ΟΜπεννού είναι ένας σκουρόχρωμος Απολλώνειοςαστεροειδήςμε απόλυτο μέγεθος (όπως ορίζεται γιατο Ηλιακό Σύστημα) 20,9. Ανακαλύφθηκε από το πρόγραμμα LINEAR (Lincoln Near-Earth Asteroid Research, Έρευνα Γεωπλήσιων Αστεροειδών του εργαστηρίου Lincoln) το1999. Ταξινομείται ως Δυνητικά Επικίνδυνος Αστεροειδής (PHA) επειδή ηελάχιστη απόσταση τομής τροχιάς (MOID) μετηΓη είναι μικρότερη από 0,05 AU (συγκεκριμένα είναι 0,00322 AU) καιη μέση διάμετρός του είναι μεγαλύτερη από 150 μέτρα (είναι περίπου 520). Μάλιστα το σύστημα Sentry τού JPL τού δίνει τον δεύτερο μεγαλύτερο βαθμό στηνΤεχνική Κλίμακα Κινδύνου από Πρόσκρουση του Παλέρμο.[1] Υπολογίζεται ότι έχει 1 πιθανότητα στις 2.700 να συγκρουσθεί μετηΓη μεταξύ των ετών[2][3] 2175 και 2199.
Ο Μπεννού είναι ο προορισμός της διαστημικής αποστολής OSIRIS-REx, που στοχεύει στην επιστροφή δειγμάτων της ύλης τουστηΓητο 2023 για επισταμένη μελέτη.[4][5][6]Το διαστημόπλοιο έφθασε στον αστεροειδή στις 3 Δεκεμβρίου2018, μετά από ταξίδι δύο ετών.[7] Προτού επιχειρήσει να αποσπάσει δείγμα του Μπεννού, θα χαρτογραφήσει την επιφάνειά του λεπτομερώς καιθα διατηρηθεί για καιρό σε τροχιά γύρω του, ώστε να υπολογισθεί ημάζατου αστεροειδή από τη βαρυτική έλξη του.[8]
Το όνομα «Μπεννού» επιλέχθηκε από περισσότερες από 8 χιλιάδες προτάσεις μαθητών από δεκάδες χώρες, οι οποίοι συμμετέσχαν στον διαγωνισμό «Name That Asteroid!», που διοργανώθηκε από τοΠανεπιστήμιο της Αριζόνας, την Πλανητική Εταιρεία καιτο Πρόγραμμα LINEAR.[9][10]Ο μαθητής Michael Puzio από τηΒόρεια Καρολίνα πρότεινε το όνομα του μυθικού θεϊκού πτηνού Μπενούτων αρχαίων Αιγυπτίων. Γιατον μαθητή το διαστημόπλοιο OSIRIS-RExμετον εκτεταμένο βραχίονά του θύμιζε την αιγυπτιακή θεότητα, που συνήθως παριστανόταν ως ερωδιός.[9]
Ψηφιδωτό 12 εικόνων του Μπεννού από το διαστημόπλοιο OSIRIS-REx, από απόσταση μόλις 24 χιλιομέτρων (2 Δεκεμβρίου 2018)
Ο Μπεννού έχει χονδρικά ένα σφαιροειδές σχήμα, που μοιάζει μεσβούρα. Ο όγκος του είναι ίσος μετον όγκο μιας σφαίρας με διάμετρο 525 ± 75 μέτρα. Περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό τουμεανάδρομη φοράκαι χρειάζεται 4 ώρες και 17 λεπτά γιανα εκτελέσει μία πλήρη τέτοια περιστροφή. Η επιφάνειά του είναι αρκετά ομαλή, με έναν μόνο μεγάλο ογκόλιθο (διαστάσεων 10 έως 20 μέτρων) επάνω της, στο νότιο ημισφαίριό του.[3] Υπάρχει επίσης μία λοφοσειρά με ευδιάκριτο περίγραμμα κατά μήκος του ισημερινού του. Πιθανότατα οι στερεοί κόκκοι υλικού στην επιφάνεια συγκεντρώθηκαν μετην πάροδο των αιώνων στην περιοχή εξαιτίας της περιστροφής του αστεροειδή και της πολύ μικρής του βαρύτητας.[3]
Παρατηρήσεις του Μπεννού μετοΔιαστημικό τηλεσκόπιο Σπίτζερτο2007 είχαν δώσει μια ισοδύναμη λίγο μικρότερη διάμετρο γιατον αστεροειδή, 484 ± 10 μέτρα. Το γεωμετρικό άλβεδοτου αστεροειδή υπολογίζεται σε 0,046 ή 0,059 περίπου. Τα δεδομένα στηρίζουν την άποψη ότι το μέγεθος των κόκκων του επιφανειακού υλικού είναι ενδιάμεσο, από μερικά χιλιοστόμετρα έως 1 εκατοστόμετρο, και ομοιόμορφα κατανεμημένο. Δεν έχει ανιχνευθεί εκπομπή από αιωρούμενη σκόνη γύρω από τον Μπεννού, οπότε μετο συγκεκριμένο κατώφλι ανιχνεύσεως δεν υπάρχει περισσότερο από 1 τόνος σκόνης συνολικά σε αποστάσεις μικρότερες των 4750 χιλιομέτρων από τον αστεροειδή.[11]
Αστρομετρικές παρατηρήσεις μεταξύ του 1999 και του 2013 έχουν αποδείξει πέραν κάθε αμφιβολίας ότι η τροχιά του Μπεννού επηρεάζεται από τοφαινόμενο Γιαρκόβσκυ, με αποτέλεσμα ομεγάλος ημιάξονας αυτής να αυξάνεται κατά 284 ± 1,5 μέτρα ανά γήινο έτος. Η κοινή ανάλυση των βαρυτικών καιτων θερμικών επιδράσεων έδωσε μία μέση πυκνότηταγιατον αστεροειδή ίση με 1,26 ± 0,07 γραμμάριο ανά κυβικό μέτρο. Η εσωτερική δομή που φαίνεται πιθανότερη εξ αυτού είναι ενός σωρού ασύνδετων κόκκων υλικού, ενός «σωρού από μπάζα». Η μάζα που αντιστοιχεί σεμια τέτοια πυκνότητα είναι 78 ± 9 εκατομμύρια τόνοι.[12]
Φωτομετρικές παρατηρήσεις του Μπεννού το2005 έδωσαν συνοδική περίοδο περιστροφής ίση με 4,2905 ώρες. Ο φασματικός τύπος του αστεροειδή εκτιμάται ότι είναι B ή F (αμφότεροι υπότυποι τωνανθρακούχων αστεροειδών). Η υπόνοια ότι ανήκει στον σπάνιο τύπο F, που συνήθως συνδέεται με κομητικό χαρακτήρα, προκύπτει από πολωσιμετρικές παρατηρήσεις.[13] Μετρήσεις σε διαφορετικές γωνίες φάσεως έδωσαν κλίση της συναρτήσεως φάσεως 0,040 του μεγέθους ανά μοίρα, τιμή παρόμοια με εκείνη άλλων σκουρόχρωμων γεωπλήσιων αστεροειδών.[14]
Προκαταρκτικές φασματικές επισκοπήσεις της επιφάνειας του αστεροειδή από το διαστημόπλοιο της αποστολής OSIRIS-REx ανίχνευσαν την παρουσία της ρίζας υδροξύλιο, που πιθανώς είναι ενωμένη μετο αργιλώδες υλικό του Μπεννού. Ανκαιοι ερευνητές τείνουν να πιστεύουν ότι ο αστεροειδής είναι «υπερβολικά μικρός» γιανα έχει νερό, αυτό το υδροξύλιο ίσως να προέρχεται από νερό που υπήρχε σε ένα πιθανό μητρικό ουράνιο σώμα, που διασπάστηκε και ένα μικρό κομμάτι του είναι ο Μπεννού.[15]
Το ανθρακούχο υλικό που αποτελεί τον αστεροειδή 101955 Μπεννού προέρχεται, όπως καιο άνθρακας στηΓη, από τον θάνατο αστέρων: ερυθρών γιγάντωνκαιυπερκαινοφανών.[16] Σύμφωνα μετην επικρατούσα θεωρία, αυτό το υλικό συγκεντρώθηκε πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια έτη, κατά τη δημιουργία τουΗλιακού Συστήματος.
Τα θεμέλια γιατηνορυκτολογίακαιτον χημικό χαρακτήρα του Μπεννού πρέπει να τέθηκαν στα πρώτα 10 εκατομμύρια έτη της ιστορίας του Ηλιακού Συστήματος, όταν το ανθρακούχο υλικό υπέστη κάποια θέρμανση και χημικό μετασχηματισμό προς περισσότερο πολυσύνθετα ορυκτά.[3]Ο Μπεννού βρισκόταν πιθανότατα αρχικώς στην εσωτερική περιοχή της Κύριας Ζώνης Αστεροειδών ως θραύσμα από ένα πολύ μεγαλύτερο (υπερεκατονταπλάσιο σε διάμετρο) ουράνιο σώμα. Προσομοιώσεις υποδεικνύουν μια πιθανότητα 70% ότι προήλθε από τηνΟικογένεια της Νύσας (πιο συγκεκριμένα από την ομάδα της Πολάνας) και πιθανότητα 30% ότι προήλθε από την Οικογένεια της Ευλαλίας.[17]
Στη συνέχεια η τροχιά του Μπεννού μεταβλήθηκε ως αποτέλεσμα αρχικώς τουφαινομένου Γιαρκόβσκυκαι μετά των συντονισμών μέσης κινήσεως με τις τροχιές των γιγάντιων πλανητών (του Δία καιτου Κρόνου). Διάφορες βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με τους πλανήτες σε συνδυασμό μετο Φαινόμενο Γιαρκόβσκυ μετέβαλαν πιθανώς καιτην περιστροφή του αστεροειδή.[18]
Οι Cellino κ.ά. πρότειναν το2018 μία πιθανή κομητική προέλευση του Μπεννού, με βάση τις φασματικές του ομοιότητες με γνωστούς κομήτες. Το ποσοστό των γεωπλήσιων αστεροειδών που αποτελούν παλαιούς πυρήνες κομητών εκτιμάται από 3 έως 12%.[13] Περισσότερα θα γίνουν γνωστά συντόμως από τη μελέτη των δεδομένων της αποστολής OSIRIS-REx.
Κατά μέσο όρο, ένας αστεροειδής με τις διαστάσεις του αναμένεται να κτυπά τηΓη μία φορά κάθε περίπου 130 χιλιάδες χρόνια.[19] Μία δυναμική μελέτη του 2010 από τονΑντρέα Μιλάνικαι συνεργάτες του προέβλεψαν μία σειρά οκτώ επικίνδυνες προσεγγίσεις του αστεροειδή από το έτος 2169 μέχρι το 2199. Η αθροιστική πιθανότητα για πρόσκρουση εξαρτάται από φυσικά χαρακτηριστικά του Μπεννού που ήταν μόνο χονδρικά γνωστά εκείνη την εποχή, αλλά βρέθηκε ότι δεν ξεπερνούσε το 0,071% καιγια τις οκτώ προσεγγίσεις.[20]Οι επιστήμονες αναγνώρισαν ότι ακριβέστερος υπολογισμός της πιθανότητας για πρόσκρουση θα απαιτούσε λεπτομερές μοντέλο του σχήματος του αστεροειδούς και πρόσθετες παρατηρήσεις, προκειμένου να εκτιμηθεί το πόσο και πώς μεταβάλλεται η τροχιά του από το φαινόμενο Γιαρκόβσκυ.
Η δημοσίευση δεδομένων γιατο σχήμα του σώματος (και αστρομετρίας) βασισμένων σε παρατηρήσεις μετη μέθοδο ραντάρ που έγιναν το 1999, το 2005 και το 2011 κατέστησαν δυνατή μία βελτιωμένη εκτίμηση της επιταχύνσεως Γιαρκόβσκυ και αναθεωρημένο υπολογισμό της πιθανότητας για σύγκρουση: Το 2014 η καλύτερη εκτίμηση της πιθανότητας αυτής ήταν 0,037% γιατο χρονικό διάστημα[12] 2175 έως 2196. Αυτό αντιστοιχεί σε αθροιστικό βαθμό στηνΤεχνική Κλίμακα Κινδύνου από Πρόσκρουση του Παλέρμο ίσο με −1,71. Η κινητική ενέργεια πουθα απελευθερωνόταν από μια τέτοια σύγκρουση θα ισοδυναμούσε με έκρηξη περίπου 1200 μεγατόνων ΤΝΤ.[2]
Ο Μπεννού θα περάσει σε απόσταση 0,005 AU ή 750.000 χιλιομέτρων από τηΓη[9] στις 23 Σεπτεμβρίουτου έτους 2060. Αυτή το κοντινό πέρασμα θα μεταβάλει την τροχιά του αστεροειδή αρκετά ώστε να αλλάξει τα δεδομένα γιατην προσέγγισή τουτο 2135. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2135 η ονομαστική απόσταση από τηΓηθα είναι μόλις 0,002 AU (300.000 χλμ. ή λιγότερο από την απόσταση Γης-Σελήνης, αλλά ο Μπεννού θα μπορούσε να περάσει μέχρι και 0,0007 AU ή 100 χιλιάδες χλμ. από τηΓη[9], χωρίς να υπάρχει περίπτωση να πέσει πάνω της το έτος αυτό.[21][2]Η αβεβαιότητα αυτή στην προσέγγιση του 2135 προκαλεί μια «βεντάλια» παραλλαγών εξαιτίας της νέας, άγνωστης μεταβολής στην τροχιά του Μπεννού. Μερικές από αυτές οδηγούν σε μελλοντική πρόσκρουσή τουμετηΓη[12]
Στις 25 Σεπτεμβρίου 2175 υπάρχει μέση πιθανότητα 1 στις 24.000 για πρόσκρουση μετηΓη[2], παρότι η ονομαστική ελάχιστη απόσταση εκείνο το έτος θα είναι 0,1 AU.[9]Πιο απειλητική είναι η κατάσταση στις 24 Σεπτεμβρίου 2196, οπότε υπάρχει πιθανότητα 1 στις 11.000 για σύγκρουση μετηΓη.[2]
Οι Lauretta κ.ά. το 2015 συμπέραναν από υπολογιστική προσομοίωση ότι είναι πολύ πιθανότερο ότι ο 101955 Μπενού θα καταστραφεί πέφτοντας πάνω σε κάποιο άλλο ουράνιο σώμα στο μακρινό μέλλον:
Η τροχιά του Μπεννού είναι ενδογενώς δυναμικώς ασταθής, όπως αυτές όλων των γεωπλήσιων αστεροειδών. Προκειμένου να εξαχθούν πιθανοτικές προβλέψεις γιατη μελλοντική εξέλιξη της τροχιάς καιτην τελική μοίρα του Μπεννού πέρα από λίγες εκατοντάδες ετών, ακολουθήσαμε την τροχιακή εξέλιξη χιλίων εικονικών «Μπεννού» επί 300 εκατομμύρια έτη, λαβαίνοντας υπόψη τις βαρυτικές παρέλξεις από όλους τους πλανήτες (από τον Ερμή έως τον Ποσειδώνα). Τα αποτελέσματά μας ... υποδεικνύουν ότι ο Μπεννού έχει 48% πιθανότητα να πέσει πάνω στον Ήλιο. Υπάρχει 10% πιθανότητα ότι ο Μπεννού θα εκτοξευθεί έξω από το εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα, μάλλον μετά από μία κοντινή διέλευση από τον Δία. Η υψηλότερη πιθανότητα για σύγκρουση με πλανήτη είναι μετην Αφροδίτη (26%), ακολουθούμενη από την πιθανότητα γιατηΓη (10%) καιγιατον Ερμή (3%). Η πιθανότητα ο Μπεννού να χτυπήσει τον Άρη είναι μόλις 0,8% καιτον Δία μόλις 0,2%.[18]
Υπάρχουν άλλοι 4 αστεροειδείς πουθα πλησιάσουν τηΓησε απόσταση μικρότερη από την ελάχιστη απόσταση Γης-Σελήνης (η Σελήνη είναι το κοντινότερο στηΓη ουράνιο σώμα) κατά το χρονικό διάστημα από το 2025 μέχρι το 2150: ο(153814) 2001 WN5το 2028, ο99942 Άποφιςτο 2029 (το πλησιέστερο πέρασμα), ο 2005 WY55το 2065 και ο (153201) 2000 WO107το 2140.
Η εξέλιξη της τροχιάς τουOSIRIS-REx περί τον Μπεννού από τις 26 Δεκεμβρίου 2018 έως τις 20 Μαρτίου 2021 OSIRIS-REx · 101955 Μπεννού
Η αποστολή OSIRIS-REx της NASA με μοναδικό στόχο τον αστεροειδή 101955 Μπεννού, έφθασε στον αστεροειδή στις 3 Δεκεμβρίου2018, μετά από ταξίδι δύο ετών.[7] Αναμένεται να μεταφέρει στηΓη δείγματα του υλικού τουτο έτος 2023.
Η επιτροπή επιλογής στόχου της αποστολής OSIRIS-REx επέλεξε τον Μπεννού μεταξύ του μισού εκατομμυρίου των γνωστών αστεροειδών. Το κυριότερο κριτήριο επιλογής ήταν η κοντινή απόσταση στηΓη[22]καιη «ομαλή» τροχιά (δηλαδή μικρή εκκεντρότητα, μικρή κλίση ως προς την εκλειπτική και μεγάλος ημιάξονας μεταξύ 0,8 και 1,6 AU[23]. Επιπλέον, ο υποψήφιος αστεροειδής γιαμια αποστολή επιστροφής δείγματος έπρεπε να έχει χαλαρά συνδεδεμένο υλικό σε μορφή κόκκων (ρηγόλιθος) στην επιφάνειά του, κάτι που υπονοεί διάμετρο αστεροειδούς μεγαλύτερη των 200 μέτρων περίπου. Τέλος, η επιθυμία γιατην εξερεύνηση ενός σώματος με άνθρακα από το πρώιμο Ηλιακό Σύστημα, που πιθανώς να είχε και οργανικές χημικές ενώσεις πάνω του, μείωσε τον κατάλογο των υποψήφιων στόχων περισσότερο. Παρέμειναν 5 υποψήφιοι γιατην αποστολή OSIRIS-REx και τελικώς επιλέχθηκε ο Μπεννού, εν μέρει εξαιτίας του δυνητικώς επικίνδυνου χαρακτήρα της τροχιάς του.[23]
↑«Sentry Risk Table». NASA/JPL Near-Earth Object Program Office. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2018. (Use Unconstrained Settings)
↑ 3,03,13,23,3Lauretta, D. S.; Bartels, A.E. και άλλοι. (Απρίλιος 2015). «The OSIRIS-REx target asteroid (101955) Bennu: Constraints on its physical, geological, and dynamical nature from astronomical observations». Meteoritics & Planetary Science50 (4): 834–849. doi:10.1111/maps.12353. Bibcode: 2015M&PS...50..834L.
↑Emery, J.; Fernandez, Y.; Kelley, M.; Warden, K.; Hergenrother, C.; Lauretta, D.; Drake, M.; Campins, H. και άλλοι. (Ιούλιος 2014), Muinonen, K., επιμ., «Thermal infrared observations and thermophysical characterization of the OSIRIS-REx target asteroid (101955) Bennu», Conference Proceedings Asteroids, Comets, Meteors 2014: 148
↑ 12,012,112,2Chesley, Steven R.; Farnocchia, Davide; Nolan, Michael C.; Vokrouhlický, David; Chodas, Paul W.; Milani, Andrea; Spoto, Federica; Rozitis, Benjamin και άλλοι. (2014). «Orbit and bulk density of the OSIRIS-REx target Asteroid (101955) Bennu». Icarus235: 5–22. doi:10.1016/j.icarus.2014.02.020. ISSN0019-1035. Bibcode: 2014Icar..235....5C.
↑ 13,013,1Hergenrother, Carl W; Maria Antonietta Barucci; Barnouin, Olivier; Bierhaus, Beau; Binzel, Richard P; Bottke, William F; Chesley, Steve; Clark, Ben C και άλλοι. (2018). «Unusual polarimetric properties of (101955) Bennu: similarities with F-class asteroids and cometary bodies». arXiv:1808.07812 [astro-ph.EP].
↑Hergenrother, Carl W.; Nolan, Michael C.; Binzel, Richard P.; Cloutis, Edward A.; Barucci, Maria Antonietta; Michel, Patrick; Scheeres, Daniel J.; d'Aubigny, Christian Drouet και άλλοι. (Σεπτέμβριος 2013), «Lightcurve, Color and Phase Function Photometry of the OSIRIS-REx Target Asteroid (101955) Bennu», Icarus226 (1): 663–670, doi:10.1016/j.icarus.2013.05.044
↑Bottke, William F.; Vokrouhlický, David; Walsh, Kevin J.; Delbo, Marco; Michel, Patrick; Lauretta, Dante S.; Campins, Humberto; Connolly, Harold C. και άλλοι. (Φεβρουάριος 2015), «In search of the source of asteroid (101955) Bennu: Applications of the stochastic YORP model», Icarus247: 191–217, doi:10.1016/j.icarus.2014.09.046
↑ 18,018,1Lauretta, D. S.; Bartels, A.E.; Barucci, M.A.; Bierhaus, E.B.; Binzel, R.P.; Bottke, W.F.; Campins, H.; Chesley, S.R. και άλλοι. (Απρίλιος 2015), «The OSIRIS-REx target asteroid (101955) Bennu: Constraints on its physical, geological, and dynamical nature from astronomical observations», Meteoritics & Planetary Science50 (4): 834–849, doi:10.1111/maps.12353
↑Robert Marcus· H. Jay Melosh & Gareth Collins (2010). «Earth Impact Effects Program». Imperial College London / Purdue University. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2013. (solution using density of 2,600 kg/m^3, sped of 17km/s, and impact angle of 45 degrees)
↑Milani, Andrea; Chesley, Steven R.; Sansaturio, Maria Eugenia; Bernardi, Fabrizio; Valsecchi, Giovanni B.; Arratia, Oscar (2009). «Long term impact risk for (101955) 1999 RQ36». Icarus203 (2): 460–471. doi:10.1016/j.icarus.2009.05.029. Bibcode: 2009Icar..203..460M.
