namahida, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) naw Indians (In’-ti-an a tademaw 印第安人) Arawak (A-la-waw-ke a binacadan 阿拉瓦克族) atu Caribbean (Cia-le-pi a binacadan 加勒比族) a kakitidaan. cacay a malebut sepat a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1498) a mihcaan, Columbus (Ke-lun-pu 哥倫布) makaadih tu Venezuela (Winai-zuela 委內瑞拉)。
cacay a malebut lima a lasubu tusa a bataan idaw ku tusa (1522) a mihcaan, Sipan-ya 西班牙) itini i Nanmea-cuo (南美洲) a sayaway kabulawan han i Sinka-tice (新卡地茲) nu aydaay a Vinai-zuela (委內瑞拉) patideng. cacay a malebut pitu a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (1717) a mihcaan Sinke-zuy-nata (新格瑞那達) fu-wan (副王) kitidaan patideng sa, Vinai-zuela (委內瑞拉) pakenisen malasin.
cacay a malebut walu a lasubu cacay a bataan (1810) a mihcaan sepat a bulad sabaw tu siwa a demiad nikasasumadan, Vinai-zuela (委內瑞拉) miliyas tu Si-pan-ya (西班牙) anipikuwan, sisa itida i cacay a malebu walu a lasubu cacay a bataan idaw ku cacay (1811) a mihcaan pitu a bulas lima a demiad mihapu misiteked kami sa, nika lepacawan caay pihedek.
namaka pinatu a mihcaan nikalepacawan, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) itini i Namea--cuo (南美洲) singanganay misitekeday a tademaw ci Simon Bolivar (Si-Mun. puo-liwaw 西蒙·玻利瓦) pililidan, i cacay a malebut walu a lasubu tusa a bataan idaw ku cacay (1821) a mihcaan tatengan maala nu Si-pan-ya (西班牙) ku kapisitekedan
katukuh tu caca a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) atu Kelun-piya (哥倫比亞), Panama (Pa-na-ma 巴拿馬) atu Ecuador (E-kua-duo 厄瓜多) nu tepalay a kanatal malecad, u Colombia (Take-lunpi-ya 大哥倫比亞) kunhekuo. sa Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) itini i cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan misiteked a patideng, Colombia (Ta-ke-lun-pi-ya 大哥倫比亞) mihaputu amabulasak sa。
1830年，玻利瓦逝世後，掌握軍政大權的何塞·安東尼奧·派斯宣布委內瑞拉脫離大哥倫比亞獨立。
cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan (1830) a mihcaan, mapatay satu ci Bolivar (Puo-li-waw 玻利瓦) , mimedmeday tu hitay a kakawaw ci Hesay. antun-niaw. pay-se (何塞·安東尼奧·派斯) mihapusa tu Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) amiliyas tu Takelun-piya (Colombia ( 大哥倫比亞) misiteked.
cacay a malebut walu a lasubu tulu a bataan idaw ku cacay (1831) a mihcaan ci Pay-se (派斯) mala Cungtun nu Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉), pacici tu tademaw a cence, namaka labu kunipatalaw inai' sa ku lawat mikawan tu Vinai-zuela (委內瑞拉) atu nudumaan a kanatal tu sakaudip, nikudan satu belinen nu hitay. ci Paydeluo.kaue.aysekandun (佩德羅·夸爾·埃斯坎東) pilalinzien mala Cungtun, tawyatu patideng tu Vinai-zuela kunhe-kuo (委內瑞拉共和國)
委內瑞拉共和國雖然成立，但實際仍然是寡頭政治，國家權利掌握在執政者，混亂的經濟更成為致命傷，
Vinai-zuela kunhe-kuo (委內瑞拉共和國) amica kuni patideng, tatenga inaitu ku tadatangah , mikuwanay tu kanatal uydatu umikuwanany, nikalawlawan a sakaudip mala mipataya tutademaw.
tusa satu a mihcaan ci Culi-an. kase-cu. kante'-lela-se (朱利安·卡斯楚·康特雷拉斯) mibabelihan patasasa’en cinida, misakaput ci Kante'-lela-se (康特雷拉斯) tu hitay a cen-fu, epingen ku kawaw, mapalekal ku Pawsuotan (保守黨) mibabelih, malingatu aca misapatas tu kawaw.
sadikuday i cacay a malebut walu a lasubu lima a bataan idaw ku siwa (1859) a mihcaan mapatideng tu lima a mihcaan kini kalepacawan. nina kalepacawan sadikuday ci Falcon (Fael-kun 法爾孔) nililidan nida a hitay kumakaciay, kunhe-kuo (共和國) mabelin, ci Falcon (Fael-kun 法爾孔) mihapu patideng tu Vinai-zuela hecun-kuo (委內瑞拉合眾國), misabaluhay tu sinfa, sa lanpangen ku kawaw .
委內瑞拉在19世紀和20世紀前半期，長期為政治的不穩定、政治鬥爭和獨裁政治統治所籠罩。
Vinai-zuela (委內瑞拉) i sabaw tu siwa (19) a se-ci atu tusa a bataan (20) a se-ci tu nupankiwan, hatidaay tu nutenes caay ka kapah, masasuada’ ku cence atu micidekay a cence.
1952年時任國防部希門內斯以軍隊自任臨時總統，推翻委內瑞拉合眾國，建立了現在的政權。
cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku tusa (1952) a mihcaan tawya nu hitay a sakakaay ci Jimenez (Simen-neyse 希門內斯) a hitay patidengsa tu linziay a Cung-tun, belineng ku Vinai-zuela hecun-kuo (委內瑞拉合眾國), patideng tu aydaay a cen-cun (政權).
1958年，民主運動最終迫使軍方停止干預國政。從那年起，由投票產生的民主政府取代了軍事執政。
cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku walu (1958) a mihcaan, mincu cuntun sadikuday pacicien nuheni ku hitay palusaliimeng nuheni amikaki tu kawaw nu kanatal. namakayda a mihcaan satu, sikiwentu ku sapalekal tu micu sifu mikawaw tu nuhitay a kawaw.
cacay a malebut siwa a lasubu siwa a bataan idaw ku walu (1998) a mihcaan ci Uke.cawi-se (烏戈·查維斯) misadadas maala mala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) Cungtun. saka tusa a mihcaan nikala cungtungan malaheci nida ku sapisumad tu sinfa, naw lima a mihcaan kuni kala Cungtun paka tanayuen nida katukuh tu enemay a mihcaan, taneng miliyaw matulin kina cacayaca mala Cungtun.
nikudan satau patideng tu baluhay a kuomin iyhua (國民議會) , kuohua naw tusaay a kawaw sumaden mala cacay, sapilebu tu mibelihay nu malumanay a kuohua. tusa a malebut (2000) a mihcaa ci Uke.cawi-se (烏戈·查維斯) nanisumadan satu ku nisingkiwan tu Cungtun u enemay a paya ku sakakina tusa nida maala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) Cungtun.
tusa a malebut idaw ku enem (2006) a mihcaan tulu a bulad pitu a demiad, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) kuomin-ihua (國民議會) mikedatu hata atu hata a kulit nipisumadan, pabalucu tu pituay a bunac cunusen mala walu a bunac, kulitay nu hata a subayu nuw kawanan sumaden pasiyda i kawili kunipibahel. sabaw tusa a bulad tulu a demiad, Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) misinkiwan tu Cung-tun, ci UKe. Cawi-se (烏戈·查維斯)
u enemay a bataan idaw ku tulu (63%) a kilac nu paya malaheci matulin mala Cung-tun, u saka tulu nida amaala Vinai-zuela (Venezuela (委內瑞拉) a Cung-tun.
