ΗΒιτσέντσα (ιταλικά: Vicenza, λατινικά: Vicetia ή Vincentia, βενετσιανικά: Vicensa) είναι πόλη στοΒένετο, στην βορειοανατολική Ιταλίακαι πρωτεύουσα της επαρχίας της Βιτσέντσας. Σύμφωνα με υπολογισμούς του 2011 η Βιτσέντσα έχει 115.927 κατοίκους. Η Βιτσέντσα βρίσκεται περίπου 60 χιλιόμετρα δυτικά της Βενετίαςκαι 200 χιλιόμετρα ανατολικά τουΜιλάνου.
Η Βιτσέντσα ιδρύθηκε τον 3ομε 2ο αιώνα π.Χ. από φυλές της περιοχής, ενώ μέχρι το 157 π.Χ. είχε γίνει ένα ρωμαϊκό κέντρο γνωστό ως Βικεντία (Vincentia), δηλαδή νικηφόρα. Η πόλη παρήκμασε μετά τη πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Όθων Γ΄ έδωσε στη πόλη δικό της επίσκοπο. Έλαβε μέρος στηΛίγκα της Λομβαρδίας έναντι του Φρειδερίκου Α΄. Το 1404 η πόλη βρέθηκε σεΕνετική κατοχή. Μετά το 1797 έγινε δουκάτο γκραντ-φιέφ. Το 1814 έγινε μέρος της Αυστριακής Αυτοκρατορίας αλλά αποσχίστηκε το 1848 και τελικά ενώθηκε μετην Ιταλία το 1866. Η πόλη αναπτύχθηκε οικονομικά πολύ γρήγορα μετά την δεκαετία του 1960.
Η Βιτσέντσα είναι το τρίτο μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο της Ιταλίας με βάση την αξία των εξαγωγών καιμια από τις πιο πλούσιες πόλεις της χώρας.[3][4]Στη πόλη βρίσκονται υφαντουργίες και χαλυβουργίες, ενώ το ένα πέμπτο του χρυσού καιτων κοσμημάτων της Ιταλίας κατασκευάζονται στη πόλη. Μια άλλη σημαντική βιομηχανία της πόλης είναι η κατασκευή εξαρτημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών. ΟΦρεντερίκο Φατζίν, ο συνεφευρέτης τουμικροεπεξεργαστή, γεννήθηκε στη πόλη.[5]
Η πόλη διαθέτει πλούσια ιστορία και πολιτισμό. Η πόλη αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από το 1994,[3] ενώ το 1996 επεκτάθηκε γιανα περιλαμβάνει τις κοντινές βίλες Παλλάντιο, και είναι γνωστό ως η Πόλη του Παλλάντιο καιτων βιλών τουΠαλάντιοστο Βένετο.
Στην αρχαιότητα η Βιτσέντσα κατοικήθηκε από την Ιταλική φυλή των"Ευγενών"καιστην συνέχεια τον 3οκαιτον 2ο αιώνα Π.Χ. από τις πρώτο-Βενετικές φυλές.[6]ΗΡωμαϊκή Δημοκρατία επεκτάθηκε βόρεια και συμμάχησε με τους Βενετούς στις εκστρατείες εναντίον των Κέλτικων φυλών στην βόρεια Ιταλία.[7]ΟιΠαλαιοβενετοί έμοιαζαν περισσότερο στους Έλληνεςκαι τους Ετρούσκους παρά στους Κέλτες, η Βιτσέντσα δήλωσε την υποταγή της στους Ρωμαίους (157 Π.Χ.) πουτην μετέτρεψαν σύντομα σε μεγάλο κέντρο μετο όνομα "Βιτσέντσα" σύμφωνα μετην γλώσσα τους "Νικητές". Οι κάτοικοι της Βιτσέντσα πήραν τον τίτλο του"Ρωμαίου πολίτη"και περιγράφονται στηνΑνατολική Ρωμυλία ως Ρωμαική φυλή (49 Π.Χ.). Η πόλη έγινε σύντομα ένα μεγάλο αγροτικό κέντρο, με λατομεία, κοπή μαρμάρων, πλίνθων και επεξεργασία μαλλιού, είχε ανοίξει μεγάλους εμπορικούς δρόμους μεταΜεδιόλανα, τηνΑκυληίακαιτηνΤεργέστη αλλά σύντομα τα προνόμια πέρασαν στην γειτονική Πάντοβα.
Δεν υπάρχουν πολλά κατάλοιπα από την Ρωμαϊκή πόλη πέρα από μερικές γέφυρες στους ποταμούς και ένα Ρωμαϊκό υδραγωγείο λίγο έξω από την γέφυρα του Τιμίου Σταυρού. Όταν έπεσε ηΔυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορίατην πόλη λεηλάτησαν οιΈρουλοι, οιΒάνδαλοι, οΑλάριχος Α΄καιοιΟύννοι, στην συνέχεια την κατέκτησαν οιΟστρογότθοι (48 Π.Χ.) καιηΒυζαντινή αυτοκρατορία. Η Βιτσέντσα ήταν επίσης σημαντικό εμπορικό κέντρο τόσο τωνΛομβαρδών όσο καιτωνΦράγκων, από τις αρχές του 6ου αιώνα οικοδομήθηκαν στην περιοχή πολλά Βενεδικτιανά μοναστήρια. ΟιΟύγγροι λεηλάτησαν και κατέστρεψαν την Βιτσέντσα (899).
ΟΌθων Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας παραχώρησε την διακυβέρνηση της πόλης σε έναν επίσκοπο καιτην διαχώρισε από την δική του επισκοπική κυριότητα (1001). Συμμάχησε μετηνΒερόνακαι τις υπόλοιπες πόλεις της "Λομβαρδικής Λίγκας" (1164 - 1167) υπό την ηγεσία του Ποντεστά Ετζελίνο Β΄ ιλ Μπαλμπο, κάλεσαν στην συμμαχία την Πάντοβα καιτηνΤρεβίζο. Μετά την αποκατάσταση της ειρήνης ξέσπασαν ξανά εχθρότητες μετην Πάντοβα καιτην Μπασάνο Ντελ Γκράπα που υποκινήθηκε από την σύγκρουση ανάμεσα στους Γουέλφους και τους Γιβελλίνους.
Ο τυραννικός Ετσελίνο Γ΄ έδιωξε τους Γουέλφους, οπαδούς του πάπα από την Βιτσέντσα και διόρισε τον αδελφό του Αλμπερίκομ "Ποντεστά" (1230). Οι κάτοικοι συμμάχησαν μετην Β΄ Λομβαρδική Λίγκα εναντίον του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Β΄ αλλά συνετρίβησαν (1237) καιο Ετσελίνο παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τον θάνατο του (1259). Η Δημοκρατία αποκαταστάθηκε μετά με ένα "Μεγάλο Συμβούλιο"με 100 μέλη και ένα "Μικρό Συμβούλιο"με 40 μέλη, συμμάχησαν μετο Τρεβίζο, την Πάντοβα καιτην Βερόνα. Σε τρία χρόνια οι κάτοικοι εμπιστεύτηκαν την Πάντοβα γιανα εξασφαλίσει τις δημοκρατικές τους ελευθερίες αλλά κάλεσαν σύντομα στην κυβέρνηση της πόλης τους την οικογένεια Ντελλα Σκάλα που κυβερνούσε την Βερόνα, οιΝτελλα Σκάλα τους εξόπλισαν απέναντι στοΜιλάνοπου κυβερνούσε οΟίκος των Βισκόντι. Η Βιτσέντσα πέρασε στηνΔημοκρατία της Βενετίας (1404) από τότε η ιστορία της ταυτίζεται μετηνΒενετία, την πολιόρκησε οΣιγισμόνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίαςκαιτην κατέλαβε την περίοδο 1509 - 1516 οΜαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Τον 16ο αιώνα ο σπουδαίος αρχιτέκτονας Αντρέα Παλλάντιο έκτισε στην πόλη της Βιτσέντσα επιβλητικά ανάκτορα και βίλες, μέχρι την εποχή τουη Βιτσέντσα ήταν ηπιο υποτιμημένη πόλη στοΒένετο.[8]Η Βιτσέντσα πέρασε στηνΑυστριακή Αυτοκρατορία (1814), στην επανάσταση απέναντι στηνΑυστρίαοι κάτοικοι της Βιτσέντσα έδειξαν την μεγαλύτερη επαναστατικότητα σε ολόκληρη την Ιταλία μετά το Μιλάνο καιτηνΜπρέσια. Μετά την επανάσταση προσαρτήθηκε στοΒασίλειο της Λομβαρδοβενετίαςκαι μετά τον Γ΄ Πόλεμο της Ιταλικής Ανεξαρτησίας στοΒασίλειο της Ιταλίας.
ΣτονΑ΄ Παγκόσμιο ΠόλεμοκαιστονΒ΄ Παγκόσμιο Πόλεμοη Βιτσέντσα γνώρισε τα χειρότερα πλήγματα και δέχτηκε τις μεγαλύτερες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς, ισοπεδώθηκαν τα περισσότερα ιστορικά μνημεία με 20.000 θύματα. Μετά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου γνώρισε μεγάλη περίοδο μαρασμού λόγω των καταστροφών αλλά από την δεκαετία του 1960 ξεκίνησε ταχύτατη ανάπτυξη σε ολόκληρο το Βένετο σε μιά εποχή που έμεινε γνωστή στην περιοχή σαν"Θαύμα του Βορρά". Η επανάσταση συνεχίστηκε μετην βαριά βιομηχανία και μεγάλη αστικοποίηση με πολλούς μετανάστες. Η Βιτσέντσα έγινε έδρα μεγάλης Αμερικάνικης βάσης και της 173ης Αεροπορικής Ταξιαρχίας.