古代 ギリシア語 の格 変化
格 [編集 ]
主格 [編集 ]
主語 :ὁπ α ῖς παίζει、「子供 が遊 んでいる」。述語 :Κ ῦρος βασιλεὺς ἐγένετο、「キュロスは王 になった」。感嘆 :Νήπιος、「ああ、ネーピオス!」。呼 びかけ:ὁπ α ῖς ἀκολούθει、「子供 よ、私 に付 いてきなさい」。Ζ ε ῦ πάτερ, ᾿Ηέλιόςτ ε 、「父 ゼウスとヘリオスよ!」。ὦ φίλ'Α ἴας, φίλος ὦ Μενέλαε、「おお、愛 しいアイアスよ、愛 しいメネラオスよ!」。
属 格 [編集 ]
名詞 とともに:血縁 :Σωκράτης ὁ Σωφρονίσκου、「ソクラテス。ソフロニスコスの息子 」。所有 :ἡο ἰκίατ ο ῦ πατρός、「父 の家 」。物質 ・材質 :τ ε ῖχος λίθου、「石 の壁 」。内容 ・中身 :δέπαςο ἴν ο υ 、「ぶどう酒 の盃 」。値段 :δ ο ῦλος πέντεμ ν ῶν 、「5ムナー(古代 ギリシアの通貨 )の値段 の付 いた奴隷 」。著者 :Δημοσθένους λόγος、「デモステネスの議論 」。原因 :γ ρ α φ ὴκ λ ο π ῆς、「窃盗 による告発 」。性質 :πολίτου ἀρετή、「市民 の美徳 」。名称 :᾿Ιλίου πτολίεθρον、「イリオン(トロイ)の町 」。
部分 :πότεροςτ ῶν ἀδελφῶν ;、「兄弟 のうちの誰 が?」。主語 的 表現 :ὁ φόβοςτ ῶν πολεμίων、「敵 が抱 く恐怖 心 」。目的 語 的 表現 :ὁ φόβοςτ ῶν πολεμίων、「敵 に対 する恐怖 心 」。形容詞 とともに:所属 ・帰属 :ν ε ὼςτ ο ῦ ᾿Απόλλωνος ἱερός、「アポロンに捧 げられた神殿 」。参加 :μέτοχοςτ ο ῦ πόνου、「仕事 に参加 して」。能力 :ἐγκρατὴς ἑαυτοῦ、「自分 自身 への制御 力 」。充足 :πλέοςε ὐφροσύνης、「喜 びに満 ちて」。知識 ・記憶 :ἔμπειροςτ ῶν ὁδ ῶν 、「道 をよく知 っている(道 の識者 である)」。価値 ・値段 :πλείστου ἄξιος、「多大 な価値 のある」。
副詞 とともに:πέραντ ο ῦ ποταμοῦ、「川 の対岸 に」。π ῶς ἔχεις δόξης;、「君 はどんな意見 を持 っているか?」。動詞 とともに:参加 :μ ε τ ε ῖχ ο ν τ ῆς ἑορτῆς、「彼 らは祭 りに参加 していた」。πίνειντ ο ῦο ἴν ο υ 、「ぶどう酒 を飲 む」。利益 :ἀπολαύειντ ο ῦ βίου、「生 を享受 する」。記憶 ・配慮 :ἐπιλανθάνεσθαιτ ῶν φίλων、「友人 たちのことを忘 れる」。κήδεται ἑαυτοῦ、「自分 自身 に気 を付 ける」。接触 ・開始 :λαμβάνειντ ῆς χειρός、「手 でつかむ」。ἄρχεσθαιτ ῆς παιδείας、「教育 を始 める」。願望 ・意図 :ἐρ α ν τ ῶν ἀδυνάτων、「不可能 なことを要求 する」。τυγχάνειντ ο ῦ σκοποῦ、「目標 に達 する」。支配 ・権力 :ἐβασίλευετ ῶν Π ε ρ σ ῶν 、「彼 はペルシャ人 たちを支配 していた」。豊富 :ε ὐπορεῖν χρημάτων、「多額 のお金 を所持 する」。判断 ・告発 :ἀσεβείας κρίνειν、「不信心 から判断 する」。売買 :πρίασθαι 'ταλάντου、「1タラント単位 で買 う」(タラントは古代 ギリシアの重量 単位 )。知覚 :ἀκούωτ ῶν λόγων、「私 は言葉 を聞 いている」。- κατά-の
複 合 動詞 :καταγελᾶν τίνος、「人 をあざ笑 う」。 - その
他 の前置詞 との複 合 動詞 :ὑπεραλγῶτ ῆς πατρίδος、「祖国 に苦痛 を感 じる」。
分離 :παύεσθαι μάχης、「戦闘 を停止 する」。欠如 ・欠落 :πόλιςκ ε ν ὴ ἀνδρῶν 、「人 がいない町 」。比較 :νεώτεροςσ ο ῦ、「君 よりも若 い」。原因 :θαυμάζωσ ε τ ῆς σωφροσύνης、「私 は君 の節制 を称賛 する(私 は節制 により君 を称賛 する)」。感嘆 :φ ε ῦτ ο ῦ ἀνδρός、「ああ、男 よ!」。時間 :ἑκάστου ἔτους、「毎年 」。空間 : θέουσαι πεδίοιο、「平原 を走 って」。行為 者 :π ρ ὸς πάντων ἐπονομαζόμενος、「世界中 に呼 ばれている」。絶対 的 属 格 :ο ὐδ ε ν ὸς κωλύοντος、「誰 もそれを妨 げることなく」。
与格 [編集 ]
間接 目的 語 :δώσωσ ο ι τ ὰς πόλεις、「私 は君 に町 を与 えるだろう」。動詞 とともに:接近 ・近接 :πλησιάζεινα ὐτ ῷ、「彼 に近 づく」。怒 り・いらだち・敵対心 :πολεμεῖν τ ο ῖς ᾿Αθηναίοις、「アテネ人 たちと戦 う」。同伴 ・追随 :ἀκολουθεῖν τ ῷ βασιλεῖ、「王 に追随 する」。助力 ・手助 け:βοηθεῖν τ ο ῖς φίλοις、「友人 たちを助 ける」。統合 ・混合 ・関係 :ὁμιλεῖν μ ο ι 、「私 と交際 する」。非 人称 表現 :πρέπειμ ο ι ο ὐκ ε ἴκ ε ι ν 、「降伏 しないのが私 には好都合 だ」。
形容詞 とともに:対等 :τ ὰα ὐτ ὰ Κύρῳ ὅπ λ α 、「キュロス王 と同等 の軍勢 」。親切 ・敵対 :ἐναντίοςτ ῇ γνώμῃ、「その意見 に反対 して」。関連 ・共通 :πράξειςκ ο ι ν α ὶπ ᾶσ ι ν 、「全 ての人々 に共通 とされた」。
副詞 とともに:ὁμοίως ἐκείνῳ、「あれと同 じ」。前置詞 表現 :ἐπιβουλεύειντ ῷ δήμῳ、「民衆 に対 して陰謀 をたくらむ」。名詞 とともに:ἡτ ο ῖς φίλοις βοήθεια、「友人 たちへの助力 」。利害 関係 :π ᾶς ἀν ὴρ α ὑτ ῷπ ο ν ε ῖ、「全 ての人 は自分 自身 のために働 く」。所有 表現 :πολλοίμ ο ι φίλοιε ἰσίν、「私 にはたくさんの友人 がいる」。倫理 :βέβηκεν ἡμ ῖν ὁ ξένος、「もしその客 が私 たちの元 へ行 ったのならば」。行為 者 :πάνθ' ἡμ ῖν πεποίηται、「全 てが私 たちの手 によって作 られている」。関係 性 :τέθνηχ' ἡμ ῖν πάλαι、「私 たちにとっては、彼 の死後 、長 い年月 が経 った」。道具 ・手段 :ὁρ ῶμ ε ν τ ο ῖς ὀφθαλμοῖς、「彼 らは両目 で見 ていた」。原因 :τελευτᾶν νόσῳ、「病気 で死 ぬ」。動機 :ἁμαρτάνομεν ἀγνοίᾳ、「私 たちは無知 から思 い違 いをしていた」。様態 :σ ι γ ῇ、「静 かに」。視点 ・観点 :ὕστεροςτ ῇ τάξει、「位置 取 りが最後 の者 (最 後尾 の者 )」。程度 :π ο λ λ ῷ ὕστερον、「かなり後 になって」。場所 (静止 ):Μαραθῶν ι 、「マラトンで」。場所 (方角 ):πεδίῳ ἔπεσε、「彼 は地面 に倒 れた」。時間 :τ ῇδ ε τ ῇ νυχτί、「今夜 」。
対格 [編集 ]
不定 詞 構文 において不定 詞 の主語 :λέγεισ ε ἐλθεῖν 、「彼 は、君 が来 たと言 っている」。直接 目的 語 :τύπτωτ ὸν δ ο ῦλ ο ν 、「私 は奴隷 を叩 く」。γάμους ἑστιᾶν 、「結婚式 の祝宴 を開催 する」。現代 の欧米 語 では自動詞 を用 いるケース:直接 目的 語 を要求 する動詞 :πόλεμον ἐστράτευσαν、「彼 らは戦争 に参加 した」。恩恵 ・損害 :ὁ Σωκράτηςο ὐδένα ἠδίκησεν、「ソクラテスは誰 に対 しても不公平 な態度 をとらなかった」。逃 げる・隠 れる:φεύγειντ ὸν πατέρα'、「父親 から逃 げる」。感情 (恐 れ、恥 ):ε ὐλαβοῦ ψόγο、「非難 に気 を付 けなさい」。
直接 目的 語 (その他 ):語源 的 な関連 性 :μάχην ἐμάχοντο、「彼 らは戦闘 を戦 っていた」。副詞 的 表現 :μέγα ψεύδεται、「大 きく嘘 をついて」。動詞 の行為 の結果 :ἕλκοςο ὐτάσαι、「傷 を生 じる」。
直接 目的 語 (対格 が2つ):διδάσκωτ ο ὺςπ α ῖδαςτ ὴν γραμματικήν、「私 は子供 たちに文法 を教 えている」。直接 目的 語 (述語 的 表現 ):ἔλαβετ ο ῦτ ο δ ῶρ ο ν 、「彼 はそれを贈 り物 として受 け取 った」。関係 性 :κεφαλὴν ἴκελος Διί、「頭 がゼウスに似 ている」。広 がり:空間 的 :π λ ε ῖν θάλασσαν、「海 を航海 する」。時間 的 :ἔμεινεν ἡμέρας πέντε、「彼 は5日間 、滞在 した」。
副詞 的 表現 :τ ὴν ταχίστην「最短 のルートで」。τέλος、「ついに」。方角 ・方向 :ἧλθες ῎Αργος、「君 はアルゴスにやって来 た」。絶対 的 表現 :προσταχθὲν ἀναχωρῆσ α ι 、「命令 を却下 されて」。
呼 格 [編集 ]
呼 びかけ:ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖο ι 、「おお、アテネの人々 よ!」。
冠詞 [編集 ]
ὁ ho |
ἡ hē |
τό to |
hoi |
hai |
τά ta |
tō | |
tou |
tēs |
tou |
tōn |
tōn |
tōn |
toin | |
tō |
tē |
tō |
tois |
tais |
tois |
toin | |
τόν ton |
tēn |
τό to |
tous |
τάϛ tās |
τά ta |
tō |
形容詞 [編集 ]
規則 変化 [編集 ]
タイプ | |||
---|---|---|---|
δίκαι-ος | βίος( | ||
δικαί- |
λύρα( | ||
δίκαι- |
μέτρον( | ||
βίοςに | |||
δήλ- |
τιμή( | ||
μέτρονに |
不規則 変化 [編集 ]
μέγας(「
μέγας | μεγάλη | μέγα | πολύς | πολλή | πολύ | |||||
μεγάλου | μεγάλης | μεγάλου | πολλοῦ | πολλοῦ | ||||||
μεγάλῴ | μεγάλῃ | μεγάλῳ | ||||||||
μέγαν | μεγάλην | μέγα | πολύν | πολλήν | πολύ | |||||
μεγάλοι | μεγάλαι | μεγάλα | πολλοί | πολλαί | πολλά | |||||
μεγάλων | μεγάλων | μεγάλων | ||||||||
μεγάλοις | μεγάλαις | μεγάλοις | πολλοίς | πολλαίς | πολλοίς | |||||
μεγάλους | μεγάλας | μεγάλα | πολλούς | πολλάς | πολλά |
名詞 [編集 ]
第 1格 変化 [編集 ]
タイプI・ |
タイプII・ |
タイプIII・ |
タイプIV・ |
タイプV・ | ||
---|---|---|---|---|---|---|
λύρ |
νεανίας | πολίτης | ||||
λύρας | γλώσσης | νεανί |
πολίτ | |||
λύρᾳ | γλώσσῃ | νεανίᾳ | πολίτῃ | |||
λύρ |
νεανί |
πολίτ | ||||
λύρ |
νεανί |
|||||
λύρ |
νεανί |
|||||
λύραις | γλώσσαις | νεανίαις | πολίταις | |||
λύρας | γλώσσας | νεανίας | πολίτας | |||
λύρ |
νεανί |
- タイプIに
含 まれるのは、女性 名詞 のうちで、語尾 -α の直前 に子音 ρ 、ι 、ε が来 る名詞 である(例 :λύρα)。語尾 -α が格 変化 全体 に現 れることから「純正 アルファタイプ」と呼 ばれる。
- タイプIIに
含 まれるのは、女性 の名詞 のうちで、語尾 -α の直前 にσ ,σ σ ,τ τ ,λ λ ,ξ ,ψ ,α ι ν ,ε ι ν ,ο ι ν が来 る名詞 である(例 :γ λ ῶσ σ α )。単数 の属 格 と与格 で語尾 -α が-η に変 わることから「非 純正 アルファタイプ」と呼 ばれる。
- それ
以外 の女性 名詞 はタイプIIIとなる(例 :τιμή)。
- タイプIVに
含 まれるのは、男性 名詞 のうちで、タイプIと同様 の語幹 をとる名詞 である(例 :νεανίας)。
- それ
以外 の男性 名詞 はタイプVとなる(例 :πολίτης)。タイプIVと同様 に、主格 で語尾 が-ςとなり、属 格 は-ο υ となる。
複数 は5タイプ全 てで共通 の格 変化 となる。
- 5タイプ
全 てで、アクセントの位置 は複数 属 格 を除 いて主格 と同 じ位置 になる。複数 属 格 はアクセントが最終 音節 (ultima)になり、この点 が第 2格 変化 の複数 属 格 (例 :λόγος、複数 属 格 λόγων)との違 いである。
- ホメロス
文体 、並 びに、イオニア方言 では、タイプIとタイプIVの単数 で-η が現 れる(例 :σοφίη)。複数 属 格 では-άων, -έωνが、複数 与格 では-ῃσ ι , -ῃςが現 れる。タイプVでは、主格 に-α (例 :ἱππότα)。タイプIVとタイプVでは単数 属 格 に-α ο ,ε ω , -ω が現 れる。
- タイプIの
単数 属 格 と複数 対格 は同形 となるため混乱 しやすく、定冠詞 で区別 する。タイプIVとタイプVの単数 属 格 は第 2格 変化 の単数 属 格 と同 じになる。
- タイプVでは
呼 格 が-η となるものもある(例 :ἀτρείδης)。
母音 の-α -を全 ての格 で保持 する名詞 もある(例 :μ ν ᾶ, -ᾶς;χρόα, -ας)。母音 の-η -を単数 の全 ての格 で保持 する名詞 もある(例 :χόρη, -ης;δέρη, -ης;ἔρ σ η , -ης)。
- τόλμα、ἔρευνα、δίαιταはタイプIIとなる。
第 2格 変化 [編集 ]
βίος | βί |
βί |
μέτρ |
μέτρ |
μέτρ | |
βί |
βί |
βί |
μέτρ |
μέτρ |
μέτρ | |
βίῳ | βίοις | βί |
μέτρῳ | μέτροις | μέτρ | |
βί |
βίους | βί |
μέτρ |
μέτρ |
μέτρ | |
βί |
βί |
βί |
μέτρ |
μέτρ |
μέτρ |
- アクセントの
位置 は、最後 から3番目 の音節 にアクセントがある場合 (antepenult)を除 き、全 ての格 で不変 である。最後 から3番目 の音節 にアクセントがある場合 (antepenult)は、最終 音節 が長 母音 の場合 に限 り、最後 から2番目 の音節 (penult)にアクセントが移 る(例 :ἄγγελος, ἀγγέλου)。
- ホメロス
文体 、並 びに、イオニア方言 では複数 与格 に-ο ι σ ι が現 れる。
第 3格 変化 [編集 ]
-ς/- |
-ες | |
-ος | - | |
- |
- | |
- |
-ας | |
- |
-ες |
シグマ(ς)タイプ[編集 ]
このタイプには
φύλα |
φλέ |
λαμπάς | ἄ |
ρίς | |||
φύλακος | φλέβος | λαμπάδος | λυθέντος | ἁ |
|||
φύλακ |
λαμπάδ |
λυθέντ |
ἁ |
||||
φύλακ |
φλέβ |
λαμπάδ |
λυθέντ |
ἃ |
|||
φύλα |
φλέ |
λαμπάς | ἄ |
ρίς | |||
φύλακες | φλέβες | λαμπάδες | λυθέντες | ἃ |
|||
φύλακ |
φλέβ |
λαμπάδ |
λυθέντ |
ἁ |
|||
φύλα |
λαμπά |
ἁ |
|||||
φύλακας | φλέβας | λαμπάδας | λυθέντας | ἃ |
|||
φύλακες | φλέβες | λαμπάδες | λυθέντες | ἃ |
閉鎖 音 のタイプでは、閉鎖 音 子音 と-ςの結 びつき(単数 の主格 と呼 格 、複数 の与格 )が次 のように融合 する。γ /κ /χ +ς → -ξ β /π /φ +ς → -ψ δ /τ /θ +ς → -ς
具体 例 は次 のようになる。φ υ λ α κ -ς→φύλαξ、μαστιγ-ς→μάστιξ、β η χ -ς→βήξ、γ υ π -ς→γύψ、φ λ ε β -ς→φλέψ、κατηλιφ-ς→κ α τ ῆλ ι ψ 、ἐσθητ-ς→ἐσθής、λαμπαδ-ς→λαμπάς、κ ο ρ υ θ -ς→κόρυς
ν τ 語幹 では、単数 の主格 ・呼 格 と複数 の与格 では、-ςの前 でν τ が脱落 し、その代償 延長 として直前 の母音 が長 母音 化 する。例 :λ υ θ ε ν τ -ς→λυθείς、δ ι δ ο ν τ -ς→διδούς、ἱσταντ-ς→ἱστάς、δεικνυντ-ς→δεικνύς
歯音 語幹 では、呼 格 でςが脱落 する場合 がある。例 :π α ῖς、呼 格 π α ῖ
- 1
音節 語幹 のケースでは、単数 の属 格 ・与格 でアクセントが最終 音節 (ultima)に置 かれ、その他 の格 では第 1音節 になる。例 :φλέψ、属 格 φλεβός、対格 φλέβα。ただし、βάςでは属 格 がβάντος、ὤν ではὄντος。π ᾶςでは複数 属 格 がπάντων、π α ῖςではπαίδωνとなる。
歯音 語幹 のπ ο δ -では、アッティカ方言 で主格 が変則 的 なπ ο ῦςとなる。複数 与格 はホメロス文体 ではπόδεσσι、または、ποσσίとなる。
κ τ 語幹 のν υ κ τ -とἀν α κ τ -ではτ が脱落 する。ρ τ 語幹 のδαμαρτ-では主格 でδάμαρとなる。
中性 名詞 では、単数 主格 で語尾 -ςが付 かず、複数 の主格 ・対格 ・呼 格 で語尾 -α が付 く。例 えば、σ ῶμ α , -ατοςは複数 でσώματαとなる(単数 主格 では語尾 -τ が脱落 する)。同様 に、λυθέν, -έντοςは複数 でλυθένταとなる。その他 、γάλα, -ακτος(主格 で語尾 -κ τ が脱落 )、ἓν , -ἑνός(ε ἷςの中性 形 。複数 は無 し)、π ᾶν , παντός(主格 で語尾 -τ が脱落 )など。Φ ῶς, φωτός、πέρας, -ατος、κέρας, -ατοςなどもσ ῶμ α と同 じ格 変化 になる。
非 シグマタイプ[編集 ]
このタイプには
θήρ | ρήτωρ | ἀγών | ἡγεμών | γέρων | ||
ρήτορος | ἀ |
ἡγεμόνος | γέροντος | |||
ρήτορ |
ἀ |
ἡγεμόν |
γέροντ | |||
ρήτορ |
ἀ |
ἡγεμόν |
γέροντ | |||
θήρ | ἀγών | ἡγεμών | γέρων | |||
ρήτορες | ἀ |
ἡγεμόνες | γέροντες | |||
ρήτορ |
ἀγών |
ἡγεμόν |
γερόντ | |||
ρήτορ |
ἀ |
ἡγεμό |
γέρου | |||
ρήτορας | ἀ |
ἡγεμόνας | γέροντας | |||
ρήτορες | ἀ |
ἡγεμόνες | γέροντες | |||
ρήτορ |
ἀ |
ἡγεμόν |
γέροντ | |||
ρητόρ |
ἀγών |
ἡγεμόν |
γερόντ | |||
ρητόρ |
ἀγών |
ἡγεμόν |
γερόντ | |||
ρήτορ |
ἀ |
ἡγεμόν |
γέροντ | |||
ρήτορ |
ἀ |
ἡγεμόν |
γέροντ |
語幹 が母音 交代 するケースでは、主格 の長 母音 (ρήτωρ、ἡγεμών)が他 の格 では短 母音 化 する(属 格 ρήτορος、ἡγεμόνος)。ただし、アクセントが最終 音節 に置 かれるケース(ἡγεμών)と分詞 (λύων)では、呼 格 が主格 と同形 になる。
ν τ 語幹 では、単数 の主格 ・呼 格 でτ が脱落 する。
ν τ 語幹 では、複数 与格 でν τ 子音 を脱落 する代 わりにその代償 延長 として語幹 が長 母音 化 する(例 :γεροντσι→γέρουσι)。鼻音 語幹 では語幹 のν が脱落 する(例 :ἀγωνσι→ἀγ ῶσ ι )。
中性 名詞 では、単数 の主格 ・呼 格 、複数 の主格 ・対格 ・呼 格 で語幹 が短 母音 となる(例 :ε ὒδαιμον, -ονος;νέκταρ, -αρος)。
- σωτήρは
語幹 が長 母音 のケースで、例外 的 に呼 格 がσ ῶτ ε ρ となる。
-υ 語幹 ・-ε υ 語幹 [編集 ]
このタイプには
タイプI | タイプII | タイプIII | タイプIV | タイプI | タイプII | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
γλυκύς | βασιλεύς | πέλεκυς | γλυκύ | ἄ | |||
γλυκέος | βασιλέως | πελέκεως | γλυκέος | ἄ | |||
πελέκ |
ἄ | ||||||
γλυκύ |
βασιλέ |
πέλεκυ |
γλυκύ | ἄ | |||
γλυκύ | βασιλεῦ | πέλεκυ | γλυκύ | ἄ | |||
σύες | πελέκεις | γλυκέ |
ἄ | ||||
γλυκέ |
βασιλέ |
πελέκε |
γλυκέ |
ἄ | |||
γλυκέ |
βασιλεῦ |
πελέκε |
γλυκέ |
ἄ | |||
σύας / |
βασιλέας / βασιλ |
πελέκεις / πελέκεας | γλυκέ |
ἄ | |||
σύες | πελέκεις | γλυκέ |
ἄ | ||||
σύ |
γλυκέ |
βασιλέ |
πελέκ |
γλυκέ |
ἄ | ||
γλυκέ |
βασιλέ |
πελέκ |
γλυκέ |
ἀστέ | |||
γλυκέ |
βασιλέ |
πελέκ |
γλυκέ |
ἀστέ | |||
σύ |
γλυκέ |
βασιλέ |
πελέκ |
γλυκέ |
ἄ | ||
σύ |
γλυκέ |
βασιλέ |
πελέκ |
γλυκέ |
ἄ |
- タイプIでは、
ε が脱落 する格 もある。
- これ
以外 では、属 格 が-οςと-ωςのどちらかになる。これはアッティカ方言 の特徴 となっている。
- タイプIIIでは、
単数 対格 に語尾 -α が現 れる。
- タイプIIとタイプIVの
複数 主格 は、ε +ε の母音 融合 を経 たものである(例 :γλυκέες=γλυκεῖς)。
- タイプIIとタイプIVの
複数 では、対格 が主格 と同 じになる。
中性 名詞 は複数 形 の語尾 -α が共通 している。タイプIIではε +α が母音 融合 してη となる。
方言 では、タイプIIIで語幹 にη が現 れるケースがある(例 :属 格 βασιλῆος)。
- δόρυ(
中性 )とγόνυはσ ῶμ α と同 じ格 変化 となる(複数 δόρατα。イオニア方言 でδούρατα)。
- Ζεύςは
特殊 な格 変化 となる(属 格 Διός、与格 Διί、対格 Δία、呼 格 Ζ ε ῦ)。属 格 がΖηνός、与格 がΖηνί、対格 がΖ ῆν α ・Ζ ῆν となるケースもある。
-ι 語幹 ・-ε ι 語幹 [編集 ]
このタイプには
タイプI | タイプII | タイプI | タイプII | タイプI | タイプII | |
---|---|---|---|---|---|---|
πόλις | πόλεις | πόλε | ||||
πόλεως | πόλε |
πόλε | ||||
πόλ |
πόλε |
πόλε | ||||
πόλι |
πόλεις | πόλε | ||||
πόλι | πόλεις | πόλε |
- タイプIIに
属 する中性 名詞 も若干 ある。例 :σίναπι, -εως。
方言 では、タイプIIで、ε を用 いずにι を保持 するケース(これはタイプIに似 ており、πόλιςの例 で、属 格 πόλιος、与格 πόλι、複数 主格 πόλιες、属 格 πολίων、与格 πόλισι、対格 πόλιας)と、語幹 のη を維持 するケース (属 格 πόληος、与格 πόληι、複数 主格 πόληες、対格 πόληας)がある。後者 では、単数 対格 の語尾 は-α (πόληα)となる。
方言 では、ο ἶςがὄϊς(属 格 ὄϊος、複数 与格 ὀΐεσσι, ὄεσσι)となるケースがある。
二 重母音 語幹 [編集 ]
このタイプには
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
νεώς/νηός | ||||||||
νηί/νηί | ναυσί/νηυσί, νέεσσι, νήεσσι | |||||||
語幹 の二 重母音 α υ とο υ が特徴 となっている。
- ホメロス
文体 では、長 母音 η が現 れてγ ρ α ῦςがγ ρ η ῦςとなる。
- ホメロス
文体 では、β ο ῦςで複数 与格 がβόεσσι、対格 がβόαςとなる。
ν α ῦς(格 変化 表 の右 端 )には2種類 の格 変化 があり、スラッシュ記号 (/)の右側 はイオニア方言 、並 びに、ホメロス文体 である。
-ω 語幹 [編集 ]
このタイプには
ἥ |
ἥ |
ἥ |
||
ἥ |
ἡρώ |
ἡρώ |
||
ἥ |
ἥ |
ἡρώ |
||
ἥ |
ἥ |
ἥ |
||
ἥ |
ἥ |
ἥ |
- *または、ἥ
ρ ω - **または、ἥ
ρ ῴ - ***または、ἥρως
- ****または、ἥ
ρ ῴν
- このように、アッティカ
方言 の格 変化 をする場合 もある。
ε ἰκώνとἀηδών(語幹 が-ν )もこれと同 じ格 変化 になる(属 格 ε ἰκ ο ῦς、対格 ε ἰκώ;属 格 ἀηδοῦς、呼 格 ἀηδοῖ)。
-ς語幹 [編集 ]
このタイプには
ας |
ες |
|||||
---|---|---|---|---|---|---|
τριήρης | κέρας | γένος | ||||
τριήρους/εος | κέρως | γένους/εος | ||||
τριήρει | κέρᾳ | γένει | ||||
τριήρη/ |
κέρας | γένος | ||||
τριήρες | κέρας | γένος | ||||
τριήρεις/εες | κέρα | γένη/ | ||||
τριήρων/ |
κέρῶ |
γένῶ | ||||
τριήρεσι | κέρασι | γένεσι | ||||
τριήρεις | なし | κέρα | γένη/ | |||
τριήρεις/εες | κέρα | γένη/ | ||||
τριήρει/εες | なし | κέρα | γένει | |||
τριήροιν/ |
γένοῖ | |||||
τριήροιν/ |
γένοῖ | |||||
τριήρει/εες | なし | κέρα | γένει | |||
τριήρει/εες | なし | κέρα | γένει |
方言 では、母音 融合 が起 きないケースもある。表 ではスラッシュ記号 (/)の右側 に記 している。
- ςは
母音 と母音 の間 で脱落 するため、全 ての格 に現 れるわけではなく、格 が限 られる。
中性 名詞 では語幹 母音 にε (γένεσι)とo(γένος)の交代 が起 きるケースがある。
中性 名詞 の複数 では主格 ・対格 ・呼 格 に語尾 -α が現 れ、母音 融合 を起 こしてη 、ᾶとなる。
複数 対格 のτριέρειςは複数 主格 の影響 による。
単数 属 格 のγένουςは第 2格 変化 の複数 対格 と同形 で混乱 しやすい。
中性 名詞 のκέραςにはσ ῶμ α と同 じ格 変化 もある(単数 属 格 κέρατος、複数 主格 κέρατα)。中性 名詞 には、語幹 のα がε に変 わり、γένοςと同 じ格 変化 となるものもある(例 :ο ὗδας、-εος)。α が母音 融合 せずに残 るものもある(例 :γ ῆρας、-αος)。母音 交代 タイプの中性 では、ホメロス文体 で属 格 が-ευςとなるケース (イオニア方言 の母音 融合 ε +ο )(例 :θάρσευς)と、複数 与格 が-ε σ σ ι となるケース(例 :βέλεσσι)がある。
男性 名詞 ・女性 名詞 では、語幹 が母音 の場合 、単数 対格 が-α となる(ε +α の母音 融合 )。例 として、ἐνδεής(対格 ἐν δ ε ᾶ)、ὑγιής(対格 ὑγ ι ᾶ)。同様 に、中性 のχρέος、κλέοςでは、複数 主格 と対格 がχρέα、κλέαとなる。
固有名詞 では、語幹 のε の後 で二 重 の母音 融合 が起 きるケースがある。以下 はΠερικλεεσ-の例 で、主格 Περικλῆς、属 格 Περικλέους、与格 Περικλεῖ、対格 Περικλέα、呼 格 Περίκλεις
男性 の固有名詞 では第 1格 変化 の語尾 となるケースがある。例 :Σωκράτης、対格 Σωκράτην、または、Σωκράτη
叙事詩 文体 では、固有名詞 の長 母音 η が格 変化 全体 で維持 されるケースがある。例 :῾Ηρακλῆς、属 格 ῾Ηρακλῆος
代名詞 [編集 ]
人称 代名詞 [編集 ]
3 | ||||
---|---|---|---|---|
ἐγώ (ἐγών) | σύ (τύνη) | |||
ἐ |
||||
ἐμοί / |
σοί / |
|||
ἐμέ / |
σέ / |
ἕ / ἑ (ἑέ) | ||
ἡ |
ὑ |
|||
ἡ |
ὑ |
|||
ἡ |
ὑ |
σφίσι / σφισι ( | ||
ἡ |
ὑ |
強 勢 形 と非 強 勢 形 の区別 があるのは、単数 、及 び、3人称 複数 与格 である。
再帰 代名詞 [編集 ]
1人 称 は単数 でἐμαυτοῦ(βίος、τιμήと同 じ)、複数 でἡμ ῶν α ὐτ ῶν (α ὐτόςの変化 形 を付 ける)の形 もある。
2人 称 単数 にはσεαυτοῦ、または、σαυτοῦの形 もある。格 変化 は上記 の1人 称 単数 と同 じ。
直前 の「人称 代名詞 」節 の3人称 はアッティカ方言 では再帰 の間接 目的 語 (主文 の主語 を受 ける)として用 いられる。非 再帰 の用法 には、主格 でο ὖτος、または、ἐκ ε ῖνος(単数 ・複数 とも)、その他 の格 ではα ὐτ ο ῦを用 いる。
- 3
人称 単数 の直接 目的 語 にはἑαυτοῦ、または、α ὑτ ο ῦの形 もあり、格 変化 は1人称 のἐμαυτοῦと同 じだが、中性 形 はἑαυτό、または、α ὑτόとなる。3人称 複数 には以下 の3つがある。1:ἑαυτῶν , ἑαυτοῖς、2:α υ τ ῶν , αυτοῖς、3:σ φ ῶν α υ τ ῶν 。
所有 代名詞 [編集 ]
非 再帰 ・非 強 勢 形 :1人 称 と2人称 は人称 代名詞 の属 格 と同 じ。3人称 はα ὐτόςの属 格 と同 じ。
非 再帰 ・強 勢 形 は次 の通 り。1人 称 単数 :ἐμός /ή /όν、2人 称 単数 :σός /ή /όν、1人 称 複数 :ἡμέτερος /α /ο ν 、2人 称 複数 :ὑμέτερος /α /ο ν 。3人 称 (単数 ・複数 )はο ὗτος、または、ἐκ ε ῖνοςの属 格 を用 いる。
再帰 ・非 強 勢 形 :1人 称 と2人称 は人称 代名詞 の属 格 と同 じ。3人称 は、単数 ではἑαυτοῦ、複数 ではἑαυτῶν 、または、σφέτερος /α /ο ν を用 いる。
再帰 ・強 勢 形 は次 の通 り。1人 称 単数 :ἐμαυτοῦ、2人 称 単数 :σεαυτοῦ、3人称 単数 :ἑαυτοῦ、1人 称 複数 :ἡμ ῶν α ὐτ ῶν 、または、ἡμέτεροςα ὐτ ῶν 、2人 称 複数 :ὑμ ῶν α ὐτ ῶν 、または、ὑμέτεροςα ὐτ ῶν 、3人称 複数 :ἑαυτῶν 、σ φ ῶν α ὐτ ῶν 、または、σφέτεροςα ὐτ ῶν 。
疑問 代名詞 ・不定 代名詞 [編集 ]
疑問 代名詞 τίς, τί(「何 、誰 」)、並 びに、これと同形 の不定 代名詞 (ただし、前 接辞 として)の格 変化 は、男性 形 ではρίς, ρινόςと、中性 形 ではἕν , ἑνόςと、それぞれ同 じになる。不定 代名詞 ・中性 形 の主格 と対格 はἄτ τ α の形 もある。
不定 代名詞 ἄλλος /η /ο (「他 の」)の格 変化 は形容詞 の規則 変化 ・タイプII、δ ῆλος /η /ο ν と同 じになる。
指示 代名詞 [編集 ]
指示 代名詞 ὅδ ε , ἥδ ε , τόδε(「これ、この」)の格 変化 は定冠詞 の格 変化 形 に-δ ε を付 ける。
指示 代名詞 ο ὗτος,α ὕτ η ,τ ο ῦτ ο (「それ、その」)の格 変化 は次 の表 の通 り[3]。
τούτου | ταύτης | τούτου | ||
τούτῳ | ταύτῃ | τούτῳ | ||
ταύτην | ||||
τούτων | τούτων | τούτων | ||
τούτοις | ταύταις | τούτοις | ||
τούτους | ταύτας | |||
τούτω | ταύτα | τούτω | ||
τούτοιν | ταύταιν | τούτοιν | ||
τούτοιν | ταύταιν | τούτοιν | ||
τούτω | ταύτα | τούτω |
指示 代名詞 ἐκ ε ῖνος /η /ο (「あれ、あの」)の格 変化 は形容詞 の規則 変化 ・タイプII、δ ῆλος /η /ο ν と同 じになる。
関係 代名詞 [編集 ]
相互 代名詞 [編集 ]
脚注 [編集 ]
- ^ «Griego 1º. El artículo». Cnice. Ministerio de Educación. Consultado el 6 de junio de 2011.
- ^ イオニア
方言 の語形 δικαί-η の格 変化 はτιμή (第 1格 変化 ・タイプIII)に同 じ。 - ^
τ ο σ ο ῦτος, τοιοῦτοςもこれと同 じ格 変化 となる。
参考 文献 [編集 ]
- «Griego 1º. El artículo». Cnice. Ministerio de Educación (スペイン
語 )