ΤοΛονδίνο (αγγλικά: London, αγγλική προφορά ΔΦΑ: /ˈlʌndən/, κατά προσέγγιση: λάν’ντεν) είναι ηπρωτεύουσακαι μεγαλύτερη πόλη τουΗνωμένου Βασιλείου, όπως και της Αγγλίας, στα νοτιοανατολικά της οποίας βρίσκεται.[8]Η πόλη του Λονδίνου έχει πληθυσμό 9.002.488 κατοίκους (σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις γιατο 2021[9]). Ο πληθυσμός της μητροπολιτικής περιοχής του Λονδίνου, υπολογίζεται ότι έχει πάνω από 14.257.962 κατοίκους.[10]
Εκτείνεται εκατέρωθεν του ποταμού Τάμεση, όπου βρίσκεται καιτολιμάνι του, ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα.
Επί δύο χιλιετίες ήταν σημαντικός οικισμός. Η ιστορία του ανάγει την ίδρυσή του στους Ρωμαίους[11], ως Λονδίνιον (Londinium). Από την ίδρυσή τουτο Λονδίνο πρωταγωνιστεί σε σημαντικά κινήματα και φαινόμενα της παγκόσμιας ιστορίας, όπως ηΒιομηχανική Επανάστασηκαιη Αναγέννηση της Γοτθικής Αρχιτεκτονικής.[12]Ο πυρήνας της πόλης είναι η παλαιά πόλη του Λονδίνου, από την οποία σώζονται ακόμη περιορισμένα μεσαιωνικά κατάλοιπα. Τουλάχιστον από τον 19ο αιώνα το όνομα "Λονδίνο" αναφέρεται σε ολόκληρη τη μητρόπολη γύρω από αυτό.[13]Το μητροπολιτικό Λονδίνο περιλαμβάνει, πέρα από το Σίτι (City, κέντρο της πόλης), 32 διαμερίσματα, τα οποία αρχικά ήταν αυθύπαρκτες πόλεις, τελικά όμως συνενώθηκαν εξαιτίας της πολεοδομικής επέκτασης της βρετανικής πρωτεύουσας και ενσωματώθηκαν σε αυτήν.[14][15][16]Η πόλη έχει εκλεγμένο δήμαρχο και Συνέλευση.[17]
Οπληθυσμός αυξάνεται ακόμη πιο πολύ αν προσμετρηθούν μερικά εκατομμύρια κάτοικοι της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής. Η πολυμορφικότητα του πληθυσμού είναι εξαιρετικά μεγάλη, καθώς περιλαμβάνει ανθρώπους από όλες τις φυλές του κόσμου και συνεπώς τον καθιστά μία από τις μεγαλύτερες πολυπολιτισμικές κοινότητες παγκοσμίως. Στο Λονδίνο κατοικούν μερικοί από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στον κόσμο. Περισσότερες από 300 γλώσσες ομιλούνται εντός της πόλης.[22]Με βάση στοιχεία του 2011, ο επίσημος πληθυσμός του είναι 8.173.941 κάτοικοι εντός ορίων του Μείζονος Λονδίνου και αποτελεί τον μεγαλύτερο σε πληθυσμό Δήμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.[23]Το 2011 η αστική περιοχή του Μείζονος Λονδίνου είχε πληθυσμό 9.787.426 κατοίκους,[24] ενώ η μητροπολιτική περιοχή υπολογίζεται ότι αριθμεί 13.708.000[25] κατοίκους.
Με έκταση 1.579 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αποτελεί την 37η μεγαλύτερη σε έκταση αστική περιοχή στον κόσμο.[27] Κτισμένο στις όχθες του ποταμού Τάμεση, το Λονδίνο βρίσκεται 75 χιλιόμετρα από τηΘάλασσα της Μάγχης. Χωρίζεται από τον Τάμεση σε δύο μέρη, στη Βόρεια καιστη Νότια Όχθη. Οεν λόγω ποταμός διαρρέει την πόλη από τα νοτιοδυτικά ως τα ανατολικά.[28]
Ανεπίσημα, η πόλη χωρίζεται στο Βόρειο, Νότιο, Ανατολικό, Δυτικό καιστο Κεντρικό Λονδίνο.
Ομίχλη στη γέφυρα του Ουέστμινστερ μετο ομώνυμο ανάκτορο καιτον πύργο τουΜπιγκΜπενστο βάθος
Το Λονδίνο έχει εύκρατο ωκεάνιο κλίμα, όπως καιτα περισσότερα από τα Βρετανικά Νησιά. Αυτό σημαίνει ότι η πόλη σπάνια βλέπει πολύ χαμηλές ή πολύ υψηλές θερμοκρασίες, όπως έγινε μετον καύσωνα του2003καιτο κύμα ψύχους του2006. Τα καλοκαίρια είναι δροσερά, με μέση μέγιστη θερμοκρασία γύρω στους 20-25 βαθμούς Κελσίου, καιμε μέση χαμηλότερη τους 10-15 βαθμούς Κελσίου. Πολλές μέρες, η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει και τους 25 βαθμούς Κελσίου (77 βαθμούς Φαρενάιτ). Οι χειμώνες είναι ψυχροί, με μέση μέγιστη γύρω στους 6-9 βαθμούς και μέση ελάχιστη στους 2-5, αλλά σπάνια η θερμοκρασία πέφτει κάτω από μείον 2 και σπάνια ξεπερνά τους 13 βαθμούς. Ο λόγος γιατον οποίο οι χειμώνες στην περιοχή του Λονδίνου είναι σχετικά ήπιοι σε σύγκριση με άλλες κοντινές χώρες, όπως την Ισλανδία, Σουηδία, Νορβηγία κ.λ.π είναι διότι κατά τους χειμερινούς μήνες έρχεται ένα θερμό ρεύμα, το οποίο κινείται καιστη θάλασσα από τη νότια Αμερική και έτσι δεν αφήνει το νερό να παγώσει, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία να μένει σε αυτά τα επίπεδα τον χειμώνα. Την άνοιξη οι ημέρες χαρακτηρίζονται από σχετικά ψυχρές θερμοκρασίες καιτα βράδια από έντονο κρύο. Το καλοκαίρι πάντως οι θερμοκρασίες είναι σχεδόν ίδιες με τις γειτονικές σκανδιναβικές χώρες. Οι βροχοπτώσεις στην πόλη κατά μέσο όρο φτάνουν τα 583,6 χιλιοστά κάθε χρόνο. Αρκετές είναι οι χιονοπτώσεις, αλλά δεν κρατούν μεγάλα χρονικά διαστήματα. Έτσι, το Λονδίνο είναι θερμότερο τους χειμερινούς μήνες σε σύγκριση με τις γύρω περιοχές και δροσερότερο το καλοκαίρι.[29]
Η προέλευση της λέξης παραμένει άγνωστη. Η αρχαιότερη ετυμολογική εξήγηση μπορεί να αποδοθεί στονΤζέφρεϊ του Μονμάουθστο έργο Historia Regum Britanniae.[30]Το όνομα, σύμφωνα μετην περιγραφή, προέρχεται από τον βασιλιά Λαντ (Lud), ο οποίος φέρεται να είχε καταλάβει την πόλη καινατην είχε ονομάσει Kaerlud.[31]Η λέξη αυτή έγινε Kaerludeinκαι τελικά London. Λίγες σύγχρονες πηγές υποστηρίζουν αυτήν τη θεωρία.[32] Πολλές άλλες θεωρίες, που εμφανίστηκαν στο πέρασμα των χρόνων, θέλουν το Λονδίνο να προέρχεται από τηνουαλική ή τηβρετανική (κελτική), περιστασιακά από τηναγγλοσαξονική, ακόμη και από τηνεβραϊκή.
Οι προτάσεις αυτές επικρίθηκαν από τον καθηγητή γλωσσολογίας Ρίτσαρντ Κόουτς (1998), ο οποίος διατύπωσε τη θεωρία ότι η πόλη έλαβε την ονομασία της από το προκελτικό *plowonida, που σημαίνει περίπου "ποτάμι πολύ ευρύ για διάβαση".[33] Διατύπωσε επίσης την υπόθεση ότι ο ποταμός Τάμεσης είχε αυτό το όνομα καιοι κάτοικοι του προσέθεσαν την κατάληξη -on ή -onjon. Το ινδοευρωπαϊκό *p χάθηκε στα πρώιμα κελτικά και μέσω γλωσσολογικής αλλαγής, το όνομα από Plowonidonjon έγινε Lundonjonκαιστη συνέχεια μετατράπηκε σεLundein ή Lundyn, γιανα εκλατινιστεί σεLondiniumκαι τελικά να γίνει αντιδάνειο από τους Αγγλοσάξονες ως Lundene.[34]
Το μνημείο Runestone Dr 337 που ανεγέρθηκε στη μνήμη δύο Βίκινγκς, που πέθαναν στο Λονδίνο.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μαρτυρίες για διασκορπισμένους οικισμούς στην περιοχή, που ιδρύθηκαν από Βρετόνους, ο πρώτος σημαντικός οικισμός ιδρύθηκε από τους Ρωμαίουςτο 43 μ.Χ. μετο όνομα Londinium, έπειτα από την υποταγή της Βρετανίας στους Ρωμαίους.[35]Η διάρκεια ζωής αυτής της πόλης (που έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας Βρετανίας) ήταν μόλις 17 χρόνια. Γύρω στο 61, το πρώτο αυτό Λονδίνο κάηκε συθέμελα μετά την επιδρομή της Βασίλισσας Βοαδικείαςτων Ικένων.[36]Στη συνέχεια, γύρω στο 100, κατά την αυτοκρατορική περίοδο, το Londinium ανένηψε και άκμασε ως συγκοινωνιακός κόμβος. Ειδικότερα, οι ρωμαϊκοί δρόμοι της Βρετανίας συνδέονταν στο μέρος όπου βρίσκεται σήμερα ηΓέφυρα του Λονδίνου. Τον 2ο αιώνα ο ρωμαϊκός πληθυσμός της πόλης ήταν 60.000. Τον 3ο αιώνα, εξαιτίας των αναταραχών εντός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο πληθυσμός άρχισε να μειώνεται και ως τον 5ο αιώνα το μεγαλύτερο μέρος της πόλης είχε εγκαταλειφθεί. Σε αυτό συνετέλεσαν καιοι πιέσεις που ασκούνταν από τις συνεχείς επιδρομές τωνΠικτών (πρόγονοι των Σκωτσέζων) και διάφορων κελτικών φύλων της Βρετανίας.[37]
Γύρω στον 7ο αιώνα συντελέστηκε ο εποικισμός της Βρετανίας από Αγγλοσάξονες, που ίδρυσαν νέο οικισμό μετην ονομασία Lundenwic, σε απόσταση περίπου ενάμιση χιλιομέτρου από την παλιά ρωμαϊκή πόλη, πολύ κοντά στο σημερινό Κόβεντ Γκάρντεν.[38] Πιθανολογείται ότι υπήρχε ένα λιμάνι στο στόμιο του ποταμού Φλιτπου εξυπηρετούσε το εμπόριο καιτην αλιεία. Η εμπορική δραστηριότητα αυξήθηκε μέχρι την κατάκτηση της πόλης από τους Βίκινγκςκαιτην αναγκαστική μεταφορά της στη θέση της πόλης Londiniumμε σκοπό τη χρήση των οχυρώσεών της ως προστασία.[39]Οι επιθέσεις των Βίκινγκς συνεχίστηκαν καιστην υπόλοιπη νοτιοανατολική Αγγλία, μέχρι την επανακατάληψη του Λονδίνου από τονΑλφρέδο τον Μεγάλο, το886καιτη σύναψη ειρήνης μετον ηγέτη των Δανών, Γκούτρουμ.[40]Η αρχική αγγλοσαξονική πόλη του Lundenwic έγινε Ealdwic ("παλιά πόλη"), όνομα το οποίο διατηρήθηκε ως τις μέρες μας στο Aldwych, που είναι η σύγχρονη πόλη του Ουεστμίνστερ.
Συνακόλουθα, επί βασιλείας διαφόρων Άγγλων βασιλέων, το Λονδίνο γιαμια ακόμη φορά προόδευσε ως διεθνές εμπορικό κέντρο. Ωστόσο, οι επιδρομές των Βίκινγκς ξανάρχισαν στα τέλη του 10ου αιώνα και κορυφώθηκαν το1013μετην πολιορκία της πόλης από τον Βασιλέα της ΔανίαςΚανούτο τον Μέγα. Ο βασιλιάς Έθελρεντ αναγκάστηκε να φύγει.[41]Ο στρατός του Έθελρεντ αντεπιτέθηκε και κατεδάφισε τηΓέφυρα του Λονδίνουμετη δανέζικη φρουρά επάνω, και έτσι ανακτήθηκε ο έλεγχος από τους Άγγλους.
Ο Κανούτος κατέλαβε τον αγγλικό θρόνο το1017και είχε τον έλεγχο της πόλης και της χώρας ως τον θάνατό του, το1042, οπότε καιο θρόνος επανήλθε στους Αγγλοσάξονες υπό τον ευσεβή θετό γιοτου, Εδουάρδο τον Ομολογητή. Ο τελευταίος έχτισε ξανά τοΑββαείο του Ουεστμίνστερκαιτο γειτονικό ανάκτορο. Μέχρι εκείνη την περίοδο, το Λονδίνο κατέστη η μεγαλύτερη και πλέον ευημερούσα πόλη της Αγγλίας, παρά το γεγονός ότι η επίσημη έδρα της κυβέρνησης βρισκόταν ακόμη στοΟυίντσεστερ.
Το1097οΓουλιέλμος Β΄ ξεκίνησε την οικοδόμηση της Αίθουσας του Ουεστμίνστερ, που βρισκόταν κοντά στο ομώνυμο αβαείο. Η αίθουσα αποτέλεσε τη βάση γιατο νέο Ανάκτορο του Ουεστμίνστερ, η οποία ήταν η κύρια βασιλική κατοικία την περίοδο τουΜεσαίωνα.[44][45]Το Ουεστμίνστερ έγινε έδρα της βασιλικής αυλής και της κυβέρνησης και παραμένει ως σήμερα. Ο μακρινός του γείτονας, το Σίτι ήταν εμπορικό κέντρο και αναπτύχθηκε υπό ενιαία διοίκηση, το Βρετανικό Οργανισμό της Πόλης του Λονδίνου (City of London Corporation). Τελικά, οι όμορες πόλεις αναπτύχθηκαν μαζί τουκαι αποτέλεσαν τη βάση γιατη δημιουργία του σύγχρονου κεντρικού Λονδίνου, ξεπερνώντας τοΟυίντσεστερ ως πρωτεύουσα της Αγγλίας κατά τον 12ο αιώνα.[46]
Το Λονδίνο αυξήθηκε σε πλούτο καισε πληθυσμό κατά τους Μεσαιωνικούς Χρόνους. Το έτος 1100 αριθμούσε 18.000 περίπου κατοίκους, ενώ ως το1300ο πληθυσμός ήταν γύρω στους 100.000.[47]Στα μέσα του 14ου αιώνα επιδημία που επονομάστηκε Μαύρος Θάνατος έπληξε την πόλη καιτο ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού αποδεκατίστηκε από αυτήν. Με εξαίρεση την εισβολή στο Λονδίνο κατά τηνεξέγερση των Χωρικώντου1381,[48]το Λονδίνο παρέμεινε ανέπαφο από τους εμφυλίους πολέμους της εποχής, όπως τονΠόλεμο των Δύο Ρόδων.[49]
Η Μεγάλη Πυρκαγιά του Λονδίνου κατέστρεψε μεγάλο τμήμα της πόλης το 1666
Έπειτα από την ήττα της Ισπανικής ΑρμάδαςτουΦιλίππου Β΄ της Ισπανίας το1588, η πολιτική σταθερότητα στην Αγγλία επέτρεψε την περαιτέρω ανάπτυξη του Λονδίνου.[50][51]Η αύξηση του πληθυσμού προκάλεσε οικιστικό χάος, κάτι που διαφαίνεται από την επιδημία πανώληςτου 1665–1666.[52] Επρόκειτο γιατο τελευταίο σημαντικό κρούσμα της νόσου στηνΑγγλία, πιθανότατα εξαιτίας της μεγάλης πυρκαγιάς του Λονδίνου, το1666. Η φωτιά εκείνη επεκτάθηκε γρήγορα και κατέκαψε τα ξύλινα σπίτια, με τελικό αποτέλεσμα την καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους της πόλης.[53]Το τελευταίο πλήγμα, όμως, είχε ως αποτέλεσμα την ανοικοδόμηση της πόλης με νέο αρχιτεκτονικό σχέδιο, υπό την επίβλεψη βασιλικής επιτροπής, με πρόεδρο τονΣερΚρίστοφερ Ρεν.[54][55]
Δρόμος του Λονδίνου κατά τους βομβαρδισμούς επί Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου
Toν 18o αιώνα το Λονδίνο αναπτύχθηκε και κατέστη η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη στον κόσμο, από το1831 περίπου ως το1925.[56]Η ανάπτυξη αυτή υποβοηθήθηκε από την κατασκευή των πρώτων σιδηροδρόμων το 1836.[57]Το σιδηροδρομικό δίκτυο επεκτάθηκε με γρήγορο ρυθμό,[58] ενώ η αύξηση του πληθυσμού οδήγησε στην κατασκευή του πρώτου υπόγειου σιδηρόδρομουστον κόσμο, το1863.[59]
Την περίοδο τουΔευτέρου Παγκοσμίου Πολέμουη πόλη υπέστη βομβαρδισμούς από τη γερμανική πολεμική αεροπορία (Luftwaffe) και περισσότεροι από 30.000 Λονδρέζοι σκοτώθηκαν, ενώ το ένα τρίτο του Λονδίνου καταστράφηκε.[60] Πολλά κτήρια καταστράφηκαν και τις δεκαετίες του 1950, 1960 και 1970 ανοικοδομήθηκαν με διάφορους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς.[61]Το 1965 τα πολιτικά όρια του Λονδίνου επεκτάθηκαν λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη της αστικής περιοχής εκτός των ορίων της κομητείας του Λονδίνου. Η περιοχή που επεκτάθηκε έλαβε την ονομασία Μείζον Λονδίνο και διοικείται από το Συμβούλιο Μείζονος Λονδίνου.[62]
Κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετανάστευσαν στην αγγλική πρωτεύουσα πολλοί κάτοικοι από χώρες της Κοινοπολιτείαςκαι έτσι σήμερα το Λονδίνο αποτελεί μια από τις πλέον πολυπολιτισμικές πόλεις στηνΕυρώπη αλλά καιμε διαφορετικές φυλές.[63]Η ένταξη των νέων μεταναστών δεν ήταν πάντοτε ομαλή, καθώς έλαβαν χώρα σημαντικές φυλετικές ταραχές, όπως στοΝότινγκ ΧιλκαιστοΜπρίξτον. Ωστόσο, δεν ήταν τόσο σοβαρά τα προβλήματα όσο σε άλλες χώρες της Ευρώπης, με αποτέλεσμα η Ακροδεξιά ναμηβρει έδαφος για μεγάλη ανάπτυξη.[64]
Από τη δεκαετία του ‘80 και έπειτα η πόλη παρουσίασε οικονομική ανάπτυξη και κατέστη οικονομικό και εμπορικό κέντρο.[65] Ωστόσο, καθώς είναι έδρα της κυβέρνησης καιη σπουδαιότερη πόλη στοΗνωμένο Βασίλειο, είναι επιρρεπής σε τρομοκρατικές ενέργειες. ΟΙρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός, γιανα πιέσει σε διαπραγματεύσεις γιατηΒόρεια Ιρλανδία προέβη σε απειλές και βομβιστικές επιθέσεις, μέχρι την κατάπαυση του πυρός το1997.[66]Πιο πρόσφατα, ισλαμιστές τρομοκράτες πραγματοποίησαν τρομοκρατικές επιθέσεις αυτοκτονίας στις 7 Ιουλίουτου2005, με στόχο το δίκτυο των μεταφορών. Οι επιθέσεις έγιναν 24 ώρες μετά την ανάθεση στο Λονδίνο να διοργανώσει τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνεςτου2012.[67]
Σημερινά ζητήματα είναι οι σχετικά πεπαλαιωμένες υποδομές, το υψηλό κόστος κατοικίας, η περιβαλλοντική υποβάθμιση καιη βελτίωση της ποιότητας ζωής.[68]
Νυκτερινή άποψη του Δημαρχείου (City Hall) του Λονδίνου, που αποτελεί την έδρα της Κυβέρνησης του Μείζονος Λονδίνου
Το συνολικό οικιστικό σύμπλεγμα του Λονδίνου δεν αναπτύχθηκε αυτόνομα, αλλά είναι αποτέλεσμα συνένωσης διαφόρων οικιστικών οντοτήτων στη διάρκεια του χρόνου. Αυτό το οικιστικό σύμπλεγμα εκτείνεται σε περίπου 45 χιλιόμετρα από Βορρά προς Νότο και άλλα τόσα από Ανατολή προς Δύση. Πρόκειται γιατην περιοχή που, έπειτα από τη διεξαγωγή δημοψηφίσματοςτο1998, αποτέλεσε τη Μητροπολιτική Περιοχή του «Μείζονος Λονδίνου», με 7.285.000 κατοίκους. Το Μείζον Λονδίνο περιλαμβάνει 33 δημοτικά διαμερίσματα, τα οποία αποτελούν δήμους που συνενώθηκαν το 2000, διατηρώντας αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά, ώστε να συσταθεί ο ευρύτερος αυτός φορέας αυτοδιοίκησης.[69]
Από το1880 έως το1986η πόλη ήταν οργανωμένη σε κομητεία μετην ονομασία μητροπολιτικό Λονδίνο. Αυτό συγκροτήθηκε από παλαιές κομητείες και συγκεκριμένα αυτές τουΜίντλσεξ, τουΚεντ, τουΧερτφορντσάιρ, τουΣάρεϊκαιτουΈσσεξ.[70]Σε αντίθεση με τις περισσότερες πρωτεύουσες του υπόλοιπου κόσμου, το καθεστώς του Λονδίνου ως πρωτεύουσας του Ηνωμένου Βασιλείου ποτέ δεν παραχωρήθηκε ή κατοχυρώθηκε επίσημα-με διάταγμα ή γραπτώς.[71]Η θέση του ως πρωτεύουσας προήλθε με συνταγματική σύμβαση, με βάση την οποία είναι ντε φάκτο πρωτεύουσα ως μέρος τουμη γραπτού Συντάγματοςτου Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα μετον ορισμό της έδρας της κυβέρνησης στο βρετανικό λεξικό του Κόλινς,[72]το Λονδίνο αποτελεί πρωτεύουσα της Αγγλίας, καθώς η Αγγλία δεν έχει δική της κυβέρνηση. Ωστόσο, στο λεξικό της Οξφόρδης (Oxford English Reference dictionary) [73]γιατην 'πιο σημαντική πόλη...' καισε πολλές άλλες αρχές,[74][75]το Λονδίνο αναφέρεται ορθώς ως πρωτεύουσα της Αγγλίας.[76]
Οι 33 περιφέρειες υπήρξαν δήμοι στο παρελθόν και λειτουργούσαν με βάση τις μεταπολεμικές μεταρρυθμίσεις. Το2000 συνενώθηκαν. Από αυτές, οι εσωτερικές περιφέρειες είναι 13, ενώ 19 είναι οι εξωτερικές. Ο ιστορικός πυρήνας της πόλης, το Λόντον Σίτι, κατέχει ιδιαίτερη θέση στο διοικητικό καθεστώς του Μείζονος Λονδίνου. Πρόκειται γιατο κέντρο της πόλης, το γνωστό Σίτι, το οποίο κατοικείται μόνο από 5.000 κατοίκους, ωστόσο σε καθημερινή βάση εργάζονται περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι σε όλους τους τομείς. Το Σίτι απολαμβάνει κάποιων αυτοδιοικητικών προνομίων, τα οποία ανάγονται στονΜεσαίωνακαι βασίζεται στην ψήφο των επαγγελματικών συντεχνιών παρά σε καθολική ψηφοφορία. Από αυτές γίνεται καιη ανάδειξη των εκάστοτε εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης του Σίτι.
Σε επίπεδο πόλης, η διοίκηση συντονίζεται από την Αρχή Μείζονος Λονδίνου (Greater London Authority, (GLA), με βάση την οποία η τοπική αυτοδιοίκηση ασκείται από 33 μικρότερες αρχές.[41]Η GLA αποτελείται από δύο αιρετά μέλη: τον Δήμαρχο του Λονδίνου, του οποίου οι εξουσίες είναι εκτελεστικές, καιτη Συνέλευση του Λονδίνου (Assembly), που εξετάζει τις αποφάσεις του Δημάρχου και έχει τη δυνατότητα να εγκρίνει ή να απορρίψει τις προτάσεις γιατον οικονομικό προϋπολογισμό κάθε χρόνο. Η GLA ιδρύθηκε το 2000 και αντικατέστησε το παρόμοιο Συμβούλιο Μείζονος Λονδίνου (GLC), το οποίο καταργήθηκε το 1986. Η έδρα του GLA καιτου Δημάρχου του Λονδίνου είναι το Δημαρχείο (City Hall). Σημερινός Δήμαρχος είναι οΣαντίκ Καν. Οι 33 τοπικές αρχές είναι τα συμβούλια των 32 διοικητικών περιφερειών (boroughs) του Λονδίνου καιο Οργανισμός της Πόλης του Λονδίνου (City of London Corporation). Οι αρμοδιότητές τους είναι οι τοπικές υπηρεσίες πουδεν εποπτεύονται από την GLA, όπως οι δρόμοι, οι κοινωνικές υπηρεσίες, τα σχολεία καιη συλλογή απορριμμάτων.
Το Λονδίνο είναι έδρα της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου καιη τελευταία στεγάζεται στο Κοινοβούλιο (Houses of Parliament) στοΟυεστμίνστερ.[77] Πολλά κυβερνητικά κτήρια βρίσκονται κοντά στοΓουάιτχολ, μεταξύ των οποίων καιη κατοικία τουΠρωθυπουργού, στην οδό Ντάουνινγκ, αριθμός 10.[78]Το βρετανικό Κοινοβούλιο αναφέρεται συχνά σανη "Μητέρα όλων των Κοινοβουλίων" (παρά το γεγονός ότι ο χαρακτηρισμός αυτός έγινε για πρώτη φορά γιατην Αγγλία από τονΤζον Μπράιτ[79]) επειδή επηρέασε τα Κοινοβούλια των υπόλοιπων χωρών του κόσμου. Το Λονδίνο εκπροσωπείται στο εθνικό Κοινοβούλιο με 74 βουλευτές (MPs) που αντιστοιχούν στις τοπικές εκλογικές περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου. Από αυτούς τους 74 βουλευτές, οι 44 προέρχονται από τοΕργατικό Κόμμα, 21 από τοΣυντηρητικό, 8 πρόσκεινται στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και ένας από το κόμμα Σεβασμός- Συνασπισμός γιατην Ενότητα (RESPECT).
Οι τρεις ψηλότεροι ουρανοξύστες στο Κάναρι Γουάρφ, όπως φαίνονται από την πλατεία Κάμποτ. Στεγάζουν εταιρείες όπως ηHSBCκαιηΚλίφορντ Τσανς.
Η μητροπολιτική περιοχή του Λονδίνου παράγει περίπου το 30% τουΑΕΠ της Μεγάλης Βρετανίας (ή κατά υπολογισμούς 669 δισεκατομμύρια δολάρια το 2005.)[80]Το Σίτι είναι ένα από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά κέντρα του κόσμου.[81] Στεγάζει, μεταξύ άλλων, τοΧρηματιστήριο του Λονδίνου. Σύμφωνα με υπολογισμούς του 2005 της λογιστικής εταιρείας PricewaterhouseCoopers, το Λονδίνο αποτελεί την έκτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο μετά τοΤόκιο, τηΝέα Υόρκη, τοΛος Άντζελες, τοΣικάγοκαιτοΠαρίσι.[82]
Η οικονομία της πόλης στράφηκε περισσότερο προς τον τομέα των υπηρεσιών πολύ νωρίτερα από άλλες πόλεις στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η επιτυχία στον τομέα των βιομηχανικών υπηρεσιών μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι ηαγγλική είναι κυρίαρχη γλώσσα στις επιχειρήσεις, στις στενές σχέσεις με τις ΗΠΑκαι τις ασιατικές χώρες, και, επίσης στην προηγούμενη θέση που κατείχε το Λονδίνο ως πρωτεύουσα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.[83]Σε άλλους παράγοντες που συνετέλεσαν σε αυτήν την επιτυχία θα πρέπει να αναφερθεί καιη αγγλική νομοθεσία, που αποτελεί την πλέον χρησιμοποιημένη καιτηνπιο σημαντική νομοθεσία σχετικά μετη σύναψη συμβολαίων στις διεθνείς επιχειρήσεις. Περισσότερο από το 85% του εργατικού δυναμικού (3,2 εκατομμύρια) εργάζονται στον τομέα των υπηρεσιών. 500.000 εργαζόμενοι απασχολούνται στη βιοτεχνία καιστον οικοδομικό τομέα στο Μείζον Λονδίνο.[84]Στο Λονδίνο υπάρχουν βιομηχανίες επεξεργασίας τροφίμων, εκτυπωτικών μέσων, ενδυμάτων, επίπλων, ξύλου, τροφίμων και ποτών.[85] Παρατηρείται επίσης ραγδαία ανάπτυξη στηνανακύκλωση.
Στις οικονομικές υπηρεσίες, που παραμένουν ο μεγαλύτερος παραγωγικός τομέας στην πόλη, απασχολούνται περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι. Παράλληλα, στο Λονδίνο λειτουργούν περισσότερες από 480 υπεράκτιες τράπεζες, αριθμός μεγαλύτερος από κάθε άλλη πόλη στον κόσμο. Στην πόλη γίνονται καιοι περισσότερες διεθνείς τηλεφωνικές συνδιαλέξεις από οποιοδήποτε άλλο σημείο του κόσμου.[86]
ΤαΜΜΕ είναι ο δεύτερος ανταγωνιστικός τομέας στην οικονομία. Η Βρετανική Υπηρεσία Μεταδόσεων, γνωστή ως "Μπι-Μπι-Σι", (BBC) είναι ο κύριος εργοδότης, ενώ άλλα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά δίκτυα εδρεύουν έξω από την πόλη. Πολλές βρετανικές εφημερίδες εκδίδονται στο Λονδίνο.[87]ΣτοΣόχο βρίσκεται το κέντρο της μεταποιητικής βιομηχανίας.[88]
Η οικονομία βασίζεται, επίσης, στον τουριστικό τομέα, όπου απασχολούνταν 350.000 εργαζόμενοι με πλήρες ωράριο το 2003.[89]
Η πόλη είναι από τους δημοφιλέστερους προορισμούς για τουρίστες.[90]
Έρευνα της Euromonitor,[91]που διεξήχθη τον Οκτώβριο του 2007, κατέταξε το Λονδίνο στην πρώτη θέση μεταξύ των 150 πιο γνωστών πόλεων στον κόσμο, με 15,6 εκατομμύρια ξένους τουρίστες το 2006. Στη δεύτερη θέση ήταν ηΜπανγκόκ (10,35 εκατομμύρια) καιστην τρίτη τοΠαρίσιμε 9,7 εκατομμύρια.
Το λιμάνι της πόλης είναι το τρίτο μεγαλύτερο στο Ηνωμένο Βασίλειο και διακινεί 50 εκατομμύρια τόνους εμπορευμάτων κάθε χρόνο.[92]
Στον αντίποδα, η πόλη ψηφίστηκε ως αυτή μετο χειρότερο φαγητό στηνΕυρώπη, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη σε δείγμα περίπου 2.400 ατόμων με θέμα τη γνώμη τους για τις ευρωπαϊκές πόλεις, από τη διαδικτυακή εταιρία TripAdvisor. Στην ίδια έρευνα, το Λονδίνο χαρακτηρίστηκε ως ηπιο βρώμικη στηνΕυρώπη, ο τόπος που συναντά κανείς τους πιο κακοντυμένους ανθρώπους καιηπιο ακριβή πόλη στην Ευρώπη.[93]
Το Λονδίνο είναι η μεγαλύτερη πόληστηΜεγάλη Βρετανίαμε πληθυσμό γύρω στους 7.512.400 κατοίκους σύμφωνα με στοιχεία του 2006. Η αύξηση αυτή ξεκίνησε τον 19ο αιώνα μετηΒιομηχανική Επανάστασηκαι συνεχίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα. Παρέμεινε η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη ως το1925, οπότε την ξεπέρασε ηΝέα Υόρκη. Το 1939 ο πληθυσμός του Λονδίνου ήταν 8.615.245 κάτοικοι. Σύμφωνα μετηEurostat, η πόλη είναι η πολυπληθέστερη στη μητροπολιτική περιοχή της ΕΕκαι δεύτερη πολυπληθέστερη στην Ευρώπη (ή τρίτη, αν θεωρηθεί ηΚωνσταντινούπολη πόλη της Ευρώπης).
Η περιοχή καλύπτει έκταση 1.579 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η πληθυσμιακή πυκνότητα είναι 4.761 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και είναι πάνω από δέκα φορές σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.[94] Αναφορικά μετον πληθυσμό το Λονδίνο αποτελεί την 25η μεγαλύτερη πόλη καιτη 17η μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή στον κόσμο. Επίσης, κατέχει την 4η θέση διεθνώς σε αριθμό δισεκατομμυριούχων (σε δολάρια ΗΠΑ), οι οποίοι ζουν εκεί.[95] Μαζί μετοΤόκιοκαιτηΜόσχα ήταν μέχρι πρόσφατα μια από τις ακριβότερες πόλεις στον κόσμο.[96] Σύμφωνα μετην ετήσια έκθεση του Economist Intelligence Unit, γιατο 2009 η πόλη ήταν η 27η ακριβότερη στον κόσμο.[97]
Με βάση υπολογισμούς γιατο έτος 2005,[98]το 69,6% του συνολικού πληθυσμού της πόλης είναι λευκοί, μεταξύ των οποίων Βρετανοί (58,2%), Ιρλανδοί (2,6%) και άλλοι (8,8%). Υπάρχουν επίσης κάτοικοι από τη νότια Ασία (12,9%) μεταξύ των οποίων Ινδοί, Ταμίλ, Πακιστανοί, από τοΜπανγκλαντέςκαιΣινγκαλέζοι. Το 10,8% ανήκουν στημαύρη φυλή (από αυτούς γύρω στο 5,5% είναι Αφρικανοί, 4,4% από την Καραϊβική και 3,4% μιγάδες). Εξάλλου, το 1,4% είναι Κινέζοι και 1,9% ανήκουν σε άλλες εθνοτικές ομάδες (κυρίως Λατινοαμερικάνοι- περί τους 60.000 Βραζιλιάνουςζουνστο Λονδίνο),[99] Φιλιππινέζοι, Ιάπωνες, Κορεάτες, Βιετναμέζοι και άλλοι κάτοικοι από την Ανατολική Ασία. Το 21,8% των κατοίκων έχουν γεννηθεί εκτός ΕΕ. Οι γεννημένοι στην Ιρλανδία, που κατάγονται τόσο από τηνΙρλανδική Δημοκρατία όσο και από τηΒόρεια Ιρλανδία, είναι γύρω στους 250.000 και αποτελούν τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα αυτών που γεννήθηκαν εκτός Ηνωμένου Βασιλείου.
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη τον Ιανουάριο του 2005, στο Λονδίνο μιλιούνται πάνω από 300 γλώσσες και υπάρχουν περισσότερες από 50 μη ιθαγενείς κοινότητες, με πληθυσμό πάνω από 10.000.[100]
Ο πίνακας στα δεξιά δείχνει τη χώρα γεννήσεως των κατοίκων του Λονδίνου το 2001, οπότε έγινε καιη τελευταία απογραφή στο Ηνωμένο Βασίλειο (οι πρώτες 21).[101]
Το 2008 το 40% του συνολικού πληθυσμού της βρετανικής πρωτεύουσας προέρχεται από εθνική μειονοτική ομάδα. Σε όλο το Λονδίνο, τα μαύρα καιτα παιδιά από Ασία υπερτερούν αριθμητικά των λευκών παιδιών στη Βρετανία, σε αναλογία περίπου τρία προς 2.[102]
Το μέγαρο Λάμπεθ, που αποτελεί την επίσημη κατοικία του Αρχιεπισκόπου του Κάντερμπέρι, επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας
Η κυριότερη θρησκεία στο Λονδίνο είναι οχριστιανισμός, με 57,5% του συνολικού πληθυσμού. Το 15,5% δήλωναν άθεοι, το 7,9% Μουσουλμάνοι, το 4,1% Ινδουιστές, το 3,1% Ιουδαίοικαιτο 1,5% Σιχ.[103]Το Λονδίνο κυριαρχείται παραδοσιακά από το χριστιανικό στοιχείο και διαθέτει μεγάλο αριθμό ναών, ιδίως στο Σίτι. Εντυπωσιακός είναι ο αγγλικανικός Καθεδρικός ναός του Αγίου Παύλου[104] ενώ ο κύριος επίσκοπος της Εκκλησίας της Αγγλίαςκαι παγκοσμίως της Αγγλικανικής Ένωσης είναι οΑρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι.[105]Οι σημαντικότερες εθνικές και θρησκευτικές τελετές γίνονται στο αββαείο του Ουεστμίνστερ καιστον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου.[106]
Παρά την αφθονία ναών, στο Λονδίνο η κατήχηση στους ναούς είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τις αμερικανικές εκκλησίες καιτοτι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη.[107]
Εκτός από Χριστιανούς υπάρχουν στο Λονδίνο και αρκετοί Μουσουλμάνοι. Ο κεντρικός μουσουλμανικός ναός είναι στις άκρες του πάρκου του Ρίτζεντ.[108]Στο Μπρεντ είναι έδρα του μεγαλύτερου ινδουιστικού ναού, αυτού του Νίσντεν.[109]Στο ανατολικό και δυτικό Λονδίνο βρίσκεται η θρησκευτική κοινότητα τωνΣιχκαι εκεί βρίσκεται επίσης ο μεγαλύτερος ναός τωνΣιχστον κόσμο εκτός Ινδίας.[110]Η μειονότητα των Εβραίων της Βρετανίας ζειστο Λονδίνο με σημαντικές κοινότητες στο Στάμφορντ Χιλ, στοΣαιντ Τζονς Γουντ, στο Γκόλντερς Γκρινκαιστο Έτζγουερ, στο βόρειο Λονδίνο.[111]
Αρμόδιος γιατη συγκοινωνιακή πολιτική είναι ο Δήμαρχος του Λονδίνου,[112] ωστόσο ο οικονομικός του έλεγχος είναι γενικά περιορισμένος. Το δίκτυο μαζικών μεταφορών διοικείται από τις Συγκοινωνίες γιατο Λονδίνο (TfL), που είναι από τις πιο εκτεταμένες στον κόσμο, ωστόσο ο υδροκεφαλισμός τους παραμένει πρόβλημα. Το Λονδίνο έχει χαρακτηριστεί ως η πόλη με τις καλύτερα οργανωμένες δημόσιες μεταφορές.[113] Δημοφιλές μέσο για μεταφορά στο Λονδίνο είναι καιτοποδήλατο.[114].
Ο υπόγειος σιδηρόδρομος τ{ου Λονδίνου, παλαιότερος του κόσμου, χρονολογείται από το 1863Ο λογότυπος του υπόγειου σιδηρόδρομου
ΤοΜετρό του Λονδίνου είναι το παλαιότερο στον κόσμο (1863) και είναι περισσότερο γνωστό ως The Tube.[115] Αποτελείται από 12 γραμμές. Εκτός από την αρχαιότητά του, το μετρό του Λονδίνου είναι τοπιο εκτεταμένο και μεγαλύτερο σε μήκος στον κόσμο. Το σύστημα στέγαζε τον παλαιότερο σιδηρόδρομο του Λονδίνου (City & South London Railway), η λειτουργία του οποίου ξεκίνησε το1890.[116] Καθημερινά γίνονται πάνω από 3.000.000 δρομολόγια μετο μετρό, που μεταφράζονται σε περίπου 1 δισεκατομμύριο δρομολόγια ετησίως.[117]Ο υπόγειος σιδηρόδρομος εξυπηρετεί την κεντρική περιοχή καιτα περισσότερα προάστια ως τα βόρεια του Τάμεση, ενώ αυτά που είναι στα νότια εξυπηρετούνται από άλλα τοπικά σιδηροδρομικά δίκτυα. Επίσης υπάρχουν οι γραμμές του London Overground(προαστειακού) καιτου National Rail(εθνικού) σιδηροδρομικού δικτύου, που εξυπηρετούνται από διάφορες εταιρείες(Southern, Northern,Thameslink κ.α.)
Το1987 άρχισε να λειτουργεί το δεύτερο μετρό (Docklands Light Railway), το οποίο χρησιμοποιεί μικρότερα σε μέγεθος και βάρος τρένα. Αυτό εξυπηρετεί το ανατολικό Λονδίνο καιτο Γκρίνουιτς εκατέρωθεν του Τάμεση.
Το δίκτυο λεωφορείων στο Λονδίνο είναι ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου και λειτουργεί σε 24ωρη βάση. Κυκλοφορούν 8.000 λεωφορεία, γίνονται 700 διαδρομές με λεωφορεία και πάνω από 6.000.000 δρομολόγια επιβατών κάθε ημέρα της εβδομάδας. Το 2003 η κίνηση στο δίκτυο υπολογίστηκε στα 1,5 δισ. δρομολόγια, περισσότερα από εκείνα του μετρό.[119]Η πόλη έχει επίσης το μεγαλύτερο δίκτυο στον κόσμο που είναι προσβάσιμο μεαναπηρικό αμαξίδιο. Από το 2007 εισήχθησαν καιοι οπτικοακουστικές ανακοινώσεις, με αποτέλεσμα να διευκολύνονται τα άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής. Τα - διπλά στην πλειοψηφία τους- λεωφορεία μαζί μετο Μετρό καιτα μαύρα ταξί είναι σήμα κατατεθέν της πόλης διεθνώς.[120]
Το Χίθροου είναι το τρίτο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στον κόσμο
Η συγκοινωνία στη βρετανική πρωτεύουσα εξυπηρετείται από δύο μεγάλα και τρία μικρότερα αεροδρόμια. Πρόκειται γιατοΔιεθνές Αεροδρόμιο Χίθροου (Heathrow) καιτοΓκάτγουικ (Gatwick). Το Χίθροου είναι το τρίτο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στον κόσμο καιτοπιο πολυσύχναστο παγκοσμίως όσον αφορά την κίνηση διεθνών επιβατών.[121][122]Τον Μάρτιο του 2008 άρχισε να λειτουργεί ο πέμπτος τερματικός σταθμός[123]και σχεδιάζεται η κατασκευή και έκτου.[124] Παρόμοιες πτήσεις εξυπηρετεί καιτο αεροδρόμιο του Γκάτγουικ.[125]Τα αεροδρόμια τουΣτάνστεντ (Stansted), τουΛούτον (Luton) καιτο City Airport εξυπηρετούν κυρίως εταιρείες τσάρτερ, χαμηλού κόστους ή καινούργιες εταιρείες, πουδεν βρίσκουν διαθέσιμα "διάκενα" στα μεγάλα αεροδρόμια.[126][127]Το μικρότερο καιπιο κεντρικό αεροδρόμιο είναι αυτό του Σίτι, το οποίο εξυπηρετεί κυρίως τους επιχειρηματίες (ιδιωτικά αεροσκάφη) και μεγάλο τμήμα της εμπορευματικής κίνησης σχετικής μετην ηπειρωτική Ευρώπη.[128]
Παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα των μετακινήσεων στο κεντρικό Λονδίνο γίνεται μετα μέσα μαζικής μεταφοράς, έξω από την πόλη κυριαρχεί η κυκλοφορία αυτοκινήτων. Το Λονδίνο περιβάλλεται από ένα κυκλικό αυτοκινητόδρομο (Μ25), ο οποίος συνδέεται τόσο μετο κέντρο όσο καιμε τις υπόλοιπες οδικές αρτηρίες προς τη Βρετανική ενδοχώρα, δίκην ακτίνων τροχού.
Στα ανατολικά της πόλης βρίσκεται το σημαντικό γιατην οικονομία ποτάμιο λιμάνι του Λονδίνου. Το συνολικό μήκος των εγκαταστάσεών του είναι γύρω στα 150 χλμ. και ως τη δεκαετία του ‘50 απολάμβανε διεθνούς ακτινοβολίας. Ως τηγέφυρα του Πύργου (Τάουερ Μπριτζ, Tower Bridge) φθάνουν πλοία μέχρι 6.000 τόνων. Τα δύο τμήματα της γέφυρας ανοίγουν σε πέντε λεπτά γιανα επιτρέψουν τη διέλευση των πλοίων.[69]
Το Σένατ Χάουζ, που αποτελεί την έδρα του ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Η πόλη είναι έδρα του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, το οποίο ιδρύθηκε το1837. Αποτελεί ομάδα πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, όπως το Κινγκς Κόλετζ,[129]το Ρόγιαλ Χόλογουεϊ[130]το Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ,[131]και πάνω από 10 ανεξάρτητων πανεπιστημίων.[132]Πιο εξειδικευμένα εκπαιδευτήρια είναι η Σχολή Αφρικανικών και Ανατολικών Μελετών (SOAS),[133]η Βασιλική Μουσική Ακαδημία[134]καιτο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών Κουρτό καιτο Ινστιτούτο Εκπαίδευσης.[135]
Ο φοιτητικός πληθυσμός της πόλης είναι περίπου 378.000.[136]Τα περισσότερα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ακολουθούν το ίδιο εκπαιδευτικό σύστημα μετα εκπαιδευτήρια της υπόλοιπης Αγγλίας.
ΤοΠανεπιστήμιο του Λονδίνου αριθμεί 125.000 φοιτητές και φοιτήτριες και αποτελεί το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο στο Ηνωμένο Βασίλειο καιστηνΕυρώπη.[137] Αποτελείται από 20 κολέγια και άλλα εκπαιδευτήρια, το καθένα από τα οποία απολαμβάνουν αυτονομία σε μεγάλο βαθμό. Τα περισσότερα πτυχία απονέμονται από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και όχι από τα σχετικώς αυτόνομα κολέγια. Τα μεγαλύτερα κολέγια του Πανεπιστημίου είναι το Γιουνιβέρσιτι Κόλλετζ Λάντον (UCL), Κινγκς Κόλλετζ Λόντον (King's College London), Λόντον Σκουλοφ Εκονόμικς (LSE), Κουήν Μαίρη (Queen Mary, University of London) καιτο Γκόλντσμιθς (Goldsmiths). Το2007 αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου το Ιμπίριαλ Κόλετζ.
ΤοΙμπίριαλ Κόλετζ (Imperial College) καιτο Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ (University College) της πόλης έχουν καταταχθεί μεταξύ των 10 καλύτερων πανεπιστημίων στον κόσμο από τοThe Times Higher Education Supplement: το 2007 το Ιμπίριαλ ήταν στην 5η θέση καιτο Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ βρισκόταν στη 9η θέση στα καλύτερα πανεπιστήμια διεθνώς.[138]
Εκτός αυτού, το Λάντον Σκουλοφ Ικόνομικς (London School of Economics ή LSE) θεωρείται το σημαντικότερο ίδρυμα κοινωνικών επιστημών γιατη διδασκαλία καιτην έρευνα, ενώ επιπρόσθετα διαθέτει τους περισσότερους ξένους φοιτητές και φοιτήτριες σε όλο τον κόσμο.[139]
Αξιοσημείωτο είναι επίσης τοΚινγκς Κόλετζ Λόντον (Kings College London), το οποίο έχει καταταχθεί σύμφωνα μετηνThe Times Higher Education Supplement στην 5η θέση των κορυφαίων πανεπιστημίων στη Μεγάλη Βρετανία και στην 22η θέση διεθνώς.[140]Το Kings College είναι ξακουστό για τις κλασικές σπουδέςπου προσφέρει καιγιατο τμήμα Βυζαντινών και Νέων Ελληνικών. Αξιόλογοι απόφοιτοί του ήταν οΤάσσος Παπαδόπουλος, πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας καιοΓλαύκος Κληρίδης, επίσης πρώην πρόεδρος της Κύπρου.
Στο Λονδίνο εδρεύουν ακόμη και άλλα πανεπιστήμια, όπως το Μπρουνέλ, το Σίτι, το Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο του Μίντλσεξ, το Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο του Ουεστμίνστερ, το Πανεπιστήμιο Κίνγκστον, το Λάντον Σάουθ Μπανκ Γιουνιβέρσιτι, τα οποία δεν αποτελούν μέρος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Ωστόσο, αποτελούν δημοφιλείς επιλογές για Βρετανούς αλλά και αλλοδαπούς φοιτητές και φοιτήτριες. Μερικά ήταν Πολυτεχνεία ("Polytechnics" - στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι κατώτερης βαθμίδας από τα πανεπιστήμια), ως το1992, οπότε τους παραχωρήθηκε πανεπιστημιακό καθεστώς, ενώ άλλα ιδρύθηκαν πολύ νωρίτερα.
Το Λονδίνο είναι επίσης γνωστό διεθνώς γιατην επιχειρηματική εκπαίδευση που παρέχει. Το Λάντον Μπίζνες Σκουλ (London Business School) βρίσκεται στην 1η θέση στην Ευρώπη, σύμφωνα μετο περιοδικό Business Week).[141][142] Σημαντικό είναι καιτο Κας Μπίζνες Σκουλ (Bayes Business School (formerly Cass)), που είναι η μεγαλύτερη οικονομική σχολή στην Ευρώπη.[143] Επιπρόσθετα, υπάρχουν τρία διεθνή πανεπιστήμια: το Διεθνές Πανεπιστήμιο του Σίλερ, το Πανεπιστήμιο του Ρίτσμοντ καιτο Ρέτζεντς Κόλετζ.
Η βρετανική πρωτεύουσα περιλαμβάνει πληθώρα ιστορικών μουσείωνκαιθεάτρων, μέγαρα μουσικής, παλάτια καθώς καιαεροδρόμιακαισιδηροδρομικούς σταθμούς. Είναι επίσης η έδρα πολλών πρεσβειών από όλο τον κόσμο. Σε έρευνα του2009 ψηφίστηκε ως η πόλη μετην καλύτερη νυχτερινή ζωή, τα καλύτερα δημόσια πάρκα καιτα περισσότερα αξιοθέατα που μπορεί να απολαύσει κανείς δωρεάν.[93]
Ανάμεσα στα αξιοθέατα της πόλης είναι τοΒρετανικό Μουσείο, του οποίου η ιστορία ξεκινά το1783. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον αξιόλογα μουσεία στον κόσμο και εδρεύει στοΜπλούμσμπερι. ΤοΜουσείο Τισό είναι επίσης δημοφιλές.[144][145] Εκεί εκτίθενται κέρινα ομοιώματα από προσωπικότητες της Γαλλικής Επανάστασης αλλά και παλαιών και σύγχρονων (εν ζωή καιμη) πολιτικών, καλλιτεχνών και προσωπικοτήτων από όλο τον κόσμο. Άλλα μουσεία είναι το Εθνικό Στρατιωτικό Μουσείο, τοΜουσείο Βικτωρίας και Αλβέρτου, όπου εκτίθενται κοσμήματα και έργα από την εποχή της Αναγέννησης, το Μουσείο του Λονδίνου, τοΜουσείο Φυσικής ΙστορίαςκαιτοΜουσείο Επιστημών, το Μουσείο Ουέλιγκτον, με εκθέματα από το αποικιακό παρελθόν, το Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο, το Μουσείο τουΣαιν Τζέιμς Πάλας, που ξανακτίστηκε τον 19ο αιώνα και αποτελεί την έδρα του Πρίγκιπα της Ουαλίας, το Μουσείο Θεάτρου, το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο, το Μουσείο Μεταφορών, η Συλλογή Ουάλας, με έργα της γαλλικής τέχνης του 18ου αιώνα, το Μουσείο Ντιζάιν και πλήθος άλλων. Επίσης, το Λονδίνο κοσμείται από αξιόλογες πινακοθήκες, όπως η Βασιλική Πινακοθήκη, η Εθνική Πινακοθήκη[146]στηνΠλατεία Τραφάλγκαρ, ηΠινακοθήκη Τέιτ, με έργα τέχνης από τον 16ο αιώνα και έπειτα,[147]ηΠινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης Τέιτ,[148]η Πινακοθήκη Κουρτό και άλλες.
Τα περισσότερα κτήρια είναι κτισμένα με τούβλο.[149] Γενικά, δεν υπάρχει ενιαία αρχιτεκτονική στην πόλη. Η πλειονότητα των κτηρίων προέρχονται από τη Βικτωριανή εποχή καιτην εποχή του βασιλιά Εδουάρδου. Ελάχιστα κτήρια που σώζονται σήμερα κτίστηκαν πριντην πυρκαγιά του1666, όπως οΠύργος του Λονδίνου. ΤοΑββαείο του Ουεστμίνστερ χρονολογείται από το 1050 και είναι ένα από τα ιστορικότερα κτήρια της πόλης. ΟΠύργος του Λονδίνου φιλοξενεί συλλογή από κοσμήματα του αγγλικού Στέμματος και έχει 20 πύργους. Αρκετοί ιστορικοί ναοί βρίσκονται στην πόλη, όπως οΚαθεδρικός Ναός του Αγίου Παύλουπου κτίστηκε τον 17ο αιώνα και φημίζεται γιατον σπουδαίο του θόλο, ο πέτρινος καθεδρικός ναός του Σάδορκ Ρόγιαλ από την εποχή του Μεσαίωνα, ο ναός τουΣαιντ Μπράιαντ του 1675, ο καθεδρικός ναός του Ουεστμίνστερ (20ός αιώνας) καθώς επίσης καιταΑνάκτορα του Μπάκιγχαμ, των αρχών του 19ου αιώνα. Στο τελευταίο κτήριο κατοικεί ο εκάστοτε Μονάρχης. Αξιόλογο είναι καιτο κτήριο του Βρετανικού Κοινοβουλίου ή Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ, κτήριο του οποίου η θεμελίωση έγινε το1050, καθώς επίσης καιτο μεσαιωνικό Κάστρο του Ουίνδσορ. Οι επισκέπτες επίσης μπορούν ναδουν άλλα ανάκτορα, όπως τοανάκτορο του Λάμπετ (έδρα του αρχιεπισκόπου του Καντέρμπερι), τοανάκτορο Χάμπτον Κορτ, που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα, το Κουίνς Χάουζ του 17ου αιώνα καιτοανάκτορο του Κένσινγκτον, από τον 19ο αιώνα. Πέρα από αυτά, η πόλη φημίζεται γιατη βιομηχανική της αρχιτεκτονική, με ενδεικτικά τα κτήρια στην περιοχή Ντόκλαντς (αποβάθρες στον Τάμεση). Στο Μόνιουμεντ βρίσκεται ο υψηλότερος κίονας στον κόσμο και χρονολογείται από τον 17ο αιώνα.
Η πόλη έχει πολλούς κήπους. Ο μεγαλύτερος στην κεντρική περιοχή είναι τα βασιλικά πάρκα τουΧάιντ Παρκ (Hyde Park) καιτων κήπων του Κένσινγκτον (Kensington), γειτονικών του.[150]Στο πάρκο του Ρίτζενς (Regent's Park) βρίσκεται καιο αρχαιότερος επιστημονικός ζωολογικός κήποςστον κόσμο, κοντά σε ένα ακόμα τουριστικό αξιοθέατο, το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων της Μαντάμ Τισό. Επίσης, υπάρχουν οι κήποι Χόλαντ Παρκ (Holland Park) στη δυτική άκρη του κεντρικού Λονδίνου, καιτο πάρκο του αντιβασιλέα στη βόρεια άκρη. Αυτό το πάρκο βρίσκεται επίσης κοντά στην οδό Μπέικερ (Baker), όπου "έζησε" οΣέρλοκ Χολμς. Πιο κοντά στο κεντρικό Λονδίνο είναι τα μικρότερα βασιλικά πάρκα τουΓκρινΠαρκ (Green Park) καιτουπάρκου Σαιντ Τζέιμς (St James's Park). Το Χάιντ Παρκ, ειδικότερα, είναι δημοφιλές γιατον αθλητισμό και μερικές φορές τις υπαίθριες συναυλίες που πραγματοποιούνται εκεί. Διάφορα μεγάλα πάρκα βρίσκονται έξω από το κέντρο της πόλης, συμπεριλαμβανομένων των υπόλοιπων βασιλικών πάρκων, του πάρκου τουΓκρήνουιτς (Greenwich) στο νοτιοανατολικό σημείο της πόλης [151]καιτου πάρκου του Ρίτσμοντ (Richmond) στο νοτιοδυτικό σημείο. Το εξωτερικό νοτιοανατολικό Λονδίνο είναι γνωστό για τους ανοιχτούς χώρους και τις εκτενείς δασώδεις περιοχές του.
Ο επισκέπτης μπορεί επίσης ναδειτηΓέφυρα του Πύργου, η οποία κτίστηκε το1894. ΤοΚόβεντ Γκάρντεν αποτελεί σημείο αναφοράς γιατην αρχιτεκτονική ιστορία της πόλης. Οι μουσικόφιλοι μπορούν να επισκεφθούν την περίφημη Βασιλική Όπερα, ενώ η Βρετανική Βιβλιοθήκη περιέχει πάνω από 150 εκατομμύρια τίτλους βιβλίων. Σημαντικά αξιοθέατα είναι επίσης η Βασιλική Ακαδημία Τεχνών, το Άλμπερτ Χολ,[152]η Στήλη του Νέλσον, που είναι εθνικά αναγνωρισμένο μνημείο στην Πλατεία Τραφάλγκαρ καιστη μνήμη τουΟράτιου Νέλσωνα,[153]το άγαλμα του Καρόλου τουΑ' που σηματοδοτεί τοΧιλιόμετρο Μηδέν της πόλης, τοΒασιλικό Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς, το Πλανητάριο, το Ενυδρείο καιτο σύμπλεγμα Μιλένιουμ Ντομ, που χαρακτηρίζεται από τον πελώριο θόλο (Θόλος της Χιλιετίας).
Η οδός Μποντ, μια από τις κυριότερες οδούς με εμπορικά κέντρα
Στη Δυτική Άκρη του Λονδίνου, γύρω από την πλατεία Λέστερ γίνονται οι παγκόσμιες κινηματογραφικές πρεμιέρες. Επίσης, εκεί βρίσκεται καιη (κυκλική) πλατεία Πικαντίλι (Picadilly Circus), με γιγάντιες ηλεκτρονικές ανακοινώσεις. Στην περιοχή βρίσκονται και πολλοί κινηματογράφοι, μπαρ, κλαμπ, εστιατόρια καιηΤσάινα Τάουν, ενώ στα ανατολικά είναι το Κόβεντ Γκάρντεν. Η μεγαλύτερη σε κίνηση εμπορική περιοχή είναι η Όξφορντ Στριτ (Oxford Street). Πρόκειται για εμπορικό δρόμο μήκους 2 χιλιομέτρων καιτη μεγαλύτερη σε μήκος εμπορική οδό διεθνώς. Εκεί κοντά βρίσκεται καιη οδός Μποντ (Bond Street), ενώ στα νοτιοδυτικά βρίσκεται to Νάιτσμπριτζ, όπου στεγάζονται τα πολυκαταστήματα Χάροντς (Harrods). Στη βρετανική πρωτεύουσα μπορεί κανείς ναβρει εστιατόρια με ποικιλία εδεσμάτων, δεδομένης της πολυπολιτισμικότητας της πόλης. Έτσι, στην Τσάινα Τάουν λειτουργούν πολλά κινέζικα εστιατόρια,[154] ενώ στοΣόχο υπάρχουν ελληνικά και ιταλικά.
Στο Λονδίνο διεξάγονται σημαντικά φεστιβάλ, όπως το ετήσιο καρναβάλιστοΝότινγκ Χιλ, που αποτελεί το μεγαλύτερο πλανόδιο καρναβάλι στον κόσμο και λαμβάνει χώρα κάθε καλοκαίρι.[155]Στην αρχή κάθε χρόνου γίνεται η πρωτοχρονιάτικη παρέλαση, ενώ δε λείπουν καιοι παραδοσιακές παρελάσεις όπως ηΛορντ Μέγιορ Σόου, τον Νοέμβριο καιη Τρούπινγκ δε Κόλορ του Ιουνίου, η οποία είναι στρατιωτικού χαρακτήρα και γίνεται γιατον εορτασμό των γενεθλίων της Βασίλισσας.
Το Άλμπερτ Χολ φιλοξενεί κάθε χρόνο πολλές συναυλίες και μουσικές εκδηλώσεις
Το Λονδίνο είναι σημαντική μουσική πρωτεύουσα στον κόσμο και έδρα σημαντικών δισκογραφικών εταιρειών, όπως η EMI καιη Decca Records, όπως επίσης και αμέτρητων καλλιτεχνών, συγκροτημάτων και επιχειρηματιών της μουσικής βιομηχανίας. Πολλές ορχήστρες στεγάζονται στην πόλη, όπως ηΣυμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου, η Φιλαρμονική Βασιλική Ορχήστρα, η Συμφωνιέτα του Λονδίνου και άλλες.[156]Οι δύο κυριότερες όπερες είναι η Βασιλική Όπερα (Royal Opera House) καιτο Θέατρο Κολιζίουμ (Coliseum Theatre).
Στην πόλη έγινε η πρεμιέρα του μιούζικαλ του1986Το Φάντασμα της Όπερας, τουΆντριου Λόιντ Βέμπερστο Θέατρο Χερ Μάτζεστις. Ήταν το θέαμα που επέφερε τα μεγαλύτερα έσοδα στον κόσμο, με 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια και είχε τη μεγαλύτερη θεαματικότητα, με 80 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Το στάδιο του Γουέμπλεϊ αποτελεί το ακριβότερο στάδιο στον κόσμο και έδρα του αγγλικού ποδοσφαίρου.
Στο Λονδίνο έχουν διοργανωθεί τρεις φορές οιΘερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, το1908, το1948καιτο2012.[159][160]Τον Ιούλιο του 2005 η πόλη επιλέχθηκε να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του2012. Αυτό την έκανε την πρώτη πόλη στον κόσμο πουθα διοργανώσει αυτούς τους Αγώνες τρεις φορές.[161]Στη βρετανική πρωτεύουσα διεξήχθησαν επίσης οι Αγώνες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, το1934.[162]
Το πλέον δημοφιλές άθλημα στην πόλη είναι τοποδόσφαιρο[163]Το Λονδίνο έχει 13 ποδοσφαιρικούς συλλόγους, ανάμεσα στους οποίους και πέντε στηνΠρέμιερ Λιγκ: Άρσεναλ, Τσέλσι, Φούλαμ, ΤότεναμκαιΓουέστ Χαμ Γιουνάιτεντ (η οποία υποβιβάστηκε τη σεζόν 2010-11 στην Τσάμπιονσιπ Αγγλίας).[164][165]Στην πόλη επίσης υπάρχουν 4 ομάδες της ένωσης ράγκμπιστην Γκίνες Πρέμιερσιπ (Λάντον Άιρις, Σάρασενς, Γουάσπς και Άρλεκινς). Εξ αυτών μόνοι οι Άρλεκινς παίζουν στο Λονδίνο, ενώ οι υπόλοιπες αγωνίζονται σήμερα έξω από το Μείζον Λονδίνο.[166]
Από το 1924 το αρχικό γήπεδο τουΓουέμπλεϊ (Wembley) ήταν έδρα της εθνικής ομάδας της Αγγλίας και χρησιμοποιήθηκε γιανα φιλοξενεί τους τελικούς τουΚυπέλλου Αγγλίαςκαιτου Τσάλεντζ Καπστο ράγκμπι.[167]Το νέο γήπεδο του Γουέμπλεϊ, χωρητικότητας 90.000 θεατών, εξυπηρετεί τους ίδιους σκοπούς.[168]Με χωρητικότητα 84.000 θεατών, το γήπεδο Τουίκενχαμ (Twickenham) φιλοξενεί τους αγώνες της εθνικής ομάδας ράγκμπι της Αγγλίας.[169]
Επίσης, στο Λονδίνο υπάρχουν γήπεδα γιακρίκετ, με σημαντικότερα τοLord's, έδρα της ομάδας κρίκετ του Μίντλσεξ[170]καιτο Οβάλ, που είναι έδρα του συλλόγου Σάρεϊ, στο Κένινγκτον.[171]Μια από τις δημοφιλέστερες διοργανώσεις στην πόλη είναι καιτοτουρνουά Γουίμπλεντονστηναντισφαίριση, το οποίο διεξάγεται κάθε χρόνο το καλοκαίρι στοΟλ Ίνγκλαντ Κλαμπ (All England Club), στο νοτιοδυτικό προάστιο του Γουίμπλεντον.[172] Άλλα σημαντικά αθλητικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ο Διεθνής Μαραθώνιος του Λονδίνου, με συμμετοχή 35.000 δρομέων που τρέχουν 42 χιλιόμετρα γύρω από την πόλη,[173]καιο περίφημος αγώνας κωπηλασίας στον ποταμό Τάμεση, τοBoat Race, με αντιπάλους τις ομάδες των πανεπιστημίων της ΟξφόρδηςκαιτουΚαίμπριτζ.[174]
↑The Times (2008). «World University Rankings». The Times Higher Educational Supplement. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008.
.svg)
Σχετικά πολυμέσα
.PNG)
Ηνωμένο Βασίλειο
Ινδία
Ιρλανδία
Πακιστάν
Μπανγκλαντές
Τζαμάικα
Νιγηρία
Κένυα
Βραζιλία
Γκάνα
Κύπρος
Νότια Αφρική
Αυστραλία
Γερμανία
Τουρκία
Ιταλία
Γαλλία
Σομαλία
Ουγκάντα
Νέα Ζηλανδία
Πορτογαλία
.jpg)
