Ο Σάμουελ Λάνγκχορν Κλέμενς γεννήθηκε στο χωριό Φλόριντα της πολιτείας του Μιζούρι τωνΗνωμένων Πολιτειών, γιος τουΤζονκαι της Τζέην Κλέμενς. Σε ηλικία τεσσάρων ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στην παραποτάμια πόλη Χάνιμπαλ, αναζητώντας καλύτερες οικονομικές συνθήκες. Οι εντυπώσεις του από τη ζωή στονποταμό Μισσισσιππή οφείλονται στην ίδια την προσωπική του εμπειρία. Η πόλη που μεγάλωσε καθώς καιοι κάτοικοί της, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του Τουαίην, τις Περιπέτειες τουΤομ Σώγιερ (1876). Ανκαιη πρώτη μόρφωσή του ήταν μικρή, ωστόσο μπόρεσε ν' αντλήσει το υλικό που απαθανάτισε σε πολλά του έργα από τη ζωή της παιδικής του ηλικίας.
ΟΜαρκ Τουαίην σε ηλικία 15 ετών
Ο πατέρας του πέθανε το1847 αφήνοντας στην οικογένεια αρκετά οικονομικά χρέη, γεγονός που ανάγκασε τον Τουαίην να εγκαταλείψει το σχολείο καινα εργαστεί. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Οράιον, ξεκίνησε το1850να εκδίδει την εφημερίδα Hannibal Journal, στην οποία ο Τουαίην δημοσίευε κατά διαστήματα κείμενά του. Παράλληλα πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια στις ανατολικές και στις δυτικές πολιτείες τωνΗ.Π.Α., εργαζόμενος ως τυπογράφος. Έπειτα από δέκα χρόνια, ενώ ταξίδευε για δουλειές στη Νέα Ορλεάνη, αποφάσισε ξαφνικά να γίνει οδηγός ποταμόπλοιου, ένα επάγγελμα το οποίο ο ίδιος αναγνώρισε πως του πρόσφερε σημαντικές εμπειρίες, ενώ ήρθε σε επαφή με πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες. ΟΑμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμοςσε συνδυασμό μετην εμφάνιση των σιδηροδρόμων, είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί το εμπόριο μέσω ποταμόπλοιων, γεγονός που ανάγκασε τον Τουαίην να αναζητήσει μία νέα επαγγελματική διέξοδο.
Ο Τουαίην απέφυγε την ανάμιξη τουστον εμφύλιο και γύρισε πίσω μετο σκοπό να συνεργασθεί και πάλι μετον αδελφό του, Οράιον, αναλαμβάνοντας το ρόλο ιδιαίτερου γραμματέα του αδελφού του, ο οποίος είχε διοριστεί γραμματέας του κυβερνήτη της Νεβάδα. Οι εμπειρίες τους στην αμερικανική Δύση, αποτέλεσαν τη βάση γιατο δεύτερο βιβλίο του Τουαίην, Roughing It (1872). Καθώς η θέση του ως ιδιαίτερος γραμματέας δεν ήταν θεσμοθετημένη και κατά συνέπεια δεν μπορούσε να αμοίβεται, το επόμενο διάστημα εργάστηκε ως ανθρακωρύχος χωρίς να σημειώσει ωστόσο ιδιαίτερη επιτυχία. Αργότερα ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας Territorial Enterprise της Βιρτζίνια, του ανέθεσε την έκδοσή της. Σε κείμενό του, στις 3 Φεβρουαρίουτου1863 χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Μαρκ Τουαίην (Mark Twain).
Ελάχιστα γνωστό είναι το γεγονός ότι δεν είναι ο πρώτος, αλλά μάλλον ο δεύτερος που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο "Μαρκ Τουαίην". Πριναπ' αυτόν το είχε χρησιμοποιήσει ένας συγγραφέας από το Πικαγιούν της Νέας Ορλεάνης, ο Ησαΐας Σέλερς. "Μαρκ Τουαίην" είναι μία έκφραση των βυθομετρητών που συνόδευαν πάντα τα ποταμόπλοια στα ταξίδια τους. Η φωνή τους ακουγόταν κάθε τόσο να λέει: "Μαρκάρισε μισό", "μαρκάρισε ένα" κ.λπ. "Μαρκ Τουαίην" θαπει "μαρκάρισε δύο βάθη".
Το1864, ο Τουαίην μετακόμισε στοΣαν Φρανσίσκο, όπου εργάστηκε για αρκετές τοπικές εφημερίδες. Τον επόμενο χρόνο σημείωσε την πρώτη τουλογοτεχνική επιτυχία ολοκληρώνοντας ένα σατιρικό σύντομο διήγημα στα πλαίσια μιας συλλογής κειμένων του Artemus Ward. Ο Τουαίην υπέβαλε το έργο του καθυστερημένα και τελικά δεν αποτέλεσε μέρος της συλλογής, ωστόσο ο εκδότης φρόντισε να δημοσιευτεί το κείμενο στην εφημερίδα Saturday Press. Το διήγημα, μετον πρωτότυπο τίτλο "Jim Smiley and his Jumping Frog", γνωστό σήμερα ως "The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County," είχε σημαντική απήχηση καιστη συνέχεια επανατυπώθηκε και μεταφράστηκε. Ο εκδότης της Atlantic Monthly, James Russell Lowell, περιέγραψε το έργο του Τουαίην ως "το καλύτερο δείγμα χιομουριστικής λογοτεχνίας της Αμερικής."
Την άνοιξη του1866, ως απεσταλμένος της εφημερίδας Sacramento Union, ταξίδεψε στις νήσους Σάντουιτς (σημερινή Χαβάη) προκειμένου να γράψει μια σειρά από ταξιδιωτικά άρθρα. Μετην επιστροφή τουστοΣαν Φραντσίσκο, μετά από προτροπή του εκδότη John McComb (της εφημερίδας Alta California) αλλά και ωθούμενος από την απήχηση των κειμένων του, ο Τουαίην αποφάσισε να παραχωρήσει μία σειρά διαλέξεων, πουτον καταξίωσαν ως ικανό ομιλητή.
Το1867, ο Τουαίην έπεισε τον McComb να χρηματοδοτήσει ένα δεύτερο ταξίδι του, αυτή τη φορά στηνΕυρώπηκαιτηΜέση Ανατολή. Τα ταξιδιωτικά κείμενα του, δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Alta Californiaμε μεγάλη απήχηση, ενώ αποτέλεσαν επιπλέον τη βάση γιατο πρώτο βιβλίο του Τουαίην, The Innocents Abroad, δημοσιευμένο το 1869, καιτο οποίο πρόσφερε στον συγγραφέα του σημαντική αναγνώριση από το κοινό.
Στις 14 Αυγούστου του 1867 το ατμόπλοιο Κουάκερ αγκυροβόλησε στο λιμάνι τουΠειραιά. Οι επιβάτες, μεταξύ άλλων καιο Τουαίην έβλεπαν τονΠαρθενώνα από το πλοίο και ήταν όλοι ανυπόμονοι ναβγουνστη στεριά. Όμως, οι ελληνικές αρχές τούς ενημέρωσαν πως, επειδή έρχονταν από λιμάνι της Ανατολής, έπρεπε πρώτα ναμπουνσεκαραντίναγια 11 ημέρες, αλλιώς έπρεπε να αποπλεύσουν. Εκείνη τη νύχτα οΜαρκ Τουαίην μαζί με άλλους τρεις επιβάτες βγήκαν κρυφά στην ακτή, παραβιάζοντας τους νόμους της καραντίνας, με σκοπό να επισκεφθούν τηνΑκρόπολη. Την περιπέτειά του αυτή στην Αθήνα, οΜαρκ Τουαίην την περιέγραψε με απίστευτη “αθωότητα” στο βιβλίο τουThe Innocents Abroad.
Το μυθιστόρημα Χάκλμπερυ (Χακ) Φιν εκδόθηκε για πρώτη φορά στη Βρετανία τον Δεκέμβριο του 1884 και στις ΗΠΑτο επόμενο έτος. Περιγράφει τις περιπέτειες ενός λευκού έφηβου (ΧακΦιν) κατώτερης κοινωνικής τάξης, που φεύγει από το σπίτι τουγιανα απαλλαγεί από τον μέθυσο και βίαιο πατέρα του, παρέα με έναν δραπέτη δούλο, τονΤζιμ. Ο Τουαίην στο μυθιστόρημα χρησιμοποιεί τη λαϊκή γλώσσα της εποχής τουκαι, μεταξύ άλλων, επαναλαμβάνει πάνω από 200 φορές τη λέξη "νέγρος" (nigger). Το έργο ήδη από το 1885 δέχτηκε αρνητική κριτική από τους λευκούς λόγω της χυδαίας γλώσσας και της ανηθικότητάς του, οπότε χαρακτηρίστηκε έως και "αληθινό σκουπίδι", και εξαιρέθηκε από κάποιες δημόσιες βιβλιοθήκες.[5]Εν τούτοις, οΈρνεστ Χέμινγουεϊτο έχει χαρακτηρίσει ως τη βάση όλης της σύγχρονης αμερικανικής λογοτεχνίας.[6]
Στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα το έργο δέχτηκε νέα κριτική ως ρατσιστικό, και απαγορεύθηκε σε ορισμένα σχολεία τωνΗΠΑ, όπου προηγουμένως εχρησιμοποιείτο ως βοηθητικό βιβλίο.
[7]Σε νεώτερες αγγλόφωνες εκδόσεις του μυθιστορήματος έχει αντικατασταθεί η λέξη "νέγρος" μετο "σκλάβος" και έχει παραληφθεί η λέξη "injun", που αναφερόταν στους ιθαγενείς της Αμερικής.[8]Η απαγόρευση του βιβλίου σε σχολείο της Φιλαδέλφεια "από έναν πολιτικά ορθό όχλο" κρίθηκε αρνητικά, και χαρακτηρίστηκε "λογοκρισία" από εκπρόσωπο του Γραφείου Πνευματικής Ελευθερίας της Αμερικανικής Ένωσης Βιβλιοθηκών.[9]
Την ίδια χρονιά, ο Τουαίην γνώρισε την Ολίβια (Λίβυ) Λάγκντον μετην οποία παντρεύτηκε στις 2 Φεβρουαρίουτου1870και εγκαταστάθηκαν μαζί, για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, στοΜπάφαλο της Νέας Υόρκης. Εκεί, ο Τουαίην ανέλαβε καθήκοντα εκδότη και συγγραφέα γιατην τοπική εφημερίδα Buffalo Express. Μετά τη γέννηση τουγιου τους, Λάνγκντον, στις 7 Νοεμβρίουτου1871, εγκαταστάθηκαν στο Χάρτφορντ του Κονέκτικατ. Στις 19 Μαρτίουτου1872, γεννήθηκε η πρώτη τους κόρη, Ολίβια Σούζαν, ενώ τον Ιούνιο του ίδιου έτους ο Λάνγκντον πέθανε έχοντας προσβληθεί από διφθέρια. Απέκτησαν μαζί άλλες δύο κόρες, την Κλάρα (1874) καιτην Τζέην Λάμπτον (1880). Στο διάστημα αυτό, ο Τουαίην έδωσε αρκετές διαλέξεις, στις Ηνωμένες ΠολιτείεςκαιστηνΑγγλία, την οποία επισκέφτηκε για πρώτη φορά.
Ανκαιτα έργα του είχαν μεγάλη απήχηση, γεγονός πουτου εξασφάλιζε σημαντικά οικονομικά κέρδη, ο Τουαίην προέβη σε πολλές άστοχες επενδύσεις των χρημάτων του, γεγονός πουτον οδήγησε τελικά στα όρια της χρεωκοπίας. Σε μία προσπάθεια τουνα εξοικονομήσει χρήματα, ώστε να καλύψει τα οικονομικά του χρέη, εγκαταστάθηκε το1891 οικογενειακώς στηνΕυρώπη πραγματοποιώντας αρκετά ταξίδια ανά τον κόσμο μέχρι το1900. Το1894, η εκδοτική του εταιρεία αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία της γεγονός που ώθησε τον Τουαίην να δώσει μια σειρά διαλέξεων σε διάφορες χώρες, προκειμένου και πάλι να εξοικονομήσει χρήματα. Καταλυτική γιατη βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης ήταν η στενή φιλία που ανέπτυξε μετον βιομήχανο Χένρυ Χάτλστον Ρότζερς, στέλεχος της πετρελαϊκής εταιρείας Standard Oil.
Ο Τουαίην επέστρεψε στηνΑμερικήτο 1900. Κατά τον Ισπανο-Αμερικανικό πόλεμο του 1898, είχε ήδη υϊοθετήσει μία σκληρή στάση απέναντι στην αμερικανική κυβέρνηση, πολιτική στάση που διατήρησε και μετά την επιστροφή στην πατρίδα του, ως αντιπρόεδρος της Αμερικανικής Αντι-Ιμπεριαλιστικής Ένωσης (American Anti-Imperialist League). Οι πολιτικές του απόψεις του είχαν ως αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί από ορισμένους ως προδότης, αλλά καιτημη δημοσίευση ορισμένων κειμένων τουσε περιοδικά της εποχής, εξαιτίας του φόβου πολλών εκδοτών για πιθανή δυσφήμιση. Το1903, έχοντας ζήσει στηΝέα Υόρκηγια τρία χρόνια, η σύζυγός του αρρώστησε και εγκαταστάθηκαν στηΦλωρεντία της Ιταλίας, όπου η Ολίβια Λάγκντον πέθανε ένα χρόνο αργότερα. Μετά το θάνατό της, ο Τουαίην επέστρεψε στη Νέα Υόρκη. Πέθανε στο Ρέντινγκ του Κονέκτικατ στις 21 Απριλίουτου1910, σε ηλικία 74 ετών.
ΟΜαρκ Τουαίην ήταν αριστοτέχνης χιουμορίστας. Η ζωή του δείχνει τον άνθρωπο, τον γεμάτο ανήσυχη ευθυμία, διαυγή οξυδέρκεια και δυνατή λογική. Τα έργα του, από τη φιλολογική άποψη έχουν γονιμότητα, ευρείς ορίζοντες και αριστοτεχνικό χειρισμό πολλών ζητημάτων και θεμάτων.
Η τύχη καιο πλούτος ευνόησαν απλόχερα τον μεγάλο συγγραφέα που, παρόλο που γελούσε αληθινά στη ζωή, ήταν στο βάθος ένας πικρός σαρκαστής. Καιτο μυστικό του αυτό το πήρε μαζί του όταν πέθανε[10].
Η πρώτη γαλλική έκδοση του μυθιστορήματος «Οι περιπέτειες του Χάκλεμπερι Φιν».Η πρώτη έκδοση του «Ένας Γιάνκης του Κονέκτικατ στην αυλή του βασιλιά Αρθούρου», 1889Η πρώτη έκδοση του μυθιστορήματος «Ιωάννα της Λωραίνης», 1894Το εξώφυλλο του περιοδικού "Harper's August", όπου διαφημίζεται η έναρξη της δημοσιέυσης του μυθιστορήματος «ΟΤομ Σώγιερ ντετέκτιβ», 1896Εικονογράφηση του διηγήματος «Η δημοσιογραφία στο Τεννεσσί», γιατη συλλογή διηγημάτων "Sketches New and Old", 1875
1867: Advice to little girls (Συμβουλές για μικρά κορίτσια), παιδικό βιβλίο
1897: How to tell a story (Πως να διηγηθείτε μια ιστορία), δοκίμιο
μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου. Το δοκίμιο περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Ο κλεμμένος λευκός ελέφαντας και άλλες ιστορίες» τωνεκδ. "Πατάκης", 2014)
1897: Following the Equator (Ακολουθώντας τον Ισημερινό), ταξιδιωτικό
1900: The man that corrupted Hadleyburg (Ο άνθρωπος που διέφθειρε το Χάντλεϊμπεργκ), διήγημα
μτφ. Καλλιόπη Σφαέλλου - Βενιζέλου στον τόμο «Η πολιτεία των τιμίων και άλλα διηγήματα» (εκδ. "Πεχλιβανίδης, 1962)
μτφ. Γιούρι Κοβαλένκο (εκδ. "Καστανιώτης", 1995)
1904: Extracts from Adam's diary (Το ημερολόγιο του Αδάμ), χιουμοριστική αφήγηση της ιστορίας των Πρωτοπλάστων
μτφ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος. Το κείμενο περιλαμβάνεται στο «Το ημερολόγιο του Αδάμ και της Εύας και άλλες ιστορίες των Πρωτοπλάστων» (εκδ. "Το Ποντίκι", 2006)
1904: A dog's tale (Η ιστορία ενός σκυλιού), διήγημα
μτφ. Βίκη Ξηρακιά (εκδ. "Κυαναυγή", 2016)
1905: King Leopold's soliloquy (Ο μονόλογος του Βασιλιά Λεοπόλδου), πολιτική σάτιρα εναντίον της διακυβέρνησης του βασιλιά Λεοπόλδου στο Κογκό
μτφ. Νάσος Ταρκαζίκης. Περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Τυράννων μονόλογοι» (εκδ. "Παπαδόπουλος", 2017) [14]
1905: The Czar's soliloquy (Ο μονόλογος του Τσάρου Νικολάου), πολιτική σάτιρα με αφορμή τη σφαγή 1000 διαδηλωτών στη Μόσχα έπειτα από διαταγή του τσάρου.
μτφ. Νάσος Ταρκαζίκης. Περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Τυράννων μονόλογοι» (εκδ. "Παπαδόπουλος", 2017) [14]
1906: Eve's diary (Το ημερολόγιο της Εύας), χιουμοριστική αφήγηση της ιστορίας των Πρωτοπλάστων
μτφ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος. Το κείμενο περιλαμβάνεται στο «Το ημερολόγιο του Αδάμ και της Εύας και άλλες ιστορίες των Πρωτοπλάστων» (εκδ. "Το Ποντίκι", 2006)
1906: The $30,000 bequest and other stories, συλλογή διηγημάτων
1906: What Is Man? (Τι είναι ο άνθρωπος ;) δοκίμιο
1905: The war prayer (Η προσευχή γιατον πόλεμο), διήγημα πουο Τουαίην έγραψε το 1905 αλλά εκδόθηκε πρώτη φορά στη μεταθανάτια ανθολογία του έργου του, "Europe and Elsewhere"
μτφ. Γιώργος Ανδρονίκος. Περιλαμβάνεται στο βιβλίο «Η ιστορία ενός σκύλου και άλλα διηγήματα» (εκδ. "Ars Brevis", 2013)
1916: The mysterious stranger (Ο μυστηριώδης ξένος), μυθιστόρημα πουο Τουαίην έγραφε μεταξύ του 1897 και του 1908 αλλά παρέμεινε ατελείωτο
μτφ. Γιούρι Κοβαλένκο (εκδ. "Καστανιώτης", 1994)
μτφ. Ρένα Χατχούτ (εκδ. "Γράμματα", 1997)
1924: Mark Twain's Autobiography (Η αυτοβιογραφία τουΜαρκ Τουαίην)
1962: Letters from the Earth (Γράμματα απ' τηΓη: εκλογή), αφηγήματα γραμμένα σε επιστολή μορφή κατά τη χρονική περίοδο 1904 – 1909
1995: The Bible according to Mark Twain: Writings on Heaven, Eden, and the Flood (Η κατά Μαρκ Τουαίην Βίβλος. Γραπτά γιατον Ουρανό, την Εδέμ καιτον Κατακλυσμό), συλλογή χιουμοριστικών δοκιμίων
Πολυμέσα σχετικά 
.jpg)
