Yukio Mishima
| Yukio Mishima | |
|---|---|
 Yukio Mishima e 1956 | |
| Anv ofisiel | Kimitake Hiraoka |
| Anv pluenn | Yukio Mishima |
| Ganedigezh | 14 a viz Genver 1925 e Shinjuku, Tokyo |
| Marv | 25 a viz Du 1970 e Tokyo |
| Yezh skrivañ | Japaneg |
| Rumm lennegel | Romantoù, pezhioù-c'hoari, filmoù |
| Oberennoù pennañ | |
| |
kemmañ  |
|
Yukio Mishima (
Buhez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Bugaleaj[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Mishima a voe ganet en ur familh labourerien-douar. Desavet e voe gant e vamm-gozh anvet Natsu, distag diouzh ar peurrest eus e familh. E vamm-gozh a oueze alamaneg ha galleg, ha dedennet e oa gant ar c'hoariva kabuki. Mevelien a oa bet en e familh, ha liammet e oa ouzh ar samouraied da vare Tokugawa. Tad-kozh Mishima a oa deuet da vezañ pinvidik a-drugarez d'ar c'henwerzh trevadennel. Hervez an dud a skrivas buhezskridoù Mishima e teue eus e vamm-gozh e zudi d'an emlazh ha d'ar greskañs. E vamm-gozeh a viras outañ a c'hoari gant paotred all hag a ober sport. D'e 12 vloaz e tistroas Mishima gant e dud, hag un darempred kreñv en doe gant e vamm. Ganti e voe broudet da skrivañ, padal e kave d'e dad e oa al lennegezh un dra evit ar merc'hed.
Studioù ha skridoù kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Daouzek vloaz e oa Mishima pa skrivas e istor kentañ. Ouzhpenn da lenn lennegezh klasel japan e lennas ivez oberennoù gant Oscar Wilde ha gant Rainer Maria Rilke. Diwar urzh e vamm-gozh ec'h eas da skol Peers, ur skol evit tud eus an dibab. E-pad c'hwec'h vloaz e chomas er skol-se, mat teuas da vezañ ezel yaouankañ skipailh embann kevredigezh lennegezh ar skol. Kinniget e voe dezhañ skrivañ ur romant-kazetenn da vezañ embannet er gelaouenn lennegezh Bungei-Bunka ("Arz ha Sevenadur"). Kinnig a reas ar skris anvet Hanazakari no Mori (Ar C'hoad en Bleuñv) a skrivas gant al lesanv Mishima Yukio. Dre ma fazie paper abalamour d'an Eil Brezel-bed ne voe embannet nemet un nebeud skouerennoù e 1944.
Galvet e voe gant an arme e-kerzh ar brezel met lavarout a reas e oa paket gant an dorzhellegezh, ar pezh a oa gaou. Daoust ma oa disammet peogwir ne oa ket bet ret dezhañ mont da vrezeliñ en em santas kablus peogwir en doa treuzvevet padal en dije gellet mervel evel un haroz.
Daoust ma oa berzet gant e dad e kendalc'has gant ar skrivañ ; gant e vamm e veze broudet avat.
E-kerzh ar brezel e oa savet tad Kimitake a-du gant an Nazied, neuze e redias e vab da studiañ ar gwir alaman. Tapet gantañ e ziplom e skol-veur Tokyo e 1947 e krogas da labourat e ministrerezh an Arc'hant. Dilezel a reas e bost-labour e-pad bloaz hag en em roas d'ar skrivañ. A-benn ar fin e voe asantet kement-mañ gant e dad. Kejañ a reas ouzh Kawabata Yasunari hag a vroudas anezhañ da glask lakaat embann e skridoù.
Goude ar brezel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E 1946 e stagas gant e romant kentañ, anvet Tōzoku ("Laeron"), a voe embannet e 1948. Goude-se e skrivas Kamen no Kokuhaku ("Kofez ur maskl", 1949) ma kont istor ur paotr yaouank a rank derc'hel kuzh e bleg d'an heñvelrevelezh. Brudet e teuas da vezañ ha diwar neuze e kasas e amzer o skrivañ romantoù evel Ai no Kawaki ("Itik da garantez", 1951), Shiosai ("Son ar gwag", 1954), Kinkaku-ji ("Templ ar Pavilhon Aour", 1956) hag Utage no Ato ("Goude ar banvez", 1960).
Ouzhpenn dagement-se e skrivas istorioù poblek a-benn treuzvevañ, pezhioù-c'hoari "kabuki" evit ar strollad Bungaku-za, koulz ha danevelloù hag arnodskridoù.
Brudet e teuas da vezañ en Europa hag er Stadoù-Unanet. Meur a veaj a reas, ha teir gwech e voe anv e vefe roet Priz Nobel al Lennegezh dezhañ, met a-benn ar fin e voe roet d'e vignon Kawabata Yasunari. Marteze en deus laosket ar priz da Gawabata peowgir e touge bri d'e vignon en doa sikouret anezhañ e bed lennegezh Tokyo.
Etre 1965 ha 1970 e labouras Mishima war e oberenn e peder lodenn anvet Hōjō no Umi ("Mor ar Struj" : Erc'h an nevezamzer, Kezeg achapet, Templ Tarzh-an-Deiz, An ael o vreinañ).
Buhez prevez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Goude bezañ lakaet embann Kamen no Kokuhaku e 1949 e stagas Mishima gant an embregrezh-korf. E 1955 e tapas kaout korf ur sportour hag e pleustras da chom evel-se betek fin e vuhez. Barrek-tre e teuas da vezañ war a c'hendo.
Daremprediñ a reas an tavarnioù evit an dud heñvelrevel. E-pad ur pennad e soñjas dimeziñ gant Shoda Michiko hag a zeuas da vezañ gwreg an impalaer Akihito. E 1958 e timezas gant Yoko Sugiyama ha daou vugel a voe ganet. E 1968 e c'hoarias er film Kurotokage ("Glazard du"), asambles gant e garedig treuzwisket Akihiro Miwa.
Er bloavezhioù 1960 ec'h embannas mennozhioù broadelour. E 1967 e voe ezel eus Nerzhioù Emzifenn Japan ha goude-se e savas ur milis prevez anvet Tatenokai ("Kevredigezh ar skoed"), e bal gwareziñ an impalaer.
E diwezh e vuhez e c'hoarias e meur a film hag e reas war-dro ur film diazezet war e zanevell Yūkoku ("Brogarour").
Seppuku[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E 1970 ec'h echuas An Ael o vreinañ. D'ar 25 a viz Du e lakaas ar skrid en ti-post da gas d'e embanner. Goude-se ec'h eas da vinistrerezh an armeoù asambles gant pevar mignon. Tapout a reas jeneral an nerzhioù emzifenn hag e lakaas anezhañ da c'houestlad. Gervel a reas an arme hag ec'h embannas ur brezegenn ma save a-du gant Japan hengounel hag an impalaer. An 800 soudard bodet a savas enep dezhañ. Da 11 eur vintin ec'h eas kuit. Diwar an hengoun e tivizas en em lazhañ en doare seppuku ; unan ag izili Tatenokai, Morita Masakatsu, hag eñ ezel eus Tatenokai a oa sañset dibennañ Mishima, met ne zeuas ket a-benn peogwir e krene re. Neuze e voe Koga Hiroyasu hag a zibennas Mishima, ha goude-se en em lazhas Morita. E-pad bloaz e oa bet prientet an taol gant Mishima, hag un darvoud damheñvel en doa meneget en e romant Kezeg achapet. Hervez lod e vije bet an afer-se an digarez m'en dije kavet Mishima da gas e emlazh da benn[1],[2].
An holl dud e Japan a voe displijet gant an doare broadelouriezh embannet gant Mishima. Tud an tu-kleiz a gave e oa diamzeriet e zoujañs d'ar bushidō — un doare bevañ gant vertuzioù brezelel, un digasted ag ar boan, hag ul lealded dinamm ; ar vroadelourien a rebeche outañ e levr Bunka Bōeiron ("Damkan an difenn sevenadurel"), ma skrive en dije ranket an impalaer Hirohito reiñ e zilez goude ar brezel hag embann e oa kiriek eus holl varvioù ar brezel.
Oberennoù pennañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Lennegezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1941 :
花 ざかりの森 |花 ざかりの森 Hanazakari no mori ("Koadeg e barr e vleuñv") - 1947-48 :
盗賊 Tōzoku ("Laeron") - 1948 : サーカス Sākasu ("Ar sirk")
- 1949 :
仮面 の告白 Kamen no kokuhaku ("Kofez ur maskl") - 1950 :
愛 の渇 き Ai no kawaki ("Itik da garantez") •純白 の夜 Junpaku no Yoru ("Nozvezhioù peurwenn") •青 の時代 Ao no Jidai ("An oadvezh glas") - 1951-1953 :
禁色 Kinjiki ("Livioù berzet") - 1952 :
真夏 の死 Manatsu no shi ("Marv e kreiz an hañv") - 1954 :
潮騒 Shiosai ("Son ar gwag") •詩 を書 く少年 Shi o kaku shōnen ("Ar paotrig hag a skrive barzhonegoù") - 1955 :
沈 める滝 Shizumeru taki ("Al lamm-dour aet d'ar strad") - 1956 :
金閣寺 Kinkaku-ji ("Templ ar Pavilhon Aour") •鹿 鳴 館 Rokumeikan ("Rokumeikan", pezh-c'hoari) - 1959 :
鏡子 の家 Kyōko no ie ("Ti Kyōko") - 1960 :
宴 のあと Utage no ato ("Goude ar banvez") • スタア Sutā ("Steredenn") - 1961 :
憂国 Yūkoku ("Brogarour") •黒 蜥蜴 Kuro tokage ("Glazard du", pezh-c'hoari) •獣 の戯 れ Kemono no tawamure ("Fringadennoù al loened") - 1962 :
美 しい星 Utsukushii hoshi ("Steredenn gaer") - 1963 :
美 しい星 肉体 の学校 Nikutai no gakkō ("Skol ar c'horfoù hollgaer") •午後 の曳航 Gogo no eikō ("Ramokerezh d'enderv") - 1964 :
絹 と明察 Kinu to meisatsu ("Sidan ha spiswel") - 1965 :
三 熊野 詣 Mikumano mōde ("Pirc'hirinded d'an Tri Menez") •孔雀 Kujaku ("Ar pauned") • サド侯爵 夫人 Sado kōshaku fujin ("Markizez Sade", pezh-c'hoari) •豊饒 の海 Hōjō no Umi ("Mor ar Strujusted", pevararvest) — #1 :春 の雪 Haru no yuki ("Erc'h an nevezamzer") - 1966 :
英霊 の聲 Eirei no koe ("Mouezhioù an Anaon harozek") - 1967 :
朱雀 家 の滅亡 Suzaku-ke no metsubō ("Diskar an tiegezh Suzaku", pezh-c'hoari) •豊饒 の海 Hōjō no Umi ("Mor ar Strujusted" — #2 :奔馬 Honba ("Mirc'hed war dec'h") - 1968 :
命 売 ります Inochi urimasu ("Gwerzhañ a rin ma buhez") • わが友 ヒットラー Waga tomo hittorā ("Ma c'heneil Hitler", pezh-c'hoari) - 1969 :
癩 王 のテラス Raiō no terasu ("Leurenn ar roue lovrek", pezh-c'hoari) - 1970 :
豊饒 の海 Hōjō no Umi ("Mor ar Strujusted" — #3 :曉 の寺 Akatsuki no tera ("Templ an Darzhenn-veure") - 1971 (dalif) :
豊饒 の海 Hōjō no Umi ("Mor ar Strujusted" — #4 :天人 五衰 Tennin gosui ("Breinadur an ael")
Arnodskridoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- 1952: アポロの
杯 Aporo no sakazuki ("Kib Apollon") - 1958-1959 :
不道徳 教育 講座 Fudōtoku kyōiku kōza ("Kentelioù deskadurezh direizh") - 1963 :
私 の遍歴 時代 Watashi no henreki jidai ("Ma maread kantreer") - 1965-1968 :
太陽 と鐡 Taiyō to tetsu ("An heol hag an houarn") - 1967 :
葉隠 入門 Hagakure nyūmon ("Hent ar samourai") - 1968 :
文化 防衛 論 Bunka Bōei-ron ("Damkan an difenn sevenadurel") - 1970 :
革命 哲学 としての陽明学 Kakumei tetsugaku to shite no Yōmeigaku ("Soñjoù Wang Yangming lakaet d'ur brederouriezh dispac'hel")
C'hoariva Nō ha kabuki[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
能 Nō
- 1950 :
邯鄲 Kantan ("Ar goubenner hud") - 1951 :
綾 の鼓 Aya no tsuzumi ("Taboulin Aya") - 1952 :
卒塔婆 小町 Sotoba Komachi ("Sotoba Komachi") - 1954 :
葵 の上 Aoi no ue ("An itron Aoi") - 1955 :
班 女 Hanjo ("An itron o c'hortoz gant un aveler")[3] - 1957 :
道成寺 Dōjōji ("An templ Dōjō-ji") - 1959 :
熊野 Yuya ("Yuya") - 1960 :
弱 法師 ' 'Yoroboshi ("An dall yaouank")
- かぶき Kabuki
- 1954 :
鰯 売 恋 曳網 Iwashi uri koi hikiami ("Rouedad karantez ar gwerzher sardin") - 1955 :
芙蓉 露 大内 実記 Fuyō no tsuyu Ōuchi jikki ("Fuyō hag istor gwir klann Ōuchi") - 1969 :
椿 説 弓張月 Chinsetsu yumiharizuki ("Marvailh ar wareg-loar")
Sinema[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Aktour
- 1951 :
純白 の夜 Jumpaku no yoru ("Nozvezh peurwenn"), sevenet gant Hideo Ōba[4] - 1959 :
不道徳 教育 講座 Fudōtoku kyōikukōza ("Kentelioù deskadurezh direizh"), sevenet gant Katsumi Nishikawa - 1960 : からっ
風 野郎 Karakkaze yarō ("Aonik rak ar marv"), sevenet gant Yasuzo Masumura - 1968 :
黒 蜥蜴 Kurotokage ("Glazard du"), sevenet gant Kinji Fukasaku
- Sevener
- 1966 :
憂国 Yūkoku ("Brogarour"), sevenet a-gevret gant Domoto Masaki - 1969 :
人 斬 り Hitokiri ("Hitokiri"), sevenet a-gevret gant [Hideo Gosha]]
- Diwar e benn
- 1985 : Mishima: A Life in Four Chapters, sevenet gant Paul Schrader[5] • The Strange Case of Yukio Mishima, teulfilm evit ar BBC sevenet gant Michael Macintyre[6]
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
|
Notennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- ↑ (en) A Phantasy World: Mishima Yukio, in : Shōwa Japan: Political, Economic and Social History, 1926-1989, Volume III, Stephen S. Large, Taylor & Francis, 1998, pennad 47, pp. 282-83.
- ↑ (en) Jean-Marie Bouissou ha Jonathan Derrick. Japan: The Burden of Success. Fondation nationale des sciences politiques (CERI), C. Hurst & Co., 2002, pp. 10-11
- ↑ Kentel nevez eus ar pezh-c'hoari heñvelanvet bet skrivet gant
世阿弥 Zeami (1363-1443). - ↑
- ↑
- ↑ (en) 'YouTube'. Kavet : 05/09/2023.
|
Porched al Lennegezh – Gwelit ar pennadoù hag ar rummadoù diwar-benn al lennegezhioù. |