(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Chinesische Kalender - Alemannische Wikipedia

Chinesische Kalender

Da chinesische Kalenda isch an astronomischer Lunisolarkalender, des hoasst, an Kalenda, wo sich gliichzitig mitm Sunnazyklus (durat a Johr) und m Mondzyklus (durat an Monat) usgoht, und net vo arithmetischa Regla bschtimmt wird, sondan vo astronomischa Ereignisse.

Obwohl in China und Taiwan wird offiziell da gregorianischen Kalender vawendet, zur Berechnung vo rituella Feschte nimmt ma aba all no da traditionelle Kalenda. Im Chinesischen hoaßt der traditionelle Kalender Bauernkalender ( のうれき nóngli), da gregorianische Kalender isch da weschtliche ( 西曆せいれき xīli) oda bürgerliche Kalender (おおやけれき gōngli).

Oa Johr im chinesischa Kalenda bschtoht in da Regel us 12 Monat, wo vo 1 – 12 durchnummeriert sind, am Tag vom Neumond afangen und 29 oda 30 Täg hond. Zum dia Differenz zum tropischa Johr uszglicha gits – noch nam relativ komplizierta Syschtem eppa alle drü Johr oan Schaltmonat, wo dia gliich Numma hot wia da Monat davor. Also hot a normals Johr 353 – 355 Täg, a Schaltjohr hot 383 – 385 Täg. Neujohr isch zwüscha Wintersonnenwende und Frühlingstagundnachtgleiche, also zwüscha dm 21. Januar und m 21. Februar (gilt für 1645-2644). Ußadeam gits an Zyklus vo je 60 Johr, Monate und Täg.

Da hütige chinesische Kalenda gilt sit 1645 und hot im Prinzip fünf Regla:

  1. Bezugspunkt isch da 120. öschtliche Meridian (Peking: 116°25'O).
  2. Der Tag fangt um Mitternacht a.
  3. Da erschte Tag vom Monat isch imma an Neumond.
  4. Wintersonnenwende uf da Nordhalbkugel isch imma im 11. Monat.
  5. Wenn an Schaltmonat nötig isch, nimmt ma imma da erschte Monat zwüscha zwoa Wintersonnenwenden, uf dean koan Zhōngqì ( 中氣ちゅうき ) fallt. Der Schaltmonat hot dia gliich Numma, wie da Monat davor.

Zwölf Zhōngqì toalan die Ekliptik in 12 Töal mit je 30°. Vier vo deana zwölf Zhōngqì sind die Sonnenwenden und Tagundnachtgleichen. Da mittlere Zitabschtand zwüscha zwoa Zhōngqì isch also 1/12 vo nam tropischa Johr oda 30,43685 Täg und isch a bizle länga als da mittlere synodische Monat oda 29,53059Täg.

Da chinesische Kalenda isch drum so kompliziert zum Usreachna, will a net uf Mittlwerte basiert, sondan uf da exakta astronomischa Stellunga vo Sunna und Mond. Dia Zit zwüscha zwoa Zhōngqì schwankt zwüscha 29,44 und 31,44Täg, die vo nam synodischa Monat zwüscha 29,27 und 29,84 Täg. Drum ischs boda sälta, dass uf oan Monat zwoa Zhōngqì fallen bzw. dass an Monat, uf dean koan Zhōngqì fällt, koan Schaltmonat isch (scheinbare Schaltmonat).

Der 60er-Zyklus

ändere
60-Jahres-Zyklus
Element Tier Symbol Johr
Holz Ratte 甲子きのえね 1864 1924 1984
Holz Büffel おつうし 1865 1925 1985
Füür Tiger へいとら 1866 1926 1986
Füür Hase ちょうしげる 1867 1927 1987
Erde Drache つちのえたつ 1868 1928 1988
Erde Schlange おのれ 1869 1929 1989
Metall Ross 庚午こうご 1870 1930 1990
Metall Schof からしひつじ 1871 1931 1991
Wasser Aff みずのえさる 1872 1932 1992
Wasser Guller みずのととり 1873 1933 1993
Holz Hund きのえいぬ 1874 1934 1994
Holz Schwii おつ 1875 1935 1995
Füür Ratte へい 1876 1936 1996
Füür Büffel ちょううし 1877 1937 1997
Erde Tiger つちのえとら 1878 1938 1998
Erde Haas おのれ 1879 1939 1999
Metall Drache かのえたつ 1880 1940 2000
Metall Schlange からし 1881 1941 2001
Wasser Ross みずのえうま 1882 1942 2002
Wasser Schof みずのとひつじ 1883 1943 2003
Holz Aff きのえさる 1884 1944 2004
Holz Guller おつとり 1885 1945 2005
Füür Hund へいいぬ 1886 1946 2006
Füür Schwii ちょう 1887 1947 2007
Erde Ratte 戊子ぼし 1888 1948 2008
Erde Büffel おのれうし 1889 1949 2009
Metall Tiger かのえとら 1890 1950 2010
Metall Haas からし 1891 1951 2011
Wasser Drache みずのえたつ 1892 1952 2012
Wasser Schlange 癸巳きし 1893 1953 2013
Holz Ross きのえうま 1894 1954 2014
Holz Schof 乙未おとみ 1895 1955 2015
Füür Aff へいさる 1896 1956 2016
Füür Guller ちょうとり 1897 1957 2017
Erde Hund つちのえいぬ 1898 1958 2018
Erde Schwii おのれ 1899 1959 2019
Metall Ratte かのえ 1900 1960 2020
Metall Büffel からしうし 1901 1961 2021
Wasser Tiger みずのえとら 1902 1962 2022
Wasser Haas みずのと 1903 1963 2023
Holz Drache きのえたつ 1904 1964 2024
Holz Schlange おつ 1905 1965 2025
Füür Ross 丙午ひのえうま 1906 1966 2026
Füür Schof 丁未ていみ 1907 1967 2027
Erde Aff つちのえさる 1908 1968 2028
Erde Guller おのれとり 1909 1969 2029
Metall Hund かのえいぬ 1910 1970 2030
Metall Schwii からし 1911 1971 2031
Wasser Ratte みずのえ 1912 1972 2032
Wasser Büffel みずのとうし 1913 1973 2033
Holz Tiger きのえとら 1914 1974 2034
Holz Haas おつ 1915 1975 2035
Füür Drache へいたつ 1916 1976 2036
Füür Schlange ちょう 1917 1977 2037
Erde Ross つちのえうま 1918 1978 2038
Erde Schof おのれ 1919 1979 2039
Metall Aff 庚申こうしん 1920 1980 2040
Metall Guller からしとり 1921 1981 2041
Wasser Hund みずのえいぬ 1922 1982 2042
Wasser Schwii みずのと 1923 1983 2043

Da Sechziga Zyklus vo da Johr, Monat und Täg setzt sich zäm us nam Zyklus vo Zehn Himmelsschtämm (てん tiāngān) und da zwölf Tierzoacha vom chinesischa Kalenda (Erdzweige ささえ dìzhī). Da 60-Jahre-Zyklus isch im 3. Johrhundat vo da Han-Dynastie igführt wora. Da 60-Tage bzw. Monate-Zyklus kummt us m 13. Johrhundat.

Hüt brucht ma bloss no da 60-Jahre-Zyklus bzw. da 12-Jahre-Zyklus vo da Tierzoacha fürd chinesische Astrologie.

Die 10 Himmelsschtämm

ändere

Die zehn Himmelsschtämm sind a Kombination us da fünf Wandlungsphasa und Yin und Yang.

  1. きのえ chin. jiă, jap. kinoe (あに) oder : Holz und Yáng
  2. おつ chin. , jap. kinoto (おとうと) oder otsu: Holz und Yīn
  3. へい chin. bĭng, jap. hinoe (あに) oder hei: Füür und Yáng
  4. ちょう chin. dīng, jap. hinoto (おとうと) oder tei: Füür und Yīn
  5. つちのえ chin. , jap. tsuchinoe (あに) oder bo: Erde und Yáng
  6. おのれ chin. , jap. tsuchinoto (おとうと) oder ki: Erde und Yīn
  7. かのえ chin. gēng, jap. kanoe (かねあに) oder : Metall und Yáng
  8. からし chin. xīn, jap. kanoto (かねおとうと) oder shin: Metall und Yīn
  9. みずのえ chin. rén, jap. mizunoe (みずあに) oder jin: Wasser und Yáng
  10. みずのと chin. guĭ, jap. mizunoto (みずおとうと) oder ki: Wasser und Yīn

Die 12 Tierzoacha

ändere
  1. : Ratte (ねずみ shŭ), siehe Johr vu dr Ratte
  2. うし chŏu: Büffel (うし niú), siehe Johr vum Ochs/Büffu
  3. とら yín: Tiger (とら ), siehe Johr vum Tiger
  4. măo: Has (うさぎ ), siehe Johr vum Has
  5. たつ chén: Dracha (りゅう lóng), siehe Johr vum Dracha
  6. : Schlange (へび shé), siehe Johr vu dr Schlange
  7. うま : Ross (うま ), siehe Johr vum Ross
  8. wèi: Schof (ひつじ yáng), siehe Johr vum Schof
  9. さる shēn: Aff (猴 hóu), siehe Johr vum Aff
  10. とり yŏu: Guller (にわとり ), siehe Johr vum Guller
  11. いぬ : Hund (いぬ gŏu), siehe Johr vum Hund
  12. hài: Schwii (いのしし zhū), siehe Johr vum Schwii
ändere