ΗΓέρασα ήταν σπουδαία αρχαία ελληνική πόλη στη Δεκάπολη της Κοίλης Συρίας. Βρισκόταν μεταξύ της Πέλλαςκαι της Φιλαδέλφειας. Ήταν κτισμένη στις όχθες του ποταμού Χρυσορρόα (σημ. Barada).
Ο πλούτος της πόλης έμεινε στην ιστορία, ώστε να ονομάζεται "Πομπηία της Μέσης Ανατολής"[εκκρεμεί παραπομπή]. Ο ιστορικός των Ελληνιστικών χρόνων Πολύβιος παρομοιάζει με στρατόπεδο (δύο κύριες λεωφόροι πουτη χώριζαν σε σχήμα σταυρού, σε τετράγωνα, τερμάτιζαν σε πύλες. Η Αγορά βρισκόταν στημια πλευρά του κυρίου δρόμου, αλλά ποτέ πάνω σε αυτόν. Στις πλευρές της είχε στοές και άλλα δημόσια κτήρια. Η τέταρτη πλευρά της ήταν ανοικτή στον κύριο δρόμο. Οι δρόμοι είχαν ωραία πλακόστρωση κι αυστηρά πρόστιμα επιβάλλονταν γιατη ρύπανσή τους). Πράγματι η Γέρασα είχε δύο κάθετους, προς την κεντρική λεωφόρο δρόμους, οι οποίοι χώριζαν την πόλη σε 6 μεγάλα οικοδομικά τετράγωνα. Η κεντρική λεωφόρος φέρει διπλή επιβλητική κορινθιακή κιονοστοιχία και ωραίο πλακόστρωτο που ακόμη σώζεται σε καλή κατάσταση.
Αρχαίες ελληνικές επιγραφές από την πόλη, αλλά και φιλολογικές μαρτυρίες τόσο του Ιαμβίχου[1], όσο καιτουΜεγάλου Ετυμολογικού[2], συνδέουν την ίδρυση των Γεράσων μετονΜεγάλο Αλέξανδρο, ή τον στρατηγό του, Περδίκκα, που εγκατέστησε εκεί παλαίμαχους Μακεδόνες στρατιώτες. Το γεγονός αυτό θα έλαβε χώρα κατά την άνοιξη του 331 π.Χ., όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έφυγε από τηνΑίγυπτο, διέτριψε στηΣυρίακαι μετά κατευθύνθηκε γιατηΜεσοποταμία. Το γεγονός αυτό συνδέεται μετην επανάσταση των Σαμαρειτών οι οποίοι έκαψαν ζωντανό τον Μακεδόνα στρατηγό Ανδρόμαχο. Ο Μακεδόνας βασιλιάς τους τιμώρησε ξανακτίζοντας τη Σαμάρεια ως ελληνική πόλη. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η περιοχή περιήλθε στονΠτολεμαϊκό έλεγχο καιμετημάχη του Πανείου (198 π.Χ.) στους Σελευκίδες. Κατά τη συνήθεια των Ελλήνων ηγεμόνων της Συρίας, η Γέρασα μετονομάστηκε στο εξής σεΑντιόχεια η επί Χρυσορρόη ποταμώ. Πιθανόν νατην ξαναέκτισε ή οΑντίοχος Γ' ο Μέγας μετά τη μάχη του Πανείου, ή οΑντίοχος Δ' Επιφανήςπου προήλασε ως την Αίγυπτο.
↑Στα απομνημονεύματά τουγιατην αριθμητική του Νικομάχου του Γερασηνού γράφει: Γέρασα δε λέγεται από τους συστρατεύσαντας τω Αλεξάνδρω γέροντας καιμη δυνηθέντας πολεμείν εκεί την οίκησιν ποιήσασθαι.
↑Στο λήμμα Γερασηνός: Αλέξανδρος πόλιν παραλαβών τους εν ηλικία πάντας κτείνας απέλυσε τους γέροντας, οιδε συνελθόντες κτίζουσι πόλιν, και λαβόντες γυναίκας επαιδοποίησαν.
Σχετικά πολυμέσα
