Goondaa Suurili
E-Class
Goondaa Suurili
| Pahi la | Alikuraan  |
|---|---|
| Zuliya wuhibu | الأعراف |
| Japan zuliya (yuli kana) sabbu ni | こうへき |
| Siɣili-lana yuli | Araf |
| Be lɛbigili zuliya nima ni | 7. The Elevated Places, Q31204657 |
| Balli tuma bɛi balli yuli | laribanchi |
| Tuma ŋɔ maa zaa bɛla URL maa ni | https://quran.com/7 |
| Nahingbaŋ | Meccan surah |
| Zali kpana din guli niriba zaashee ni nyɛ shɛli | public domain |
| Stack Exchange tag | https://islam.stackexchange.com/tags/surat-al-araf |
Goondaa Suurili (Al-A'raf ٱلْأَعْرَاف)[1]
Suurili ŋɔ maa wuhirila y
Aaya nima
[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]Aaya nima:[2]
- 1. Alif-Laam-Miim-Suaad (A.L.M.S.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣijizah (lahiʒibsi din ka ŋmali) dama so ʒi di fasara naɣila Naawuni].
- 2. (Yaa nyini Annabi)! Di (Alkur’aani) nyɛla litaafi shɛli bɛ ni siɣisi n-zaŋ kana a sani, din zuɣu di ch
ε ka muɣisigu be a suhu ni ni dina, do mini a zaŋ li n-varisi ninsalinima, ka nyɛ teebu n-ti ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yε limaŋli. - 3. Dɔli ya bɛ ni siɣisi shɛli n-ti n ya na yi Duuma (Naawuni) sani, ka di dɔli ya duuma sh
ε ba ka pa ni Ŋuna, biɛla ka yi teeri Naawuni yɛla. - 4. Yaha! Di kuli zooya ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ tiŋgbani shɛlinim’ halaka, ka Ti daazaaba shee bɛ zuɣu na yuŋ, bee ka bɛ na be wuntaŋgom ni.
- 5. Bɛ daa ka bɛ ni kuhiri bɔri shɛli saha sh
ε li Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba ni daa ka ba na naɣila bɛ yε rimi: “Achiika! Ti nyɛla zualindiriba.” - 6. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) ni ti bɔhi ninvuɣu sh
ε ba bɛ ni tim tuumba na bɛ sani. Yaha! Achiika! Ti ni bɔhi tuumba. - 7. Dinzuɣu! Achiika! Ti ni ti ba lahibali (n-zaŋ chaŋ b
ε ni daa tum shε li kam bε Dunia ʒii puuni) ni baŋsim. Yaha! Ti daa pala ban sɔɣi (ka chɛ ba). - 8. Dindali maa (ninsalinim’ tuuntumsa) zahimbu yɛn ti nyɛla y
ε limaŋli, din zuɣu ŋun binzahindigu ti niŋ timsim, tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shɛba ban nya tarili. - 9. Yaha! Ninvuɣu so ŋun binzahindigu ti leei zaɣivuɣu (ka tuunvɛla kadini), tɔ! Bana n-nyɛ ban niŋ bɛ maŋ’ ashaara, do mini bɛ ni daa di Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ zualinsi la zuɣu.
- 10. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) tin ya la yiko tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Yaha! Ka Ti zali ya din yɛn gbibi yi biɛhigu di puuni. Amaa! Biɛla ka yi paɣira (Mani Naawuni).
- 11. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nam ya mi, din nyaaŋa ka Ti tin ya nahimgbana, ka y
ε li Malaaikanima: “Niŋmi ya sujuuda n-ti Annabi Adam, ka bɛ (Malaaikanim’ maa) niŋ sujuuda, naɣila shintaŋ n-nyɛŋun daa ka ban niŋ sujuuda maa ni. - 12. Ka O (Naawuni) y
ε li: “Bin bo n-lee mɔŋ a ni a niŋ sujuuda saha shε li N-ni daa puhi a di niŋbu? Ka o (shintaŋ) yε li: “Mani n-gari o, do mini a nam ma mi ni buɣum, ka nam o ni taŋkpaɣu. - 13. Ka O (Naawuni) y
ε li: “Ka Sheemi di (Alizanda) puuni. Di bi tu kamaata ni a tibigi a maŋ’ di puuni, din zuɣu yima, achiika! A be ban filiŋ puuni. - 14. Ka o (shintaŋ)y
ε li: “[Yaa N Duuma Naawuni]! Ka naɣisim ti ma hali ni dabisi’ shε li bɛ ni yɛn ti yiɣisi ba (bɛ gbala ni). - 15. Ka O (Naawuni) y
ε li: “Achiika! A be bɛ ni yɛn naɣisi n-ti shε ba ni.” - 16. Ka o (shintaŋ) y
ε li: “Domini a ni birigi ma maa zuɣu, achiika! N-ni ʒini taɣi ba (Adam bihi) ka chε A so'chibiga.” - 17. Din nyaaŋa, achiika! N-nyɛla ŋun yɛn ka ba na bɛ tooni mini bɛ nyaaŋa, ni bɛ nu'zaa mini bɛ nu'dirigu polo, A mi ku nya bɛ pam ka bɛ nyɛ ban paɣira.
- 18. Ka O (Naawuni) y
ε li: “Yim di (Alizanda) puuni, ka nyɛla bɛ ni galim so, ni bɛ ni kari so, ŋun mi ti dɔli a bɛ (ninsalinim’) puuni, tɔ! Achiika! N nyɛla Ŋun yɛn pali jahannama buɣum ni yi (ninsalinim’) puuni namgbaniyini. - 19. Yaha! (Ka Naawuni y
ε li): “Yaa nyini Adam! A mini a paɣa (Hawa) ʒinimi ya Alizanda (puuni), ka di mi ya di puuni luɣulikam yi ni bɔra, amaa! Di miri ya tia ŋɔ maa, ka pahi zualindiriba ni. - 20. Ka shintaŋ zaŋ yɛltɔɣ'biɛri niŋ bɛ niriba ayi maa sunsuuni, domini o zaŋ bɛ ni zaŋ shɛli n-taɣi bɛ zaɣim wuhi ba (ka y
ε li ba): “Pa shε li zuɣu ka yi Duuma (Naawuni) mɔŋ ya tia ŋɔ maa dibu m-pahila (O je mi) ni yi lee Malaaikanim’ ayi, bee ka yi leei ninvuɣu shɛba ban yɛn kpalim (ka bɛ kpira).” - 21. Ka o (shintaŋ) po ba Naawuni (ka y
ε li): “Achiika! Mani nyɛla ŋun be ban saɣisiri yi niriba ayi maa puuni.” - 22. Ka o (shintaŋ) kp
ε hi ba yɔɣu ni yɔhim. Saha shε li bɛ niriba ayi maa ni lam tia maa, ka bɛ zaɣim yiba na polo ni, ka bɛ naan zaŋdi Alizanda puuni vari n-liriti bɛ zaɣim, ka bɛ Duuma bɔli ba (ka yε li): “Di ni bɔŋɔ, m-bi mɔŋ ya tia ŋɔ maa dibu, ka yε li ya ni shintaŋ nyɛla dima n-ti ya polo ni?” - 23. Ka bɛ niriba ayi maa (Annabi Adam mini o paɣa) y
ε li: “Yaa ti Duuma! Ti di ti maŋ zualinsi, A mi yi bi chε m-paŋ ti, ka zo ti nambɔɣu, tɔ! Achiika! Ti ni pahi ninvuɣu shɛba ban kɔhilu puuni.” - 24. Ka O (Naawuni) y
ε li: “Sheemi ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Yi (zuliyanim’) ni ti lee dimba ni taba. Yaha! Tiŋgbani ni n-yɛn nyɛ yi bɛhigu shee, ni nyɛɣisim wumbu shee hali ni saha shɛli.” - 25. Ka O (Naawuni) y
ε li: “Di (tiŋgbani maa) puuni ka yi yɛn be. Yaha! Di puuni ka yi yɛn ti kpi. ka bɛ lahi yɛn ti yihi ya di puuni (Zaadali). - 26. Yaa yinim’ Adam bihi! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisi ya la sitira na, domini di ti liriti yi zaɣim, ka lahi nyɛ nachinsi ti n-ya. Amaa! Wuntia sitira n nyɛ din gari. Dini maa be Naawun daliri nim puuni (nzaŋ ti ninsalinima), di yi pa shɛli, bɛ ni teei Naawuni yɛla.
- 27. Yaa yinim’ Adam bihi! Di ch
ε n-ya ka shintaŋ birigi ya, kamani o ni daa yihi yi ba ni yi ma (Annabi Adam mini Hawa) Alizanda puuni shε m, o daa darigi mi yihi bɛ sitira ka chε ba, domini o zaŋ bɛ zaɣim wuhi ba. Achiika! O (shintaŋ) mini o balli nyari ya luɣushε li polo yi ni bi nyari ba. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋla shintana ka bɛ nyɛ sɔŋdiba n-zaŋ ti ninvuɣu shɛba ban bi ti Ti (Tinim’ Naawuni) yε limaŋli. - 28. Yaha! Bɛ (Makka chɛfurinim’ maa) yi tum kavituma, ka bɛ y
ε li: “Achiika! Tinim’ paaila ti banim’ (ka bɛ niŋdi lala), ka Naawuni lahi puhi ti di niŋbu.” Yε lima: “Achiika! Naawuni bi puhiri (niriba) ni kavituma. Di ni bɔŋɔ, yiyε rila yi ni ka shɛli baŋsim n-zaŋ jɛndi Naawuni? ” - 29. (Yaa nyini Annabi)! Y
ε lima: “N Duuma (Naawuni) puhila aadalsi niŋbu. Dinzuɣu, zanimi ya n-tuhi Naawuni yi jiŋli kam puuni. Yaha! Suhimi ya O, ka nyɛla ban niŋdi Okasi ni jɛma, kamani O ni daa pili yi nambu shε m, tɔ! Lala ka yi yɛn ti labi na (Zaadali). - 30. Zamaatu shɛba beni nyɛla ban dolsi, ka birginsim niŋ talahi sh
ε ba mizuɣu, achiika! Bɛ gbibila shintana ka bɛ nyɛ simnim’ ka pa ni Naawuni, ka tε hiri ni bɛ nyε la ninvuɣu shɛba ban dolsi. - 31. Yaa yinim’ Adam bihi! Gbibi ya yi nachinsi jiŋli kam puuni. Yaha! Dim ya ka nyu, ka miri ya ka yi saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Achiika! O (Naawuni) bi bɔri ninvuɣu sh
ε ba ban saɣinda. - 32. (Yaa nyini Annabi)! Y
ε lima: “Ŋuni n-leei mɔŋ Naawuni nachin’ shε ŋa O ni yihi na, ni bindira puuni din viɛla, ka di nyɛla O daba zuɣu? Yε lima: “Di yɛn ti nyɛla ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yε limaŋli Dunia bε higu puuni koŋko dini Zaadali.” Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) kahigiri aayanima n-tiri ninvuɣu shε ba ban mi. - 33. Y
ε lima: “Achiika! N Duuma mɔŋla kavituma, di puuni din yi polo ni ni din sɔɣi, n-ti pahi Naawuni taali kpε bu, ni zualinsi dibu ka di pa ni yε limaŋli soli, ni yi laɣim Naawuni ni shɛli jε m, ka di nyɛla Naawuni ni bi siɣisi shɛli daliri na, ni yi lahi yε li yini ʒi shɛli n-zaŋ jɛndi Naawuni.” - 34. Ali’umma kam malila bɛ saha, dinzuɣu, saha sh
ε li bɛ ni zali ba yi ti kana, bɛ bi yε n naɣisi, bɛ mi ku daŋ kpibu (poi ni laala saha maa). - 35. Yaa yinim’ Adam bihi! Di yi ti niŋ ka tuun’ shɛba kanyana yi puuni, n-ti karindi ya N aayanima, tɔ! Ŋun zo Naawuni, ka v
ε lgi O tuma, bɛ ti ka dabε m shε li, bɛ mi ti ka suhusaɣiŋgu ni (Zaadali). - 36. Yaha! Ninvuɣu sh
ε ba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri, ka tibgi bɛ maŋ’ ka chε li, tɔ! Bana n-nyɛ buɣum bihi, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni. - 37. Dinzuɣu, ŋuni n-leei nyɛ zualindira n-ti lahi paai ŋun ŋma ʒiri pa Naawuni, bee ka o ŋma ʒiri m-pa O aayanima, tɔ! Bannim’ maa ni nya bɛ tarli (bɛ ni nya Naawuni ni sabi shɛli n-ti ba (Dunia ŋɔ), hali ni Ti (Tinim’ Naawuni) tuumba yi ti kaba na n-ti deeri bɛ ny
ε vuya, ka bɛ (Malaaikanim’) yε li: “Yapolo ka duuma shε ba yini daa jε mdi ka pa ni Naawuni la be? Ka bɛ yε li: “Bɛ bɔrgiya ka chε ti.” Ka bɛ di bɛ maŋ’ shɛhira kadama bɛ daa shiri nyε la gutulunima. - 38. Ka O (Naawuni) yɛli: “Kp
ε m ya(ʒahannama buɣum ni), n- ti pahi ali’umma shε ba ban gari poi ni yinima, alizinnim’ mini ninsalinim’ puuni. Saha shε li kam ka zamaatu shε ba ti kpe (buɣum maa ni), ka bɛ narim bɛ mabia, hali ka bɛ zaa ti laɣim di (buɣum maa) puuni namgbaniyini, ka bɛ nyaandoliba naan yε li toondannima: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Bambɔŋɔnima n-daa birigi ti, dinzuɣu tim ba azaaba shɛli din nabgi buɣum ni, ka O (Naawuni) yε li: “Yi zaɣiyino kam mali (azaaba) din nabgi, amaa! Yinim’ bi mi.” - 39. Ka bɛ toondannim’ y
ε li bɛ nyaandoliba: “Yi ka jilma shɛli ti zuɣu. Dinzuɣu, lammi ya azaaba, domin yi ni daa tumdi tuun’ shɛŋa zuɣu.” - 40. Achiika! Ninvuɣu sh
ε ba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri, ka tibgi bɛ maŋ’ ka chɛ li, bɛ ti ku yooi sagbana dindoya n-tiba, bɛ mi ti ku kpe Alizanda, shee di yi ti niŋ ka laakumi (bee gabga) ni tooi kpe shε rinyee ni. Yaha! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ti yo bibɛhi samli. - 41. Bɛ yɛn ti malila bindoo (garo) ʒahannama buɣum ni, ka bɛ zuɣusaa mali saɣili. Yaha! Lala ka Tinim’ (Naawuni) yɔri zualindiriba.
- 42. Yaha! Ninvuɣu sh
ε ba ban ti Naawuni yε limaŋli, ka tum tuunsuma, Ti (Tinim’ Naawuni) bi niŋdi nyε vuli shε li talahi naɣila din ni tooi shε li. Bannim’ maa n-nyɛ Alizanda bihi, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni. - 43. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) yihi dimli din be bɛ (Alizanda bihi) suhiri ni, ka kulibɔna zɔri gindi di (Alizanda maa) lɔŋ ni. Kabɛ yɛli: “Paɣibu balibu kam nyɛla Naawuni so Ŋun dolsi ti ni dimbɔŋɔ maa (Muslinsi daadiini). Ti mi di pala ban yɛn tooi dolsi, ka di pala Naawuni n-dolsi ti. Achiika! Ti Duuma (Naawuni) tuumba daa ka na ni y
ε limaŋli. Ka bɛ (Malaaikanim’) boli ba (ka yε li ba): “Yi da Alizanda maa mbɔŋɔ, ka bɛ dihi ya di fali domin yi ni daa tumid tuun’ shɛŋa (Dunia) la zuɣu.” - 44. Ka Alizanda bihi boli buɣum bihi (ka y
ε ra): “Achiika! Tinim’ shiri nya ti Duuma (Naawuni) ni gbaai ti alikauli shε li maa ka di nyɛla yε limaŋli. Di nibɔŋɔ, yi gba nya yi Duuma (Naawuni) ni daa gbaai ya alikauli shε limaa ka di nyɛ yε limaŋli? Kabɛ yε li: “Di shiri niŋ ya.” Ka mololan’ so (Malaaika) moli bɛ sunsuuni ka yɛli: “Naawuni narimbu be zualindiriba zuɣu.” - 45. Ninvuɣu sh
ε ba ban taɣiri (niriba) ka chε Naawuni soli, ka bɔri ni di gɔŋ ka nyɛla ban niŋ chɛfuritali ni Zaadali. - 46. Ka saɣili be bɛ (Alizanda bihi mini buɣum bihi) sunsuuni, (dina nnyɛ goondaa), ka ninvuɣu sh
ε ba naan pa goondaa maa zuɣu, ka baŋdi sokam (Alizanda bihi mini buɣum bihi) ni bɛŋmali. Kabɛ boli Alizanda bihi (ka yε li ba): “Suhudoo be yi zuɣu,” Bɛ na bi yɛn kpε li (Alizanda maa), ka pun nyɛla ban mali tamaha. - 47. Yaha! Bɛ yi ti ŋmalgi bɛ nina kpa buɣum bihi polo, ka bɛ y
ε li: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Miri ka A laɣim ti mini ninvuɣu shε ba ban nyɛ zualindiriba.” - 48. Ka ban pa goondaa zuɣu maa boli ninvuɣu sh
ε ba bɛ ni baŋ ba ni bɛŋmali maa, ka yε li: “Yi ni daa laɣim arzichi shε li, n-ti pahi yi maŋ’ tibgibu la bi niŋ ya anfaani.” - 49. (Ka Malaaikanim’ yɛli): “Di ni bɔŋɔ, bambɔŋɔnima (Muslinnim’) ka yi daa po kadama Naawuni ku zo ba nambɔɣu la? (Ka bɛ y
ε li ba): “Kpε m ya Alizanda, yi ka dabε m, yi mi ka suhusaɣiŋgu ni.” - 50. Ka buɣum bihi boli Alizanda bihi (ka y
ε li ba): “Kpaami ya ko’shɛli m-pa ti zuɣu na (ka ti niŋgbina maai), bee Naawuni ni largi ya shɛli puuni.” Ka bɛ (Alizanda bihi) yε li: “Achiika! Naawuni mɔŋ chε furinim’ yɛla ayi maa.” - 51. Ninvuɣu sh
ε ba ban gbibi bɛ daadiini ka di nyɛ kpε rigu mini dε ma, ka Dunia bε higu yɔhim ba maa, tɔ! Zuŋ Ti (Tinim’ Naawuni) ni tam bɛ yε la kamani bɛ ni daa tam bɛ zuŋɔ dabsili ŋɔ laɣimbu shε m, n-ti pahi bɛ ni daa zaɣisiri Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ la zuɣu. - 52. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) kaba mi na ni litaafi (Alkur’aani) sh
ε li Ti ni kahigi li ka di tam baŋsim zuɣu,ka nyɛ dolsigu ni nambɔzɔbo n-zaŋ ti ninvuɣu shε ba ban ti Naawuni yε limaŋli. - 53. Bɛ (ch
ε furinim’) bi guhiri shɛli mpahila di (azaaba maa) bahigu, dabsi’ shɛli di (azaaba maa) bahigu ni yɛn ti kana, ninvuɣu shε ba ban daa tam di yε la pɔi ni dini maa ni yε li: “Achiika! Ti Duuma (Naawuni) tuumba daa ka ti na ni yɛlimaŋli. Dini bɔŋɔ, ti mali ban yɛn suhudee ka bɛ suhudee ti, bee ka bɛ labsi ti (Dunia) ka ti ti tum tuun’ shɛli din pa ti ni daa tumdi shɛla maa? Achiika! Bɛ niŋ bɛ maŋ’ ashaara, ka bɛ mi ni daa namdi ʒiri shε ŋa maa bɔrgi ka chɛ ba. - 54. Achiika! Yi Duuma Naawuni n-nyɛŊun nam sagbana mini tiŋgbana dabsa ayɔbu puuni, din’ nyaaŋa kaOniŋ dede Al-arshi (O nam garo) zuɣu. O malila yuŋ n-limsiri wuntaŋni, ka di bɔri di (wuntaŋni maa) shee ni yomyoma. Yaha! Wuntaŋ’ ni goli n-ti pahi saŋmarsi nyɛla bɛ ni balgi shɛli ni O zaligu. Wumma! Ŋuna n-su nambu ni zaligu. Naawuni nam tibgiya, Ŋuna nnyɛ binnamda Duuma.
- 55. Suhimi ya yi Duuma (Naawun) ni maŋ’ gbargibu mini sɔɣisinli. Achiika! O (Naawuni) bi bɔri ninvuɣu sh
ε ba ban kpahiri yε ɣiri targa. - 56. Yaha! Di saɣindi ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu di malibu nyaaŋa, ka suhi ya O (Naawuni) ka nyɛla ban zɔri dabi
ε m ni kore. Achiika! Naawuni nambɔzɔbo be yoma ni tuunsuma nima. - 57. Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊun timdi pɔhim na, ka di nyɛla suhupiɛlli lahibali din daŋdi O nambɔzɔbo (sakom) na, hali ni pɔhim maa ti ʒi sagbaŋ shɛŋa din tibsa na, ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ li nyuhi tiŋgbani shɛli din kpi, din nyaaŋa ka Ti zaŋ li n-siɣisi sakom na, ka zaŋ li yihi binwola balibu kam. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ti neei kpiimba, domin achiika! Yi ni leei ban teeri Naawuni yɛla.
- 58. Yaha! Tiŋgbani suŋ yihirila di bimbila ni di Duuma (Naawuni) yɛdda, tiŋgbani sh
ε li din mi bi viε la bi yihiri bimbila, naɣila ni namsa (wahala). Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) kahigiri aayanima n-tiri ninvuɣu shε ba ban paɣira. - 59. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Annabi Nuhu n-zaŋ chaŋ o niriba sani, ka o ti y
ε li: “Yaa yinim’ n niriba! Jε mmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna, Achiika! Mani zɔrila dabiε m n-tiri ya ni dabsi’ titali la daazaaba ti paai ya.” - 60. Ka asanzanim’ o niriba puuni y
ε li: “Achiika! Tinim’ kuli nyara ka a be la bɔrginsim polo ni.” - 61. Ka oy
ε li: “Yaa yinim’ n niriba! M-pala ŋun bɔrgi, amaa! Mani nyɛla tuun’ so ŋun yi binnamda Duuma sani na.” - 62. “N-tiri ya la n Duuma (Naawuni) tuuntali, ka saɣisiri ya, ka mi binshɛɣu yi ni ʒi ka di nyɛla din yi Naawuni sani na.”
- 63. Di ni bɔŋɔ, yi niŋdila lahiʒiba ni teebu kan ya na yi Duuma (Naawuni) sani, ka di nyɛla yi puuni ninvuɣu so sani ka di yina, domin o ti varsi ya ka yi zo Naawuni, achiika! Yi nyɛla bɛ ni yɛn zo shɛba nambɔɣu.
- 64. Ka bɛ labsi o ʒirilana, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tilgi o mini ninvuɣu shɛba ban be ŋarim la puuni, ka ch
ε ka kom di ninvuɣu shε ba ban labsi Ti aayanim’ ʒiri. Achiika! Bɛ daa nyɛla ninvuɣu shε ba ban nyɛ zoomba. - 65. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Annabi Hudu n-zaŋ kana Aadunim’ sani, ka o ti y
ε li: “Yaa yinim’ n niriba! Jɛmmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna. Dini bɔŋɔ, yi pala ban yɛn zo Naawuni? - 66. Ka asanzanim’ ban niŋ chɛfuritali o niriba puuni y
ε li: “Achiika! Tinim’ kuli nya a ka jε rlim tabi a. Yaha! Tinim’ tε hi ya ni achiika! A be ʒirinim’ puuni.” - 67. Ka o (Annabi Hudu) y
ε li: “Yaa yinim’ n niriba: “Jε rlim bi tabi ma, amaa! achiika! Mani nyε la tuun’ so ŋun yi bin-namda Duuma sani na.” - 68. “Ka n-chɛ ka tuuntali paari ya n Duuma (Naawuni) sani na. Yaha! N ny
ε la yɛmbahigalana, ni saɣisigulana ntin ya.” - 69. Bee yi niŋla lahiʒiba ni teebu yi yi Duuma (Naawuni) sani n-kana yi puuni so zinli zuɣu domin o tin ya saɣisigu? Yaha! Teemi ya saha sh
ε li O (Naawuni) ni daa zali ya ka yi nyɛ ninvuɣu shɛba ban deeri taba tiŋgbani yaaŋa zuɣu Annabi Nuhu niriba nyaaŋa, ka pahi ya yaa ni galsim yi niŋgbina puuni, dinzuɣu teemi ya Naawuni yolisa (O ni’ima nima), achiika! Yi nyɛla ban yɛn nyɛ tarli. - 70. Ka bɛ y
ε li:“Dini bɔŋɔ,akatimina ni titijε m Naawuni ko, ka chɛ ti banim’ ni daa jε mdi shε li maa? Tɔ! Tahimi ti a ni gbaari ti alikauli (azaaba) shɛli maa na, a yi nyɛla ninvuɣu so ŋun be yε limaŋlinim’ puuni. - 71. Ka o (Annabi Hudu) y
ε li: “Achiika! Azaaba mini sujee shee yi zuɣu na yi Duuma (Naawuni) sani. Di ni bɔŋɔ, yi ŋmε ri ma la namgbankpeeni n-zaŋ chaŋ yuli shε ŋa yi mini yi banim’ ni boli? Ka di nyɛla Naawuni bi siɣisi daliri shε li na di zuɣu, dinzuɣu guhimi ya, achiika! Mani gba pahi yi zuɣu ban guhiri puuni. - 72. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tilgi o mini ban daa pahi o zuɣu ni nambɔzɔbo din yi Ti sani na, ka ŋmaai ninvuɣu sh
ε ba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa bahigu. Yaha! Bɛ daa pala ban ti Naawuni yε limaŋli. - 73. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Samuudunim’ mabia Sālihu bɛ sani, Kao ti y
ε li ba: “Yaa yinim’ n niriba! Jε mmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna. Achiika! Kahigibu kan ya na yi Duuma sani. Naawuni laakumi mbɔŋɔ ka o nyɛla alaama shɛli n-zaŋ tin ya, dinzuɣu chε liyaokao di Naawuni tiŋgbani ni, ka miri ya ka yi niŋ o biɛrim shε li, ka azaabakpeeni ti gbaai ya.” - 74. Yaha! Teemi ya saha sh
ε li O (Naawuni) ni daa zali ya ka yi nyɛ falidiriba Aadunim’ nyaaŋa, ka ʒili ya tiŋgbani ni, ka yi mε ri yiliwaɣila tamdi di zoya zuɣu,ka kpɛri zoya ka di nyɛ yiya. Dinzuɣu, teemi ya Naawuni ni niŋ ya ni’ima shε ŋa, ka miriyakayisaɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu,ka nyɛla ban tumdi tuumbɛri. - 75. Ka asanzanim’ o (Annabi Sālihu) niriba puuni y
ε li bɛ puuni tarimba ban ti Naawuni yε limaŋli:“Di ni bɔŋɔ, yi mini la Sālihu shiri nyɛla tuun’ so o Duuma sani? Ka bɛ (tarimba) yε li: “Tinim’ ti yε limaŋli ni shɛli zuɣubɛ ni tim o maa na.” - 76. Ka ninvuɣu shɛba ban tibgi bɛ maŋ’y
ε li: “Achiika! Tinim’ nyɛla ban niŋ chɛfuritali ni yi ni ti shɛli yε limaŋli maa.” - 77. Ka bɛ ku laakumi maa, ka kpahi y
ε ɣibɛ Duuma (Naawuni) zaligu, ka naan yε li: “Yaa nyini Sālihu! Tahimi ti a ni gbaari ti alikauli (azaaba) shɛli maa na, a yi nyɛla ŋun be Naawuni tuumba ni.” - 78. Ka tahigu gbaai ba yim zuɣu,ka bɛ leei ninvuɣu shɛba ban gbaŋgbaya (ka bɛ leei ban kpi n-do bɛ yiŋsi puuni).
- 79. Ka o (Annabi Sālihu) lԑbi biri ba, ka y
ε li: “Yaa yinim’ n niriba: “Achiika! Mani tin ya n Duuma (Naawuni) tuuntali, ka tin ya saɣisigu, amaa! Yi bi bɔri saɣisigunima. - 80. Ni Annabi Lutu, saha shɛlionidaa yɛli o niriba: “Di ni bɔŋɔ, yi tahirila tuumbe’ sh
ε li ninvuɣuso ni bi daŋ ya ntum li binnamda puuni?” - 81. Achiika! Yinim kore bela dobba ni ka ch
ε ri paɣaba. Chɛli gba! Yi nyɛla ninvuɣu shɛba ban nyɛ barina nima.” - 82. Yaha! O niriba maa daa ka bɛ ni labsiri o y
ε ltɔɣa shε li m-pahila bɛ yε li: “Yihimi ya o (Annabi Lutu) yi tiŋ’ ŋɔ ni, achiika! Bana n-tooi nyɛ ninvuɣu shε ba ban simsiri bɛ maŋa.” - 83. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tilgi o mini o niriba, naɣila o paɣa ko n-daa kpalim m-pahi ninvuɣu shɛba ban niŋ hallaka puuni.
- 84. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) mi ba (buɣum) sakurli. Dinzuɣu, yulmi tuumbɛrinim’ bahigu ni daa ti nyɛ shɛm.
- 85. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa Tim Madyananim’ mabia Annabi Sayibu n-zaŋ kana bɛ sani, ka o ti y
ε li ba: “Yaa yinim’ n niriba! Jε mmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna. Achiika! Daliri kan ya na yi Duuma (Naawuni) sani, dinzuɣu palmi ya yi zaɣa mini binzahindigu ka miri ya ka yi filindi ninsalinim’ binyε ra. Yaha! Miri ya ka yi saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu di malibu nyaaŋa, dina n-nyɛ zaɣivε lli tin ya, yi yi nyɛla ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yε limaŋli.” - 86. Yaha! Di ʒindi ya soli kam ni nvarsiri niriba, ka taɣiri ninvuɣu sh
ε ba ban ti Naawuni yε limaŋli ka chε ri Naawuni soli, ka yi bɔri ni di leei sogɔŋ. Yaha! Teemi ya saha shε li yi ni daa nyɛ biɛla, ka O (Naawuni) chɛ ka yi zooi. Yaha! Yulmi ya barinanim’ bahigu ni daa ti nyɛ shε m. - 87. Yaha! Di yi niŋ ka zamaatu shɛba yi puuni ti y
ε limaŋli ni binshɛɣu bɛ ni tim ma na, ka shε ba bi ti yɛlimaŋli, tɔ! Yin niŋmi suɣulo hali ka Naawuni ti niŋ fukumsi ti sunsuuni. Yaha! Ŋuna n-nyɛŊun gari ŋun kam niŋdi fukumsi. - 88. Ka asanzanim’ o niriba puuni y
ε li: “Achiika! Yaa nyini Sayibu Ti ni yihi a mini ninvuɣu shɛba ban tiyε limaŋli pahia zuɣu maa ti tiŋ’ ŋɔ ni, bee ka a labi ti daadiini puuni na, ka o yɛli: “Hali di yi niŋ ka ti bi bɔra?” - 89. Di yi shiri niŋ ka ti labi yi daadiini puuni Naawuni ni gu ti ŋɔ nyaaŋa, tɔ! Achiika! Ti ŋma ʒiri m-pa Naawuni, di mi bi tu kamaata ni ti lahi labi di puuni, naɣila ti Duuma Naawuni yi yu. Ti Duuma (Naawuni) yɛlim gari binshɛɣu kam ni baŋsim. Naawuni zuɣu ka ti dalim. “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Niŋmi fukumsi ti mini ti niriba sunsuuni ni y
ε limaŋli. Yaha! Nyini n nyɛŊun gari ŋun kam niŋdi fukumsi?” - 90. Ka asanzanim’ ban niŋ ch
ε furitali o niriba puuni yε li: “Achiika! Yi yi doli Sayibu, tɔ! Yi leei ninvuɣu shɛba ban niŋ ashaara. - 91. Dinzuɣu, ka tahigu gbaai ba yim zuɣu,ka bɛ leei ninvuɣu sh
ε ba ban gbaŋgbaya (ka bɛ kpi) bɛ yiŋsi puuni. - 92. Ka di ŋmanila ninvuɣu sh
ε ba ban labsi ʒiri niŋ Annabi Sayibu noli ni maa na ʒinbe di (tiŋ’ maa) puuni. Ninvuɣu shε ba ban labsi ʒiri niŋ Annabi Sayibu noli ni maa daa nyɛla ban kɔhilu. - 93. Ka o (Annabi Sayibu) lԑbi biri ba, ka y
ε li: “Yaa yinim’ n niriba! Achiika! N tin ya n Duuma (Naawuni) tuuntali, ka tin ya saɣisigu, ka wula ka n-yɛn niŋ suhusaɣiŋgu chɛfurinim’ zuɣu?” - 94. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin tim Annabi so na tiŋgbani shɛli ni, naɣila ti dargila di ninsalinim’ tibli ni fara mini doriti, di yi pa shɛli, bɛ ni leei ban gbargiri bɛ maŋa (n- tiri Naawuni).
- 95. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) taɣi ka zaŋ din v
ε la n-zali din be zaa ni hali ka bɛ ti nabgi. Yaha! Ka bɛ yε li: “Achiika, wahala mini faako daa paai ti banima.” Lala zuɣu ka Ti daa gbaai ba yim zuɣu ka bɛ nyɛla ban bi lahi mi. - 96. Yaha! Di yi di niŋ ka tiŋgbananim’ ti y
ε limaŋli, ka zo Naawuni dabɛm, tɔ! Ti (Tinim’ Naawuni) naan yooi ba alibarika soya zuɣusaa mini tiŋgbani ni na, amaa! Bɛ labsila (tuumba maa) ʒirinima, ka Ti (Tinim’ Naawuni) gbaai ba ni bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli. - 97. Di ni bɔŋɔ, tiŋgbananim’ niŋla y
ε mbahiga ni Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba ti kaba na yuŋ ka bɛ nyɛla ban be gom ni? - 98. Bee tiŋgbananim’ niŋla y
ε mbahiga ni Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba ti kaba na wuntaŋpalli, ka bɛ nyɛla ban dɛmda? - 99. Di ni bɔŋɔ,bɛ niŋla y
ε mbahiga ni Naawuni nari? So bi niŋdi yε mbahiga ni Naawuni nari naɣila ninvuɣu shε ba ban kɔhilu. - 100. Di ni bɔŋɔ, di pala dolsigu n-zaŋ ti ninvuɣu sh
ε ba ban diri tiŋgbani fali ban su li kpibu nyaaŋa kadama Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan gbaai ba ni bɛ tuumbiɛri, ka Ti lahi to n-ŋari bɛ suhuri, ka bɛ nyɛla ban bi wumda. - 101. (Yaa nyini Annabi)! Lala tiŋgbana maa ka Ti (Tinim’ Naawuni) tiri a di lahibaya. Achiika! Bɛ tuumba daa kaba na ni dalirinim’ polo ni, ka bɛ daa pa ban tiri Naawuni y
ε limaŋli domin bɛ ni labsi (tuumba) ʒirinim’ maa zuɣu. Lala ka Naawuni ŋariti chε furinim’ suhiri zuɣu. - 102. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi nya ka bɛ (ninsalinim’) pam paandi bɛ daalikauli. Achiika! Ti nyɛ bɛ pam ka bɛ nyɛla ban kpeeri yira.
- 103. Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim Annabi Musa bɛ nyaaŋa ni Ti dalirinima n-zaŋ chaŋ Fir’auna mini o niriba sani, ka bɛ di zualinsi ni dina. Tɔ! Yulimi ninvuɣu sh
ε ba ban saɣinda tiŋgbani yaaŋa zuɣu bahigu ni daa ti nyɛ shε m. - 104. Ka Annabi Musa y
ε li: “Yaa nyini Fir’auna! Achiika! Mani nyɛla tuun’ so Ŋun yi binnamda Duuma sani na. - 105. Di nyɛla pali n-ti ma kadama n-di y
ε li yε ltɔɣa shε li n-zaŋ jɛndi Naawuni naɣila di nyɛla yε limaŋli. Achiika! Nkan ya mi na ni daliri din yi yi Duuma sani. Dinzuɣu, (yaa nyini Fir’auna)! Chε li ka Israaila bihi pahi n-zuɣu, ka nzaŋ ba ka ti yi (Misra tiŋgbani ni). - 106. Ka o (Fir’auna) y
ε li: “Ayi nyɛla ŋun kana ni alaama shε li, tɔ! Nyin tahimi li na, a yi shiri be yε limaŋlinim’ puuni.” - 107. Ka o (Annabi Musa) zaŋ o jaangbee labi (tiŋgbani ni), ka di leei wahu polo ni.
- 108. Ka yihi o nuu, ka di leei zaɣip
ε lli n-zaŋ ti ban lihira. - 109. Ka asanzanim’ Fir’auna niriba puuni y
ε li: “Achiika! Ŋumbɔŋɔ maa nyɛla sihiralana so ŋun nyɛ baŋda. - 110. “O bɔrimi ni o yihi ya yi tiŋgbani ni, dinzuɣu saɣisigu dini ka yi leei yɛn zaŋ ti?”
- 111. Ka bɛ y
ε li: “Naɣisim ti o mini o mabia (Haruna) maa, ka tim tiŋsi ni ka bɛ ti laɣim sihiranim’ na.” - 112. “Bɛ ni ka a na ni sihiranim’ balibu kam, ni ŋun nyɛ baŋda na.”
- 113. Ka Fir’auna sihiranim’ ti kana, ka y
ε li: “Achiika! Ti mali sanyo’ shɛli, di yiniŋ ka tinim’ n-nyɛ ban nyɛŋ (Musa). - 114. Ka o (Fir’auna) y
ε li: “Di paliya, ka yi lahi be ninvuɣu shε ba ban miri ma puuni.” - 115. Ka bɛ (sihiranim’ maa) y
ε li: “Yaa nyini Musa! Di ni bɔŋɔ, a nyɛla ŋun yɛn daŋ (a jaangbee maa) labbu, bee tinim’ n-nyɛ ban yɛn labi? - 116. Ka o (Annabi Musa) y
ε li: “Yinim’ labmi ya,” Saha shε li bɛ ni zaŋ bɛ gabsi labi tiŋgbani ni, ka bɛ lebgi ninsalinim’ nina, ka kpε hi ba dabε m, ka tahi sihira din galsi na. - 117. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim ni wahayi n-zaŋ chaŋ Annabi Musa sani, (ka yɛli): “Zaŋmi a jaangbee maa labi (tiŋgbani ni),” (ka o shiri zaŋ li labi), ka di leei din vaandi bɛ ni kpiri ʒiri shɛŋa maa.
- 118. Ka y
ε limaŋli tum tuma, ka bɛ ni niŋ shɛli maa zaa saɣim. - 119. Ka bɛ (Annabi Musa) nyɛŋ ba nimaa ni, ka bɛŋmalgi ni filiŋ.
- 120. Ka sihiranim’ maa lu tiŋgbani ni, ka nyɛla ban niŋ suzuuda.
- 121. Ka bɛ (sihiranim’ maa) y
ε li:“Ti ti yε limaŋli ni binnamda Duuma.” - 122. Annabi Musa mini Annabi Haruna Duuma.
- 123. Ka Fir’auna y
ε li: “Di ni bɔŋɔ, yi yɛn ti o (Annabi Musa) la yε limaŋli, pɔi ka n-na bi saɣi tin ya? Achiika! Ŋɔ maa nyɛla yi nabε ri, kayina litiŋ ŋɔ ni, ni yi zaŋ li n-yihi di niriba, tɔ! Ni baalim, yi ni baŋ.” - 124. Achiika! N-nyɛla ŋun yɛn ŋmahi yi nuhi mini yi napɔna ka di wolgi ni taba. Din nyaaŋa, achiika! N-nyɛla Ŋun yɛn kpahi yi zaasa yili namgbaniyini.
- 125. Ka bɛ y
ε li: “Achiika ! Tinim’ nyɛla ban yɛn labi ti Duuma (Naawuni) sani.” - 126. Yaha! Ka sh
ε li zuɣuka a yɛn niŋ ti azaaba m-pahila tinim’ tila ti Duuma (Naawuni) aayanim’ yɛlimaŋli saha shɛli di ni ka ti na. “Yaa ti Duuma! Tim ti suɣulo din galsi, ka deei ti nyɛvuya ka ti nyɛla Muslinnima.” - 127. Ka asanzanim’ Fir’auna niriba puuni y
ε li: “(Yaa nyini Fir’auna)! Di ni bɔŋɔ,ayɛn chɛla Musa mini o niriba ka bɛ saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu ka chɛ a mini a duumanim’ maa? Ka o (Fir’auna) yε li: “Ni baalim, ti ni ku bɛ (Israaila bihi) bidibsi, ka chɛ bɛ bipuɣinsi. Ti mi nyɛla ban mali nasara bɛ zuɣu.” - 128. Ka Annabi Musa y
ε li o niriba: “Bom ya Naawuni sɔŋsim ni suɣulo, achiika! Naawuni n-su tiŋgbani, ka O zaŋdi li dihiri Onibɔri so fali O daba puuni. Yaha! Bahigu (nasara) yɛn ti nyɛla wuntizɔriba dini. - 129. Ka bɛ (Israaila bihi) y
ε li (Annabi Musa): “Bɛ daa pun niŋ ti chuuta pɔi ni a kandi na, ni a kandi na nyaaŋa, ka o (Annabi Musa) yε li: “Di yi pa shɛli ka yi Duuma gbaai yi dim’ (Fir’auna) maa, ka zaŋ ya ʒili tiŋgbani yaaŋa zuɣu (Masar tiŋgbani ni), ka nya yi ni yɛn niŋ shɛm? - 130. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa dahim Fir’auna niriba ni sanzali mini binwola poobu, domin achiika! Bɛ leei ban teeri Naawuni yɛla.
- 131. Din v
ε la yi ti kaba na, ka bɛ yε li: “Ŋɔ maa nyɛla ti dini,” Amaa! Din be yi nya ba, bɛ zaŋdi li mi m-pa Annabi Musa mini o niriba zuɣu. Wumma! Bɛ zuɣubetali maa yila Naawuni sani na, amaa! Bɛ pam bi mi. - 132. Ka bɛ y
ε li: “A (Musa) yi ka ti na ni alaama kam, domin a zaŋ li niŋ ti sihira, tinim’ pala ban yɛntia yε limaŋli. - 133. Dinzuɣu ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim tuufaani (kokp
ε ɣu) bɛ sani na, ni toya mini jε bɔbri, n-ti pahi poloya, ni ʒim, ka di nyɛ Ti nam yε likpahinda din wolgi do polo ni, ka bɛ (Fir’auna niriba) daa tibgila bɛ maŋa, kadaa nyɛla bibɛhi. - 134. Yaha! Saha sh
ε li azaaba ni daa shee bɛ zuɣu, ka bɛ yε li: “Yaa nyini Musa! Suhimi a Duuma (Naawuni) maa ti ti domin alikauli shε li O ni gbaai a sani, achiika! A yi vuui azaaba ŋɔ maa ka chɛ ti, achiika! Ti ni ti a yε limaŋli. Yaha! Ti ni bahi Israaila bihi ka a mini ba chaŋ (yi yaannim’ tiŋgbani ni).” - 135. Saha sh
ε li Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa vuui azaaba maa ka chɛ ba hali ni wokati shε li Tinizali ka bɛ yɛn ti paai, ka bɛ leei ban yiɣisiri alikauli. - 136. Dinzuɣu ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ ba azaaba, ka chɛ ka kom di ba teeku ni, dama achiika! Bɛ daa zaŋ Ti aayanim’ leei ʒiri, ka daa leei ban tam di y
ε la. - 137. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ tiŋgbani shɛli Ti ni niŋ alibarka niŋ di puuni maa wulimpuhili mini di wulinluhili n-dihi ninvuɣu shɛba bɛ ni daa filinda maa fali, ka a Duuma yɛltɔɣa suŋ (nasara) niŋ dihitabli n-ti Israaila bihi, domin suɣulo sh
ε li bɛ ni daa niŋ maa zuɣu, ka Ti (Tinim’ Naawuni) wurim binshɛɣu Fir’auna mini o niriba ni daa niŋda, ni bɛ ni daa mɛri yiliwaɣila shɛŋa maa. - 138. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ Israaila bihi n-duhi kuligu duli, ka bɛ chana n-ti chirgi ninvuɣu sh
ε ba ban jε mdi buɣa, ka yε li: “Yaa nyini Musa! Zalmi ti gba duuma so (ka ti jε mdi o), kamani bambɔŋɔnim’ maa gba ni mali duumanim’ shε m ŋɔ,kao yε li: “Yi shiri nyɛla ninvuɣu shε ba ban ʒi.” - 139. (Ka Annabi Musa lahi y
ε li): “Achiika! Bambɔŋɔnim’ ni be shɛli ni maa nyɛla hallaka, bɛ mini jε mdi shε li maa nyɛla din yɛn saɣim.” - 140. Ka o (Annabi Musa) y
ε li: “Di nibɔŋɔ, N-ni bo duuma so n-tin ya ka pa ni Naawuni, ka di nyɛla Ŋuna n-nyɛŊun tibgi ya (yi zaamani puuni) binnamda zuɣu?” - 141. Yaha! Teemi ya saha sh
ε li Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa tilgi ya ka chɛ Fir’auna niriba, ka bɛ lamdi ya azaaba biε ɣu, bɛ daa kuri yi bidibsi, ka chɛri yi bipuɣinsi. Yaha! Lala ŋɔ maa daa nyɛla dahimbu zaɣatitali din yi yi Duuma (Naawuni) sani na. - 142. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) gbaai alikauli ni Annabi Musa yuŋ yuŋ pihita, din nyaaŋa ka Ti lahi pali li ni yuŋ yuŋ pia, ka a Duuma (Naawuni) daalikauli dabsa pali yuŋ pihi nahi. Ka Annabi Musa y
ε li o mabia Haruna! Zanimi n zaa ni n niriba ŋɔ puuni (ka nchaŋ ka kana), ka wuhiri ba din tu kamaata, ka miri ka a doli barinanim’ soli. - 143. Yaha! Saha shɛli Annabi Musa ni daa kana Ti (Tinim’ Naawuni) ni niŋ o alikauli luɣush
ε li maa, ka o Duuma (Naawuni) tɔɣisi o yε ltɔɣa,kao yε li: “Yaa n Duuma: “Chɛ kan nya A, ka o (Naawuni) yε li: “Di kariya ka a nya ma, amaa! Yulimi zoli ŋɔ maa zuɣu,di yi niŋ ka di ʒe di zaashee maa, ni baalim a ni nya ma,” Saha shε li o Duuma (neesim) ni neei zoli maa zuɣu, ka o (Naawuni) zaŋ li leei din bursi, ka Annabi Musa lu n-tarigi. Saha shε li o nini ni ti neei, ka o yε li: “(Yaa n Duuma Naawuni)! A nam simsiya, achiika! Mani niŋ tuuba n-labi A sani na. Yaha! Mani n-nyɛ pilgu ban ti A yɛlimaŋli.” - 144. Ka O (Naawuni) y
ε li: “Yaa nyini Musa! Mani n-gahimma ninsalinim’ puuni ni N tuuntali mini N yɛltɔɣa, dinzuɣu, gbibi N-ni ti a shε li maa, ka be ninvuɣu shɛba ban paɣi (Mani Naawuni) puuni. - 145. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) sabi binshɛɣu kam din be (Attaura) wolsi puuni n-ti o, ka di nyɛla wa’azu ni yɛllikam kahigibu, dinzuɣu (yaa nyini Musa)! Gbibi li ni yaa, ka puhi a niriba kadama bɛ gbibi di zaɣivi
ε lli ni nyɛ shɛli. Ni baalim, N (Mani Naawuni) ni wuhi ya ninvuɣu shε ba ban kpee yi yiŋsi (ni daa ti kpalim shɛm). - 146. Ni baalim, N (Mani Naawuni) ni ŋmalgi ninvuɣu sh
ε ba ban tibgi bɛ maŋ’ tiŋgbani yaaŋa zuɣu ka di pa niyε limaŋ’ shε li maa haŋkaya ka chɛ N dalirinima, dinzuɣubɛ yi nya daliri kam, bɛ ku tili yɛlimaŋli. Yaha! Bɛ yi nya dolsigu soli, bɛ bi gbibri li ka di nyɛ soli ti ba, amaa! Bɛ yi nya bɔrginsim soli, ka bɛ gbibi li ka di nyɛ soli, domin achiika! Bɛ labsila Ti (Tinim Naawuni) aayanim’ ʒiri, ka nyɛla ban tam di yε la. - 147. Yaha! Ninvuɣu sh
ε ba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri, n-ti pahi Zaadali laɣimbu, tɔ!Bɛ tuuntumsa saɣim ya. Di ni bɔŋɔ,bɛ ni yoba sam shɛli m-pahila bɛ ni daa tumdi shɛli? - 148. Ka Annabi Musa niriba gbibi naɣibila so jɛmdi o nyaaŋa, ka di nyɛla bɛ ni zaŋ bɛ nachinsi binyɛra mali shɛli, ka di mali vuri (ka ŋmani naɣibila kumsi la). Di ni bɔŋɔ, bɛ bi nya kadama di (naɣibila maa) bi tɔɣisiri ba yɛltɔɣa, ka mi ku tooi dolsi ba zaŋ chaŋ sochibga? Bɛ daa gbibi li mi jɛmda, ka daa nyɛla zualindiriba.
- 149. Yaha! Saha sh
ε li bɛ ni daa yoli chε m, kabaŋ kadama bɛ bɔrgi ya, ka bɛ yε li: “Achiika! Ti Duuma (Naawuni) yi bi zo ti nambɔɣu, ka chε m-paŋ ti, achiika! Ti ni leei ninvuɣu shɛba ban kɔhi lu. - 150. Yaha! Saha sh
ε li Annabi Musa ni daa labi na o niriba sani, ka nyɛla ŋun je suli ka niŋ suhusaɣiŋgu, ka yε li: “Yi ni tum tuun shε li n nyaaŋa ŋɔ nyɛla din be. Di ni bɔŋɔ, yi bola yom ni yi Duuma (Naawuni) zaligu? Ka o (Annabi Musa) zaŋ (Attaura) wolsi maa labi tiŋgbani ni, ka naan gbaai o mabia (Haruna) zabri nvoori labsiri o polo. Ka o (Annabi Haruna) yε li! Yaa nyini m mabia! Achiika! A niriba maa daa filim ma, ka daa chɛ bɛla ni bɛ ku ma, dinzuɣu, miri ka a chɛ ka n dimba la ma. Yaha! Di zaŋ ma pahi ninvuɣu shε ba ban nyɛ zualindiriba ni.” - 151. Ka o (Annabi Musa) y
ε li: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Chε li paŋ m mini m mabia maa, ka zaŋ ti kpε hi A nambɔzɔbo puuni, domin nyini n-nyɛŊun zɔri nambɔɣu n-gari ban zɔri nambɔɣu. - 152. Achiika! Ninvuɣu sh
ε ba ban zaŋ naɣibila maa leei bɛ duuma, sujee ni nya ba bɛ Duuma (Naawuni) sani ni filiŋ Dunia bε higu puuni. Yaha! Lala ka Ti yɔri ninvuɣu shε ba baŋŋmari ʒiri samli. - 153. Yaha! Ninvuɣu sh
ε ba ban tum tuumbiε ri, ka niŋ tuuba di nyaaŋa, ka lahi ti Naawuni yε limaŋli, tɔ! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Chε mpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa. - 154. Yaha! Saha sh
ε li Annabi Musa suhi ni daa ti maai, ka o kpiɣi wolsi maa, ka din be di puuni nyɛla dolsigu mini nambɔzɔbo nzaŋ ti ninvuɣu shε ba ban zɔri bɛ Duuma (Naawuni). - 155. Ka Annabi Musa gahim o niriba puuni ninvuɣu pihiyɔpɔin(ni bɛ ti suhi gaafara Naawuni sani) ni Ti (Tinim’ Naawuni) ni pii saha sh
ε li n-ti ba. Saha shε li tahigu ni gbaai ba, ka o (Annabi Musa) yε li: “Yaa n Duuma (Naawuni)! A yi di bɔra, A naan niŋ ba hallaka, n-ti pahi m mammaŋ’ zuɣu. Di ni bɔŋɔ, Ayɛn niŋ ti la hallaka ni ti puuni jɛra ni tum shɛli? Achiika! Ŋɔ maa nyɛla A dahimbu, ka A mali li birgiri A ni bɔri so, ka lahi mali li dolsiri A ni bɔri so. Nyini n-nyɛ Ŋun guli ti. Dinzuɣu chε li paŋ ti, ka zo ti nambɔɣu, domin nyini nnyɛŊun gari ŋun kam chε ri paŋda. - 156. Yaha! Sabmi ti bɛrisuŋ Dunia ŋɔ puuni, ni Chiyaama. Achiika! Ti niŋ tuuba n-labi A sani na. Ka O (Naawuni) y
ε li: “N-zaŋdila N daazaaba niŋdi N-ni bɔri so. Yaha! N nambɔzɔbo gilila binshɛɣu kam, dinzuɣu ni baalim, N-ni zali li talahi n-ti ninvuɣu shε ba ban mali wuntia, ka tiri zakka, ni ninvuɣu shε ba ban tiri Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ yε limaŋli. - 157. Ninvuɣu sh
ε ba ban doli (Naawuni) tumo Annabi (Annabi Muhammadu) so ŋun bi karim, ka mi ʒi sabbu, ŋuna n-nyɛ bɛ (Yahuudunim’) ni nyari o (o yε ltɔɣa), ka di sabi be Attaura mini Injiila puuni. Ka di puhiri ba tuunvε la tumbu, ka mɔŋdi badinbe. Kaniŋdi bindirsuma halalsi n-tiri ba, ka lahi mɔŋdi ba bindir’ shε ŋa Naawuni ni mɔŋ ba di dibu, ka suuri bɛʒilitimsa ni bandi (ankufunima) din daa pampa bɛ zuɣu ka chɛri ba. Dinzuɣu, ninvuɣu shε ba ban tio (Annabi Muhammadu) yε limaŋli, ka tibgi o, ka lahi sɔŋ o, ka doli neesim shε li bɛ ni siɣisi na n-ti ti o maa, tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shε ba ban nya tarli. - 158. (Yaa nyini Annabi)! Yɛlima: “Yaa yinim’ ninsalinima! Achiika! N nyɛla Naawuni tumo n-zaŋ kana yi sani namgbaniyini, Ŋuna (Naawuni) n-su sagbana ni tiŋgbani yiko, duuma jɛmdigu n-kani ni yɛlimaŋli naɣila Ŋuna, O neerimi ka kura. Dinzuɣu, tim ya Naawuni niO tumoyɛlimaŋli, Annabi so ŋun bi karim, ka mi ʒi sabbu, ŋuna nnyɛŋun tiri Naawuni mini O yɛltɔɣayɛlimaŋli. Yaha! Doli ya o, achiika! Yi nyɛla ban yɛn dolsi.
- 159. Yaha! Ninvuɣu sh
ε ba daa be Annabi Musa niriba puuni n-nyɛ ban dolsiri ni yε limaŋli, ka mali li n-niŋdi aadalsi. - 160. Yaha! Ka Tinim’ (Naawuni) pirpir ba (Israaila bihi), ka bi leei yaansi pia ni ayi. Ka Ti tim ni wahayi n-zaŋ kana Annabi Musa sani saha sh
ε li o niriba ni suhi o sakom, (Ka Naawuni yε li): “Zaŋmi a jaangbee maa n-fε bi kuɣili ŋɔ maa, (ka o niŋ lala maa), ka kobilnina pia ni ayi puhi di puuni na, ka niriba (zuliya) kam baŋ bɛ nyubu shee. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi chɛ ka sagbaŋ niŋ mahim bɛ zuɣusaa. Yaha! Ka Ti siɣisi ba Maana mini Salwa na (Ka Naawuni yε li): “Dim ya bindir’ nyε ɣisa shε li Ti ni largi ya.” Bɛ daa bi di Ti (Tinim’ Naawuni) zualinsi, amaa! Bɛ mammaŋ’ ka bɛ daa di zualinsi. - 161. Yaha (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shɛli bɛ ni daa y
ε li ba (Israaila bihi): “Ʒinimi ya tiŋ’ ŋɔ ni (Baitul Mukaddas).Yaha! Dim ya di puuni luɣulikam yi ni bɔra, ka yɛli ya: “Hittatun (Yaa ti Duuma! Nyɛhimi ti taya).” Yaha! Kpɛm ya di (tiŋ’ maa) dindoli ni, ka nyɛla ban niŋ suzuuda, Tinim’ (Naawuni) ni chɛ yi taya m-paŋ ya. Ni baalim, Ti ni nabgi ninvuɣu shɛba ban tumdi tuunviɛla (laara). - 162. Ka ninvuɣu sh
ε ba ban di zualinsi bɛ (Israaila bihi) puuni maa taɣiyε ltɔɣa shε li din pa bɛ ni yε li ba shε li maa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim azaaba na zuɣusaa ka di ti gbaai ba zualinsi shɛli bɛ ni daa diri maa zuɣu. - 163. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Bɔhimi ba tiŋ’ shee din daa be kulinoli la y
ε ltɔɣa, saha shε li bɛ ni daa kpeeri yira Asibri dabsili ni. Saha shɛli bɛ zahima ni daa kani ba na Asibri dali polo ni, (ka Naawuni mi daa mɔŋ ba zahim gbaabu Asibri dali), dabsi’ shɛli mi din pa Asibri, ka zahima maa bi kani ba na. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa dahindi ba domin bɛ ni daa kpeeri yiri maa zuɣu. - 164. Yaha! Teemi saha sh
ε li ninvuɣu shε ba bɛ puuni ni daa yε li: “Bozuɣu ka yi niŋdi ninvuɣu shε ba Naawuni ni yɛn ti niŋ hallaka wa’azu, bee ka O yɛn ti niŋ ba azaabakpeeni? Ka bɛ yε li: “Ti bɔrimi ni ti ti mali fabla n-zaŋ chaŋ yi Duuma (Naawuni) sani. Yaha! Achiika! Bɛ nyɛla ban yɛn zo Naawuni.” - 165. Saha sh
ε li bɛ nidaa tambɛ ni teeri ba shɛli maa, Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tilgi ninvuɣu shε ba ban mɔŋdi tuumbiε ri tumbu maa, ka gbaai zualindiriba maa ni azaababɛɣu, domin bɛ ni daa kpeeri yiri maa zuɣu. - 166. Dinzuɣu, saha sh
ε li bɛ ni daa kpahi yε ɣi targa ka chɛ bɛ ni mɔŋdi ba shε li niŋbu maa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) yε li ba: “Leemi ya jε ŋsi ban filiŋ.” - 167. Yaha! Teemi saha sh
ε li a Duuma (Naawuni) ni daa baŋsi (Israaila bihi) kadama achiika! O nyɛla Ŋun kuli yɛn timdi ninvuɣu shε ba ban yɛn chɛ ka bɛ lamdi azaababε ɣu na hali ni Zaadali. Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun niŋdi azaaba ni yomyoma. Yaha! O nyɛla Chε mpaŋlana, Nambɔzobonaa. - 168. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) piri piri ba ka bɛ nyɛ ali’ummanim’ tiŋgbani yaaŋa zuɣu, bɛ puuni shɛba beni nyɛ ninvuɣusuma, ka bɛ shɛba mi pa lala, ka Ti dahim ba ni tuunvɛla mini tuumbɛri tumbu, domin achiika! Bɛ labi na (sochibgu zuɣu).
- 169. Ka ninvuɣu sh
ε ba kana bɛ nyaaŋa n-ti di litaafi maa (Attaura) fali, ka bɛ deeri Dunia ŋɔ maa laɣichɔɣima (ka taɣiri Naawuni yɛltɔɣa), ka naan yɛra: “Ni baalim, bɛ ni chε m-paŋ ti.” Yaha! Laɣ’ shɛŋa di tatabo yi kaba na, ka bɛ deeri li. Di ni bɔŋɔ,bɛ daa bi gbaai ba alikauli (Attaura) litaafi puuni kadama bɛ miri ka bɛ yε li yε ltɔɣa shε li n-dalim Naawuni naɣila ni yε limaŋli? Ka bɛ nyɛla ban karim din be di (litaafi maa) puuni. Yaha! Chiyaama yili n-nyɛ din gari n-zaŋ ti nyinvuɣu shε ba ban zɔri Naawuni. Di ni bɔŋɔ, bi ku niŋ haŋkali? - 170. Yaha! Ninvuɣu sh
ε ba ban gbibi litaafi (Alkur’aani) ni yε limaŋli, ka puhiri jiŋli, tɔ! Achiika! Ti (Tnim’ Naawuni) bi bahiri ninvuɣu shɛba ban tumdi tuunvɛla sanyoo yoli. - 171. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha sh
ε li Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa duhi zoli bɛ (Israaila bihi) zuɣusaa, ka di ŋmani sagbaŋ n-nyɛ li la, ka bɛ tε hi ni di yɛn lula bɛ zuɣu,(ka Tiyε li): “Gbibi ya Ti ni tin ya shɛli ni yaa, ka teei ya din be di puuni, achiika! Yi ni nya wuntia.” - 172. Yaha! Teemi saha sh
ε li a Duuma (Naawuni) ni daa yihi Adam bihi zuliya bɛ banim’ yaansi ni, ka chε ka bɛ di bɛ maŋsi shɛhira (ka yε li): “Di ni bɔŋɔ, Mpala yi Duuma? Ka bɛ yε li: “Di shiri paliya, ti di shɛhira.” (Ka Naawuni yε li): Tɔ! Zaadali, miri ya ka yi ti yε li: “Achiika! Tinim’ daa nyɛla ban tam ŋɔ maa yε la.” - 173. Bee ka yiti y
ε li: “Achiika! Ti banima n-daa pun bo duumanim’ m-pahi Naawuni zuɣu n-jε mda, ti mi daa nyɛla zuliyanim’ bɛ nyaaŋa. (Yaa ti Duuma Naawuni)! Di ni bɔŋɔ,A yɛn niŋ tila hallaka ni ban saɣindi ni tum shε li? - 174. Yaha! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) kahigiri aayanima, domin achiika! Bɛ labi na (sochibga zuɣu).
- 175. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Karimmi ba ninvuɣu so Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa ti Ti aayanim’ ka o ŋooi o maŋ’ ka ch
ε li la lahibali, ka shintaŋ doli o, ka o pahi ban bɔrgi puuni. - 176. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan zaŋ li n- duhi o zuɣusaa, amaa! Ŋuna n-zaŋ o maŋ dalim Dunia polo ka doli o suhuyurlim, dinzuɣu o kotomsi ŋmanila baa, a yi tahi o zuɣu, o yihirila o zinli na, a mi yi lahi chɛ o, ka o yihi o zilli na. Lala nnyɛ ninvuɣu sh
ε ba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa kotmosi. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Tim ba lahibaya, achiika! Bɛ nyɛla ban yɛntɛhi. - 177. Ninvuɣu sh
ε ba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa kotomsi nyɛladinbe, bɛ mi maŋ’ka bɛ daa diri zualinsi. - 178. Naawuni ni dolsi ninvuɣu so, tɔ! Ŋuna n-nyɛŋun dolsi, ŋun mi bɔrgi, tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ban kɔhi lu.
- 179. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) namla ninsalinim’ mini alizinnim’ pam ʒahannama (buɣum) zuɣu. Bɛ malila suhiri ka bi baŋdi y
ε limaŋli, ka mali nimbihi ka bi mali li nyari yɛlimaŋli. Yaha! Ka bɛ mali tiba ka bi mali wumda (yɛlimaŋli), bannim’ maa ŋmanila biŋkɔbri. Chɛli gba! Bana n-nyɛ ban bɔrgi gari lala. Bana n-nyɛ ninvuɣu shɛba ban tam Naawuni yε la. - 180. Yaha! Naawuni malila yulivi
ε la, dinzuɣu, bolimi ya O ni dina, ka chε n ya ninvuɣu shε ba ban ŋmalgiri Naawuni yuya ka chε ri di yɛlimaŋli. Ni baalim, bɛ ni ti yoba samli ni bɛ ni daa tumdi shɛli. - 181. Yaha! Di be Ti (Tinim’ Naawuni) ni nam shɛli puuni, ali’umma shɛba ban dolsira ni yɛlimaŋli, ka mali li niŋdi aadalsi.
- 182. Yaha! Ninvuɣu sh
ε ba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa, ni baalim, Ti ni puɣisi ba, n-ti gbaai ba luɣushε li polo bɛ ni bi mi. - 183. Yaha! N (Mani Naawuni) naɣisiri mi n-tiri ba, achiika! N nari nyɛla din kp
ε ma. - 184. Di ni bɔŋɔ,bɛ (Maka ch
ε furinim’) maa bi tε hiri ni bɛ zo maa (Annabi Muhammadu) bi kpela yinyε ri? O pala so naɣila saɣisigulana polo ni. - 185. Di ni bɔŋɔ, bɛ bi yuunda n-zaŋ kpa sagbana mini tiŋgbana sulinsi, n-ti pahi binshɛɣu kam Naawuni ni nam? Yaha! Di yi pa sh
ε li ka bɛ nyε vuya miri naabu, ka lahibali dini ka bɛ yɛnti yε limaŋli di (Alkur’aani) nyaaŋa? - 186. Naawuni ni birigi so, tɔ! Oka ŋun yɛn dolisi o, ka O (Naawuni) chɛri ba bɛ saɣiŋgu puuni, ka bɛ kuli birinda.
- 187. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ bɔhira nzaŋ saha (Chiyaama yiɣisibu)? Y
ε lima: “Achiika! Di baŋsim bela N Duuma (Naawuni) sani, so n-kani yɛn tooi baŋ di dabsili maa naɣila Ŋuna, Di (dabsili maa) timsim nyɛŋ sagbana ni tiŋgbana, di bi yɛn kan ya na, naɣila yim zuɣu. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ bɔhira kamani a nyɛla ŋun mali di baŋsim la. Yε lima: “Achiika! Di baŋsim bela Naawuni sani, amaa! Ninsalinim’ pam bi mi. - 188. (Yaa nyini Annabi)! Y
ε lima: “N-ku tooi niŋ m maŋ’ anfaani bee chuuta shε li naɣila Naawuni yi yu shε li. Yaha! (Yε lima): “N-yi di mi din sɔɣi, tɔ! N-naan zooi alheeri (arzichi) laɣimbu. Yaha! Din be naan ku tooi shihi ma, m-pa so m-pahila saɣisigulana, ka lahi nyɛ suhupɛlli lahabali tira n-ti ninvuɣu shε ba ban ti Naawuni yε limaŋli.” - 189. Ŋuna (Naawuni) n-nyɛŊunnam yaka yi yiny
ε vuli yini (Annabi Adam) puuni na, ka naan nam o paɣa (Hawa) ka o yi di puuni na, domin o ʒini ni ŋuna (Adam), saha shε li o (Annabi Adam) ni laɣim ni ŋuna, kaoniŋ pubila, ka gbibi li, saha shε li puli maa ni ti zooi, ka bɛ niriba ayi maa (Annabi Adam mini o paɣa) suhi bɛ Duuma Naawuni (ka yε li): “Achiika! A yi ti ti bia suŋ, ti nyɛlaban yɛn paɣi.” - 190. Saha sh
ε li O (Naawuni) ni ti ba bia suŋ maa, ka bɛ niriba ayi maa (zuliya) bo nyintahi O ni ti ba shɛli maa ni. Naawuni nam duya ka chɛ bɛ ni laɣindi O mini shɛli jɛmdi maa. - 191.Dinibɔŋɔ,bɛ laɣindila (Naawuni) mini din ku tooi nam sh
ε li ka nyɛla bɛ ni namdi shɛli? - 192.Yaha! Bɛ (buɣa maa) ku tooi sɔŋ ba, ka mi ku tooi sɔŋ bɛ maŋsi.
- 193. Yaha! Yi (Muslinnim’) yi boli ba (chɛfurinim’ maa) n-zaŋ chaŋ dolsigu, bɛ ku doli ya, di nyɛla yim, yi boli ba, bee yi nyɛla ban shini.
- 194. Achiika! Yi (chɛfurinim’) ni j
ε mdi binyε r’ shε ŋa din pa Naawuni maa nyε la daba yi tatabonima. Dinzuɣu, bolimi ya ba (ka nya) bɛ ni saɣi yi boligu maa, yi yi nyɛla yε limaŋlinima. - 195. Di ni bɔŋɔ,bɛ (yi buɣa maa) mali la napɔna n-chana? Bee bɛ malila nuhi ka mali li gbaara, bee bɛ malila nimbihi ka mali li nyara, bee bɛ mali la tiba ka mali li wumda? (Yaa nyini Annabi)! Y
ε lima: “Bolimi ya yi duumanim’ maa na, din nyaaŋa, nam ya ma nabiε ri, ka miri ya ka yi naɣisi n-ti ma.” - 196. Achiika! N sɔŋda n-nyɛ Naawuni so Ŋun siɣisi litaafi (Alkur’aani) na ni yɛlimaŋli, Ŋuna mi n-nyɛŊun sɔŋdi ninvuɣusuma.
- 197. Yaha! Yi ni j
ε mdi binyɛr’ shɛŋa din pa Naawuni maa ku tooi sɔŋ ya, bɛ mi ku tooi sɔŋ bɛ maŋa. - 198. Yaha! Yi yi boli ba n-zaŋ chaŋ dolsigu, bɛ ku tooi wum. Ka a nya ba (buɣa maa) ka bɛ yuundi zaŋ kana a sani, ka mi nyɛla ban bi nyara.
- 199. (Yaa nyini Annabi)! Gbibi ch
ε mpaŋ, ka puhi (ninsalinim’) ni zaɣivε lli, ka yi ninvuɣu shɛba ban ʒiyɛla ni. - 200. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Di yi ti niŋ ka shintaŋ yɛn zaŋ yɛltɔɣabiɛɣu niŋ a suhi ni, tɔ! Nyini bom taɣibu ni Naawuni. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Wumda, Baŋda.
- 201. Achiika! Ninvuɣu sh
ε ba ban mali wuntia maa, shintaŋ laɣiŋgu yi ti yɛn shihi ba, ka bɛ teei Naawuni yε la,kaa nya ba ka bɛ nyɛla ban suhiri ne. - 202. Ka bɛ (shitaŋ) mabihi kuli vɔri ba m-kp
ε hiri bɔrginsim ni, ka kuli bi waɣisiri ba. - 203. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! A yi bi tahi ba (chɛfurinim’ maa) alaama sh
ε li na, bɛ yɛrimi ni bozuɣu ka a bi tahi li na.Yε lima: “Achiika! N-dolila bɛ ni siɣisi shɛli wahayi n Duuma (Naawuni) sani na. Ŋɔ maa nyɛla dalirinim’ din yi yi Duuma (Naawuni) sani na, ka lahi nyɛ dolsigu mini nambɔzɔbo n-ti ninvuɣu shε ba ban ti Naawuni yε limaŋli. - 204.Yaha! Bɛ yi ti karindi Alkur’aani, tɔ! Yin wummi ya li ka fo, achiika! Yi nyɛla bɛ ni yɛn zo shɛba nambɔɣu.
- 205.Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi a Duuma (Naawuni) yɛla a suhi ni ka nyɛla ŋun gbargiri a maŋa, ka di lahi nyɛ sɔɣisinli ni, ka pa ni a yihi la a y
ε ltɔɣa polo ni Asiba mini Zaawuni, ka miri ka a pahi ninvuɣu shɛba ban ʒi maa ni. - 206. Achiika! Ban be a Duuma sani maa (Malaaikanima) bi tibgiri bɛ maŋ’ ka chɛ Oj
ε ma, ka simsiri O, Ŋuna kabε lahi niŋdi suzuuda n-tira.
Kundivihira
[mali niŋ | mali mi di yibu sheena n-niŋ]- ↑ Bachigahinda Din Be Dagbanli Kur'aani Puuni. The Noble Qur'an: Translation of the Meanings (Dagbani language).
- ↑ Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - Dagbani translation, by Muhammad Baba Gutubu.