μεγάλες περιοχές ξηράς που περιστοιχίζονται από ωκεανούς
Ο όρος ήπειρος αναφέρεται σε μεγάλες περιοχές ξηράς που περιστοιχίζονται από ωκεανούς, στις οποίες διαιρείται γεωγραφικά ένας πλανήτης όπως ηΓη. Η λέξη ήπειρος (λατινικά: continere) σημαίνει «συγκρατώ μαζί». Μετην αυστηρή έννοια του όρου, υποδηλώνει μια τεράστια συνεχόμενη γηστην επιφάνεια της υδρογείου. Σε αυτόν τον γεωγραφικό ορισμό συχνά υπεισέρχονται ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία.Έτσι, για παράδειγμα, ενώ η Ευρασία αποτελεί μια ενιαία έκταση γης, σε κάποια μοντέλα η Ευρώπη καιη Ασία θεωρούνται ως ξεχωριστές ήπειροι.[1][2]
Ο ασαφής ορισμός της ηπείρου οδηγεί στην ύπαρξη πολλών μοντέλων από τέσσερις έως επτά ηπείρους. Αυτό δεν ήταν πάντα έτσι, και αυτά τα μοντέλα διέφεραν ανάλογα μετην Ιστορία καιτην ανακάλυψη νέων περιοχών.[3]
Τα νησιά των ωκεανών συχνά ομαδοποιούνται μεμια κοντινή ήπειρο γιανα χωριστεί όλη ηΓησε γεωγραφικές περιοχές. Σε αυτό το πλαίσιο, οι περισσότερες από τις νησιωτικές χώρες και εδάφη στον Ειρηνικό Ωκεανό ομαδοποιούνται μαζί μετηνήπειρο της Αυστραλίαςγιανα σχηματίσουν μια γεωγραφική περιοχή που ονομάζεται Ωκεανία.
Οι ήπειροι δεν είχαν πάντα τη μορφή που έχουν σήμερα στον πλανήτη μας. Οσχηματισμός των ηπείρωνστη σημερινή τους μορφή διαμορφώθηκε από τις κινήσεις τωντεκτονικών πλακώνη αρχική περιοχή που προεξείχε των ωκεανών άλλαζε συνεχώς σχήμα. Αρχικά υπήρχε μόνο μία υπερήπειρος με τελευταία γνωστή μορφή της τηνΠαγγαίακαι σήμερα έχουμε καταλήξει στη γεωγραφία των χωρισμένων ηπείρων όπως δείχνει η κινούμενη εικόνα.[2]
Παγκοσμίως επικρατούν σήμερα 5 μοντέλα στα οποία διαχωρίζοται οι ήπειροι, σύμφωνα με διαφορετικές προσεγγίσεις όπως τεκτονικά, γεωγραφικά, γεωπολιτισμικά και ιστορικά.
Μοντέλα διαχωρισμού των ηπείρων
Έγχρωμος χάρτης που δείχνει το διαχωρισμό των ηπείρων. Παρόμοιοι χρωματισμοί υποδεικνύουν περιοχές που μπορούν να ενοποιούνται ή καινα διαιρούνται.
Η Κίνα, η Ινδία, οι Φιλιππίνες και χώρες που μιλούν κυρίως την Αγγλική γλώσσα προτιμούν το μοντέλο των 7 ηπείρων.
Ρωσία, πρώην πολιτείες της Ε.Σ.Σ.Δ. και Ιαπωνία προτιμούν το μοντέλο των 6 ηπείρων μετην Ευρασία.
Στη Λατινική Αμερική, Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ρουμανία και Ελλάδα διδάσκεται το μοντέλο των 6 ηπείρων με ενωμένες τη Βόρεια καιτη Νότια Αμερική.
Ογήινος φλοιός διαμερίζεται σετεκτονικές πλάκεςπου επιπλέουν πάνω στονμανδύα της Γης. Οιπιο μεγάλες από αυτές φαίνονται στο αντίστοιχο σχήμα. Όσες είναι και ηπειρωτικές, προεξέχουν δηλαδή της επιφάνειας των ωκεανών, σχηματίζουν στα χερσαία τους μέρη τις ηπείρους και εκεί αποτελούνται από σκληρό, σχετικά ελαφρύ μεταμορφικό και ιζηματογενή βράχο, όπως είναι ο γρανίτης. Το υπόλοιπο των πλακών που καλύπτεται από ωκεανούς συντίθενται από λεπτό βασαλτικό στρώμα. Οι ηπειρωτικές τεκτονικές πλάκες που αντιστοιχίζονται σε γεωγραφικές ηπείρους είναι 6: Βόρεια Αμερική, Νότια Αμερική, Ανταρκτική, Αφρική, Ευρασία και Αυστραλία. Οι τεκτονικές πλάκες της Αραβίας και της Ινδίας ενσωματώνονται γεωγραφικά στην τεκτονική πλάκα της Ευρασίας.
Ο κόσμος μας διαιρέθηκε αρχικά σε ηπείρους από τους γεωγράφους της Ελληνιστικής Αλεξάνδρειας. Υπολογίζοντας την Αλεξάνδρεια ως πρώτο μεσημβρινό διαίρεσαν τηνοικουμένη, τηγηπου κατοικείτο δηλαδή, σε τρία μέρη: ΗΑσία ήταν ανατολικά της Αλεξάνδρειας, ηΕυρώπη ήταν δυτικά της Αλεξάνδρειας και βόρεια της ΜεσογείουκαιηΛιβύη, γνωστή από τους Ρωμαίους ως επαρχία της Αφρικής, βρισκόταν δυτικά της Αλεξάνδρειας και νότια της Μεσογείου.[4]
Οισθμός του Σουέζ χωρίζει την Ασία από την Αφρική,[8]με εξαίρεση τηΧερσόνησο του Σινά της Αφρικής. Κατ' αυτό τον τρόπο, η Αίγυπτος βρίσκεται στις δύο ηπείρους. Γι' αυτό το λόγο, ορισμένοι γεωγράφοι προτείνουν τη μετακίνηση του ορίου μεταξύ αυτών των δύο ηπείρων στα ισραηλινοαιγυπτιακά σύνορα.
Για λόγους ευκολίας, τα σύνορα μεταξύ της Ασίας και της Αμερικής ορίζονται στα ρωσοαμερικανικά σύνορα, γύρω από τοΒερίγγειο πορθμό. Οινήσοι του Κυβερνήτη βρίσκονται επομένως στην ασιατική ήπειρο, ενώ οιΑλεούτιες νήσοι βρίσκονται στην αμερικάνικη ήπειρο.
Ο διαχωρισμός μεταξύ ΩκεανίαςκαιΑσίας εξακολουθεί να συζητείται ακόμη και σήμερα. Το 1831, ο εξερευνητής και γεωγράφος Ζυλ Ντυμόν ντ' Ουρβίγ εξερεύνησε τις τέσσερις περιοχές της Ωκεανίας: Πολυνησία, Μικρονησία, Μελανησίακαι Ινσουλινδία (που ονομάζεται Μαλαισία).[9]Η τελευταία περιοχή πέρασε αργότερα στην Ασία που βρίσκεται στα σημερινά σύνορα μεταξύ της Ασίας και της Ωκεανίας.
Τοπιο αμφισβητούμενο σύνορο είναι αναμφίβολα μεταξύ ΑσίαςκαιΕυρώπης. Τα χερσαία σύνορα μεταξύ των δύο ηπείρων είναι ένα ιστορικό και πολιτιστικό κατασκεύασμα που έχει οριστεί με διάφορους τρόπους. Μόνο έπειτα από συμφωνία συνδέεται με ένα συγκεκριμένο όριο. Τοπιο βολικό γεωγραφικό όριο - αυτό που έχει υιοθετηθεί από τους περισσότερους γεωγράφους - είναι μια γραμμή που εκτείνεται νότια από τονΑρκτικό Ωκεανό κατά μήκος τωνΟυραλίωνκαιστη συνέχεια στρίβει νοτιοδυτικά κατά μήκος του ποταμού Έμπα στη βόρεια όχθη της Κασπίας Θάλασσας. Δυτικά της Κασπίας, το όριο φτάνει μέχρι τηνΑζοφική Θάλασσακαιτονπορθμό Κερτς της Μαύρης Θάλασσας. Έτσι, ο πορθμός μεταξύ της Μαύρης και της Κασπίας Θάλασσας, που κορυφώνεται στην οροσειρά τουΚαυκάσουστα νότια, είναι μέρος της Ασίας.[8]
Τα διάφορα μέρη του κόσμου θεωρούνται ήπειροι μετην ευρεία έννοια. Από τημια πλευρά, κάθε νησί πρέπει να ανήκει σε κάποιο μέρος του κόσμου, αφού το σύνολο όλων των μερών του κόσμου πρέπει να περιέχει όλες τις αναδυόμενες περιοχές. Τα νησιά δεν είναι μέρος των ηπείρων (μετην κοινή λογική ή την επιστημονική έννοια) αφού η επικράτειά τους δεν είναι συνεχής μετην υπόλοιπη ήπειρο. Γενικά, ωστόσο, θεωρούνται ότι ανήκουν στην ήπειρο στην οποία βρίσκονται πλησιέστερα. Για παράδειγμα, οιΚανάριες Νήσοι, ανκαι ισπανικές, συνδέονται μετην Αφρική. ΟιΒαλεαρίδες Νήσοι αποτελούν μέρος της Ευρώπης και σχεδόν όλα τα νησιά του Ειρηνικού ανήκουν στην Ωκεανία. Το ίδιο συμβαίνει μετο νησί Ρεϋνιόνκαιτο νησί τουΜαυρίκιου, που παρά την απόσταση που τους χωρίζει από την Αφρική, θεωρούνται αφρικανικά νησιά.
Αφρική: μία πιθανή εξήγηση είναι ότι το όνομα δόθηκε από τους Έλληνες και Ρωμαίους. Υιοθετήθηκε από την αρχαιότητα από τη σημερινή Τυνησία, που ήταν η ρωμαϊκή επαρχία Africa.[10]
Ανταρκτική: το όνομα προέρχεται από μια ρωμαϊκή εκδοχή της ελληνικής λέξης "αντί-" (αντί και αρκτική) που σημαίνει "αντίθετη από την αρκτική".[11]
Ασία: το όνομα μπορεί να προέρχεται από την ασσυριακή λέξη asu, που σημαίνει "ανατολή". Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι αρχικά ήταν μια τοπική ονομασία που δόθηκε στις πεδιάδες της Εφέσου, την οποία οι αρχαίοι Έλληνες καιοι Ρωμαίοι επέκτειναν γιανα αναφερθούν πρώτα στην Ανατολία (σύγχρονη Μικρά Ασία, που είναι το δυτικό άκρο της ηπειρωτικής Ασίας) καιστη συνέχεια στον γνωστό κόσμο, ανατολικά της Μεσογείου.[8]
Ευρώπη: το όνομα εισήχθη από τους Έλληνες, και σήμερα θεωρείται ότι σήμαινε "ηπειρωτική χώρα", αντί γιατην προηγούμενη ερμηνεία, "ηλιοβασίλεμα". Από την ελληνική σκοπιά τότε, η Ευρώπη ήταν πολιτιστικά καθυστερημένη καιμε ελάχιστο πληθυσμό. Ήταν ένας κόσμος βάρβαρος — δηλαδή ένας κόσμος μη ελληνικός, με τους κατοίκους τουνα κάνουν θορύβους «βαρ-βαρ» σε ακατάληπτες γλώσσες.[12]
Ωκεανία: από τη λατινική λέξη oceanus (ωκεανός). Είναι ένα συλλογικό όνομα που δόθηκε στα νησιά που είναι διάσπαρτα στο μεγαλύτερο μέρος του Ειρηνικού Ωκεανού.[13]
Η πρώτη διαίρεση μεταξύ των ηπείρων έγινε από τους αρχαίους Έλληνες ναυτικούς που έδωσαν τα ονόματα της Ευρώπης και της Ασίας στα εδάφη στις δύο πλευρές του Αιγαίου Πελάγους, στο στενό των Δαρδανελίων, στη θάλασσα του Μαρμαρά, στο Βόσπορο καιστη Μαύρη Θάλασσα.[14]Τα ονόματα χρησιμοποιήθηκαν αρχικά μόνο γιανα προσδιορίσουν τα εδάφη κοντά στην ακτή και αργότερα ταπιο απομακρυσμένα. Οι στοχαστές της αρχαίας Ελλάδας υποστήριξαν ότι η Αφρική θα έπρεπε να θεωρείται μέρος της Ασίας ή το τρίτο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Επικράτησε τελικά μια διαίρεση σε τρία μέρη.[15] Από ελληνικής πλευράς, το Αιγαίο Πέλαγος ήταν το κέντρο του κόσμου, μετην Ασία στα ανατολικά, την Ευρώπη στα δυτικά και βόρεια καιτην Αφρική στο νότο.[16]
Τα όρια μεταξύ των ηπείρων δεν είχαν τεθεί. Αρχικά, τα σύνορα της Ευρώπης μετην Ασία ξεκινούσαν από τη Μαύρη Θάλασσα, κατά μήκος του ποταμού Φάσιςστη Γεωργία. Αργότερα, θεωρήθηκε ότι περνούσε από τη Μαύρη Θάλασσα μέσω τουπορθμού Κέρτς, της θάλασσας του Αζόφκαι κατά μήκος του ποταμού Ντον.[15]
ΟΝείλος θεωρούνταν γενικά ως το σύνορο μεταξύ Ασίας και Αφρικής. ΟΗρόδοτος, τον 5οαι. π.Χ., ήταν αντίθετος σε αυτή τη διαίρεση που διαχώριζε την Αίγυπτο σε δύο ηπείρους. Αποφάσισε ο διαχωρισμός μεταξύ Ασίας και Αφρικής να είναι στα δυτικά σύνορα της Αιγύπτου. Ανέφερε επίσης ότι η διαίρεση σε τρία μέρη είναι στην πραγματικότητα μια ενιαία ηπειρωτική μάζα.[17]
ΟΕρατοσθένης ο Κυρηναίος, τον 3οαι. π.Χ., σημείωσε ότι ορισμένοι γεωγράφοι χώριζαν τις ηπείρους μέσω ποταμών (Νείλο καιΝτον), θεωρώντας ότι είναι "νησιά". Άλλοι χώριζαν τις ηπείρους μέσω ισθμού, ονομάζοντας τις ηπείρους "χερσονήσους". Με αυτόν τον τόπο χώριζαν τα σύνορα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας στον ισθμό μεταξύ της Μαύρης Θάλασσαςκαι της Κασπίας Θάλασσας, καιτα σύνορα μεταξύ της Ασίας και της Αφρικής στον ισθμό μεταξύ της Ερυθράς Θάλασσαςκαιτων εκβολών της λίμνης Μπαρνταβίλστη Μεσόγειο.[18]
Κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου καιτον Μεσαίωνα ορισμένοι γεωγράφοι θεώρησαν τονισθμό του Σουέζ ως το σύνορο μεταξύ Ασίας και Αφρικής, αλλά σχεδόν όλοι οι γεωγράφοι συνέχιζαν να θεωρούν τον Νείλο ή τα δυτικά σύνορα της Αιγύπτου ως το σύνορο αυτό. Στο Μεσαίωνα, ο κόσμος αναπαριστούσε τη διαίρεση στον χάρτη μεΤ-Ο, μετοΤνα αντιπροσωπεύει τα νερά της διαίρεσης των τριών ηπείρων.
ΟΧριστόφορος Κολόμβος διέσχισε τονΑτλαντικό Ωκεανόγιανα φτάσει στις Αντίλλεςτο 1492, διπλασιάζοντας τον δρόμο προς την εξερεύνηση καιτον ευρωπαϊκό αποικισμό της Αμερικής. Όμως, παρά τα τέσσερα ταξίδια του προς τα δυτικά, ο Κολόμβος δεν πίστευε ποτέ ότι είχε φτάσει σεμια νέα ήπειρο και συνέχισε να πιστεύει ότι είχε φτάσει στην Ασία. Το 1501, οΑμέριγκο Βεσπούτσι ήταν ο καπετάνιος μιας αποστολής που έπλεε κατά μήκος της ακτής της Βραζιλίας. Τα μέλη της αποστολής ταξίδεψαν πολύ προς τα νότια, κατά μήκος της ακτής της Νότιας Αμερικής, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι ηγηπου εκτεινόταν είχε ηπειρωτικές διαστάσεις.[19][20] Επιστρέφοντας στην Ευρώπη, ο Βεσπούτσι δημοσίευσε μια περιγραφή του ταξιδιού τουστοMundus Novus ("Νέος Κόσμος")[21]το 1502 ή το 1503,[22] αλλά φαίνεται ότι θα υπήρχαν προσθήκες ή τροποποιήσεις από άλλο συγγραφέα.[23] Όποιος κιαν ήταν ο συγγραφέας, αυτό που αναφέρεται στοMundus Novus είναι η "ανακάλυψη μιας ηπείρου σε εκείνες τις περιοχές του νότου που κατοικείται από περισσότερους ανθρώπους και ζώα από ό,τιστην Ευρώπη, στην Ασία ή στην Αφρική",[22] πρώτη σαφής αναγνώριση της Αμερικής, μιας ηπείρου σαν τις άλλες τρεις.
Μετά από μερικά χρόνια, το όνομα "Νέος Κόσμος" άρχισε να εμφανίζεται ως όνομα γιατη Νότια Αμερική. Οι χάρτες της εποχής δείχνουν ξεκάθαρα τη Βόρεια Αμερική ως συνδεδεμένη μετην Ασία καιτη Νότια Αμερική ως ξεχωριστή γη.[23]
Το 1507, οΜάρτιν Βάλντζεεμυλλερ δημοσίευσε έναν χάρτη του κόσμου, Cosmographia Universalis, ο οποίος είναι ο πρώτος που δείχνει τη Βόρεια Αμερική καιτη Νότια Αμερική εκτός της Ασίας καινα περιβάλλεται από νερό. Μια μικρή σημείωση πάνω από τον κύριο χάρτη εξηγεί για πρώτη φορά ότι η Αμερική είναι ανατολικά της Ασίας και χωρίζεται από την Ασία από έναν ωκεανό, επειδή η Αμερική βρίσκεται στο αριστερό άκρο του χάρτη καιη Ασία στo δεξιό άκρο, το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει σύγχυση. Στο συνοδευτικό βιβλίο, Cosmographiae Introductio, ο Βάλντζεεμυλλερ σημειώνει ότι ηγη χωρίζεται σε τέσσερα μέρη, την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική κι ένα τέταρτο μέρος, την Αμερική, του οποίου το όνομα βασίζεται στον Αμέριγκο Βεσπούτσι.[23]Στον χάρτη, η λέξη "Αμερική" τοποθετείται στη Νότια Αμερική.
Από τον 16ο αιώνα, προκύπτει το αγγλικό όνομα continent. Είναι παράγωγο του όρου continent land, που σημαίνει "συνεχής γη"[24]και μεταφράζεται από τα λατινικά terra continens.[25]Το όνομα χρησιμοποιήθηκε γιανα δηλώσει "ένα συνδεδεμένο ή συνεχές κομμάτι γης".[24]Η λέξη ήπειρος χρησιμοποιείται στη μετάφραση ελληνικών και λατινικών κειμένων στο θέμα των τριών "μερών" του κόσμου.[16]
Ανκαιη λέξη ήπειρος χρησιμοποιήθηκε από τις σχετικά μικρές περιοχές της συνέχειας της γης, οι γεωγράφοι έθεσαν και πάλι το ερώτημα του Ηροδότου στους λόγους για τους οποίους μια ενιαία μεγάλη μάζα πρέπει να χωριστεί σε δύο ηπείρους. Στα μέσα του 17ου αιώνα, ο Πίτερ Χέιλιν έγραψε στηνCosmographie (1657) ότι "μια ήπειρος είναι μια μεγάλη έκταση γης, πουδεν χωρίζεται από τη θάλασσα από τον υπόλοιπο κόσμο, όπως το σύνολο της ηπείρου της Ευρώπης, της Ασίας, και της Αφρικής...". Το 1727, ο Εφραίμ Τσάμπερς έγραψε στηνCyclopædia: "Ο κόσμος χωρίζεται συνήθως σε δύο μεγάλες ηπείρους: την παλιά καιτη νέα". Καιο Εμάνουελ Μπόουεν όρισε στον άτλαντά το 1752 ότι η ήπειρος είναι "ένας μεγάλος χώρος της ηπειρωτικής χώρας που περιέχει πολλές χώρες, χωρίς διαχωρισμό από το νερό. Η Ευρώπη, η Ασία καιη Αφρική είναι μεγάλες ήπειροι, το ίδιο καιη Αμερική".[26]Η παλιά ιδέα της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής ως μέρη του κόσμου επιμένει και πλέον θεωρούνται ήπειροι.
Από τα τέλη του 18ου αιώνα, ορισμένοι γεωγράφοι άρχισαν να θεωρούν τη Βόρεια Αμερική καιτη Νότια Αμερική σαν δύο μέρη του κόσμου, ο οποίος χωρίζεται στα πέντε μέρη. Ωστόσο, η διαίρεση σε τέσσερα μέρη γενικά επικράτησε τον 19ο αιώνα. Οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν την Αυστραλία το 1606, αλλά για κάποιο διάστημα θεωρούνταν μέρος της Ασίας. Στα τέλη του 18ου αιώνα, ορισμένοι γεωγράφοι τη θεωρούσαν ήπειρο ελπίδας, καθιστώντας την έκτη (ή πέμπτη για εκείνους πουη Αμερική εξακολουθεί να είναι μια ενιαία ήπειρος).[26]Το 1813, ο Σάμιουελ Μπάτλερ έγραψε γιατην Αυστραλία ότι «Η Νέα Ολλανδία, ένα τεράστιο νησί, το οποίο ορισμένοι γεωγράφοι αποκαλούν το όνομα μιας άλλης ηπείρου» καιτο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης είναι ασαφές δεκαετίες αργότερα.[24]
Η Ανταρκτική εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1820 και περιγράφηκε ως ήπειρος από τον Τσαρλς Ουίλκς το 1838. Πριν από τονΒ' Παγκόσμιο Πόλεμο, ωστόσο, λίγοι αναφέρονται σε αυτήν ως ήπειρο.[26]
Η Ολυμπιακή σημαία, σχεδιάστηκε το 1913, με πέντε δακτυλίους που αντιπροσωπεύουν τα πέντε κατοικημένα εδάφη, μετην Αμερική ως ενιαία ήπειρο και χωρίς να υπολογίζεται η Ανταρκτική.[27][28]
Από τα μέσα του 19ου αιώνα, οι άτλαντες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής αναφέρουν συχνά τη Βόρεια Αμερική καιτη Νότια Αμερική ως δύο ηπείρους, κάτι που είναι συμβατό μετην κατανόηση της γεωλογίας και της τεκτονικής των πλακών. Δεν είναι, ωστόσο, ασυνήθιστο οι αμερικανικοί άτλαντες να τις εμφανίζουν ως μια ενιαία ήπειρο, τουλάχιστον μέχρι τονΒ' Παγκόσμιο Πόλεμο.[16]
Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια τάση η Ευρώπη καιη Ασία, που παραδοσιακά θεωρούνται ως δύο ηπείροι, να θεωρούνται ως μια ενιαία ήπειρος, που ονομάζεται "Ευρασία" - συμβατή μετην κατανόηση της γεωλογίας και της τεκτονικής των πλακών. Μέσα σε αυτό το μοντέλο, ο κόσμος χωρίζεται σε έξι ηπείρους (ανη Βόρεια Αμερική καιη Νότια Αμερική θεωρούνται διακριτές ήπειροι).
↑«What Is Africa's Original Name?». The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (στα Αγγλικά). 8 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2021.
↑ 22,022,1Formisano, Luciano (Ed.) (1992). Letters from a New World: Amerigo Vespucci's Discovery of America. New York: Marsilio, pp. xx-xxi. ISBN 0-941419-62-2.
↑ 23,023,123,2Zerubavel, Eviatar (2003). Terra Cognita: The Mental Discovery of America. New Brunswick: Transaction Publishers, pp. 77–79. ISBN 0-7658-0987-7.