Το2018 μετατράπηκε από αυτόνομο κόμμα, στην κύρια συνιστώσα του Κινήματος Αλλαγής (2018 - 2022)[6], ενώ τον Απρίλιο του 2022, ο συνασπισμός μετονομάσθηκε σεΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγήςκαιη συνιστώσα τουΠΑ.ΣΟ.Κ. ταυτίζεται de factoμε αυτό τον συνασπισμό.
Τον Αύγουστο του 1974 -λίγες ημέρες μετά την κατάρρευση της δικτατορίας-, ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε στην Ελλάδα. Παρά την άρνηση του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης και πρώην ηγετικού στελέχους τουΙΔΕΑ στρατηγού Σόλωνα Γκίζα γιατη λήψη μέτρων ασφαλείας κατά την άφιξη του Ανδρέα Παπανδρέου στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού, χιλιάδες Αθηναίοι και στελέχη του Αντιδικτατορικού αγώνα τον υποδέχτηκαν συνοδεύοντας τον μέχρι την κατοικία τουστο Καστρί[7].
Στις 3 Σεπτεμβρίου1974, οΑνδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε την ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος. Σύμφωνα μετην ιδρυτική Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, σκοπός της δράσης τουΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι να επιφέρει στη χώρα: εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική απελευθέρωση και δημοκρατική διαδικασία.
Ειδικότερα, με αφορμή τηντουρκική εισβολή στην Κύπρο, τοΠΑ.ΣΟ.Κ θέτει μετην ιδρυτική του διακήρυξη τα ζητήματα της απεξάρτησης της χώρας από την αμερικανική επιρροή, την τιμωρία των πρωταιτίων της Χούντας, τη σοσιαλιστική μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας καιτην υπεράσπιση των"μη προνομιούχων" πολιτών.[8]
Ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης Μιχάλης Σπουρδαλάκης κατατάσσει τα ιδρυτικά στελέχη τουΠΑ.ΣΟ.Κ. σε τρεις κατηγορίες.[9]Η τυπολογία του είναι σε γενικές γραμμές, αλλά όχι οικουμενικά, αποδεκτή.
Οι αριστεροί σοσιαλιστές. Αυτή την ομάδα αποτέλεσαν μέλη τουΠ.Α.Κ., νεολαίοι που πρωταγωνίστησαν στον αντιχουντικό αγώνα καιτηνεξέγερση του Πολυτεχνείου, πρώην μέλη τουΕ.Α.Μ.καιτουΕ.Λ.Α.Σ.και γενικότερα οι μεγάλες ριζοσπαστικοποιημένες μάζες που συγκροτούσαν την κομματική βάση τουΠΑ.ΣΟ.Κ.. Ηπιο καθαρά σοσιαλιστική ομάδα μέσα στοΠΑ.ΣΟ.Κ. αποκαλούταν «ηΑριστερά της Αριστεράς». Πίστευαν γενικά στον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας, στην εθνικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων, στο τέλος της εξάρτησης της χώρας από τις ΗΠΑ, στην παραδειγματική τιμωρία τωνχουντικώνκαισε μία εξωστρεφή εξωτερική πολιτική
Οι εκσυγχρονιστές ή μεταρρυθμιστές σοσιαλδημοκράτες. Στελέχη όπως οΚώστας Σημίτης. Ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι και διανοούμενοι, ανήκαν στα μεσαία και ανώτερα στρώματα. Πίστευαν στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Ελλάδας καισε μία γενικά μετριοπαθή και σοσιαλδημοκρατική πολιτική.
Οι «παλαιοκομματικοί» ή παλαιοί βενιζελικοί και παλαιοί φιλελεύθεροι. Στελέχη όπως οΜένιος ΚουτσόγιωργαςΚεντρογενείς με σημεία αναφοράς τονΕλευθέριο Βενιζέλο, τονΝικόλαο ΠλαστήρακαιτονΓεώργιο Παπανδρέου. Φανατικά αντι-δεξιοί αλλά και αντικομμουνιστές, είχαν μεγάλες ικανότητες στην απόκτηση και διατήρηση της εξουσίας. Γίνονταν συνεχώς στόχος κριτικής για λαϊκισμό (από τους εκσυγχρονιστές) καιγια πολιτικαντισμό (από τους αριστερούς), όμως χωρίς αυτούς πολύ δύσκολα θα έφτανε τοΠΑ.ΣΟ.Κ. στην εξουσία.
ΤοΠΑ.ΣΟ.Κ. συμμετείχε για πρώτη φορά στις εθνικές εκλογές του 1974, αποσπώντας ποσοστό 13,58%, που μεταφράστηκε στην ανάδειξη 12 βουλευτών.
Το έμβλημα τουΠΑ.ΣΟ.Κ κατά την εκλογική αναμέτρηση του 1981.
Την εκλογική επιτυχία ακολούθησε μία τάση εσωστρέφειας και εκκαθαρίσεως των αντιφρονούντων στοιχείων. Την άνοιξη του1975 διαγράφτηκε από το κόμμα μία ομάδα τροτσκιστών, η οποία ίδρυσε αργότερα την τροτσκιστική οργάνωση Ξεκίνημα, ενώ ακολούθησε καιη διαγραφή των περισσότερων στελεχών που προέρχονταν από τηΔημοκρατική Άμυνα. Μεταξύ αυτών ήταν καιοιΝίκος ΚωνσταντόπουλοςκαιΣάκης Καράγιωργας, οι οποίοι ίδρυσαν μετέπειτα τηΣοσιαλιστική Πορεία.[10][11]
Στις βουλευτικές εκλογές του 1977τοΠΑ.ΣΟ.Κ. διπλασίασε το ποσοστό τουκαι εξέλεξε 93 βουλευτές, καταλαμβάνοντας τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και ήδη από την επομένη των εκλογών άρχισε να διαφαίνεται για αυτό, από τον Τύπο καιτο κοινό, πιθανή προοπτική μελλοντικής διακυβέρνησης.
Τον Οκτώβριο του1981τοΠΑ.ΣΟ.Κ., μετά από μία φορτισμένη προεκλογική περίοδο, μετο σύνθημα «Αλλαγή» και «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», κέρδισε τις βουλευτικές εκλογέςμε ποσοστό 48% καιτην κοινοβουλευτική πλειοψηφία με 172 βουλευτές, σχηματίζοντας την πρώτη αυτοδύναμη σοσιαλιστική κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας με πρωθυπουργό τονΑνδρέα Παπανδρέου. ΤοΠΑ.ΣΟ.Κ. κέρδισε και τις ευρωεκλογέςπου διεξήχθησαν την ίδια ημέρα, με 40,12% και δέκα ευρωβουλευτές.
Το Μάιο του 1984 διεξήχθη το 1ο Συνέδριο τουΠΑ.ΣΟ.Κ., παρουσία τουΓιασέρ Αραφάτκαι της χήρας τουΑλιέντε. ΟΑνδρέας Παπανδρέου μίλησε για τρεις ώρες καιστο τέλος επανεξελέγη δια βοής ομόφωνα πρόεδρος του κόμματος. Εξελέγη επίσης καιη πρώτη Κεντρική Επιτροπή.[14] Στις ευρωεκλογές του ίδιου έτουςτοΠΑ.ΣΟ.Κ. βγήκε πρώτο, με ποσοστό 41,58% και δέκα ευρωβουλευτές.
Τον Ιούνιο του 1985, τοΠΑ.ΣΟ.Κ. κέρδισε εκ νέου τις βουλευτικές εκλογές, με ποσοστό 45,82%, εξέλεξε 161 βουλευτές και σχημάτισε και πάλι αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Η αναπτυξιακή στρατηγική που εφαρμόστηκε στηνΕλλάδα από τις κυβερνήσεις ΠΑ.ΣΟ.Κ. την περίοδο 1984 - 1990 χαρακτηρίστηκε κυρίως από τη μεγάλη διασπορά των διαθέσιμων πόρων σε μικρά έργα υποδομής σε ολόκληρη τη χώρα. Η πολιτική αυτή στήριξε την οικονομική δραστηριότητα και διευκόλυνε τη βελτίωση του επιπέδου ζωής στις αγροτικές και περιμετρικές περιοχές. Αναβάθμισε το επαρχιακό δίκτυο μεταφορών και ενίσχυσε τον εκσυγχρονισμό των μικρών γεωργικών επιχειρήσεων καιτην ίδρυση ξενοδοχείων μικρού και μεσαίου μεγέθους σε πολλές περιοχές.
Μετα στελέχη του κόμματος υπόδικα και έπειτα από δύο επιπλέον εκλογικές αναμετρήσεις, τοΝοέμβριο του 1989, όπου σχηματίστηκε οικουμενική κυβέρνηση υπό τονΞενοφώντα Ζολώτα, μετη συμμετοχή καιτουΠΑ.ΣΟ.Κ., καιτονΑπρίλιο του 1990, τοΠΑ.ΣΟ.Κ. βρέθηκε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Το Σεπτέμβριο του 1990, συνήλθε το 2ο Συνέδριο του κόμματος. Παρά την κριτική που ασκήθηκε από τους συνέδρους, οΑνδρέας Παπανδρέου επανεξελέγη δια βοής πρόεδρος τουΠΑ.ΣΟ.Κ.. Στις αποφάσεις του συνεδρίου συμπεριλαμβάνεται η θέσπιση θέσης Γραμματέα, οι ποσοστώσεις γυναικών και συμμετοχή των τοπικών οργανώσεων στην επιλογή των υποψηφίων βουλευτών. Τέλος, εξελέγη νέα Κεντρική Επιτροπή, στην ψηφοφορία γιατην οποία παρατηρήθηκαν περιστατικά νοθείας. Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής, ύστερα από πρόταση του προέδρου, εξελέγη οΆκης Τσοχατζόπουλος.[14]
Τον Ιανουάριο του 1992, το Ειδικό Δικαστήριο έκρινε αθώο, με ψήφους 7 προς 6 τον Ανδρέα Παπανδρέου, και στις βουλευτικές εκλογές του 1993τοΠΑ.ΣΟ.Κ. επανήλθε στην εξουσία με ποσοστό 46,88%. ΟΑνδρέας Παπανδρέου σχημάτισε νέα κυβέρνηση.
Τον Απρίλιο του 1994 διεξήχθη το 3ο Συνέδριο του κόμματος. Το συνέδριο αυτό σημαδεύτηκε από τις διεργασίες γιατη «μετά Παπανδρέου εποχή», αλλά και από την προσπάθεια κατάργησης του ασυμβιβάστου της ιδιότητας του γραμματέα του κόμματος με αυτή του στελέχους της κυβέρνησης, γεγονός πουθα έδινε στονΆκη Τσοχατζόπουλοτη δυνατότητα να συμμετάσχει στην κυβέρνηση. Τελικά η άρση του ασυμβιβάστου δεν επετεύχθη καιο Τσοχατζόπουλος εξελέγη και πάλι Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής, επικρατώντας τουΔημήτρη Τσοβόλα.[14]
Μετά από την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου από την πρωθυπουργία στις 17 Ιανουαρίου1996, η Κεντρική Επιτροπή τουΠΑ.ΣΟ.Κ. με εισήγηση του Κώστα Σκανδαλίδη αποφάσισε τις διαδικασίες εκλογής του πρωθυπουργού από την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος. Την επόμενη μέρα η κοινοβουλευτική ομάδα επέλεξε ανάμεσα στους Κώστα Σημίτη, Άκη Τσοχατζόπουλο, Γεράσιμο ΑρσένηκαιΓιάννη Χαραλαμπόπουλο, τον Κώστα Σημίτη ως νέο πρωθυπουργό της χώρας.
Στις 23 Ιουνίου 1996 απεβίωσε οΑνδρέας Παπανδρέουκαι λίγες ημέρες αργότερα διοργανώθηκε το 4ο Συνέδριο τουΠΑ.ΣΟ.Κ., με σκοπό την εκλογή νέου προέδρου. Υποψήφιοι ήταν ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, τον οποίον πρότειναν ενυπογράφως περισσότεροι από 2.000 σύνεδροι, καιοΆκης Τσοχατζόπουλος. Τελικά πρόεδρος εξελέγη ο Κώστας Σημίτης με 53,77% έναντι 46,23% του Άκη Τσοχατζόπουλου. Στην Κεντρική Επιτροπή πρώτευσε σε σταυρούς οΓιώργος Παπανδρέου, ενώ γραμματέας εξελέγη οΚώστας Σκανδαλίδης.[14]Με πρόεδρο τον Κώστα Σημίτη, τοΠΑ.ΣΟ.Κ. νίκησε στις εθνικές εκλογές του 1996και σχηματίστηκε εκ νέου αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Τον Οκτώβριο του 2001 διεξήχθη το 6ο Συνέδριο τουΠΑ.ΣΟ.Κ.,[17] παρουσία του παλαιστινίου ηγέτη Γιασέρ Αραφάτκαιτου πρωθυπουργού της ΑλβανίαςΙλίρ Μέτα.[18]ΟΚώστας Σημίτης ήταν ο μοναδικός υποψήφιος γιατην ηγεσία του κόμματος[19]και εξελέγη με ποσοστό 71,16%.[20] Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής εξελέγη οΚώστας Λαλιώτης. Ωστόσο, παραιτήθηκε το 2003 και τον διαδέχτηκε οΜιχάλης Χρυσοχοΐδης.
Την ίδια χρονιά, ανεξαρτητοποιήθηκε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα τουΠΑ.ΣΟ.Κ. οΣτέλιος Παπαθεμελής,[21] ηγετικό στέλεχος του κόμματος και πρώην υπουργός, ιδρύοντας αργότερα τηΔημοκρατική Αναγέννηση.[22]
Η περίοδος διακυβέρνησης του Κώστα Σημίτη χαρακτηρίζεται από μία μετριοπαθή εξωτερική πολιτική ταυτόχρονα με σταδιακή ιδιωτικοποίηση του μεγάλου ελληνικού δημόσιου τομέα, στοχεύοντας σε μία οικονομική σταθερότητα σύμφωνα με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης[23]. Η δεύτερη θητεία συνοδεύτηκε από την εφαρμογή μέτρων λιτότητας, με στόχο τη μείωση τουπληθωρισμούκαιτου εθνικού χρέους, καθώς και από προσπάθειες επίλυσης των ελληνοτουρκικών διαφορών γιατοΚυπριακό πρόβλημαστον τομέα της εξωτερικής πολιτικής[23]. Μεταξύ των σημαντικότερων επιτυχιών της θεωρείται η ένταξη της Ελλάδας στηνΟικονομική και Νομισματική Ένωσητο2001. Επί πρωθυπουργίας Σημίτη κατασκευάστηκαν σημαντικά διάφορα έργα υποδομής, όπως τομετρό της Αθήνας, το νέο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», ηΑττική Οδός, ηΓέφυρα Ρίου-Αντιρρίουκαι άλλα.
Τον Ιανουάριο του 2004, οΚώστας Σημίτης παραιτήθηκε από την ηγεσία τουΠΑ.ΣΟ.Κ. και μοναδικός υποψήφιος γιατη θέση είναι ο γιος τουΑνδρέα Παπανδρέου, Γιώργος. ΟΓιώργος Παπανδρέου, εκλέχθηκε πρόεδρος του κόμματος με πανελλαδική ψηφοφορία, διαδικασία που συνέβη για πρώτη φορά, στην οποία ψήφισαν περισσότεροι από 1.000.000 μέλη και φίλοι του κόμματος.[24]
Στις βουλευτικές εκλογές του 2004τοΠΑ.ΣΟ.Κ. έπειτα από 10,5 χρόνια διακυβέρνησης της χώρας με τρεις εκλογικές νίκες (1993, 1996, 2000) έχασε τις εκλογές με ποσοστό 40,55% και πέρασε στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τρείς μήνες αργότερα, στις ευρωεκλογές, τοΠΑ.ΣΟ.Κ. έλαβε επίσης τη δεύτερη θέση, και εξέλεξε οκτώ ευρωβουλευτές.
Μετά την εκλογική ήττα του 2004, το Μάρτιο του 2005 διεξήχθη το 7ο Συνέδριο τουΠΑ.ΣΟ.Κ., με σκοπό την ανασυγκρότηση του κόμματος, την επικαιροποίηση του καταστατικού καιτην εκλογή νέων οργάνων.[25] Γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου, όπως μετονομάστηκε η Κεντρική Επιτροπή, εξελέγη ηΜαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.[26]ΤοΠΑ.ΣΟ.Κ. ξεκίνησε μια διαδικασία ανασυγκρότησης του κόμματος σε όλα τα επίπεδα και προσαρμογής της οργανωτικής του δομής στις απαιτήσεις της εποχής μας με έμφαση στη συμμετοχή του πολίτη, την αποκέντρωση καιτη χρήση νέων τεχνολογιών. Το 2006 οΓιώργος Παπανδρέου προχώρησε στην αναδιάρθρωση της οργανωτικής δομής του κόμματος. Στο πλαίσιο αυτό, γραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου ανέλαβε οΝίκος Αθανασάκης.[27]
Τον Μάιο του 2007 διοργανώθηκε Προγραμματικό Συνέδριο, με σκοπό τον καθορισμό καιτην εξειδίκευση του προγράμματος του κόμματος.[28][29] Ωστόσο, στις πρόωρες εκλογέςπου διεξήχθησαν στις 16 Σεπτεμβρίου2007, το κίνημα δεν μπόρεσε να τις κερδίσει. Στις εκλογές αυτές έλαβε το 38,1% των ψήφων και 102 έδρες. Μετά το αρνητικό αποτέλεσμα, ο πρόεδρός του, Γιώργος Παπανδρέου, ζήτησε την ανανέωση της εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του. ΟΕυάγγελος Βενιζέλος ανακοίνωσε την ίδια ημέρα την υποψηφιότητά τουγιατη θέση του προέδρου. Επίσης υποψήφιος στις εκλογές ανάδειξης προέδρου του κόμματος, που διεξήχθησαν στις 11 Νοεμβρίου, ήταν καιοΚώστας Σκανδαλίδης.[30] Επανεξελέγη οΓιώργος Παπανδρέουμε ποσοστό 55% έναντι 38% του Ευάγγελου Βενιζέλου.[31]
Το Μάρτιο του 2008 διεξήχθη το 8ο Συνέδριο τουΠΑ.ΣΟ.Κ., μετά την εσωκομματική διαδικασία εκλογής προέδρου, παρουσία περισσότερων από 7.000 συνέδρων.[32][33] Χαρακτηριστικό σημείο του συνεδρίου ήταν το άνοιγμα τουΓιώργου Παπανδρέου προς τοΣυνασπισμό, κάτι ωστόσο που απέκλεισε ο πρόεδρος του κόμματος Αλέξης Τσίπρας.[34]Το συνέδριο ολοκληρώθηκε μετην εκλογή των μελών του Εθνικού Συμβουλίου του κόμματος, γραμματέας του οποίου επιλέχθηκε οΓιάννης Ραγκούσης.[35]
Λίγους μήνες αργότερα, οΓιώργος Παπανδρέου διέγραψε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα τουΠΑ.ΣΟ.Κ. τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, μετά τη διαφωνία του τελευταίου στην πρόταση διεξαγωγής δημοψηφίσματος επί της Συνθήκης της Λισαβόνας.[36] Ωστόσο, ο Σημίτης επέστρεψε στο κόμμα το Μάρτιο του 2009.[37]
Η νέα κυβέρνηση, συμφώνησε στη σύναψη νέας δανειακής σύμβασης (2ο Μνημόνιο).[53] Αρκετοί βουλευτές του κόμματος παραιτήθηκαν από την έδρα τους εκφράζοντας τη δυσαρέσκειά τους γιατην οικονομική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση,[54][55][56] ενώ την ημέρα της ψηφοφορίας στηΒουλή, 22 βουλευτές καταψήφισαν το νομοσχέδιο, με αποτέλεσμα να διαγραφούν.[57] Μεταξύ των βουλευτών που διεγράφησαν ήταν και κορυφαία στελέχη τουΠΑ.ΣΟ.Κ. καιτων κυβερνήσεων Παπανδρέου, όπως ηΛούκα ΚατσέληκαιοΧάρης Καστανίδης, οι οποίοι μαζί με άλλους πέντε βουλευτές ίδρυσαν τηνΚοινωνική Συμφωνία,[58]ηΒάσω ΠαπανδρέουκαιηΜαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ενώ άλλοι πέντε από τους διαγραφέντες, προσχώρησαν στηΔημοκρατική Αριστερά.[59]
Μετά την παραίτηση τουΓιώργου Παπανδρέου από τη θέση του Πρωθυπουργού, ξεκίνησαν οι διαδικασίες καιγιατην αλλαγή ηγεσίας στοΠΑ.ΣΟ.Κ.[60] Υποψηφιότητα γιατην ηγεσία του κόμματος κατέθεσαν οΕυάγγελος Βενιζέλος,[61]οΧρήστος Παπουτσής[62]καιοΣτέφανος Τζουμάκας.[63]Στην Εθνική Συνδιάσκεψη τουΠΑ.ΣΟ.Κ., στις 12 Μαρτίου του 2012, ανακηρύχθηκε υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος οΕυάγγελος Βενιζέλος, καθώς ήταν ο μοναδικός ο οποίος κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών.[64] Στις 18 Μαρτίου πραγματοποιήθηκαν οι εσωκομματικές εκλογές, οι οποίες ανέδειξαν τον Βενιζέλο, τέταρτο πρόεδρο τουΠΑ.ΣΟ.Κ..[65][66]
Η διάλυση της Βουλής, τον Απρίλιο του 2012, καιη προκήρυξη εκλογών βρήκε τοΠΑ.ΣΟ.Κ. με 129 βουλευτές, αποδυναμωμένο και αποψιλωμένο από στελέχη.[67]Τον ίδιο μήνα, σε πανελλήνια δημοσκόπηση, λάμβανε ποσοστό της τάξης μόλις του 12,5%.[68]
ΤοΠΑ.ΣΟ.Κ. έχασε τις εκλογές του Μαΐου του 2012 λαμβάνοντας 13,18% των ψήφων και τερμάτισε τρίτο, πίσω από τοΣΥ.ΡΙΖ.Α. (16,78%) καιτηΝέα Δημοκρατία (18,85%), εκλέγοντας μόλις 41 βουλευτές.[69] Πολλά ιστορικά στελέχη του κινήματος αλλά και υπουργοί των κυβερνήσεων Παπανδρέου και Σημίτη βρέθηκαν μετά από πολλά χρόνια κοινοβουλευτικής πορείας εκτός κοινοβουλίου.
Στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου, τοΠΑ.ΣΟ.Κ. πήρε και πάλι την τρίτη θέση, εκλέγοντας 33 βουλευτές και λαμβάνοντας το 12,28% των ψήφων. Παρ' όλα αυτά, τοΠΑ.ΣΟ.Κ. συμφώνησε μετηΝέα ΔημοκρατίακαιτηΔημοκρατική Αριστεράστο σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας, βάσει προγραμματικής συμφωνίας, για επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου (το οποίο είχε υπογράψει η προηγούμενη κυβέρνηση τουΠΑ.ΣΟ.Κ.) και απάλυνση των δυσβάσταχτων όρων που επεβλήθησαν.[70][71] Πρωθυπουργός ορκίστηκε ο πρόεδρος της Νέας ΔημοκρατίαςΑντώνης Σαμαράς.
Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, κατά τη διάρκεια ψηφοφορίας στηΒουλήγια έγκριση νέου πακέτου μέτρων λιτότητας, έξι βουλευτές του κόμματος (Μπόλαρης, Κασσής, Κουτσούκος, Παραστατίδης, Γκερέκου, Σκανδαλίδης) διαγράφτηκαν από την Κοινοβουλευτική Ομάδα τουΠΑ.ΣΟ.Κ., καθώς διαφοροποιήθηκαν από την κομματική γραμμή υπερψήφισης των μέτρων.[72] Τρείς μήνες αργότερα, τέσσερις από αυτούς (Κασσής, Κουτσούκος, Γκερέκου, Σκανδαλίδης) επανεντάχθηκαν στην Κοινοβουλευτική Ομάδα,[73]ο Παραστατίδης συμμετείχε στηνΚοινωνία Πρώτα μαζί με βουλευτές που αποχώρησαν από τηΔημοκρατική Αριστερά, και αργότερα εντάχθηκαν στοΣΥ.ΡΙΖ.Α..[74]Την επόμενη ημέρα ανεξαρτητοποιήθηκε, με δήλωσή του, οΜίμης Ανδρουλάκης.[75]Το Δεκέμβριο, οΑνδρέας Λοβέρδος ίδρυσε τηΡιζοσπαστική Κίνηση Σοσιαλδημοκρατικής Συμμαχίαςκαι διεγράφη από τοΠΑ.ΣΟ.Κ..[76]Τον Ανδρέα Λοβέρδο ακολούθησε καιο βουλευτής Δράμας, Χρήστος Αηδόνης, ο οποίος, με επιστολή του, ανεξαρτητοποιήθηκε από τοΠΑ.ΣΟ.Κ..[77]
Το Μάρτιο του 2013 διεξήχθη το 9ο Συνέδριο τουΠΑ.ΣΟ.Κ., παρουσία 4.200 περίπου συνέδρων.[78]Στη νέα Κεντρική Επιτροπή που εξελέγη, πρώτος σε σταυρούς αναδείχθηκε ο προερχόμενος από τηΝεολαία ΠΑ.ΣΟ.Κ., Νίκος Ανδρουλάκης,[79]ο οποίος εξελέγη και γραμματέας.[80]
Εν όψει τωνευρωεκλογών του 2014, τοΠΑ.ΣΟ.Κ. πρωταγωνίστησε στην ίδρυση της Ελιάς, μαζί με άλλες δυνάμεις της κεντροαριστεράς, που πραγματοποιήθηκε με Πανελλήνια Συνδιάσκεψη στις 8 και 9 Μαρτίου 2014, στοΣτάδιο Ειρήνης και Φιλίας.[87]Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά, καθώς συγκέντρωσε 8,02% και εξέλεξε δύο ευρωβουλευτές.[88] Μετά τις ευρωεκλογές, οΑνδρέας Λοβέρδος επανεντάχθηκε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα τουΠΑ.ΣΟ.Κ.,[89] χωρίς ωστόσο να διαλυθεί ηΣυμφωνία γιατη Νέα Ελλάδα, που είχε ιδρύσει.[90]
Η διάσπαση του κόμματος, καθώς καιη δυσαρέσκεια γιατην κυβερνητική πολιτική του 2012-2015 μείωσαν κατά πολύ τα ποσοστά τουΠΑ.ΣΟ.Κ. στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, κατατάσσοντάς το μόλις έβδομο κόμμα στη Βουλή, με ποσοστό 4,68%, που είναι καιτο χειρότερο στην ιστορία του, και εξέλεξε 13 βουλευτές.[93]
Ο όρος Πασοκοποίηση (Pasokification) στις Πολιτικές Επιστήμες περιγράφει την καθίζηση της ευρωπαϊκής σοσιαδημοκρατίαςστην εποχή της οικονομικής κρίσης έχοντας ως βασικό παράδειγμα την αντίστοιχη εκλογική καθίζηση τουΠΑ.ΣΟ.Κ.[94]
Τελικά, ο συνασπισμός των κομμάτων αύξησε τα ποσοστά του συγκριτικά με τις εκλογές του Ιανουαρίου, λαμβάνοντας 6,28% και 17 έδρες, έναντι 4,68% (13 έδρες) και 0,48% (καμία έδρα) γιατοΠΑ.ΣΟ.Κ. καιτηΔΗΜ.ΑΡ., αντίστοιχα. Μία από τις έδρες κατέλαβε οΘανάσης Θεοχαρόπουλος, ενώ τις υπόλοιπες 16 τοΠΑ.ΣΟ.Κ.[96]
Τον Ιούλιο του 2017 η πρόεδρος τουΠΑ.ΣΟ.Κ. Φώφη Γεννηματά, από το βήμα του συνεδρίου της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου ενιαίου κεντροαριστερού φορέα στηνΕλλάδαπριν από το τέλος του έτους, με εκλογή προέδρου από τη βάση.[101] Στις διεργασίες συγκρότησης του νέου φορέα συμμετείχαν τα κόμματα που συγκροτούν τηΔημοκρατική Συμπαράταξηκαιτο Ποτάμι.[102]
Στις εκλογέςπου διεξήχθησαν γιατην ανάδειξη του επικεφαλής του νέου κόμματος, νικήτρια αναδείχθηκε ηΦώφη Γεννηματά, επικρατώντας του ευρωβουλευτή του κόμματος, Νίκου Ανδρουλάκη, με 56,75% στον 2ο γύρο.[103]Το νέο κόμμα ονομάστηκε Κίνημα Αλλαγής, του οποίου τοΠΑ.ΣΟ.Κ. αποτελεί συνιστώσα.[104]
Στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση που συμμετείχε, στις ευρωεκλογές του ίδιου έτους, το Κίνημα Αλλαγής έλαβε την τρίτη θέση, με ποσοστό 7,72%, εκλέγοντας δύο ευρωβουλευτές προερχόμενους από τοΠΑ.ΣΟ.Κ.,[105] ενώ στις πρόωρες εκλογές του ίδιου έτους έλαβε 8,10% και εξέλεξε 22 βουλευτές, εκτων οποίων οι 19 ανήκουν στοΠΑ.ΣΟ.Κ..[106]
ΤοΝοέμβριοτου2019 έλαβε χώρα το 11ο Συνέδριο τουΠΑ.ΣΟ.Κ., με σκοπό την παράταση της θητείας της προέδρου, Φώφης Γεννηματά, μέχρι το 2021, ενώ αποφασίστηκε η αντιστοίχιση των οργάνων τουΚινήματος Αλλαγήςμε αυτά τουΠΑ.ΣΟ.Κ., εφόσον τα μέλη πουτα αποτελούν ανήκουν στο κόμμα.[107][108]
Τον Μάιο του 2022, σε εσωκομματικό δημοψήφισμα, αποφασίστηκε η μετονομασία του κόμματος σεΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγήςκαιη επαναφορά του πράσινου ανατέλλοντος ηλίου, του γνωστού ιστορικού συμβόλου του κόμματος.[120][121]Τον ίδιο μήνα διεξήχθη το 3ο Συνέδριο του κόμματος.[122] Πραγματοποιήθηκαν αλλαγές στο καταστατικό, ενώ οι εργασίες του ολοκληρώθηκαν μετην εκλογή των μελών της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής.[123]
Σύμφωνα με αρκετούς επικοινωνιολόγους, οι φράσεις «Εποχές ΠΑΣΟΚ» καιτα «Χρόνια του ΠΑΣΟΚ» που ακούγονται συχνά, έχουν ταυτιστεί και έχουν διεισδύσει στο συλλογικό υποσυνείδητο με εποχές ευμάρειας και αφθονίας αγαθών[124]πριν από τηνοικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2009, με τάση εξιδανίκευσης του παρελθόντος, και όχι τόσο στην επιστροφή του κόμματος στην εξουσία.[125]
ΗΠανελλήνια Συνδικαλιστική Κίνηση Εργαζομένων (ΠΑ.Σ.Κ.Ε.) αποτελεί συνδικαλιστική οργάνωση, προσκείμενη στο ΠΑΣΟΚ. Ιδρύθηκε το 1977 και αποτελείται από περίπου 22.000 εγγεγραμμένα μέλη. Στο πρόσφατο συνέδριο της ΓΣΕΕ, εξασφάλισε 19 έδρες, ενισχυμένη κατά δύο,[128]εν αντιθέσει με της ΑΔΕΔΥ, μόλις 16.
↑Χαραλαμπόπουλος, Γιάννης. Ο Ανδρέας Παπανδρέου καιη εποχή του: Βιογραφικό σχεδίασμα, μελετήματα και μαρτυρίες (τόμος 1). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. σελ. 237. ISBN960-442-391-6.
↑Φραντζής, Γιώργος. Η εθνική ιδέα στην Ελλάδα την δεκαετία του 1980 και η επανάκαμψη της "εθνικοφροσύνης". Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. σελ. 199-216. ISBN978-960-02-3963-8.
Ελευθερίου Κώστας, Τάσσης Χρύσανθος, ΠΑΣΟΚ, η άνοδος καιη πτώση (;) ενός ηγεμονικού κόμματος, εκδ. Σαββάλας, 2013.
Ζαφειρόπουλος Κ. και Μαραντζίδης Ν., «Εκλογικές μεταβολές στην κοινωνική βάση του Νέου ΠΑΣΟΚ: διεύρυνση του εκλογικού ακροατηρίου και ρωγμές στον σκληρό πυρήνα», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, 14, (1999), σελ. 24-49.
Μιχαλόπουλος, Δημήτρης, Το DNA τουΠΑΣΟΚκαιτων άλλων δημοκρατικών δυνάμεων, Αθήνα: "Λόγχη", 2019, ISBN 978-960-6804-67-0.
Πανταζόπουλος Ανδρέας, Με τους πολίτες κατά του λαού: ΤοΠΑΣΟΚ της νέας εποχής, εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, 2006.
Τράντας, Νικόλαος, Το κράτος στη θεωρία και πράξη τουΠΑΣΟΚ, Διδακτορική διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, 2002 [1]
_houdt_persconferentie_in_Poort_van_Cleve_,_Amst,_Bestanddeelnr_254-8052.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_3.jpg)
.jpg)
.png)
