Çin karakterleri

Çin karakterlerinin tarihi gelişimi

Çin karakterleri veya Çin harfleri (Çince (basitleştirilmiş): 汉字, Çince (geleneksel): 漢字かんじ; Pinyin: hànzì), günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır.^[1] Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.^[2]

Çin yazısının ilk örnekleri Çin'in Shang Hanedanlığı döneminde, yaklaşık MÖ 1600 yıllarına ait Fal Yazıtlarıdır. Çin karakteri daha sonra Çin dışında Doğu ve Güney Asya'da Kore, Vietnam ve Japonya'da kullanılmaya başlanmıştır. 20. yüzyılda Kuzey Kore ve Vietnam, Çin karakterini kullanmayı tamamıyla bırakmışlardır. Bugün Güney Kore ve Japonya'da ise bu ülkeler kendi yazım sistemlerini geliştirmiş olmalarına karşın Çin karakteri hâlâ kısmen kullanılmaktadır.

Çin yazı karakterleri, alfabeden farklı olarak ses belirtmek için kullanılmaz; bir tür resim yazısından türemiştir. Bu nedenle farklı dillerde değişik seslerle okunabilir; ancak anlam değişmez. Bu sayede Çincenin yüzlerce farklı lehçesini konuşan Çinliler için tarih boyunca iletişimi kolaylaştıran bir araç olmuştur. Söz dizimi olarak Çinceden tamamen farklı dilleri konuşan Japonlar ve Koreliler ise temel dilbilgisi kurallarını öğrendikten sonra Çince Budist yazmalar gibi belgeleri okuyabilmişlerdir. Bu yönüyle Çin karakteri Uzak Doğu'da kültürel alışverişin temel taşıdır.

Çin'de 1956 yılından sonra Basitleştirilmiş Karakterler kullanılmaya başlanmıştır. Buna karşılık Tayvan, Hong Kong ve Makao'da hâlen Geleneksel Karakterler kullanılmaktadır.

Çin karakterinin tarihsel gelişimi

Arkaik	Zhuanshu (Qin Hanedanlığı)	Geleneksel karakterler	Sadeleştirilmiş	Pinyin	Anlamı
		人ひと	—	rén	insan
		女おんな	—	nǚ	kadın
		子こ	—	zǐ	çocuk
		日ひ	—	rì	güneş
		月つき	—	yuè	ay
		山やま	—	shān	dağ
		川かわ	—	chuān	nehir
		水みず	—	shuǐ	su
		雨あめ	—	yǔ	yağmur
		竹たけ	—	zhú	bambu
		木き	—	mù	tahta
		馬うま	马	mǎ	at
		鳥とり	鸟	niǎo	kuş
		龜かめ	龟	guī	kaplumbağa
		龍りゅう	龙	lóng	ejderha

Zamirler

我わが: Ben (wo)
你: Sen (ni)
他た (dişil yazımı: 她): O (ta)
我わが们: Biz (women)
你们: Siz (nimen)
他た们(dişil yazılımı:她们): Onlar (tamen)

Kaynakça

^ Robinson, Andrew (2009). Writing and script: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199567782.
^ Kornicki, Peter F. (2018). Languages, scripts, and Chinese texts in East Asia (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198797821.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Chinese characters ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

[YazıSistemleri-1] Robinson, Andrew (2009). Writing and script: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199567782.

[ÇineYazıSistemi-2] Kornicki, Peter F. (2018). Languages, scripts, and Chinese texts in East Asia (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198797821.

[1]

[2]