ΗΣιβηρία (ρωσικά: Сибирь, προφέρεται [sʲɪˈbʲirʲ]) είναι γεωγραφική και ιστορική περιοχή της Ρωσίας. Βρίσκεται στη βόρεια Ασίακαι εκτείνεται από ταΟυράλια Όρη έως τοΒλαδιβοστόκστονΕιρηνικό. Έχει έκταση 12.765.000 τετραγωνικά χλμ. και συνορεύει Ν. μετηΜαντζουρία, τηΜογγολίακαιτοΚαζακστάν, Δ. μετα Ουράλια όρη καιΒ. καιΑ. βρέχεται από τονΒόρειο Παγωμένο Ωκεανόκαιτον Ειρηνικό αντίστοιχα.
Η Σιβηρία είναι περιοχή της Ρωσίας από το τέλος του 16ου αιώνα.[1]Το Νοβοσιμπίρσκ είναι η πρωτεύουσα του Ομοσπονδιακού Διαμερίσματος της Σιβηρίας από τις 13 Μαΐου 2000.[2]
Η επικράτεια της Σιβηρίας εκτείνεται ανατολικά ξεκινώντας από ταΟυράλια όρηκαι φτάνοντας μέχρι τοόριο των λεκανών απορροής μεταξύ τουΑρκτικούκαιτουΕιρηνικού Ωκεανού. Ο ποταμός Γενισέι χωρίζει τη Σιβηρία σεΑνατολικήκαιΔυτική Σιβηρία. Η Σιβηρία εκτείνεται με κατεύθυνση προς τα νότια από τον Αρκτικό Ωκεανό μέχρι τους λόφους του βορειοκεντρικού Καζακστάνκαιτα σύνορα μεΜογγολίακαιτηνΚίνα.[3][4]Στη Ρωσία το ανατολικό τμήμα της χώρας δεν θεωρείται μέρος της Σιβηρίας. Η ανατολική περιοχή της Ρωσίας δίπλα από τη Σιβηρία είναι γνωστή ως Άπω Ανατολήστη Ρωσία καιτην Ευρώπη.[5]Οι ντόπιοι στην Άπω Ανατολή δεν θεωρούν τους εαυτούς τους Σιβήριους.
Με έκταση 13.100.000 τ.χλμ. η Σιβηρία αποτελεί το 77% της χερσαίας έκτασης της Ρωσίας, αλλά εντός της ρωσικής Σιβηρίας ζει μόνο το 23% του πληθυσμού της χώρας (περίπου 33 εκατομμύρια άτομα), ενώ σε αρκετές περιοχές ο πληθυσμός μειώνεται. Η μέση πυκνότητα πληθυσμού της Σιβηρίας είναι περίπου 3 άτομα ανά τ.χλμ., περίπου σαντηνΑυστραλία. Η Σιβηρία είναι από τις πιο αραιοκατοικημένες περιοχές της Γης. Ανη Σιβηρία ήταν ένα κράτος, θα ήταν το μεγαλύτερο του κόσμου, αλλά θα ήταν το 38ο πολυπληθέστερο κράτος του κόσμου καιτο 14ο πολυπλυθέστερο κράτος της Ασίας. Οι περισσότεροι κάτοικοι ζουνστη νότια Σιβηρία.
Παγκοσμίως, η Σιβηρία είναι γνωστή για τους κρύους, σκληρούς χειμώνες της με μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου −25 °C,[6] αλλά και λόγω της εκτεταμένης χρήσης της από τη ρωσική καιτησοβιετική κυβέρνηση ως μέρος για φυλακές, στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίαςκαι εσωτερικής εξορίας.
Η Σιβηρία είναι εξολοκλήρου γεωγραφική περιοχή της Ασίας. Επειδή ανήκει στηΡωσία πολιτιστικά και πολιτικά ανήκει στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές επιρροές, συγκεκριμένα οι ρωσικές, είναι κυρίαρχες σε πολλά μέρη του νότιου και κεντρικού τμήματος της περιοχής, λόγω του υψηλού αριθμού Ρώσων εποίκων που μετανάστευσαν στην περιοχή από τον 18ο αιώνα και έπειτα.[7]Στην περιοχή ζουν επίσης διάφορες ευρωπαϊκές και γηγενείς εθνότητες, οι οποίες χρησιμοποιούν, ειδικά οι ευρωπαϊκές, τα ρωσικά ως μητρική γλώσσα.
Άπω Ανατολικό, με πρωτεύουσα τοΧαμπάροφσκ. Με ιστορικούς όρους, ολόκληρο το Ομοσπονδιακό Διαμέρισμα θεωρείται σιβηρικό έδαφος. Με αυστηρά γεωγραφικούς, τμήμα της Σιβηρίας θεωρείται μόνο ηΔημοκρατία των Σαχά.
Η προέλευση του ονόματος είναι άγνωστη. Μερικές πηγές λένε ότι το όνομα της Σιβηρίας προέρχεται από τασιβηρικά ταταρικάκαι σημαίνει "κοιμώμενη γη" (σιμπιρ).[8]Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι το όνομα της περιοχής προέρχεται από το αρχαίο φυλετικό εθνωνύμιο τωνΣίρτια (επίσης γνωστή ως Σιοπίρ), που ομιλούσαν μιαπαλαιοσιβηρική γλώσσα. Αργότερα οι Σίρτια αφομοιώθηκαν από τους Τατάρους της Σιβηρίας.[εκκρεμεί παραπομπή]
Η σύγχρονη χρήση του ονόματος κατεγράφη στη ρωσική γλώσσα μετά την κατάκτηση τουχανάτου της Σιβηρίας. Μια άλλη παραλλαγή υποστηρίζει ότι το όνομα της Σιβηρίας προέρχεται από τους Σιμπέ.[9]Ο Πολωνός ιστορικός Χιλιτσκόφσκι υποστηρίζει ότι το όνομα της περιοχής προέρχεται από τηνπρωτοσλαβική λέξη σεβέρ (север) που σημαίνει βορράς,[10] όπως ηΣεβερία.
Ο Ανατόλι Μπαϊκάλοφ έχει απορρίψει αυτή την εξήγηση. Γράφει ότι οι Κινέζοι, οι Τούρκοι καιοι Μογγόλοι, γειτονικοί λαοί, που είχαν παρόμοια ονόματα γιατην περιοχή, δεν ήξεραν ρωσικά. Υποστηρίζει ότι το όνομα ίσως προέρχεται από δύο λέξεις τουρκικής προέλευσης, τις "σου" (νερό) και"μπιρ" (άγρια γη).[11]
Επίσης, μερικοί Μογγόλοι υποστηρίζουν την άποψη ότι το όνομα της περιοχής προέρχεται από τη μογγολική λέξη "Шивэр", που σημαίνει "πυκνό δάσος".[εκκρεμεί παραπομπή]
Τασιβηρικά πετρώματα (αγγλικά: Siberian traps) σχηματίστηκαν από ένα εκτων μεγαλύτερων γεωλογικών γεγονότων στα τελευταία 251 εκατομμύρια χρόνια της γεωλογικής ιστορίας της Γης. Συνέχισαν να είναι δραστήρια για ένα εκατομμύριο χρόνια και κάποιοι επιστήμονες τα θεωρούν αίτιο τουΜεγάλου Θανατικούπου έλαβε χώρα περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια πριν,[13] – το οποίο εκτιμάται ότι εξαφάνισε περίπου το 90% των ειδών που ζούσαν εκείνη την εποχή.[14]
Περίπου 40.000 χρόνια πριν ζούσαν τουλάχιστον τρία είδη ανθρώπων στη Σιβηρία: οH. sapiens, οH. neanderthalensis, καιοιΝτενισοβανοί.[15]Το 2010 έρευνα που έγινε στο DNA απέδειξε ότι οι Ντενισοβανοί ήταν διαφορετικό είδος.
Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων χιλιετιών στη Σιβηρία έζησαν πολλές ομάδες νομάδων - όπως οι Ενέτσιοι, οι Νενέτσιοι, οιΟύννοι, οιΣιονγκνού, οιΣκύθεςκαιοιΟυιγούροι, οι οποίοι έζησαν σε διάφορα τμήματα της Σιβηρίας. Η οροσειρά Αλτάιστη νότια Σιβηρία πιστεύεται ότι είναι η γενέτειρα τωντουρκικών λαών. Οι πρωτομογγολικοί Χιτάν επίσης κατέλαβαν τμήματα της περιοχής. Το 630 οΧαντου Σιμπίρ στην περιοχή του σύγχρονου Τομπόλσκ ήταν σημαντική προσωπικότητα, και ήταν μάλιστα αυτή που έχρισε τονΚουμπράτ χαγάνο της Παλιάς Μεγάλης Βουλγαρίας. Τον 13ο αιώνα, κατά την ταχύτατη επέκταση της Μογγολικής Αυτοκρατορίας, οι Μογγόλοι κατέκτησαν ένα μεγάλο μέρος αυτής της περιοχής.[16]
Μετη διάλυση της Χρυσής Ορδής, τοαυτόνομοχανάτο της Σιβηρίας σχηματίστηκε προς τα τέλη του 15ου αιώνα. Οι Γιακούτιοι, τουρκόφωνος λαός που σήμερα ζει γύρω από τον Αρκτικό Κύκλο στη δημοκρατία των Σαχά, μετανάστευσε από την περιοχή της Βαϊκάλης προς τα βόρεια λόγω της πίεσης των μογγολικών φυλών κατά τον 13ομε 15ο αιώνα.[17]Η Σιβηρία παρέμεινε μια πολύ αραιοκατοικημένη περιοχή. ΟΤζονΦ. Ρίτσαρντς, ιστορικός, γράφει ότι: "... είναι αμφισβητήσιμο εάν ο πρώιμος σύγχρονος πληθυσμός της Σιβηρίας ξεπερνούσε τα 300.000 άτομα".[18]
Η αυξανόμενη δύναμη της Ρωσίαςστη Δύση άρχισε να υπονομεύει την εξουσία του χανάτου της Σιβηρίας τον 16ο αιώνα. Πρώτον, ομάδες εμπόρων καιΚοζάκων άρχισαν να αποικίζουν την περιοχή. Ο ρωσικός στρατός κατευθύνθηκε να δημιουργήσει οχυρά όλο καιπιο ανατολικά γιανα προστατεύσει τους Ρώσους μετανάστες από την Ευρώπη. Ιδρύθηκαν νέες πόλεις όπως ηΜανγκαζέγια, ηΤάρα, τοΓενισέισκ, τοΤομπόλσκ (η τελευταία κατά το 1590 είχε γίνει πρωτεύουσα της Σιβηρίας). Αυτή τη στιγμή, το Σιμπίρ ήταν το όνομα ενός φρουρίου στο Κασλίκ, κοντά στο Τομπόλσκ. ΟΓεράρδος Μερκάτωρ, σε χάρτη που δημοσίευσε το 1595, αναφέρει ως Sibier έναν οικισμό καιτη γύρω περιοχή κατά μήκος ενός αριστερού παραπόταμου τουΟμπ.[19] Άλλες πηγές υποστηρίζουν ότι οιΣιμπέ, ιθαγενές τουνγκουζικό φύλο, εξέφρασαν την έντονη αντίσταση στη ρωσική επέκταση πέρα από τα Ουράλια. Κάποιοι προτείνουν ότι ο όρος "Σιβηρία" είναι η εκφορά στα ρωσικά του εθνώνυμου τους.[20]
Μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα η Ρωσία επεκτάθηκε μέχρι τα παράλια του Ειρηνικού, καιτον 18ο αιώνα άρχισε τις πρώτες εξερευνήσεις στην Αλάσκα. Περίπου 230.000 Ρώσοι είχαν εγκατασταθεί στη Σιβηρία μέχρι το 1709.[21]Η Σιβηρία έγινε ένας από τους προορισμούς για αποστολή εσωτερικών εξόριστων.[22][23][24]
Η πρώτη μεγάλη σύγχρονη αλλαγή στη Σιβηρία ήταν οΥπερσιβηρικός Σιδηρόδρομος, ο οποίος κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια του 1891-1916. Συνέδεσε τη Σιβηρία πιο στενά μετη Ρωσία τουΝικόλαου Β΄ (βασίλεψε το 1894–1917), η οποία χαρακτηρίστηκε από γρήγορη εκβιομηχάνιση και πολιτικές αλλαγές. Περίπου επτά εκατομμύρια Ρώσοι μετακόμισαν στη Σιβηρία από την Ευρώπη μεταξύ 1801 και 1914.[25] Μεταξύ 1859 και 1917 περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι μετανάστευσαν στηΡωσική Άπω Ανατολή.[26]Η Σιβηρία διαθέτει εκτεταμένους φυσικούς πόρους: κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, πραγματοποιήθηκε μεγάλης κλίμακας εκμετάλλευση αυτών, και γύρω από τα κοιτάσματα δημιουργήθηκαν βιομηχανικές πόλεις, συμβάλλοντας στον εποικισμό αυτής της τόσο σημαντικής περιοχής γιατη Ρωσία.[27]
Στις 7:15 π.μ. της 30ης Ιουνίου 1908 τοσυμβάν έκρηξης της Τουνγκούσκα εκρίζωσε εκατομμύρια δέντρα κοντά στην περιοχή Ποντκαμέναγια Τουνγκούσκαστην Κεντρική Σιβηρία. Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό προέκυψε από την πτώση ενός μετεωρίτη ή ενός κομήτη. Παρόλο πουδεν βρέθηκε ο κρατήρας που σχηματίστηκε από την έκρηξη, το τοπίο στην (αραιοκατοικημένη) περιοχή εξακολουθεί να φέρει τα σημάδια αυτού του γεγονότος.[28]
Στις πρώτες δεκαετίες της ιστορίας της Σοβιετικής Ένωσης (ειδικά στη δεκαετία του 1930 και του 1940), η κυβέρνηση χρησιμοποίησε τα στρατόπεδα Γκουλάγκγιατη διαχείριση ενός συστήματος ποινικών στρατοπέδων καταναγκαστικής εργασίας, αντικαθιστώντας το προηγούμενο σύστημα τωνκατόργκα (από την ελληνική λέξη κάτεργα).[29] Σύμφωνα με τις ημιεπίσημες σοβιετικές εκτιμήσεις, οι οποίες δεν δημοσιοποιήθηκαν παρά μόνο μετά τηνπτώση της σοβιετικής κυβέρνησηςτο 1991, από το 1929 έως το 1953 πάνω από 14 εκατομμύρια άνθρωποι εξέτισαν ποινές σε αυτά τα στρατόπεδα και τις φυλακές, πολλοί από αυτούς στη Σιβηρία. Άλλα επτά έως οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι απελάθηκαν αναγκαστικάσε απομακρυσμένες περιοχές της Σοβιετικής Ένωσης (συμπεριλαμβανομένων ολόκληρων εθνοτήτων σε πολλές περιπτώσεις), κυρίως στη Σιβηρία καιτο Καζακστάν, αλλά και τις υπόλοιπες δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας.[30]
Μισό εκατομμύριο (γιατην ακρίβεια, 516.841) κρατούμενοι έχασαν τη ζωή τους σε στρατόπεδα της Σιβηρίας από το 1941 έως το 1943[31] κατά τη διάρκεια τουΒ΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε άλλες περιόδους, η θνησιμότητα ήταν συγκριτικά χαμηλότερη.[32]Το μέγεθος, το πεδίο εφαρμογής καιη έκταση των γκουλάγκ παραμένουν υποκείμενα πολλών ερευνών και συζητήσεων. Πολλά γκουλάγκ λειτουργούσαν σε εξαιρετικά απομακρυσμένες περιοχές της βορειοανατολικής Σιβηρίας. Γνωστά γκουλάγκ σε απομακρυσμένα μέρη στη Σιβηρία ήταν ταΣεβοστλάγκ (βορειοανατολικά στρατόπεδα) κατά μήκος του ποταμού ΚόλυμακαιτοΝόριλαγκ κοντά στοΝορίλσκ, όπου ζούσαν 69.000 κρατούμενοι το 1952.[33] Μεγάλες βιομηχανικές πόλεις της Βόρειας Σιβηρίας, όπως τοΝόριλσκκαιτοΜαγκαντάν, αναπτύχθηκε από τα στρατόπεδα που χτίστηκαν από κρατούμενους, τα οποία διηύθυναν πρώην κρατούμενοι.[34] Κατά τη Σοβιετική περίοδο πάλι εποικίστηκαν απομακρυσμένες περιοχές στη βορειοανατολική Σιβηρία (π.χ. Τσουκότκα, περιφέρεια Μαγκαντάν και άλλες), οι οποίες βιώνουν οξύτατο αποπληθυσμό από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και έπειτα.
Η ψυχρότητα των χειμώνων στη Σιβηρία είναι χαρακτηριστική. Στη Σιβηρία, ηθερμοκρασία πέφτει συχνά στους -50 °C με -60 °C τον χειμώνα, ενώ το ρεκόρ είναι -67,7 °C και καταγράφηκε στο χωριό Οϊμιάκον στις 6 Φεβρουαρίου 1933. Ως αποτέλεσμα, αυτό το μέρος της Σιβηρίας κατέχει το ρεκόρ της χαμηλότερης θερμοκρασίας του κόσμου σε μόνιμα κατοικημένη περιοχή. Γιατην ιστορία, ακόμα χαμηλότερα νούμερα καταγράφονται μόνο στηνΑνταρκτικήκαιη χαμηλότερη θερμοκρασία που «χτύπησε» ποτέ τηΓη καταγράφηκε στον ρωσικό σταθμό Βοστόκ στην Ανταρκτική με -89,2 °C στις 21 Ιουλίου 1983.
Ο παγετός σταΝ. διαρκεί 140 ημέρες κάθε χρόνο καισταΒ. πάνω από 260 ημέρες. Τα ποτάμια σταΝ. παγώνουν 6 μήνες τον χρόνο, ενώ σταΒ. περισσότερο από 8 μήνες. Σπουδαιότερος ποταμός που εκβάλλει στον Ειρηνικό είναι ο Αμούρ. Η Σιβηρία έχει πολυάριθμες λίμνες. Ηπιο σημαντική είναι ηΒαϊκάλη, που θεωρείται ηπιο βαθιά λίμνη του κόσμου. Το παγωμένο τοπίο καιοι συνθήκες της Σιβηρίας είναι οι βασικοί λόγοι γιατον οποίο η Σιβηρία είναι εξαιρετικά αραιοκατοικημένη.
Η Σιβηρία εκτείνεται σεμια έκταση 13.100.000 τ.χλμ. καλύπτοντας τη συντριπτική πλειοψηφία της συνολικής επικράτειας της Ρωσίας και σχεδόν το 9% της επιφάνειας της Γης (148.940.000 τ.χλμ.). Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται πολιτιστικά και πολιτικά Ευρωπαϊκή, καθώς αποτελεί μέρος της Ρωσίας.[35] Σημαντικές γεωγραφικές περιοχές της Σιβηρίας είναι ηΔυτική Σιβηρική ΠεδιάδακαιτοΚεντρικό Σιβηρικό Οροπέδιο.
Η ανατολική και κεντρική Δημοκρατία των Σαχά περιλαμβάνει πολλές οροσειρές με κατεύθυνση βορρά προς νότο. Αυτά τα όρη εκτείνονται μέχρι σχεδόν τα 3.000 μέτρα, αλλά στις περιοχές που ξεπερνούν τα κάποια εκατοντάδες μέτρα η βλάστηση είναι ανύπαρκτη. Η οροσειρά Βερχογιάνσκ είχε πολλούς παγετώνες στο Πλειστόκαινο, αλλά το κλίμα ήταν πολύ ξηρό γιανα επεκταθεί ο παγετώνας σε χαμηλά υψόμετρα. Σε αυτά τα χαμηλά υψόμετρα υπάρχουν πολλές κοιλάδες, πολλές από τις οποίες είναι βαθιές και καλυμμένες με δάσος λάριγγων, ενώ στο βόρειο άκρο της Σιβηρίας κυριαρχεί τούνδρα. Τα εδάφη είναι κυρίως τουρμπελικά (ένας τύπος ζελισόλης). Το ενεργό στρώμα της Σιβηρίας τείνει να έχει βάθος μικρότερο του μέτρου, εκτός από κοντά σε ποτάμια.
Το κλίμα της Σιβηρίας είναι ηπειρωτικό σταΝ. το ίδιο καιστα NΑ. καιστα NΔ. Το ηπειρωτικό κλίμα επηρεάζεται από τους ξηρούς ανέμους της Ασίας πουτον χειμώνα είναι ψυχροί καιτο καλοκαίρι θερμοί, για παράδειγμα τον Ιανουάριο πέφτει κάτω από τους -19 °C, ενώ τον Αύγουστο ανεβαίνει πάνω από 25 °C. ΣταΒ. το κλίμα είναι Πολικό καιη θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους -40 °C.
Εδώ βρίσκονται τα ζώα που προσφέρουν τα πολύτιμα δέρματα, όπως η αλεπού, ο τάρανδος, ο σκίουρος, ο λαγός, ο λύκος, η αρκούδα κ.ά.. Αφθονία ψαριών συναντάμε επίσης στους ποταμούς της Σιβηρίας πουοι σπουδαιότεροι είναι: οΟμπ, οΓενισέι, οΛένας, οΙντιγκίρκακαιοΚολύμα, που εκβάλλουν στον Αρκτικό Ωκεανό.
Η οικονομία της Σιβηρίας στηρίζεται κυρίως στη γεωργία (παράγονται δημητριακά, λινάρι, ζαχαρότευτλα, φρούτα, καπνός κ.ά.), στην κτηνοτροφία καιστην εκμετάλλευση του υπεδάφους (γαιάνθρακες, πετρέλαιο, ψευδάργυρος, νικέλιο, βωξίτης, διαμάντιακ.ά.) καιτων δασών. Υπάρχει αναπτυγμένη βιομηχανία στησιδηρουργία, μεταλλουργία, στα χημικά προϊόντα, στην κονσερβοποιία, στα είδη διατροφής, στην ξυλεία κ.ά.. Οι μεγαλύτερες πόλεις βρίσκονται συνήθως κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής τουΥπερσιβηρικού Σιδηροδρόμου.
ΤοΝοβοσιμπίρσκ είναι η έδρα τουΟμοσπονδιακού Διαμερίσματος της Σιβηρίας από τις 13 Μαΐου 2000. Είναι η μεγαλύτερη δημοτική οντότητα στη Ρωσία καιη τρίτη μεγαλύτερη πόλη στη Ρωσία. Είναι η σημαντικότερη πόλη γιατη σιβηρική οικονομία. ΤοΟμσκ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σιβηρίας, και έπειτα ακολουθεί τοΚρασνογιάρσκ. Το 1996 εισήχθη ένα απλοποιημένο σύστημα φορολόγησης για τις μικρές επιχειρήσεις καιτο 2012 μια υπηρεσία ηλεκτρονικής εγγραφής. Το 2015 έγινε η ίδρυση του Ομοσπονδιακού Κέντρου Επεξεργασίας Δεδομένων στηνΟμοσπονδιακή Φορολογική Υπηρεσία της ΡωσίαςστηνΝτουμπνάμε στόχο την ολοκληροποίηση, επεξεργασία, ανάλυση και αποθήκευση των φορολογικών πληροφοριών σε ένα σημείο κεντρικά.[36]
Ησιβηρική γεωργία περιορίζεται λόγω της σύντομης καλλιεργητικής περιόδου στο μεγαλύτερο μέρος της. Ωστόσο, στα νοτιοδυτικά όπου τα εδάφη είναι εξαιρετικά εύφορες μαύρες γαίες καιτο κλίμα είναι πιο μέτριο, υπάρχουν εκτεταμένες καλλιέργειες σιταριού, κριθαριού, σίκαληςκαιπατάτας, ενώ εκτρέφονται πολλά πρόβατακαιαγελάδες. Αλλού η παραγωγή τροφίμων, λόγω της χαμηλής γονιμότητας των ποντζολικών εδαφών και τις εξαιρετικά χαμηλές καλλιεργητικές περιόδους, είναι περιορισμένη στην εκτροφή ταράνδωνστην τούνδρα, κάτι που εξασκούν οι ιθαγενείς εδώ και πάνω από 10.000 χρόνια. Η Σιβηρία έχει τεράστια δάση, κάποια από τα μεγαλύτερα του κόσμου. Η ξυλεία είναι σημαντική πηγή εσόδων γιατη σιβηρική οικονομία, παρόλο που αρκετά δάση κόβονται με ρυθμό πολύ υψηλότερο από αυτό που μπορούν να καλύψουν. ΗΟχοτσκική θάλασσα είναι μια από τις δύο ή τρεις πλουσιότερες αλιευτικές περιοχές του κόσμου, ευνοούμενη από τα κρύα ρεύματα και τις πολύ μεγάλες παλλίρροιες. Η Σιβηρία εκπροσωπεί πάνω από το 10% της παγκόσμιας αλιείας, ανκαιη αλιεία έχει μειωθεί κάπως μετά τηδιάλυση της Σοβιετικής Ένωσηςτο 1991.[40]
Σύμφωνα μεμια αναφορά του 2009, η ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας στη Ρωσία κωλύεται από την έλλειψη ενός κυβερνητικού πλαισίου. [41]Η Σιβηρία προσφέρει, σύμφωνα με αναφορά του 2011, ακόμα, ιδιαίτερες ευκαιρίες για παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας εκτός του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι πολύ κοστοβόρο να συνδεθούν οι απομακρυσμένες περιοχές της Σιβηρίας μετα κεντρικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, γι' αυτό ιστορικά εξοπλίζονται μετο κοστοβόρο ντίζελ, το οποίο μερικές φορές μεταφέρεται δια ελικοπτέρου. Συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι φθηνότερη.[42]
Ο όρος "Σιβηρία" έχει μακρά ιστορία. Η έννοιά του έχει σταδιακά μεταβληθεί κατά τη διάρκεια της Ιστορίας. Ιστορικώς, η Σιβηρία ορίζεται ως το σύνολο τμήμα της Ρωσίας, στα ανατολικά της οροσειράς τωνΟυραλίων, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσικής Άπω Ανατολής. Σύμφωνα μετον ορισμό, η Σιβηρία επεκτάθηκε ανατολικά από τα Ουράλια όρη μέχρι την ακτή του Ειρηνικού, καθώς και νότια από τον Αρκτικό Ωκεανό έως τα σύνορα της Ρωσίας στην Κεντρική Ασία καιτα εθνικά σύνορα των δύο Μογγολιών.
Πηγές της σοβιετικής εποχής (Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια κ.ά.) ορίζουν συνήθως τη Σιβηρία ως την περιοχή που εκτείνεται ανατολικά από τα Ουράλια Όρη, στη γεωγραφική λεκάνη μεταξύ των Ειρηνικού και Αρκτικού Ωκεανού λεκανών απορροής, καθώς και νότια από τον Αρκτικό Ωκεανό έως τους λόφους του βόρειου-κεντρικού Καζακστάνκαιτων εθνικών συνόρων των δύο Μογγολιών και της Κίνας. Μετον ορισμό αυτό, στη Σιβηρία περιλαμβάνονται ταομοσπονδιακά υποκείμενατουΟμοσπονδιακού Διαμερίσματος της Σιβηρίας, καθώς και μερικά ομοσπονδιακά υποκείμενα από τοΟμοσπονδιακό Διαμέρισμα των Ουραλίων, όπως καιη Δημοκρατία των Σαχά (Γιακουτία), η οποία αποτελεί τμήμα τουΟμοσπονδιακού Διαμερίσματος της Άπω Ανατολής.
Γεωγραφικά, ο όρος περιλαμβάνει υποδιαιρέσεις των πολλών άλλων ομοσπονδιακών υποκειμένων τουΟμοσπονδιακού Διαμερίσματος των Ουραλίων, καθώς και απωανατολικά ομοσπονδιακά υποκείμενα, αλλά δεντα συμπεριλαμβάνει και διοικητικά. Ο ορισμός αυτός αποκλείει τηνΠεριφέρεια του ΣβερντλόφσκκαιτηνΠεριφέρεια του Τσελιάμπινσκ, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται σε ευρύτερους ορισμούς της Σιβηρίας.
Η παράδοση θεωρεί τη Σιβηρία το αρχέτυπο σπίτι τουΣαμανισμού. Οπολυθεϊσμός είναι δημοφιλής στη Σιβηρία.[46] Αυτές οι αυτόχθονες ιερές πρακτικές θεωρούνται πανάρχαιες από τις φυλές. Οι καταγραφές των θεραπευτικών δραστηριοτήτων στη Σιβηρία χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα.[47]Το τεράστιο έδαφος της Σιβηρίας έχει πολλές τοπικές θεότητες, όπως οι: Ακ Ανά, Αναπέλ, Μπουγκαντί Μουσούν, Καρά Χαν, Χαλτές-Άνκι, Κίνιγιε, Κουουρκίλ, Νγκα, Νουτένουτ, Νουμ-Τόρουμ, Πον, Πουγκού, Τοντότε, Τοκογιότο, Τομάμ, Σάγια Ισίτα και Ζονγκέτ. ΤοΟλχόν, ένα νησί στηλίμνη Βαϊκάλη, είναι ιερό μέρος.
Πολλές πόλεις στη Βόρεια Σιβηρία, όπως τοΠετροπαβλόφσκ-ΚαμτσάτσκυκαιτοΑνάντιρ, δεν είναι προσβάσιμες μέσω του ρωσικού οδικού δικτύου, καθώς ουσιαστικά δεν υπάρχει σύνδεση της πόλης με άλλες μεγάλες πόλεις της Ρωσίας ή της Ασίας. Η Σιβηρία είναι προσβάσιμη μέσω τουΥπερσιβηρικού Σιδηρόδρομου. Ο Υπερσιβηρικός Σιδηρόδρομος ξεκινά από τη Μόσχα στα δυτικά και φτάνει μέχρι τοΒλαδιβοστόκστα ανατολικά. Οι πόλεις που βρίσκονται μακριά από τον σιδηρόδρομο μπορούν να προσεγγιστούν αεροπορικώς ή από τονβαϊκαλοαμουρικό σιδηρόδρομο.
Ηστρογκανίνα είναι ωμό ψάρι τωνιθαγενών της Βόρειας Αρκτικής Σιβηρίας, το οποίο φτιάχνεται από ακατέργαστο, λεπτό, μακρόστενο κατεψυγμένο ψάρι.[48] Είναι ένα δημοφιλές πιάτο στους ιθαγενείς της Σιβηρίας.[49]Η Σιβηρία είναι επίσης γνωστή γιατα ζυμαρικά πελμένι, τα οποία τον χειμώνα καταψύχονται σύμφωνα μετην παράδοση και αποθηκεύονται σε εξωτερικούς χώρους. Επιπλέον, υπάρχουν διάφορα πιάτα μούρων, καρυδιώνκαιμανιταριώνπου χρησιμοποιούν τα πλούτη της άφθονης φύσης της Σιβηρίας.
↑«Yellowstone's Super Sister». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2005. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2010. [...] the Siberian Traps is the prime suspect in wiping out 90 percent of all living species 251 million years ago – the most severe extinction event in Earth's history.. Discovery Channel.
↑Benton, M. J. (2005). When Life Nearly Died: The Greatest Mass Extinction of All Time. Thames & Hudson. ISBN978-0-500-28573-2.Πρότυπο:Qn
↑Naumov, Igor V. (2006). «The Mongols in Siberia». Στο: Collins, David Norman. The History of Siberia. Routledge Studies in the History of Russia and Eastern Europe. London: Routledge. σελ. 44. ISBN9781134207039. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. In 1207 Chinggis Khan sent his troops north under the command of his elder son Jochi to subjugate the 'forest peoples'. Jochi was able to do so in the space of three years. The only exception was the remote northern tribes. Most of Siberia became part of the Mongol Empire.
↑Pakendorf, B.; Novgorodov, I. N.; Osakovskij, V. L.; Danilova, A. B. P.; Protod'Jakonov, A. P.; Stoneking, M. (2006). «Investigating the effects of prehistoric migrations in Siberia: Genetic variation and the origins of Yakuts». Human Genetics120 (3): 334–353. doi:10.1007/s00439-006-0213-2. PMID16845541.Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
↑Barker, Adele Marie (2010). Barker, Adele Marie, επιμ. The Russia Reader: History, Culture, Politics. The World Readers. Durham, North Carolina: Duke University Press. σελ. 441. ISBN9780822346487. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. Throughout Russian history there is a long-standing tradition of imprisoning and sentencing to internal exile (within the country proper) political and religious dissidents. [...] Among those sentenced to internal exile were [...] the Decembrists [...]. Several were executed; others were exiled to Siberia, the Far East, and Kazakhstan.
↑Robert Conquest in "Victims of Stalinism: A Comment," Europe-Asia Studies, Vol. 49, No. 7 (Nov. 1997), pp. 1317–1319 states: "We are all inclined to accept the Zemskov totals (even if not as complete) with their 14 million intake to Gulag 'camps' alone, to which must be added four to five million going to Gulag 'colonies', to say nothing of the 3.5 million already in, or sent to, 'labour settlements'. However taken, these are surely 'high' figures."
↑Zemskov, "Gulag," Sociologičeskije issledovanija, 1991, No. 6, pp. 14–15.
↑Chamberlain, Lesley (27 Απριλίου 2003). «Dark side of the moon». Arlindo-correia.org. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. Today's major industrial cities of Noril'sk, Vorkuta, Kolyma and Magadan, were camps originally built by prisoners and run by ex-prisoners.
↑Arnold, Thomas Walker (1896). The Preaching of Islam: A History of the Propagation of the Muslim Faith. Westminster: Archibald Constable and Company. σελίδες 206–207. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2015. Of the spread of Islam among the Tatars of Siberia, we have a few particulars. It was not until the latter half of the sixteenth century that it gained a footing in this country, but even before this period Muhammadan missionaries had from time to time made their way into Siberia with the hope of winning the heathen population over to the acceptance of their faith, but the majority of them met with a martyr's death. When Siberia came under Muhammadan rule, in the reign of Kuchum Khan, the graves of seven of these missionaries were discovered [...]. [...] Kuchum Khan [...] made every effort for the conversion of his subjects, and sent to Bukhara asking for missionaries to assist him in this pious undertaking.