Wuhan

武たけ汉 Wǔhàn
Uttale
Horisonten til Wuhan
Styresmakter
Land Provins	Folkerepublikken Kina Hubei
Grunnlagt	223 f.Kr.
Ordførar	Cheng Yongwen
Geografi
Flatevidd	8 569,15 km²
Flatevidd - By	1557 km²
Innbyggjarar - By (2007) - folketettleik	9 700 000 1145,6/km²
Koordinatar	30°35′N 114°17′E / 30.583°N 114.283°E / 30.583; 114.283
Tidssone	UTC + 8 (UTC+8)
Diverse anna
Postnummer	430000-430400
Telefon-retningsnummer	+86/27
Bilnummer	A/ O
Heimeside: http://www.wuhan.gov.cn
Nettstad: wuhan.gov.cn

Wuhan er ein kinesisk storby som er hovudstad i provinsen Hubei i det sentrale Kina. Folketalet innanfor bygrensene var i 2007 omtrent 6 600 000, men heile storbyområdet har 9,7 millionar innbyggarar.

Namn

Namnet «Wuhan» er ei samantrekking av namna til dei to store byane på nord- og sørbreidda av Yangtze som utgjer storbyen. «Wu» viser til Wuchang (kinesisk skrift 武たけ昌あきら) på sørbreidda av elva, medan «Han» viser til Hankou (forenkla kinesisk 汉口) på nordbreidda.

Nordfelttoget i Kina kom til området i 1926, og vedtok å slå saman Hankou, Wuchang og distriktet Hanyang til ein by som kunne vera hovudstad for nasjonalist-styrte Kina. 1. januar 1927^[1] blei den nye byen utropt. Namnet blei først skrive 武漢ぶかん med tradisjonell kinesisk skrift, og seinare forenkla til 武たけ汉.^[2]^[3]^[4]

Geografi

Storbyområdet ligg der Han-elva blir del av Yangtze-elva, aust på Jianghan-sletta.

Historie

Antikken

Wuhan-området har vore folkesett i minst 3 500 år. Panlongcheng i Huangpi-distriktet er ein arkeologisk funnstad som særleg er knytt til Erligang-kulturen (ca. 1510–ca. 1460 fvt.), med ein tynnare folkesetnad under den tidlegare Erlitou-kulturen.

Moderne tid

Wuchang-opprøret, som enda med at Qing-dynastiet fall, vart starta i Wuhan av følgjarane til Sun Yat-sen den 10. oktober 1911.^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]

Opprøret vart til ein revolusjon, og etterkvart som revolusjonen spreidde seg til andre delar av landet konsentrerte Qing-styret lojale væpna styrkar mot opprøret i Wuhan.

Slaget om Yangxia fann stad frå 17. oktober til 1. desember, der revolusjonshæren og lokale frivillige forsvara byen mot dei overtalige Qing-styrkane leia av Yuan Shikai. Huang Xing kom til Wuhan tidleg i november for å leie revolusjonshæren.^[8]^[7]^[10]^[11]

I desember 2019 vart eit nytt koronavirus først identifisert i Wuhan, SARS-CoV-2 som forårsaka koronavirus-pandemien i 2019–2020.^[12]^[13]

Økonomi

Konsern som har hovudkvarter i byen er mellom anna WISCO (Wǔhàn gāngtiě (jítuán) gōngsī, 'Wuhan jarn- og stål-korporasjon'), og bilfabrikanten Dongfeng Peugeot-Citroën.

Styresmakter

Wuhan har status som subprovinsiell by. Byen blir styrt av lokalavdelinga av Det kinesiske kommunistpartiet. Det lokale partiet gjev administrative ordrar, samlar inn skatt, styrer økonomien og gjev styring til ein lokal folkekongresskomité som tek politiske avgjerder.

Sjå også

Utbrotet av Corona-virus i Wuhan i 2019 og 2020

Kjelder

↑ «武ぶ汉市历史沿革えんかく» 武たけ汉市历史沿革えんかく. XZQH.org (på kinesisk). 行政ぎょうせい区く划网站xzqh.org. 6. august 2014. Arkivert frå originalen 11. desember 2017. Henta 6. april 2018. «1927年ねん1月がつ1日にち，中央ちゅうおう临时联席会かい议宣布せんぷ，国民こくみん政府せいふ在ざい汉口开始办公。国民こくみん政府せいふ命令めいれい将はた武たけ昌あきら、汉口、汉阳三さん镇合为京兆ちょう区く，定じょう名めい"武ぶ汉"，作さく为临时首都しゅと。4月16日にち，武たけ汉市政しせい委い员会成立せいりつ，武たけ昌あきら市政しせい厅撤销；三镇首次统一行政建制。»
↑ 历史沿革えんかく. Arkivert frå originalen 25. juni 2012. Henta 21. mars 2012.
↑ 江こう汉综述じゅつ. Arkivert frå originalen February 2, 2014. Henta 21. mars 2012.
↑ "武ぶ汉"的てき由来ゆらい. Arkivert frå originalen 25. april 2012. Henta 31. mars 2012.
↑ Dai, Yi (戴逸); Gong, Shuduo (龔書鐸) (2003). 中國ちゅうごく通史つうし. 清きよし. Intelligence press. s. 86–89. ISBN 962-8792-89-X.
↑ Fenby, Jonathan. [2008] (2008). The History of Modern China: The Fall and Rise of a Great Power. ISBN 978-0-7139-9832-0. s 107, 116, 119.
↑ ^7,0 ^7,1 Welland, Sasah Su-ling. [2007] (2007). A Thousand Miles of Dreams: The Journeys of Two Chinese Sisters. Rowman Littlefield Publishing. ISBN 0-7425-5314-0, ISBN 978-0-7425-5314-9. pg 87.
↑ ^8,0 ^8,1 Wang, Ke-wen. [1998] (1998). Modern China: An Encyclopedia of History, Culture and Nationalism. Taylor & Francis Publishing. ISBN 0-8153-0720-9, ISBN 978-0-8153-0720-4. pp 390-391.
↑ Wang, Hengwei (王おう恆ひさし偉えら) (2006). 中國ちゅうごく歷史れきし講堂こうどう #6 民みん國こく.. Zhonghua Book Company. s. 3–7. ISBN 962-8885-29-4.
↑ Bergere, Marie-Claire. Lloyd Janet. [2000] (2000). Sun Yat-sen. Stanford University Press. ISBN 0-8047-4011-9, ISBN 978-0-8047-4011-1. p 207.
↑ «雙そう十じゅう節せつ是ぜ？陸りく民みん眾：「國民黨こくみんとう」國こく慶けい» (på kinesisk). TVBS. Arkivert frå originalen November 10, 2014. Henta 8. oktober 2011.
↑ «The Coronavirus: What Scientists Have Learned So Far». The New York Times. New York Times. Henta 14 March 2020.
↑ «Coronavirus Disease (COVID-19) – Research and Statistics». Our World in Data. Oxford University. Henta 14 March 2020.

Delar av denne artikkelen bygger på «Wuhan» frå Wikipedia på engelsk, den 13. juni 2020.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Wuhan

Offisiell nettstad
Wuhan i Store norske leksikon
Denne geografiartikkelen som har med Kina å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.

[history1-1] «武ぶ汉市历史沿革えんかく» 武たけ汉市历史沿革えんかく. XZQH.org (på kinesisk). 行政ぎょうせい区く划网站xzqh.org. 6. august 2014. Arkivert frå originalen 11. desember 2017. Henta 6. april 2018. «1927年ねん1月がつ1日にち，中央ちゅうおう临时联席会かい议宣布せんぷ，国民こくみん政府せいふ在ざい汉口开始办公。国民こくみん政府せいふ命令めいれい将はた武たけ昌あきら、汉口、汉阳三さん镇合为京兆ちょう区く，定じょう名めい"武ぶ汉"，作さく为临时首都しゅと。4月16日にち，武たけ汉市政しせい委い员会成立せいりつ，武たけ昌あきら市政しせい厅撤销；三镇首次统一行政建制。»

[历史沿革-2] 历史沿革えんかく. Arkivert frå originalen 25. juni 2012. Henta 21. mars 2012.

[江汉综述-3] 江こう汉综述じゅつ. Arkivert frå originalen February 2, 2014. Henta 21. mars 2012.

[武汉的由来-4] "武ぶ汉"的てき由来ゆらい. Arkivert frå originalen 25. april 2012. Henta 31. mars 2012.

[tonsi86-5] Dai, Yi (戴逸); Gong, Shuduo (龔書鐸) (2003). 中國ちゅうごく通史つうし. 清きよし. Intelligence press. s. 86–89. ISBN 962-8792-89-X.

[fenby-6] Fenby, Jonathan. [2008] (2008). The History of Modern China: The Fall and Rise of a Great Power. ISBN 978-0-7139-9832-0. s 107, 116, 119.

[Welland,_Sasah_Su-ling_2007_pg_87-7] 7,0 ^7,1 Welland, Sasah Su-ling. [2007] (2007). A Thousand Miles of Dreams: The Journeys of Two Chinese Sisters. Rowman Littlefield Publishing. ISBN 0-7425-5314-0, ISBN 978-0-7425-5314-9. pg 87.

[Wangke-8] 8,0 ^8,1 Wang, Ke-wen. [1998] (1998). Modern China: An Encyclopedia of History, Culture and Nationalism. Taylor & Francis Publishing. ISBN 0-8153-0720-9, ISBN 978-0-8153-0720-4. pp 390-391.

[gongtong6-3-9] Wang, Hengwei (王おう恆ひさし偉えら) (2006). 中國ちゅうごく歷史れきし講堂こうどう #6 民みん國こく.. Zhonghua Book Company. s. 3–7. ISBN 962-8885-29-4.

[Bergere-10] Bergere, Marie-Claire. Lloyd Janet. [2000] (2000). Sun Yat-sen. Stanford University Press. ISBN 0-8047-4011-9, ISBN 978-0-8047-4011-1. p 207.

[tvbs-11] «雙そう十じゅう節せつ是ぜ？陸りく民みん眾：「國民黨こくみんとう」國こく慶けい» (på kinesisk). TVBS. Arkivert frå originalen November 10, 2014. Henta 8. oktober 2011.

[12] «The Coronavirus: What Scientists Have Learned So Far». The New York Times. New York Times. Henta 14 March 2020.

[13] «Coronavirus Disease (COVID-19) – Research and Statistics». Our World in Data. Oxford University. Henta 14 March 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]