Ο πατέρας του πέθανε στις 8 Ιουλίου 1249 και ο ίδιος στέφθηκε βασιλιάς της Σκωτίας στις 13 Ιουλίου 1249 στη Σκουνσε ηλικία μόλις 7 ετών. Την εποχή που ήταν ανήλικος συγκρούστηκαν σεδυο αντίπαλες ομάδες βαρόνων: η πρώτη υπό την ηγεσία του Ουόλτερ Κόμυν, Κόμη του Μέντηθ, καιη δεύτερη υπό την ηγεσία του Άλαν Ντέργουορντ, Δικαστή της Σκωτίας.
Ο Αλέξανδρος Γ΄ παντρεύτηκε (1251) τηΜαργαρίτα της Αγγλίας, κόρη τουΕρρίκου Γ΄ της Αγγλίας, και απέκτησαν τρία παιδιά. Ο Άγγλος βασιλιάς βρήκε την ευκαιρία να ζητήσει από τον γαμπρό τουνατου δώσει όρκο υποτέλειας, αλλά εκείνος το αρνήθηκε. Σεμάχηστο Κέλσο η ομάδα του Μέντηθ έχασε από την ομάδα του Ντέργουορντ, αλλά παρά την ήττα τους διατήρησαν τα επόμενα δυο χρόνια το μερίδιο της εξουσίας στηνκηδεμονίατου Βασιλιά.[2]
Όταν έφτασε 21 έτους (1262), δήλωσε την πρόθεση να επαναλάβει τις επιχειρήσεις τουστα Δυτικά Νησιά που είχαν διακοπεί μετον θάνατο του πατέρα τουπριν από 13 χρόνια.[3]Ο Αλέξανδρος υπέβαλε αίτημα στονΧάακον Δ΄ της Νορβηγίας, ο οποίος το απέρριψε καιεκστράτευσεμε μεγάλο στρατό εναντίον της Σκωτίας. Μέσω των δυτικών ακτών της Σκωτίας έφτασε έξω από τηνήσο του Άρρανκαιοιδυο βασιλείς ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις. Ο Αλέξανδρος Γ΄ προσπάθησε να τις καθυστερήσει μέχρι να φτάσουν οι φθινοπωρινές καταιγίδες πουθα εξασθενούσαν τον στόλο του Χάακον. Ο Χάακον, όταν κατάλαβε την καθυστέρηση, επιτέθηκε, αλλά οι καταιγίδες κατέστρεψαν τα πλοία του. Στη μάχη του Λαργκς που ακολούθησε τον Οκτώβριο του 1263 οι Σκώτοι ήταν νικητές, ο Χάακον οπισθοχώρησε γιατηΝορβηγίακαι πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 1263 στις Ορκάδες. Τα νησιά βρέθηκαν στην κυριαρχία του Αλεξάνδρου Γ΄, ο γιος και διάδοχος του Χάακον, Μάγνος ΣΤ΄ της Νορβηγίας, υπέγραψε τηΣυνθήκη τουΠερθ, μετην οποία παραχώρησε τηΝήσο τουΜανκαιτα Δυτικά Νησιά στη Σκωτία έναντι χρηματικής αποζημίωσης, ενώ στη Νορβηγία παρέμειναν μόνο οιΟρκάδεςκαιταΣέτλαντ.
Το 1275 η βασίλισσα Μαργαρίτα πέθανε σε ηλικία 34 ετών στο Κάστρο Κούπαρ. ΤαΧρονικά του Λάνερκοστ αναφέρουν ότι την επόμενη δεκαετία μέχρι τον θάνατο της Μαργαρίτας δεν ξαναπαντρεύτηκε: "δεν απείχε από θύελλες ή κακοκαιρίες ή από τους χειρότερους κινδύνους αλλά δεν επισκέφτηκε ποτέ χήρα ή μοναχή ή παρθένα, οι ίδιες του έκαναν επίσκεψη μεταμφιεσμένες".
Ο Αλέξανδρος Γ΄ ατύχησε ναδειτον θάνατο καιτων τριών παιδιών τουσε λίγα χρόνια. Καθώς δεν είχε άρρενα διάδοχο, έπεισε το κοινοβούλιο να ορίσει διάδοχο την εγγονή του, Μαργαρίτα της Νορβηγίας (1284). Η ανάγκη να αποκτήσει γιοτον οδήγησε να παντρευτεί σε δεύτερο γάμο τηΓιολάντα τουΝτρετην 1η Νοεμβρίου 1285.
Ανδριάνταςτου Αλεξάνδρου Γ΄ στη δυτική πύλη του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Αιγιδίου στο Εδιμβούργο.
Ο Αλέξανδρος Γ΄ πέθανε σε ηλικία 44 ετών στις 18 Μαρτίου 1286 στοΦάιφσε ατύχημα στο σκοτάδι μετοάλογοτου, ενώ ταξίδευε να συναντήσει τη σύζυγο τουπου είχε γενέθλια την επόμενη μέρα.[4] Πέρασε το προηγούμενο βράδυ στο Κάστρο τουΕδιμβούργουκαι γιόρτασε τον δεύτερο γάμο τουμε τους πιο στενούς του συμβούλους, οι οποίοι τον συμβούλευσαν ναμην κάνει αυτό το ταξίδι, επειδή λόγω του καιρού θα βρισκόταν σε μεγάλο κίνδυνο. Ο Αλέξανδρος αγνόησε όλες τις προβλέψεις, αλλά το άλογο τουδεν μπορούσε νατον οδηγήσει μέσα στο σκοτάδι, σκόνταψε και έπεσε κάτω, με αποτέλεσμα τον θάνατο του Βασιλιά που βρέθηκε την επόμενη μέρα με σπασμένο λαιμό- σύμφωνα με πληροφορίες έπεσε πάνω σε βράχο.[5]Δεν υπήρχε γκρεμός στο σημείο που έπεσε, αλλά είχε ένα βραχώδες ανάχωμαπου ήταν θανατηφόρο, ειδικά στο σκοτάδι.[6]Ο Αλέξανδρος Γ΄ τάφηκε στο Αββαείο τουΝτανφέρμλιν. Το 1886 ένα μνημείο ανεγέρθη προς τιμήν του κοντά στο σημείο που πέθανε στο Κίνγκχορν.
Μετά τηναποβολή της βασίλισσας Γιολάντας, ο θρόνος της Σκωτίας πέρασε στην εγγονή του Αλέξανδρου Γ΄, Μαργαρίτα, η οποία πέθανε σε ηλικία επτά ετών πριν προλάβει να φτάσει στη Σκωτία και γίνει η στέψη της (1290). Η στέψη του νέου βασιλιά, Τζον Μπάλλιολ (1292), τερμάτισε τονπόλεμο διαδοχής που ξέσπασε μετά τον θάνατο της, αλλά δεν προστάτευσε τη Σκωτία από την αγγλική καταδυνάστευση, παρέχοντας τις συνθήκες γιατο ξέσπασμα του Πρώτου Πολέμου της Σκωτικής Ανεξαρτησίας το 1296.
Ο χαρακτήρας του Αλεξάνδρου Γ΄ της Σκωτίας εμφανίζεται στα εξής έργα:
"Το Διψασμένο Σπαθί" (1892) του Ρόμπερτ Λέιτον, τομυθιστόρημα περιγράφει τηΝορβηγική επίθεση της Σκωτίας (1263 - 1264) καιτη μάχη του Λαργκς ανάμεσα στον Αλέξανδρο Γ΄ καιτον αντίπαλό του Χάακον Δ΄ της Νορβηγίας.[9]
"Αλέξανδρος ο Ένδοξος" (1965) του Τζέην Όλιβερ, το μυθιστόρημα παρουσιάζει το σύνολο της βασιλείας του Αλεξάνδρου Γ΄.[10][11]
"Το Στέμμα του Σκότους" (1988) τουΠωλΤσ. Ντόχερτυ, ένα μυθιστόρημα στο οποίο ο Χιού Κόρμπετ ερευνά τον "μυστηριώδη θάνατο" του Αλεξάνδρου Γ΄ (1286) και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ήταν δολοφονία από έναν υπηρέτη του Εδουάρδου Α΄ της Αγγλίας. Ο Ντόχερτυ ισχυρίζεται ότι οι σχέσεις τωνδυο βασιλέων ήταν πολύ άσχημες αλλά αυτό δεν υποστηρίζεται από ιστορικές πηγές.[12]
"Αναζήτηση γιαμια κοπέλα" (1988) της Φράνσες Μαίρυ Χέντρυ, το μυθιστόρημα παρουσιάζει τη ζωή της Μεγκ, την ισχυρή μεγαλύτερη αδελφή της Ίνγκε, τη Λαίδη Μάρτζορι, Κόμισσα του Κάρρικ, καιτον ρόλο που έπαιξαν γιανα γίνει ο γιος της Λαίδης Κάρρικ, Ρόμπερτ Μπρους, διάδοχος στον θρόνο της Σκωτίας. Η Χέντρυ περιγράφει τον θάνατο του Αλεξάνδρου Γ΄ καιτην "πτώση του από έναν βράχο".
"Εξέγερση" (2010) της Ρόμπυν Γιάνγκ, το μυθιστόρημα περιγράφει τη ζωή του Ρόμπερτ Μπρους, αναφέρεται ωστόσο καιστον Αλέξανδρο Γ΄ και στις πληροφορίες που έχουν κυκλοφορήσει γύρω από τον θάνατο του.[13]
Ο Ράφαελ Χόλινσεντ, στη δική του φανταστική ιστορία σταΧρονικάτου (1577) περιγράφει τον γάμο του Αλεξάνδρου Γ΄, όπου εμφανίζεται ένα τέρας από σκελετό και ωμή σάρκα που προκαλεί τη γρήγορη λήξη του γάμου.
"Σταυροφόρος" (1991) του Νάιτζελ Τράντερ, το μυθιστόρημα περιγράφει την παιδική ηλικία του Αλεξάνδρου Γ΄ καιτη σχέση τουμετον Ντέηβιντ ντε Λίντσεϋ. Ο Τράντερ έχει γράψει πολλά έργα γιατην ιστορία της Σκωτίας που καλύπτουν το φάσμα της βασιλείας του Αλεξάνδρου Γ΄.
Anderson, Alan Orr (ed.), Early Sources of Scottish History: AD 500–1286, 2 Vols, (Edinburgh, 1922), republished, Marjorie Anderson (ed.) (Stamford, 1991)
Ashley, Mike (2002), British Kings & Queens, Carroll & Graf.
Brown, Michael (2004), The Wars of Scotland 1214-1371, Edinburgh University Press.
Browne, Ray Broadus; Krauser, Lawrence A. (2000), The Detective as Historian: History and Art in historical crime fiction, Vol. 1, Popular Press.
Campbell, Marion (1999), Alexander III King of Scots, House of Lochar.
Fergusson, James (1937), Alexander the Third King of Scotland, Alexander MacClehose & Co.
Neville, Cynthia J.; Simpson, Grant G. (2012), Regesta Regum Scottorum, Vol. IV part 1. The Acts of Alexander III, Edinburgh University Press, ISBN 978 0 7486 2732 5.
Nield, Jonathan (1968), A Guide to the Best Historical Novels and Tales, Ayer Publishing.
Reid, Norman H. (1990), Scotland in the Reign of Alexander III 1249-1286, John Donald.
Scott, Robert McNair. Robert the Bruce: King of Scots, 1996
Σχετικά πολυμέσα
