Ο '''Χοσέ ΦρανθίσκοντεΣαν Μαρτίν Ματόρας''' ([[ισπανικά]]: José de San Martín, 25 Φεβρουαρίου 1778 – 17 Αυγούστου 1850) υπήρξε [[Αργεντινοί|Αργεντίνος]] επαναστάτης, εθνικός ήρωας της χώρας, καθώς και ελευθερωτής της [[Χιλή]]ς καιτου [[Περού]] από την [[Ισπανική Αποικιακή Αυτοκρατορία|ισπανική κυριαρχία]].
Γεννήθηκε το 1778 στο Γιαπεγιού της [[Αργεντινή]]ς από οικογένεια κρεολών Ισπανών ευγενών, όπου λίγα χρόνια μετά την γέννησή του εγκαταστάθηκαν στην [[Ισπανία]]. Το 1791 κατατάχθηκε στον ισπανικό στρατό και διακρίθηκε στους πολέμους εναντίον του [[Ναπολέων Βοναπάρτης|Μέγα Ναπολέοντα]]. Το 1811, ως αντισυνταγματάρχης, επέστρεψε στην Αργεντινή όπου έλαβε μέρος στον επαναστατικό αγώνα γιατην εκδίωξη των Ισπανών από την χώρα. Μετά την νικηφόρα μάχη του [[ΣανΛορέντσο]] (1813), ανέλαβε την ηγεσία του επαναστατικού στρατού της Αργεντινής και συνέβαλε αποφασιστικά στην πλήρη επικράτηση του αγώνα.
[[Αρχείο:EstatuaDeJoseDeSanMartin.jpg|δεξιά|150 px|μικρογραφία|Άγαλμα τουΣαν Μαρτίν στην [[Πλατεία Σαν Μαρτίν (Μπουένος Άιρες)|ομώνυμη πλατεία]] του [[Μπουένος Άιρες]]]]
Ο '''Χοσέ Φρανσίσκο δεΣαν Μαρτίν Ματόρρας''' (''José Francisco de San Martín y Matorras'', [[25 Φεβρουαρίου]] [[1778]] – [[17 Αυγούστου]] [[1850]]) ήταν [[Αργεντινή|Αργεντινός]] επαναστάτης, εθνικός ήρωας της χώρας, καθώς και ελευθερωτής της [[Χιλή]]ς καιτου [[Περού]] από την [[Ισπανική Αποικιακή Αυτοκρατορία|ισπανική κυριαρχία]].
ΟΣαν Μαρτίν κατέβαλε ιδιαίτερες προσπάθειες γιατην οργάνωση γενικότερου στρατηγικού σχεδίου γιατην επέκταση τουαπελευθωτικού αγώνα και στις γειτονικές ισπανοκρατούμενες περιοχές, πουθα μπορούσε να οδηγήσει καισε πολιτική και εθνική ενοποίηση των λαών της [[Νότια Αμερική|Νότιας Αμερικής]]. Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής, οΣαν Μαρτίν οργάνωσε ισχυρές δυνάμεις, από Αργεντίνους και [[Χιλιανοί|Χιλιανούς]] που πέρασε τις [[Άνδεις]] (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1817) και κατόρθωσε να νικήσει τους Ισπανούς στην μάχη στο [[Τσακαμπούκο]], τον ίδιο χρόνο, δημιουργόντας τις προϋποθέσεις γιατην ανεξαρτησία της [[Χιλή]]ς. Αμέσως μετά στράφηκε προς το [[Περού]] καιμετην βοήθεια του χιλιανού στόλου, απελευθέρωσε την [[Λίμα]] (Ιανουάριος 1821). Για ένα διάστημα διατέλεσε προσωρινός κυβερνήτης του Περού, και εφάρμοσε πρωτοποριακές μεταρρυθμίσεις γιατην εποχή, όπως κατάργηση της δουλείας και βελτίωση της ζωής των εκεί Ινδιάνων.
Γεννήθηκε το 1778 στο Γιαπεγιού της [[Αργεντινή]]ς από οικογένεια κρεολών Ισπανών ευγενών, όπου λίγα χρόνια μετά την γέννησή του εγκαταστάθηκαν στην [[Ισπανία]]. Το 1791 κατατάχθηκε στον ισπανικό στρατό και διακρίθηκε στους πολέμους εναντίον του [[Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης|Μέγα Ναπολέοντα]]. Το 1811, ως αντισυνταγματάρχης, επέστρεψε στην Αργεντινή όπου έλαβε μέρος στον επαναστατικό αγώνα γιατην εκδίωξη των Ισπανών από την χώρα. Μετά την νικηφόρα μάχη του [[Σαν Λορένσο]] (1813), ανέλαβε την ηγεσία του επαναστατικού στρατού της Αργεντινής και συνέβαλε αποφασιστικά στην πλήρη επικράτηση του αγώνα.
ΟΣαν Μαρτίν κατέβαλε ιδιαίτερες προσπάθειες γιατην οργάνωση γενικότερου στρατηγικού σχεδίου γιατην επέκταση του απελευθερωτικού αγώνα και στις γειτονικές ισπανοκρατούμενες περιοχές, πουθα μπορούσε να οδηγήσει καισε πολιτική και εθνική ενοποίηση των λαών της [[Νότια Αμερική|Νότιας Αμερικής]]. Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής, οΣαν Μαρτίν οργάνωσε ισχυρές δυνάμεις, από Αργεντίνους και [[Χιλιανοί|Χιλιανούς]] που πέρασε τις [[Άνδεις]] (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1817) και κατόρθωσε να νικήσει τους Ισπανούς στην μάχη στο [[Τσακαμπούκο]], τον ίδιο χρόνο, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις γιατην ανεξαρτησία της [[Χιλή]]ς. Αμέσως μετά στράφηκε προς το [[Περού]] καιμετην βοήθεια του χιλιανού στόλου, απελευθέρωσε την [[Λίμα]] (Ιανουάριος 1821). Για ένα διάστημα διατέλεσε προσωρινός κυβερνήτης του Περού, και εφάρμοσε πρωτοποριακές μεταρρυθμίσεις γιατην εποχή, όπως κατάργηση της δουλείας και βελτίωση της ζωής των εκεί Ινδιάνων.
Το 1822 οΣαν Μαρτίν συναντήθηκε μετον [[Βενεζουέλα|Βενεζουελανό]] απελευθερωτή [[Σιμόν Μπολιβάρ]], στον [[Ισημερινός_(χώρα)|Ισημερινό]] αλλά δεν κατάφεραν νασυντονήσουντον στρατηγικό καιτην πολιτική τους, στα πλαίσια ενός κοινού απελευθερωτικού αγώνα καιοι συζητήσεις κατέληξαν σε αποτυχία. Ως συνέπεια αυτής της αποτυχίας, όπως και άλλων διαφορών που είχαν ανακύψει στο επαναστατικό στρατόπεδο της Αργεντινής, οΣαν Μαρτίν παραιτήθηκ, την 20 Σεπτεμβρίου 1822 και αυτοεξορίστηκε στις [[Βρυξέλλες]] του [[Βέλγιο|Βελγίου]] (1824). Πέθανε στην Βουλώνη της Γαλλίας. Σήμερα τιμάται ως εθνικός ήρωας στην Αργεντινή.
Το 1822 οΣαν Μαρτίν συναντήθηκε μετον [[Βενεζουέλα|Βενεζουελανό]] απελευθερωτή [[Σιμόν Μπολιβάρ]], στον [[Ισημερινός (χώρα)|Ισημερινό]] αλλά δεν κατάφεραν να συντονίσουν τον στρατηγικό καιτην πολιτική τους, στα πλαίσια ενός κοινού απελευθερωτικού αγώνα καιοι συζητήσεις κατέληξαν σε αποτυχία. Ως συνέπεια αυτής της αποτυχίας, όπως και άλλων διαφορών που είχαν ανακύψει στο επαναστατικό στρατόπεδο της Αργεντινής, οΣαν Μαρτίν παραιτήθηκε, την 20 Σεπτεμβρίου 1822 και αυτοεξορίστηκε στις [[Βρυξέλλες]] του [[Βέλγιο|Βελγίου]] (1824). Πέθανε στην Βουλώνη της Γαλλίας. Σήμερα τιμάται ως εθνικός ήρωας στην Αργεντινή.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 07/02/2020.
Γεννήθηκε το 1778 στο Γιαπεγιού της Αργεντινής από οικογένεια κρεολών Ισπανών ευγενών, όπου λίγα χρόνια μετά την γέννησή του εγκαταστάθηκαν στηνΙσπανία. Το 1791 κατατάχθηκε στον ισπανικό στρατό και διακρίθηκε στους πολέμους εναντίον τουΜέγα Ναπολέοντα. Το 1811, ως αντισυνταγματάρχης, επέστρεψε στην Αργεντινή όπου έλαβε μέρος στον επαναστατικό αγώνα γιατην εκδίωξη των Ισπανών από την χώρα. Μετά την νικηφόρα μάχη τουΣαν Λορένσο (1813), ανέλαβε την ηγεσία του επαναστατικού στρατού της Αργεντινής και συνέβαλε αποφασιστικά στην πλήρη επικράτηση του αγώνα.
ΟΣαν Μαρτίν κατέβαλε ιδιαίτερες προσπάθειες γιατην οργάνωση γενικότερου στρατηγικού σχεδίου γιατην επέκταση του απελευθερωτικού αγώνα και στις γειτονικές ισπανοκρατούμενες περιοχές, πουθα μπορούσε να οδηγήσει καισε πολιτική και εθνική ενοποίηση των λαών της Νότιας Αμερικής. Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής, οΣαν Μαρτίν οργάνωσε ισχυρές δυνάμεις, από Αργεντίνους καιΧιλιανούςπου πέρασε τις Άνδεις (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 1817) και κατόρθωσε να νικήσει τους Ισπανούς στην μάχη στοΤσακαμπούκο, τον ίδιο χρόνο, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις γιατην ανεξαρτησία της Χιλής. Αμέσως μετά στράφηκε προς τοΠερούκαιμετην βοήθεια του χιλιανού στόλου, απελευθέρωσε τηνΛίμα (Ιανουάριος 1821). Για ένα διάστημα διατέλεσε προσωρινός κυβερνήτης του Περού, και εφάρμοσε πρωτοποριακές μεταρρυθμίσεις γιατην εποχή, όπως κατάργηση της δουλείας και βελτίωση της ζωής των εκεί Ινδιάνων.
Το 1822 οΣαν Μαρτίν συναντήθηκε μετονΒενεζουελανό απελευθερωτή Σιμόν Μπολιβάρ, στονΙσημερινό αλλά δεν κατάφεραν να συντονίσουν τον στρατηγικό καιτην πολιτική τους, στα πλαίσια ενός κοινού απελευθερωτικού αγώνα καιοι συζητήσεις κατέληξαν σε αποτυχία. Ως συνέπεια αυτής της αποτυχίας, όπως και άλλων διαφορών που είχαν ανακύψει στο επαναστατικό στρατόπεδο της Αργεντινής, οΣαν Μαρτίν παραιτήθηκε, την 20 Σεπτεμβρίου 1822 και αυτοεξορίστηκε στις ΒρυξέλλεςτουΒελγίου (1824). Πέθανε στην Βουλώνη της Γαλλίας. Σήμερα τιμάται ως εθνικός ήρωας στην Αργεντινή.