蟹かに

Xem thêm: 蠏 và 聲こえ

Tra từ bắt đầu bởi

蟹かに

Chữ Hán

蟹かに U+87F9, 蟹 CJK UNIFIED IDEOGRAPH-87F9 ← 蟸 [U+87F8] CJK Unified Ideographs 蟺 → [U+87FA]

phồn.		蟹かに
giản. #		蟹かに
dị thể		蠏 䲒 𩼠 蚧 thân mật (đặc biệt trong tiếng Quảng Đông)

Tra cứu

蟹かに (bộ thủ Khang Hi 142, 虫むし+13, 19 nét, Thương Hiệt 弓手ゆんで中ちゅう一いち戈ほこ (NQLMI), tứ giác hiệu mã 2713₆, hình thái ⿱解かい虫むし)

Chuyển tự

• Chữ Latinh
  • Phiên âm Hán-Việt: giải

Tham khảo

• Khang Hi từ điển: tr. 1098, ký tự 49
• Đại Hán-Hòa từ điển: ký tự 33668
• Dae Jaweon: tr. 1563, ký tự 5
• Hán ngữ Đại Tự điển (ấn bản đầu tiên): tập 4, tr. 2898, ký tự 2
• Dữ liệu Unihan: U+87F9

Chữ Nôm

(trợ giúp hiển thị và nhập chữ Nôm)

蟹かに viết theo chữ quốc ngữ

giải

Tra mục từ trên để biết ngữ nghĩa tiếng Việt.

Cách phát âm

IPA theo giọng

Hà Nội	Huế		Sài Gòn
za̰ːj˧˩˧	jaːj˧˩˨		jaːj˨˩˦
Vinh	Thanh Chương		Hà Tĩnh
ɟaːj˧˩			ɟa̰ːʔj˧˩

• Dạng Nôm của giải.

蟹かに螮豸 ― giải đế trãi ― con giải (rùa truyền kỳ rất lớn và dữ tợn)

Tham khảo

1. Anthony Trần Văn Kiệm (2004) Giúp đọc Nôm và Hán Việt
2. Huỳnh Tịnh Của (1895) Đại Nam Quấc âm tự vị, quyển II, tr. 356

Tiếng Kikai

Kanji

蟹かに (hiragana がにー, romaji ganī)

Từ nguyên

Cùng gốc với tiếng Nhật 蟹かに (kani, “con cua”). Có thể cùng gốc với tiếng Triều Tiên 게 (ge, “con cua”); đối chiếu với

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [ɡa̠ɲ̟i]

Danh từ

蟹かに(がにー) (ganī) 

1. Con cua.

Tham khảo

1. がにー【蟹かに】, JLect, 2023

Tiếng Miyako

Kanji

蟹かに (hiragana かん, romaji kan)

Từ nguyên

Cùng gốc với tiếng Nhật 蟹かに (kani, “con cua”). Có thể cùng gốc với tiếng Triều Tiên 게 (ge, “con cua”); đối chiếu với

Danh từ

蟹かに (hiragana かん, romaji kan)

1. Con cua.

Tham khảo

1. かん【蟹かに】, JLect, 2023

Tiếng Nhật

Kanji

蟹かに

(“Jinmeiyō” kanji used for names)

1. Giải.

Âm đọc

• Go-on: げ (ge)
• Kan-on: かい (kai)
• Kun: かに (kani, 蟹かに)

Từ nguyên

蟹かに (kani): Cua.

Kanji trong mục từ này
蟹かに
かに Jinmeiyō
kun’yomi

Từ tiếng Nhật cổ 蟹かに < tiếng Nhật Bản nguyên thuỷ *kani. Có thể là từ ghép giữa 殻から (kara, “vỏ”) +‎ 丹に (ni, “đỏ”). Có thể cùng gốc với tiếng Triều Tiên 게 (ge, “con cua”); đối chiếu với .

Cách phát âm

• (Tokyo) かに [kàní] (Heiban – [0])
• IPA^{(ghi chú)}: [ka̠ɲ̟i]

Danh từ

蟹かに(かに) (kani) 

1. Con cua.

   横よこ這蟹かに ― よこばひ ― cua bò ngang

Ghi chú sử dụng

Như thông lệ gọi tên trong sinh vật học, từ này thường được viết bằng chữ Katakana là カニ.

Tiếng Nhật cổ

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [ɡe]

Danh từ

蟹かに(げ) (ge) 

1. Con cua.

   Thế kỷ 3 TCN, Trang Tử (荘そう子こ), “秋水しゅうすい (Thu thủy)”, trong Nam Hoa kinh 荘そう子こ:

   蹶け泥どろ則そく沒ぼつ足あし滅めつ跗；還かえ虷蟹かに與あずか科か斗と，莫吾能のう若わか也。

   Ngó lại phía sau, thấy con lăng quăng, con cua, con nòng nọc, không con nào sướng bằng tôi.

Tiếng Okinoerabu

Kanji

蟹かに (hiragana がに, romaji gani)

Từ nguyên

Cùng gốc với tiếng Nhật 蟹かに (kani, “con cua”). Có thể cùng gốc với tiếng Triều Tiên 게 (ge, “con cua”); đối chiếu với

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [ɡani]

Danh từ

蟹かに(がに) (gani) 

1. Con cua.

Tham khảo

1. がに【蟹かに】, JLect, 2023

Tiếng Okinawa

Kanji

蟹かに

(“Jinmeiyō” kanji used for names)

Từ nguyên

Kanji trong mục từ này
蟹かに
がに Jinmeiyō
kun’yomi

Cùng gốc với tiếng Nhật 蟹かに (kani, “con cua”). Có thể cùng gốc với tiếng Triều Tiên 게 (ge, “con cua”); đối chiếu với

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [ɡani]

Danh từ

蟹かに(がに) (gani) 

1. Con cua.

Tham khảo

1. 沖縄おきなわ語ご辞典じてん データ集しゅう, ấn bản 9, National Institute for Japanese Language and Linguistics, 2001

Tiếng Triều Tiên

Cách phát âm

• (HQ tiêu chuẩn/Seoul) IPA^{(ghi chú)}: [hɛ] ~ [he̞]
• Ngữ âm Hangul: [해/헤]

Hanja

蟹かに (eumhun 게 (ge) 해 (hae))

1. Dạng hanja^? của 해.

   蟹かに甲きのえ ― 해갑 ― mai cua

Tham khảo

1. 국제퇴계학회 대구경북지부 (國際こくさい退すさ溪けい學會がっかい 大邱たいきゅう慶けい北きた支部しぶ) (2007). Digital Hanja Dictionary, 전자사전／電子でんし字典じてん. 蟹かに

Tiếng Triều Tiên trung đại

Từ nguyên

Từ tiếng Hán trung cổ 蟹かに.

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [he̞]

Hanja

蟹かに

1. Dạng Hán tự của 해 (hay).

   Thế kỷ 18, Trương Côn (장혼), Tắc bội dị ký (직북이거):

   小しょう是ぜ蟹かに成なり蝸

   소시해성와

   Nhỏ là cua biến thành ốc

Tiếng Trung Quốc

Nguồn gốc ký tự

Sự tiến hóa của chữ 蟹かに
Thuyết văn giải tự (biên soạn vào thời Hán)
Tiểu triện

Các ký tự trong cùng chuỗi ngữ âm (解かい) (Zhengzhang, 2003) 

	Tiếng Hán thượng cổ
薢
解かい
檞
懈たゆ
繲
廨
蟹かに
獬
澥
嶰
邂

Chữ hình thanh (形聲けいせい) : thanh 解かい + hình 虫むし. Nguyên khởi viết là 蠏.

Từ nguyên

Từ tiếng Hán-Tạng nguyên thuỷ *d-k(j)aːj. Đối chiếu với tiếng Karen S'gaw ဆွဲၣ် (hsweh̀)

Danh từ

蟹かに

1. Con cua (Loại từ: 隻せき c)

   Thế kỷ 4 TCN, “卷まき12”, trong Sơn hải kinh (山海さんかい經けい):

   大だい蟹かに在ざい海中かいちゅう

   Dàxiè zài hǎizhōng

   Cua lớn ở giữa biển

2. (Quảng Đông) (lóng) giảm giá, bán lỗ.

Tham khảo

1. Viện Khoa học Xã hội Việt Nam (2008) Từ điển Trung Việt, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, tr. 1327

Tiếng Yoron

Kanji

蟹かに (hiragana がん, romaji gan)

Từ nguyên

Cùng gốc với tiếng Nhật 蟹かに (kani, “con cua”). Có thể cùng gốc với tiếng Triều Tiên 게 (ge, “con cua”).

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [ɡan]

Danh từ

蟹かに(がん) (gan) 

1. Con cua.

Tham khảo

1. がん【蟹かに】, JLect, 2023