Βοήθεια:Ετυμολογία
=={{-el-}}==
{{el-κλίση-'ωωω'}}
==={{ετυμολογία}}===
: '''{{PAGENAME}}''' <
Γενικά
Δ ε ν 'φανταζόμαστε' δικές μας ετυμολογίες. Πάντα συμβουλευόμαστε λεξικά.Δ ε ν αντιγράφουμετ α λεξικά.Τ α μελετάμεκ α ι μεταφέρουμε τις πληροφορίες ακολουθώντας τις συμβάσειςτ ο υ Βικιλεξικού.- Διαβάζουμε προσεκτικά τις Εισαγωγές
τ ω ν λεξικώνπ ο υ συμβουλευόμαστε. Εκεί,ο ετυμολόγος δίνει τις απαραίτητες επεξηγήσειςγ ι α τ ο ν τρόποκ α ι τ η σήμανσητ ω ν ετυμολογιώντ ο υ .
{{...}} (δείτε Σύνδεση
Θυμίζουμε, ότι
Τ α νέα ελληνικά (κωδικός el) συνήθως εννοούνται αυτομάτως.
Προσθήκη ετυμολογιών
: '''{{PAGENAME}}''' <(εσοχή, boldτ ο ΟΝΟΜΑΣΕΛΙΔΑΣκ α ι τ ο σύμβολο < )
Ίσως εμφανιστεί
: '''{{PAGENAME}}''' < {{λείπειη ετυμολογία}}
Σβήστε
{{ ή ζητήστε βοήθεια
Σύμβολα
Τ ο σύμβολο<σημαίνει από, προήλθε από- Αντικαθιστούμε
τ ο σύμβολο<μ ε άνωκ α ι κάτω τελεία ήμ ε κόμμα, ότανη έκφραση «από»δ ε ν έχει νόημα. Όπωςσ ε γραμματικές αναγνωρίσεις.Π .χ .- PAGENAME: ουσιαστικοποιημένο θηλυκό
τ ο υ επιθέτου....
- PAGENAME: ουσιαστικοποιημένο θηλυκό
Τ ο σύμβολο+δηλώνει σύνθεση στοιχείωνσ ε ένα. Χρησιμοποιούμετ ο &α ν προκύπτουν χαλαρά σύνθετα ή πολυλεκτικοί όροι.Π .χ .- παιδικ(ός) + -ότητα > παιδικότητα
- παιδική & χαρά > παιδική χαρά
ο αστερίσκος (πρότυπο{{*}})π ρ ι ν απόμ ι α λέξη (*ω ω ω ω ) σημαίνει αμάρτυρος τύπος (δ ε ν υπάρχει καταγραφή, είναι υποθετικός) ή αντιγραμματικόςο ι διεθνείς λατινογράμματες μεταγραφές γλωσσών μπορούνν α χρησιμοποιηθούνγ ι α μ η λατινικές γραφές (όπως αραβικά, περσικά, κινεζικά,κ .λ π .) όπωςκ α ι γ ι α τ η ΓραμμικήΒ (δείτε Κατηγορία:Μυκηναϊκή διάλεκτος). Παράδειγμασ τ ο λήμμα ζενίθ.τ ο Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο (Δ Φ Α ), μπορείν α χρησιμοποιηθεί μέσασ τ η ν Ετυμολογίαα ν χρειάζεταιν α εξηγηθεί φωνολογικάμ ι α λέξη γράφοντας{{IPAstyle|[fonitiko]}}. Παράδειγμασ τ ο λήμμα νύχτα.- Δείτε Παράρτημα:Προφορά
Παραπομπή σ ε πηγές
Στις ετυμολογίες αναφέρουμε πάντοτε <ref>...</ref>
- Δείτε Οδηγός:Παραπομπές
μ ε παραδείγματα
- Κατά
τ ο ν τάδε<ref>''Λεξικό τάδε''</ref> > .... - Κατά
τ ο ν δείνα<ref>''Λεξικό δείνα''</ref> > ....
Πρότυπα
- Βοήθεια:Πρότυπα - Κατάλογος: #Χρήσιμα
Ήδη έχουμε {{...}} δηλαδή {{όνομα προτύπου}}
Όταν
{{όπου xx είναιε τ |<είδος χαρακτηρισμού>|xx}}ο κωδικός γλώσσας. Παράδειγμα: ετικέτα{{,ε τ |αναδρομικός}}σ τ ο λήμμα χρονολογώ. Όλα αυτάτ α είδη φαινομένωνπ ο υ αφορούν μία γλώσσα υπάρχουνσ τ ο Module:labels/data.
{{) της νέας ελληνικής από
{{δ α ν |en|el|<η αγγλική λέξη>}}
{{...|xx}}όπου xx =ο κωδικός γλώσσας- Βικιλεξικό:Πίνακας γλωσσών
μ ε τους διεθνείς κωδικούς ISO ήμ ε κωδικούςτ ο υ Βικιλεξικούπ ο υ δημιουργήθηκανγ ι α ειδικές περιπτώσεις περιόδων ή διαλέκτων - άλλοι χρήσιμοι κωδικοί
γ ι α τ η ν ελληνική είναι: grc (αρχαία ελληνικά), grc-koiγ ι α τ η ν ελληνιστική κοινή, gkm (μεσαιωνικά ελληνικά). Επίσης, grk-pro (πρωτοελληνικήμ ε αστερίσκο *), pre-grc (προελληνικήμ ε αστερίσκο *), gmy (μυκηναϊκή διάλεκτος). - ine-pro
γ ι α τις πρωτοϊνδοευρωπαϊκές λέξεις,κ α ι παράμετρος|ρίζα=1γ ι α τις πρωτοϊνδοευρωπαϊκές ρίζες. Προηγείται πάντα αστερίσκος *
γ ι α προσφύματα
Πρότυπα
- πρότυπο
{{π }}{{όπωςπ |νερό-}} + [[κότα]]σ τ ο νερόκοτα → Κατηγορία:Λέξειςμ ε πρόθημα νερό- (νέα ελληνικά){{}π |pro-|la|prō-}} + {{λ |fero|la|fĕro}σ τ ο λατινικό λήμμα profero. Εδώ είναι απαραίτητοςο κωδικός γλώσσας. - Κατηγορία:Λέξειςμ ε πρόθημα pro- (λατινικά). Δείτεκ α ι τ ο πρότυπο{{λ }}
- πρότυπο
{{πρόσφ}}π ο υ δέχεται έωςκ α ι 4 συνθετικά.{{πρόσφ|μουσική|.1=μουσικ(ή)|-ο -|συνθέτης}}σ τ ο μουσικοσυνθέτης → Κατηγορία:Λέξειςμ ε ένθημα -ο - (νέα ελληνικά){{πρόσφ|γ λ =en|oto-|rhino-|laryngo-|-logy}}γ ι α τ ο otorhinolaryngology.Η γλώσσα προσδιορίζεταιμ ε ονομαστική παράμετρο|γ λ =κ α ι η λέξηθ α μ π ε ι σ ε όλες τις Κατηγορίεςγ ι α τ α προσφύματα
Ειδικά
- πρότυπο
{{όνομα}}{{όνομα|el|→ Κατηγορία:Ανδρικά ονόματαα |άκης}}μ ε επίθημα -άκης (νέα ελληνικά)Τ α νέα ελληνικά (el) εννοούνται αυτομάτως.Η θέση τους μπορείν α παραμείνει κενή:{{όνομα||α |άκης}}|(Ανδρικά)α κ α ι |Γυναικείαγ
- πρότυπο
{{επώνυμο}}{{επώνυμο||→ Κατηγορία:Ανδρικά επώνυμαα |άκης|π ρ =Π α π α }}μ ε επίθημα -άκης (νέα ελληνικά)κ α ι Κατηγορία:Ανδρικά επώνυμαμ ε πρόθημαΠ α π α - (νέα ελληνικά)
Αλλά
π .χ .γ ι α τ η Βίκη{{δ α ν |en|el|Vicky|τύπος=όνομα}}
- Δείτε
κ α ι Παράρτημα:Ονόματακ α ι επώνυμασ τ α ελληνικά.
γ ι α τ α σύνθετα
Είδη συνθέτων:
- ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ κατηγοριοποίηση συνθέτων → δείτε #Κατάλογος προτύπων ετυμολογίας
Από δότρια σ ε αποδέκτρια γλώσσα
Σημείωση: Ενιαία παράμετρος
- Όταν ετυμολογούμε μικρό όνομα, προσθέτουμε
|τύπος=όνομα - Όταν ετυμολογούμε επώνυμο, προσθέτουμε
|τύπος=επώνυμο - Όταν ετυμολογούμε τοπωνύμιο, προσθέτουμε
|τύπος=τόπος
ε τ υ μ
{{ εννοεί: προήλθε χωρίς διευκρίνιση. Εντάσσει
- στους κρίκους της ετυμολογίας μετά
τ ο ν πρώτο (Δείτετ ο παράδειγμα: σοκολάτα), ότανδ ε ν είναι κληρονομιά
δ α ν
{{ εντάσσει {{
Δάνειο υπάρχει όταν
Λόγιο δάνειο υπάρχει όταν
Παράδειγμα:
σ τ ο νεοελληνικό λήμμα σοκολάτα: δάνειο είτε απότ α γαλλικά, είτε απότ α ιταλικά.Γ ι α τ ο απόπ ο ι α γλώσσα δανείστηκαν αυτές,θ α περιγραφείσ τ ο δικό τους λήμμα. Εδώ,γ ι α τους περαιτέρω κρίκους της ετυμολογίας, χρησιμοποιούμετ ο πρότυπο{{ε τ υ μ }}
:'''{{PAGENAME}}''' < {{
σ τ ο γαλλικό λήμμα chocolat: δάνειο απότ α ισπανικά
:'''{{PAGENAME}}''' < {{
σ τ ο ιταλικό λήμμα cioccolata: δάνειο απότ α ισπανικά
:'''{{PAGENAME}}''' < {{
σ τ ο ισπανικό λήμμα chocolate: δάνειο απότ η ν νάουατλ
:'''{{PAGENAME}}''' < {{
- τέλος,
σ τ ο νάουατλ λήμμα chocolātl διερευνάται πώς δημιουργήθηκεη λέξη
κ λ η
{{ αφορά κληρονομημένες λέξεις
Παράδειγμα: νεοελληνικό λήμμα φωνή. |0=- notext=1
:'''{{PAGENAME}}''' < {{κ λ η |grc|el|φωνή}} < {{κ λ η |0=-|grk-pro|el|*pʰōnā́}} < {{κ λ η |0=-|ine-pro|el|*bʰoh₂neh₂}}
Μεταγραφές
{{ κυρίων ονομάτων χωρίς κανονική χρήση
{{μτγρ|-|el|Arif|τύπος=όνομα}}
- Κατηγορία:Μεταγραφές - ονόματα/ή επώνυμα/ή τοπωνύμια από διάφορες γλώσσες
Επαναλήψεις ετυμολογιών
Κάθε λήμμα έχει
Παραδείγματα
- παράγωγα
π .χ . λήμμα νεράκι <ν ε ρ (ό) + -άκι, όπουδ ε ν ετυμολογούμε ξανάτ η λέξη νερό - σύνθετα
π ο υ δ ε ν είναι δάνειαπ .χ . λήμμα μπαινοβγαίνω, όπουδ ε ν ετυμολογούμε ξανά τις λέξεις μπαίνωκ α ι βγαίνω - σύνθετα
π ο υ είναι δάνειαπ .χ . λήμμα θερμοπομπός < (λόγιο δάνειο) γαλλική thermopompe, όπουδ ε ν ετυμολογούμε ξανάτ α συνθετικά είτε όπωςσ τ α γαλλικά, είτε όπωςσ τ α ελληνικά όπως αναγκάζονταιν α κάνουντ α έντυπα λεξικά. Απλώς γράφουμετ ο σύνδεσμο προς αυτά. - ακολουθία δοτριών γλωσσών:
- Μπορούν
ν α αναφέρονταιο ι βασικοί σταθμοί μιας ετυμολογίας από σειρά δοτριών γλωσσώνκ α ι η απώτατη αρχή: ... της λέξης κατάτ η ν κρίσητ ο υ συντάκτη.Α ν χρειαστεί, εντάσσουμετ ο λήμμασ ε περισσότερες Κατηγορίεςμ ε nodisplay:|000=-ώστεν α αποφύγουμετ η ν επανάληψη ετυμολογίαςπ ο υ υπάρχει αλλού. Δ ε ν ξεχνάμεν α ενημερώνουμε τις Ετυμολογίεςτ ω ν δανειστριών γλωσσών.
- Μπορούν
Κατάλογος προτύπων
Κατηγορία:Πρότυπα ετυμολογίας.
|0=-αφαίρεση παρένθεσης ήσ τ υ λ |00=-ή|nocat=1αφαίρεση Κατηγοριών, βλέπουμε μόνοτ ο κείμενο|000=-ή|nodisplay=1αφαίρεση κάθε κειμένου, ισχύουνο ι Κατηγορίες
{{(ε τ υ μ }}γ ι α προελεύσεις χωρίς άλλη διευκρίνιση)κ α ι {{ε τ υ }}γ ι α παραγωγή νέας λέξης από άλλη γλώσσα ή άλλη περίοδο γλώσσας
{{(λαϊκό άμεσο δάνειο από γλώσσαδ α ν }}σ ε γλώσσα). Άλλα είδη δανεισμών:{{(σημασιολογικό δάνειο) συνήθως λόγιοσ μ σ δ }}{{(μεταφραστικό δάνειο) συνήθως λόγιομ τ φ δ }}{{απόδ}}(μεταφραστική απόδοση:π ι ο ελεύθερη απότ ο μεταφραστικό δάνειο).Τ α λεξικά σημειώνουν τις αποδόσεις.{{(λόγιο δάνειο)λ δ α ν }}γ ι α ελληνικές γλώσσες:{{(λόγια διαχρονικά δάνεια ή αναβιώσεις από προηγούμενη φάση της ίδιας γλώσσας)λ δ δ }}{{(λόγιο ενδογενές δάνειο ή ελληνογενής όρος από άλλες γλώσσες ή διεθνισμός). Ακολουθείλ ε ν δ }}η ετυμολόγηση κανονικά.Τ ο λήμμα εντάσσεταισ τ η ν Κατηγορία:Λόγια ενδογενή δάνεια (νέα ελληνικά)
{{(ορθογραφικό δάνειο) συνήθως λόγιοο ρ θ δ }}{{(μεταγραφή όρων από άλλη γλώσσα, συνήθως επωνύμων, τοπωνυμίων)μ τ γ ρ }}- Δείτε #Μεταγραφές
{{(ακουστική απόδοση όπωςφ ω ν }}σ τ ο Π ι τ ){{(κληρονομημένη λέξη από προηγούμενη φάση της ίδιας γλώσσας χωρίς καμία διακοπή χρήση της)κ λ η }}
{{άγν}}(άγνωστη ετυμολογίαμ ε παράμετρο|αβέβ: αβέβαιη) - Κατηγορία:Λέξειςμ ε άγνωστη ετυμολογία- ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Αναδανεισμοίε τ |αναδανεισμός}} - ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Θέματα λέξεωνε τ |αναδιπλασιασμός}}μ ε αναδιπλασιασμό - ετικέτα:
{{(αναδρομικός σχηματισμός) - Κατηγορία:Λέξεις από αναδρομικό σχηματισμόε τ |αναδρομικός}} - ετικέτα:
{{(αντιδάνειο) - Κατηγορία:Αντιδάνεια Λέξηε τ |αντιδάνειο}}π ο υ μ ι α γλώσσα δάνεισεσ ε άλλη,κ α ι αργότερα επέστρεψε από εκείνην ως δάνειο. Πιθανόνν α εμπλέκονται περισσότερες ενδιάμεσες γλώσσες. - ετικέτα αντιμετάθεση, → δείτε
τ η λέξη μετάθεση - ετικέτα:
{{(απλολογία, όπως χαράκι < χαρακάκι) - Κατηγορία:Απλολογίεςε τ |απλολογία}} - ετικέτα:
{{(εκφραστικό (γλωσσολογία) - Κατηγορία:Εκφραστικοί όροιε τ |εκφραστικό}} - ετικέτα:
{{(ηχομιμητικές λέξεις) - Κατηγορία:Ηχομιμητικές λέξειςε τ |η χ ο μ }} - ετικέτα:
{{ή αντιμετάθεση - Κατηγορία:Μεταθέσειςε τ |μετάθεση}} - ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Μετακινήσεις τόνουε τ |μετακίνηση τόνου}}γ ι α μετακίνηση τόνουσ τ η σύνθεση (π .χ . αερόπλανο) {{παιδιά}}- Κατηγορία:Παιδική γλώσσα λέξη της παιδικής ή νηπιακής γλώσσας- ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Περικοπές (ε τ |περικοπή}}γ ι α περικοπή, αφαίρεση τμήματος λέξης κατάτ η σύνθεση. αγγλικά: clipping) - ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Περιστασιακές συνθέσειςε τ |περιστασιακή σύνθεση}}γ ι α προφορικές, ευκαιριακές ή περιστασικές συνθέσεις - ετικέτα:
{{(ε τ |συμφυρμός}}γ ι α συμφυρμούς δύο λέξεων) - Κατηγορία:Συμφυρμοί - δείτε
κ α ι τ ο πρότυπο{{από}}(μ ε παραμέτρους: όνομα (γ ι α ανθρωπωνύμια), εθνικό, επάγγελμα, τόπο, χαρακτήρα, καλλι (καλλιτεχνικό έργο), διαφήμιση, παρωνύμιο (παρατσούκλι)
Μορφολογικές κατηγορίες:
{{(υ π ο }}γ ι α τ α υποκοριστικά επιθήματα) - Κατηγορία:Υποκοριστικά{{(μ ε γ }}γ ι α τ α μεγεθυντικά επιθήματα) - Κατηγορία:Μεγεθυντικά{{(π }}γ ι α κάθε είδους πρόσφυμα) ήτ ο διευρυμένο{{πρόσφ}}(μ ε θέσειςγ ι α έωςκ α ι 4 συνθετικά)γ ι α τις ετυμολογίεςτ ω ν λέξεων
Είδη συνθέτων:
- ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Αντικειμενικά σύνθεταε τ |αντικειμενικό σύνθετο}} - ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Κτητικά σύνθεταε τ |κτητικό σύνθετο}} - ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Παρατακτικά σύνθεταε τ |παρατακτικό σύνθετο}} - ετικέτα:
{{- Κατηγορία:Προσδιοριστικά σύνθεταε τ |προσδιοριστικό σύνθετο}}
{{(ελληνιστική κοινή)ε λ ν σ τ κ }}γ ι α άλλες αρχαίες διαλέκτους δείτε Κατηγορία:Πρότυπα (αρχαία ελληνικά)γ ι α σύγχρονες διαλέκτους της νεοελληνικής δείτε Κατηγορία:Πρότυπα (νέα ελληνικά)γ ι α τις φάσειςτ ω ν λατινικών δείτε Κατηγορία:Πρότυπα (λατινικά)
Πρότυπα 'απλής αναφοράς'
{{(επιθετικοποιημένο)ε π ι θ }}{{(ουσιαστικοποιημένο)ο υ σ }}{{ουσεπ(α }}γ ι α ουσιαστικοποιημένα επίθετα - αρσενικό)κ α ι {{ουσεπθ }}γ ι α θηλυκά,{{ουσεπο }}γ ι α ουδέτερα.Μ ε παράμετρο|μτχ=1α ν είναι μετοχή.- περισσότερα πρότυπα
γ ι α διάφορες γραμματικές κατηγορίες, ή χαρακτηρισμούς λέξεωνσ τ η ν Κατηγορία:Πρότυπα γραμματικής
Γ ι α πολυλεκτικούς όρους
: '''{{PAGENAME}}''' {{β λ |<πρώτη λέξη>|<δεύτερη λέξη>}}κ α ι α ν χρειάζεται, κάποιες διευκρινίσεις
: {{β λ |<πρώτη λέξη>|<δεύτερη λέξη>|<τρίτη λέξη>|έωςκ α ι 11 λέξεις}}
Παράδειγμα
Πολλαπλές ετυμολογίες
Συμβαίνει,
=={{-el-}}==
==={{προφορά}}===
==={{ετυμολογία}} 1===
<!-- η κλίση τ ο υ -->
==={{ουσιαστικό|el}}===
===={{μεταφράσεις}}====
==={{ετυμολογία}} 2===
<!-- η κλίση τ ο υ -->
==={{ουσιαστικό|el}}===
===={{μεταφράσεις}}====
Απορίες
Έχετε απορίες; Χρειάζεστε βοήθεια;
Εξηγήστε
Εναλλακτικά, δείτε
Βιβλιογραφία
Επίσης δείτε
- Βικιλεξικό:Οδηγός
γ ι α νέους χρήστες/Ετυμολογία - Βικιλεξικό:Ετυμολογία (εισαγωγή, πηγές)
- Κατηγορία:Ετυμολογία (ετυμολογικά είδη, ετυμολογίες κατά γλώσσα)
- Κατηγορία:Πρότυπα βιβλιογραφίας
- Βικιλεξικό:Πίνακας γλωσσών (κωδικοί γλωσσών)
- Κατηγορία:Πρότυπα ανά γλώσσα
- Βοήθεια:Πρότυπα (
τ ι είναιτ α πρότυπα) - Κατηγορία:Βοήθεια
Καλές επεξεργασίες!