Kenzaburō Ōe
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/K_oe.jpg/220px-K_oe.jpg)
Kenzaburō Ōe (japaansch:
Leven
[ännern | Bornkood ännern]Utbillen
[ännern | Bornkood ännern]Kenzaburō Ōe wurr 1935 as dat fiefte vun söben Kinner in dat hüüd to Uchiko hören Dörp Ōse up Shikoku boren. De Gegen vun Ōse, besünners de dicht bi liggend Wald un de Gassen vun dat Dörp funnen Ingang in sien latere literarischen Schaffen. Af 1941 hett he dor de Grundschool besöcht. 1947 is he to de Ōse-Middellschool wesset un dree Johr later an de Uchiko-Böverschool vun de Präfektur Ehime fort. 1951 is he to de Matsuyama-Böverschool wesselt, wiel he mobbt wurrn weer. De Erlevnisse, de to den Schoolwessel führt harrn, hett Ōe in dat Vertellsels Reißt die Knospen ab … verarbeit. Wiels sien Böverschooltiet hett he japaansch Schriever as Ishikawa Jun, Kobayashi Hideo un annern leest; he hett eerste Gedichte un Upsätze in dat Schölerblatt Shōjō (japaansch:
1953 truck Ōe nah Tokio um. He hett een Johr lang de Vörbereitensschool besöcht un hett sück 1954 an de Universität Tokio för en Studium generale inschreven. För dat Studententheater schreev he de Stücke Ama no nageki (japaansch:
1957 hett Ōe in de Tokio Daigaku Shimbun den Roman Kimyō na shigoto (japaansch:
Akutagawa-Priesdräger
[ännern | Bornkood ännern]Een Johr later, 1958, nahdem Ōe tonächst sien Reißt die Knospen ab (japaansch:
Ōe is, ähnlich as etwa Günter Grass, en Schriever, de sück sellschoppspolitischinsett un Stellung betreckt. So hett he sück 1958 ünner annern mit Kollegen as Shintarō Ishihara, Etō Jun, Tanikawa Shuntarō, Shūji Terayama, Keita Asari, Ei Rokusuke, Toshirō Mayuzumi un Fukuda Yoshiyuki to de Gesellschaft junges Japan (japaansch:
1959 hett Ōe sien Studium mit en Arbeit Över dat Bild in Satre sien Roman afslooten. He hett den japaansch Komponisten Tōru Takemitsu kennen lehrt un hett een Johr later, 1960, Yukari Itami, de Süster vun sien Schoolfrüend Jūzō Itami, mit den he bit to de sien Freedood eng befrüend bleev, heiraadt.
1961 hett Ōe en Sammlung vun Schriften to dat Thema Politik und Sexualität (japaansch:
Nahdem Ōe sück mit Hiroshima befaat harr, keem Okinawa in sien Upmarksomkeit. De Inselgrupp weer bit to de Meiji-Restauratschoon unafhängig un hörr nich to Japan. In den Verloop vun den Tweeten Weltkrieg hett Japan in de Slacht um Okinawa eerstmals un eenzig in Okinawa up eegen Territorium gegen de Allieerten kämpt. Ōe hett sück in sien Okinawa-Notizen mit twee sellschoppspolitisch brisanten Themen befaat: eenmal mit de Utwirkungen vun der amerikaansch Besatten un dat Uprichten vun en Militärbasis up Okinawa, to’n annern mit de Traditschonen vun de Inahner, besünners ok bevör Okinawa mit de Meiji-Restauratschoon sien Souveränität verlor. Dat Herutgeven vun sien Okinawa-Notizen broch Ōe un den Verlag later, 2005, en Klaag un en Gerichtsperzess in. Utwiet um de Betrachtung vun de Kultur vun de koreaansch Minnerheit in Japan, keem Ōe entgegen de Mehrheitsmeenung to en Wertschätzung vun de „Randkulturen“ in Japan.
Nobelpriesdräger un wiederes Schaffen
[ännern | Bornkood ännern]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Paris_-_Salon_du_livre_2012_-_Kenzabur%C5%8D_%C5%8Ce_-_003.jpg/220px-Paris_-_Salon_du_livre_2012_-_Kenzabur%C5%8D_%C5%8Ce_-_003.jpg)
Mit Rückbetoog up Bachtin entstunn so 1967 Der stumme Schrei, in den Ōe Mythen un Geschichte mit de Gegenwart verbunn. Der stumme Schrei (in Düütschland ok ünner den Titel: Die Brüder Nedokoro herutkommen) is en komplexes un völschichtig Wark, in dat Ōe die Themen vun vörangahn Warken um de Protagonisten Mitsusaburō un Takashi Nedokoro bündelt un as Vertellebene över historsch Ereignisse um en scheef gahn Buurnupstand vun 1860, dat eerste Johr vun de Man’en-Ära, in en Dörp in Shikoku leggt. Mitsusaburō, Vader vun en geistig behinnert Kind, präägt vun den Sülvstmord vun en politisch aktiven Früend, geiht in sien Heimatdörp, um sien Herkunft to ergrünnen. Parallel to’n Buurnupstand vun 1860, de to de Tiet vun den Grootvader anführt wurr, bringt de Broer vun Mitsusaburō, Takashi, de Dörpbevölkerung to’n Upstand gegen en utbeutend Supermarktbesitter up.[5] De stumme Schrei keem rund 100 Johr nah dissen historschen Ereignissen herut to en Tietpunkt, as sück in Japan Börgerproteste gegen de Verlängerung vun den Sekerheitsverdrag tüschen Amerika un Japan (1960) formeeren deen.[5] För den Roman wurr Ōe as jüngst Priesdräger mit den Tanizaki-Jun’ichirō-Pries uttekent.
Nah Der stumme Schrei hett sück Ōe in sien Wark mit twee Gedankengängen befaat: Eenmal schreev he eenige Böker, de sück mit dat Laven vun sien behinnert Söhn Hikari befaaten: Up Eine persönliche Erfahrung folg tounächst {japaansch: われらの
1994 wurr Ōe för sien Wark de Literaturnobelpries tospraken.[6] 1995 keem dat autobiografische Wark mit den Titel
Wiels de Gerichtsverhandlung gegen den Verlag un hüm van August 2005 bit März 2008 schreev Ōe nich völ. Eerst dornah wurr Ōe wedder kreativ un fung an en Roman över en Figur to schrieven, de up sien Vader foot.[8] De Roman wurr 2009 ünner den Titel
Ōe hett k noch in en hooch Öller Böker schreven. 2013 keem sienRoman
Privates
[ännern | Bornkood ännern]De Schriever leevt mit sien Familie in den Tokioter Stadtdeell Seijō (Setagaya). 2006 wurr vun den Verlag Kōdansha de Ōe-Kenzaburō-Preis för Nahwussschriever inricht.[9]
Politische Ansichten
[ännern | Bornkood ännern]Ōe bekennt sück to de Nachkriegsdemokratie (
Ōe is en vun de prominent Ünnerstütter vun de Kampagne Sayōnara Genpatsu Senmannin Akushon („Tschüß Atomkraft – 10.000.000-Menschen-Aktion“), de nah de Nuklearkatastrooph vun Fukushima to Demonstratschonen un en Ünnerschriftensammlung för en Atomutstieg vun Japan upropen deiht.[10]
Klaag un Gerichtsverhandlung
[ännern | Bornkood ännern]Van August 2005 bit März 2008 hett dat Gericht in Osaka ünner de Aktennummer 2005-WA-7696[11] en Klage gegen Ōe Kenzaburō und den Verlag Iwanami Shoten die Schlacht um Okinawa betreffend
Utteknungen (Utwahl)
[ännern | Bornkood ännern]- 1958: Akutagawa-Pries för Der Fang
- 1964: Shinchō-Literaturpries för Eine persönliche Erfahrung
- 1967: Tanizaki-Jun’ichirō-Pries för Der stumme Schrei
- 1973: Noma-Literaturpries för Kōzui wa waga tamashii ni oyobi
洪水 はわが魂 に及 び - 1982: Yomiuri-Literaturpries för Der kluge Regenbaum
- 1983: Osaragi-Jirō-Pries för Atarashii hito yo mezameyo (
新 しい人 よ眼 ざめよ) - 1984: Kawabata-Yasunari-Literaturpries för Vom Flusspferd gebissen
- 1990: Itō-Sei-Literaturpries för Verwandte des Lebens
- 1994: Nobelpries för Literatur „für seine Erschaffung einer Welt im Werk, in der sich Leben und Mythos zu einem erschütternden Bild des Menschen in der Gegenwart verdichten“
- 1994: Kulturorden (aflehnt)
- 1994: Asahi-Pries
- 1997: Wahl to’n utwärtig Liddmaat vun de American Academy of Arts and Letters[13]
- 1998: Naamgever för den Asteroiden (6931) Kenzaburo
- 2002: Upnahm in de American Academy of Arts and Sciences as utwärtig Ehrenliddmaat
- 2008: Weishanhu-Pries (China) für Utsukushii anaberu rii (
美 しいアナベル・リイ) al best utlännsch Vertellen[14]
Wark
[ännern | Bornkood ännern]Prosa (Utwahl)
[ännern | Bornkood ännern]- 1957 Shisha no ogori (
死者 の奢 り), „Stolz der Toten“- Körtprosa. Översett vun Margarete Donath und Itsuko Gelbrich, Fischer Verlag, Frankfurt a. M. 1994, ISBN 3-596-12866-8. (FiTa 12866)
- 1958 Shiiku (
飼育 ), „Der Fang“- Körtprosa. Öbversett vun Tatsuji Iwabuchi. Suhrkamp Verlag, Frankfurt a. M. 1994, ISBN 3-518-22178-7. (BS 1178)
- 1958 Fui no oshi (lang|ja|
不意 のおし), „Und plötzlich stumm“- Vertellsels. Översett vun Jürgen Berndt un Eiko Saitō-Berndt. In: Jürgen Berndt (Hrsg.): Träume aus zehn Nächten. Moderne japanische Erzählungen. Theseus-Verlag, München 1992, S. 563–579, ISBN 3-85936-057-4.
- 1958 Me mushiri ko uchi (
芽 むしり仔 撃 ち, „Reißt die Knospen ab“- Roman. Översett vun Otto Putz. Frankfurt am Main, Fischer, 1997, ISBN 3-10-055209-1.
- 1961 Seventeen (セヴンティーン, sebuntīn)
- 1963 Keirō shūkan (
敬老 週間 ), „Greisenwoche“- Översett vun Irmela Hijiya-Kirschnereit. In: Insel Verlag, Insel Almanach auf das Jahr 1995. Frankfurt a. M., Leipzig: Insel Verlag 1995, S. 9–27
- 1964 Sora no kaibutsu Aguī (
空 の怪物 アグイー), „Agui, das Himmelsungeheuer“- ut dat Engelsche översett vun Ingrid Rönsch. In: Der kluge Regenbaum. Vier Erzählungen. Berlin: Volk und Welt 1994, S. 151–200.
- 1964 Kojinteki na taiken (
個人 的 な体験 ), „Eine persönliche Erfahrung“. Roman- Översett vun Siegfried Schaarschmidt. Frankfurt a. M.: Suhrkamp Verlag 1994, ISBN 3-518-03771-4
Ōe, de sien Söhn Ōe Hikari en autistischer Savant in den Beriek Musik is, verfaat faken düchtig persönliche, halfautobiographische Warken; Eine persönliche Erfahrung (1964) hannelt to’n Bispeel vun de Geschichte vun en Mann, de nah de Gebort vun sien Söhn mit geistig Behinnern tonächst in Eskapaden flücht.
- Översett vun Siegfried Schaarschmidt. Frankfurt a. M.: Suhrkamp Verlag 1994, ISBN 3-518-03771-4
- 1964 Hiroshima nōto (ヒロシマ・ノート), „Hiroshima Notes“
- in’t Engelsch översett vun David Swain un Toshi Yonezawa, Marion Boyars Publishers Ltd, 1997, ISBN 0-7145-3025-5 Textautgaav bi google books
- 1967 Man'en gannen no Futtobōru (
万延 元年 のフットボール), „Der stumme Schrei“, ok: Die Brüder Nedokoro- Der stumme Schrei. Ut dat Engelsch översett vun Ingrid un Rainer Rönsch. Frankfurt a. M.: Fischer TaB Verlag 1994 (Fischer TB 5418), ISBN 3-353-01017-3.
- Der stumme Schrei. Afbillen vun Leiko Ikemura, Coron Verlag (CH)
- „Die Brüder Nedokoro“. Ut dat Engelsch översett vun Ingrid un Rainer Rönsch. Frankfurt a. M.: Fischer Taschenbuch Verlag 1983 ISBN 3-596-25418-3.
- 1970 Okinawa nōto (
沖縄 ノート) - 1971 Mizukara waga namida o nugui tamau hi (みずから
我 が涙 をぬぐいたまう日 ), „Der Tag, an dem Er selbst mir die Tränen abgewischt“- Roman, översett vun Siegfried Schaarschmidt. Frankfurt a. M.: Suhrkamp Verlag 1995, ISBN 3-518-01396-3.
- 1980 Atama no ii „Ame no ki“ (
頭 のいい「雨 の木 」), „Der kluge Regenbaum“- Körtprosa. Översett vun Buki Kim. In: Der kluge Regenbaum. Der Sündenbock. Berlin: Volk und Welt 1989, S. 7–34, ISBN 3-353-00502-1.
- 1980 Migawari yagi no hangeki (
身 がわり山羊 の反撃 ), „Der Sündenbock“- Körtprosa. Översett vun Buki Kim. In: Der kluge Regenbaum. Der Sündenbock. Berlin: Volk und Welt 1989, S. 35–142, ISBN 3-353-00502-1.
- 1983 Kaba ni kamareru (
河馬 に噛 まれる), „Vom Flusspferd gebissen“- Körtprosa. Översett vun Siegfried Schaarschmidt. In: Der kluge Regenbaum. Vier Erzählungen. Berlin: Volk und Welt 1994, S. 201–230.
- 1989 Jinsei no shinseki (
人生 の親戚 ), „Verwandte des Lebens“- Översett vun Jacqueline Berndt un Hiroshi Yamane. Berlin: edition q 1994, ISBN 3-596-12857-9.
- 1990 Chiryō tō (
治療 塔 ), „Therapiestation“- Öbversett vun Verena Werner. Berlin: edition q 1995 (Fischer TB 18418, 2011) ISBN 978-3-596-18418-7.
- 1990 Shizuka na seikatsu (
静 かな生活 ), „Stille Tage“- Roman. Översett vun Wolfgang Schlecht un Ursula Gräfe. Frankfurt a. M.: Insel Verlag 1994, ISBN 3-458-16686-6.
- 1994 Aimai na (ambigyuasu na) Nihon no watakushi (あいまいな
日本 の私 ), „Ich habe überlebt, indem ich meine Leiden in Romanen darstellte“- ut dat Engelsche översett vun Uli Aumüller. In: Frankfurter Rundschau 10. Dezember 1994, S. 10. (Nobelpreisrede)
- 1995 Moeagaru midori no ki (
燃 えあがる緑 の木 ), „Grüner Baum in Flammen“ – Trilogie- Översett vun Annelie Ortmanns-Suzuki. Frankfurt a. M.: Fischer Verlag, ISBN 3-10-055206-7.
- „Sukuinushi“ ga nagura reru made (「
救 い主 」が殴 られるまで), Roman, dt. „Grüner Baum in Flammen“, ISBN 3-10-055206-7. - Yureugoku (
揺 れ動 く), Roman; dt. „Der schwarze Ast“, ISBN 3-10-055207-5. - Oinaru hi ni (
大 いなる日 に), Roman, dt. „Der atemlose Stern“. Översett vun Nora Bierich. Fischer Verlag, ISBN 978-3-10-055208-2.
- 1995 Günter Grass, Ōe Kenzaburō: Gestern vor 50 Jahren. Ein deutsch-japanischer Briefwechsel. 1. Auflage. Steidl Verlag, Göttingen 1995, ISBN 3-88243-386-8, S. 108.
- Torikaeko (Chenjiringu) (
取 り替 え子 (チェンジリング)), „Tagame. Berlin – Tokyo“- Roman. Översett vun Nora Bierich, Frankfurt a. M.: Fischer Taschenbuch Verlag, 2007, ISBN 3-596-15627-0
De Roman vertellt vun de Verstörung, de de Suizid vun en Speelbaas in dat Leven vun sien Früenden un Familie achterlaaten deiht, uni s dormit togliek en Verarbeiten vun den Freedood vun den Speelbaas Jūzō Itami, den Schwager vun Ōe.
- Roman. Översett vun Nora Bierich, Frankfurt a. M.: Fischer Taschenbuch Verlag, 2007, ISBN 3-596-15627-0
- Sayōnara, watashi no hon yo! (さようなら、
私 の本 よ!), „Sayonara, meine Bücher“- Roman. Översett vun Nora Bierich, Frankfurt a. M.: Fischer Taschenbuch Verlag, 2005, ISBN 3-10-055213-X.
- Bannen Yoshikishu. Kodansha 2013. (6. Band mit Ôes literarischem Ego Kogito Choko as Protagonist.)
- 2018 Suishi, „Der nasse Tod“. Roman über meinen Vater. Översett vun Nora Bierich, Frankfurt a. M.; S. Fischer, 2018, ISBN 978-3-10-397218-4
Verfilmungen
[ännern | Bornkood ännern]- 1959 Warera no jidai (われらの
時代 ), Regie: Kurahara Koreyoshi - 1960 Nise Daigakusei (
偽 大学生 ), Regie: Masumura Yasuzō - 1961 Shiiku (
飼育 ), Regie: Nagisa Ōshima - 1991 Quem Faz Correr Quim, Regie: Mariano Bartolomeu (Angola)
- 1995 Shizuka na seikatsu (
静 かな生活 ), Regie: Jūzō Itami, Musik: Ōe Hikari (Kenzaburōs Sohn)
Hörspelen
[ännern | Bornkood ännern]- Der einäugige Karpfen (NDR 2001, Regie: Leonhard Koppelmann)
Literatur över Ōe
[ännern | Bornkood ännern]- Lisette Gebhardt: Japans Gewissen. Ōe Kenzaburō. In: Yomitai! Neue Literatur aus Japan. EB-Verlag Dr. Brandt, Berlin 2012, ISBN 978-3-86893-057-3, S. 281–286.
- Irmela Hijiya-Kirschnereit: Ōe Kenzaburō. In: Japanische Gegenwartsliteratur. Ein Handbuch. edition text + kritik. Richard Boorberg Verlag, München 2000, ISBN 3-88377-639-4, S. 313–344.
- Kenzaburo Oe. perlentaucher.de Das Kulturmagazin, afropen an’n 1. Juli 2012 (Mit Rezensionen zu vielen ins Deutsche übersetzten Werken Ōes).
- Herlinde Koelbl, Ōe Kenzaburō: Ohne den Schmerz hätte ich nicht geschrieben. In: ZEITmagazin. Band 34, 19. August 2010 (online [afropen an’n 1. Juli 2012] Ein Gespräch über das Werk Eine persönliche Erfahrung).
- Ōe Kenzaburō. Encyclopaedia Britannica, afropen an’n 1. Juli 2012.
- Jürgen Berndt, Fukuzawa Hiroomi (Hrsg.): ôe Kenzaburô. In: Momentaufnahmen moderner japanischer Literatur. Silver & Goldstein, Berlin 1990, ISBN 3-927463-10-8, S. 112–117.
- S. Noma: Ōe Kensaburō. In: Alan Campbell, David S. Noble (Hrsg.): Japan. An Illustrated Encyclopedia. Kodansha, Tokio 1993, ISBN 4-06-205938-X, S. 1127.
Weblinks
[ännern | Bornkood ännern]- DNB-Katalog
- Kenzaburō Ōe in de Internet Movie Database (engelsch)
- Biografie bi Nobelprize.org (engelsch)
- Ein Besuch bei Kenzaburo Oe in Tokio. Ein kindlicher Meister. Leopold Federmair, Neue Zürcher Zeitung, 1. Februar 2015
Enkeld Nahwiesen
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Japan's Nobel Prize-Winner Kenzaburo Oe Dies at 88 -Publisher usnews.com, 13. März 2023, afropen an'n 13. März 2023
- ↑ Översicht över de Priesdräger vun den Ichō-Namiki-Pries (japaansch)
- ↑ Kenzaburō Ōe: Ich habe einen Traum. In: Die Zeit, Nr. 20/2006
- ↑ Herlinde Koelbl, Ōe Kenzaburō: Ohne den Schmerz hätte ich nicht geschrieben. In: ZEITmagazin. Band 34, 19. August 2010 (online [afropen an’n 1. Juli 2012] Ein Gespräch über das Werk Eine persönliche Erfahrung).
- ↑ a b Irmela Hijiya-Kirschnereit: Japanische Gegenwartsliteratur. S. 320.
- ↑ a b Kenzaburo Oe: Biographical. In: The Nobel Prize, afropen an’n 20. Februar2023.
- ↑ complit.fu-berlin.de
- ↑ Norimitsu Onishi: Released From Rigors of a Trial, a Nobel Laureate’s Ink Flows Freely. In: The New York Times, 17. Mai 2008, afropen an’n 20. Februar 2023.
- ↑ Der Ōe-Kenzaburō-Preis auf der Webseite des Verlags (Memento von’n 11. September 2007 in dat Internet Archive) (japanisch).
- ↑
呼 びかけ さようなら原発 1000万 人 アクション Afropen an’n 8. September 2011. - ↑ Original-Aktennummer:
平成 17年 (ワ)第 7696号 - ↑
大江 健三郎 ・岩波書店 沖縄 戦 裁判 支援 連絡 会 }} (japaansch). - ↑ Honorary Members: Kenzaburō Ōe. American Academy of Arts and Letters, afropen an’n 18. März 2019.
- ↑ Jing Xiaolei (19. Februar 2009): Embracing Foreign Literature. Afropen an’n 20. März 2011.
1901: Prudhomme | 1902: Mommsen | 1903: Bjørnson | 1904: F. Mistral, Echegaray | 1905: Sienkiewicz | 1906: Carducci | 1907: Kipling | 1908: Eucken | 1909: Lagerlöf | 1910: Heyse | 1911: Maeterlinck | 1912: Hauptmann | 1913: Tagore | 1915: Rolland | 1916: Heidenstam | 1917: Gjellerup, Pontoppidan | 1919: Spitteler | 1920: Hamsun | 1921: France | 1922: Benavente | 1923: Yeats | 1924: Reymont | 1925: Shaw | 1926: Deledda | 1927: Bergson | 1928: Undset | 1929: Mann | 1930: Lewis | 1931: Karlfeldt | 1932: Galsworthy | 1933: Boenin | 1934: Pirandello | 1936: O'Neill | 1937: Gard | 1938: Buck | 1939: Sillanpää | 1944: Jensen | 1945: G. Mistral | 1946: Hesse | 1947: Gide | 1948: Eliot | 1949: Faulkner | 1950: Russell | 1951: Lagerkvist | 1952: Mauriac | 1953: Churchill | 1954: Hemingway | 1955: Laxness | 1956: Jiménez | 1957: Camus | 1958: Pasternak | 1959: Quasimodo | 1960: Perse | 1961: Andrić | 1962: Steinbeck | 1963: Seferis | 1964: Sartre | 1965: Sjolochov | 1966: Agnon, Sachs | 1967: Asturias | 1968: Kawabata | 1969: Beckett | 1970: Soltschenizyn | 1971: Neruda | 1972: Böll | 1973: White | 1974: Johnson, Martinson | 1975: Montale | 1976: Bellow | 1977: Aleixandre | 1978: Singer | 1979: Elýtis | 1980: Miłosz | 1981: Canetti | 1982: García Márquez | 1983: Golding | 1984: Seifert | 1985: Simon | 1986: Soyinka | 1987: Brodsky | 1988: Mahfouz | 1989: Cela | 1990: Paz | 1991: Gordimer | 1992: Walcott | 1993: Morrison | 1994: Oë | 1995: Heaney | 1996: Szymborska | 1997: Fo | 1998: Saramago | 1999: Grass | 2000: Gao | 2001: Naipaul | 2002: Kertész | 2003: Coetzee | 2004: Jelinek | 2005: Pinter | 2006: Pamuk | 2007: Lessing | 2008: Le Clézio | 2009: Müller | 2010: Vargas Llosa | 2011: Tranströmer | 2012: Mo | 2013: Munro | 2014: Modiano | 2015: Alexijewitsch | 2016: Dylan | 2017: Kazuo Ishiguro | 2018: Tokarczuk | 2019: Handke | 2020: Glück | 2021: Gurnah | 2022: Ernaux | 2023: Fosse