các thành viên hoàng thất triều Nguyên, những nhân vật cụ thể như Hoàng tử, Công chúa hay Hoàng hậu cũng dựa vào cả ba mức, hoặc hai hoặc một để có thực ấp chi tiêu riêng.

Bản thân các vị Hoàng đế nhà Nguyên theo truyền thống cũng tự thiết đặt riêng cho mình hệ thống Oát Nhĩ Đóa, ngoại trừ Hốt Tất Liệt có hẳn bốn cái, thì các Hoàng đế về sau mỗi người chỉ có một cái Oát Nhĩ Đóa, sau khi Hoàng đế qua đời thì Oát Nhĩ Đóa này do Hậu phi quản lý, hoặc có chuyên chức quan viên hay cơ quan chuyên biệt quản lý, và các Oát Nhĩ Đóa này mỗi năm đều dựa vào Ngũ hộ ti, Giang Nam thuế và Tuế tứ như cũ mà thu vào. Ví dụ, Oát Nhĩ Đóa của Nguyên Thế Tổ và Nguyên Minh Tông lần lượt do hai vị Hoàng hậu góa phụ là Tốc Ca Đáp Tư và Thoát Hốt Tư chưởng quản^[9]^[10], còn như Oát Nhĩ Đóa của Nguyên Vũ Tông là do Trường Khánh tự (長慶寺ちょうけいじ) quản lý^[11].

Xem thêm

Tham khảo

^ Leo de Hartog (1996). Russia and the Mongol yoke: the history of the Russian principalities and the Golden Horde, 1221–1502. British Academic Press. ISBN 978-1-85043-961-5. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2011.
^ Michael Kohn (ngày 1 tháng 5 năm 2008). Mongolia. Lonely Planet. tr. 25–. ISBN 978-1-74104-578-9. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2011.
^ Willem van Ruysbroeck; Giovanni di Piano Carpini (abp. of Antivari) (1900). The journey of William of Rubruck to the eastern parts of the world, 1253–5. Printed for the Hakluyt Society. tr. 57–. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2011.
^ Thoát Thoát, quyển 35: 太ふとし祖そ以叠剌部受禪じゅぜん，分ふん本部ほんぶ為ため五ご院いん、六ろく院いん，統みつる以皇族ぞく，而親衛しんえい缺かけ然しか。乃立斡魯朵法，裂きれ州しゅう縣けん，割わり戶と丁ひのと，以強幹みき弱じゃく支ささえ。詒謀嗣績，世せい建たて宮みや衛まもる。入にゅう則のり居きょ守もり，出で則そく扈從こしょう，葬そう則のり因いん以守陵りょう。
^ Thomas Barfield著ちょ，袁劍譯やく：《危險きけん的てき邊疆へんきょう：游ゆう牧まき帝國ていこく與あずか中國ちゅうごく》（南京なんきん：江蘇ちぁんすー人民じんみん出版しゅっぱん社しゃ，2011），頁ぺーじ212-224。
^ Kha Thiệu Văn, quyển 104: 太ふとし祖そ光こう獻けんじ翼つばさ聖せい皇后こうごう，孛思忽ゆるがせ兒じ宏ひろし吉よし刺とげ氏し。。。后きさき守もり第だい一いち斡兒朵。次つぎ後者こうしゃ，曰：忽ゆるがせ魯渾皇后こうごう，闊裏傑すぐる擔皇后こうごう，脫だつ忽ゆるがせ思おもえ皇后こうごう，帖じょう木き倫りん皇后こうごう，亦また憐真八はち剌皇后こうごう，不ふ顏かお忽ゆるがせ禿かぶろ皇后こうごう，忽ゆるがせ勝海かつうみ妃ひ子こ。太ふとし祖そ忽ゆるがせ蘭らん皇后こうごう，兀窪思おもえ蔑兒乞部長ちょう答こたえ亦また兒こ兒じ孫まご之の女じょ也。。。后きさき守もり第だい二に斡兒朵。次つぎ後者こうしゃ：曰古兒じ八はち速そく皇后こうごう，本ほん乃蠻亦また難なん察汗之の妻つま，太陽たいよう汗あせ之の後こう母はは也。太ふとし祖そ也遂皇后こうごう，塔とう塔とう兒じ也客扯連之の女おんな。。。后きさき守もり第だい三さん斡兒朵，次じ曰忽魯哈剌皇后こうごう，曰阿失しつ崙皇后こうごう，曰禿兒じ哈利皇后こうごう，氏族しぞく均ひとし佚；曰察合あい皇后こうごう，嵬名氏し西にし夏なつ主ぬし李り安全あんぜん之の女おんな，太ふとし祖そ伐き西にし夏なつ，圍かこえ中興なかおき府ふ，安全あんぜん獻けんじ女じょ乞和；曰阿昔むかし迷失皇后こうごう，曰完者しゃ都と皇后こうごう，曰渾都と魯歹妃ひ子こ，曰忽魯灰妃ひ子こ，曰刺伯はく妃ひ子こ，氏族しぞく均ひとし佚。太ふとし祖そ也速乾いぬい皇后こうごう，也遂皇后こうごう之の妹いもうと；生せい一いち子し曰察兀兒，早はや卒そつ。守まもり第だい四よん斡兒朵。
^ Tống Liêm, quyển 89: 至いたり元もと二に十じゅう九きゅう年ねん，封ふう晉すすむ王おう于太祖そ四斡耳朵之地，改あらため王おう傅でん為ため內史，秩從二に，置おけ官かん十じゅう四よん員いん。
^ Tống Liêm, quyển 95: 太ふとし祖そ四よん大だい斡耳朵, 大だい斡耳朵：歲とし賜たまもの，銀ぎん四よん十じゅう三さん錠じょう，紅紫こうし羅ら二に十じゅう匹ひき，染しみ絹きぬ一いち百ひゃく匹ひき，雜色ざっしょく絨五千せん斤きん，針はり三さん千せん個こ，段だん七なな十じゅう五ご匹ひき，常つね課か段だん八はち百ひゃく匹ひき。五戶ごのへ絲いと，乙おつ卯う年ねん，分ふん撥ばち保ほ定じょう路ろ六ろく萬まん戶こ。延のべ祐ゆう六ろく年ねん，實じつ有ゆう一いち萬まん二に千せん六ろく百ひゃく九きゅう十じゅう三さん戶こ，計けい絲いと五ご千せん二に百ひゃく七なな斤きん。江南こうなん戶と鈔，至いたり元もと十じゅう八はち年ねん，分ふん撥ばち贛州路ろ二に萬まん戶こ，計けい鈔八百ひゃく錠じょう。
^ Kha Thiệu Văn, quyển 104: 又また有ゆう速そく哥答思おもえ皇后こうごう，泰たい定じょう三年詔守世祖斡兒朵。
^ Kha Thiệu Văn, quyển 104: 明あきら宗そう又また有ゆう后きさき六ろく人にん：曰按出で罕，曰月魯沙，曰不顏がお忽ゆるがせ都と，曰野蘇そ，曰脫忽ゆるがせ思おもえ，曰阿梯はしご裡うら，氏族しぞく皆みな佚。脫だつ忽ゆるがせ思おもえ皇后こうごう嘗守明あきら宗そう斡兒朵，至いたり順じゅん二年賜湘潭戶四萬為湯淋邑。
^ Tống Liêm, quyển 90: 長慶寺ちょうけいじ，秩正三さん品ひん，掌てのひら成なり宗むね斡耳朵及常つね歲とし管かん辦禾失しつ房子ふさこ、行幸ぎょうこう怯おびえ薛臺人じん等とう衣糧いりょう之の事こと。寺てら卿きょう六ろく員いん，少しょう卿きょう二に員いん，寺てら丞すすむ二に員いん，品ひん秩同長ちょう寧やすし寺てら；經歷けいれき、知事ちじ各かく一員いちいん，令れい史し六ろく人にん，譯わけ史し、知ち印しるし各かく二に人にん，怯おびえ里さと馬ば赤あか一いち人にん，奏そう差さ四よん人にん。泰たい定元さだもと年ねん置おけ。

Tài liệu tham khảo

[Hartog1996-1] Leo de Hartog (1996). Russia and the Mongol yoke: the history of the Russian principalities and the Golden Horde, 1221–1502. British Academic Press. ISBN 978-1-85043-961-5. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2011.

[Kohn2008-2] Michael Kohn (ngày 1 tháng 5 năm 2008). Mongolia. Lonely Planet. tr. 25–. ISBN 978-1-74104-578-9. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2011.

[RuysbroeckAntivari)1900-3] Willem van Ruysbroeck; Giovanni di Piano Carpini (abp. of Antivari) (1900). The journey of William of Rubruck to the eastern parts of the world, 1253–5. Printed for the Hakluyt Society. tr. 57–. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2011.

[4] Thoát Thoát, quyển 35: 太ふとし祖そ以叠剌部受禪じゅぜん，分ふん本部ほんぶ為ため五ご院いん、六ろく院いん，統みつる以皇族ぞく，而親衛しんえい缺かけ然しか。乃立斡魯朵法，裂きれ州しゅう縣けん，割わり戶と丁ひのと，以強幹みき弱じゃく支ささえ。詒謀嗣績，世せい建たて宮みや衛まもる。入にゅう則のり居きょ守もり，出で則そく扈從こしょう，葬そう則のり因いん以守陵りょう。

[5] Thomas Barfield著ちょ，袁劍譯やく：《危險きけん的てき邊疆へんきょう：游ゆう牧まき帝國ていこく與あずか中國ちゅうごく》（南京なんきん：江蘇ちぁんすー人民じんみん出版しゅっぱん社しゃ，2011），頁ぺーじ212-224。

[6] Kha Thiệu Văn, quyển 104: 太ふとし祖そ光こう獻けんじ翼つばさ聖せい皇后こうごう，孛思忽ゆるがせ兒じ宏ひろし吉よし刺とげ氏し。。。后きさき守もり第だい一いち斡兒朵。次つぎ後者こうしゃ，曰：忽ゆるがせ魯渾皇后こうごう，闊裏傑すぐる擔皇后こうごう，脫だつ忽ゆるがせ思おもえ皇后こうごう，帖じょう木き倫りん皇后こうごう，亦また憐真八はち剌皇后こうごう，不ふ顏かお忽ゆるがせ禿かぶろ皇后こうごう，忽ゆるがせ勝海かつうみ妃ひ子こ。太ふとし祖そ忽ゆるがせ蘭らん皇后こうごう，兀窪思おもえ蔑兒乞部長ちょう答こたえ亦また兒こ兒じ孫まご之の女じょ也。。。后きさき守もり第だい二に斡兒朵。次つぎ後者こうしゃ：曰古兒じ八はち速そく皇后こうごう，本ほん乃蠻亦また難なん察汗之の妻つま，太陽たいよう汗あせ之の後こう母はは也。太ふとし祖そ也遂皇后こうごう，塔とう塔とう兒じ也客扯連之の女おんな。。。后きさき守もり第だい三さん斡兒朵，次じ曰忽魯哈剌皇后こうごう，曰阿失しつ崙皇后こうごう，曰禿兒じ哈利皇后こうごう，氏族しぞく均ひとし佚；曰察合あい皇后こうごう，嵬名氏し西にし夏なつ主ぬし李り安全あんぜん之の女おんな，太ふとし祖そ伐き西にし夏なつ，圍かこえ中興なかおき府ふ，安全あんぜん獻けんじ女じょ乞和；曰阿昔むかし迷失皇后こうごう，曰完者しゃ都と皇后こうごう，曰渾都と魯歹妃ひ子こ，曰忽魯灰妃ひ子こ，曰刺伯はく妃ひ子こ，氏族しぞく均ひとし佚。太ふとし祖そ也速乾いぬい皇后こうごう，也遂皇后こうごう之の妹いもうと；生せい一いち子し曰察兀兒，早はや卒そつ。守まもり第だい四よん斡兒朵。

[7] Tống Liêm, quyển 89: 至いたり元もと二に十じゅう九きゅう年ねん，封ふう晉すすむ王おう于太祖そ四斡耳朵之地，改あらため王おう傅でん為ため內史，秩從二に，置おけ官かん十じゅう四よん員いん。

[8] Tống Liêm, quyển 95: 太ふとし祖そ四よん大だい斡耳朵, 大だい斡耳朵：歲とし賜たまもの，銀ぎん四よん十じゅう三さん錠じょう，紅紫こうし羅ら二に十じゅう匹ひき，染しみ絹きぬ一いち百ひゃく匹ひき，雜色ざっしょく絨五千せん斤きん，針はり三さん千せん個こ，段だん七なな十じゅう五ご匹ひき，常つね課か段だん八はち百ひゃく匹ひき。五戶ごのへ絲いと，乙おつ卯う年ねん，分ふん撥ばち保ほ定じょう路ろ六ろく萬まん戶こ。延のべ祐ゆう六ろく年ねん，實じつ有ゆう一いち萬まん二に千せん六ろく百ひゃく九きゅう十じゅう三さん戶こ，計けい絲いと五ご千せん二に百ひゃく七なな斤きん。江南こうなん戶と鈔，至いたり元もと十じゅう八はち年ねん，分ふん撥ばち贛州路ろ二に萬まん戶こ，計けい鈔八百ひゃく錠じょう。

[9] Kha Thiệu Văn, quyển 104: 又また有ゆう速そく哥答思おもえ皇后こうごう，泰たい定じょう三年詔守世祖斡兒朵。

[10] Kha Thiệu Văn, quyển 104: 明あきら宗そう又また有ゆう后きさき六ろく人にん：曰按出で罕，曰月魯沙，曰不顏がお忽ゆるがせ都と，曰野蘇そ，曰脫忽ゆるがせ思おもえ，曰阿梯はしご裡うら，氏族しぞく皆みな佚。脫だつ忽ゆるがせ思おもえ皇后こうごう嘗守明あきら宗そう斡兒朵，至いたり順じゅん二年賜湘潭戶四萬為湯淋邑。

[11] Tống Liêm, quyển 90: 長慶寺ちょうけいじ，秩正三さん品ひん，掌てのひら成なり宗むね斡耳朵及常つね歲とし管かん辦禾失しつ房子ふさこ、行幸ぎょうこう怯おびえ薛臺人じん等とう衣糧いりょう之の事こと。寺てら卿きょう六ろく員いん，少しょう卿きょう二に員いん，寺てら丞すすむ二に員いん，品ひん秩同長ちょう寧やすし寺てら；經歷けいれき、知事ちじ各かく一員いちいん，令れい史し六ろく人にん，譯わけ史し、知ち印しるし各かく二に人にん，怯おびえ里さと馬ば赤あか一いち人にん，奏そう差さ四よん人にん。泰たい定元さだもと年ねん置おけ。

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]