Διαταραχή προσωπικότητας

Από τたうηいーた Βικιπαίδεια, τたうηいーたνにゅー ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οおみくろんιいおた διαταραχές προσωπικότητας (ΔでるたΠぱい) είναι τύπος ψυχικών διαταραχών πぱいοおみくろんυうぷしろん χαρακτηρίζονται από συνεχή μοτίβα δυσλειτουργικών συμπεριφορών, γνωστικότητας (νόησης) κかっぱαあるふぁιいおた βαθύτερης εμπειρίας, πぱいοおみくろんυうぷしろん εκφράζονται μέσα σしぐまεいぷしろん πολλά πλαίσια κかっぱαあるふぁιいおた δでるたεいぷしろんνにゅー συμπίπτουν μみゅーεいぷしろん αυτά πぱいοおみくろんυうぷしろん είναι ευρύτερα αποδεκτά.[1] Αυτά τたうαあるふぁ μοτίβα αναπτύσσονται νωρίς σしぐまτたうηいーたνにゅー ηλικία τたうοおみくろんυうぷしろん ατόμου, είναι δύσκολο νにゅーαあるふぁ καμφθούν, κかっぱαあるふぁιいおた συνδέονται μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー μεγάλη ψυχική δυσφορία ή αναπηρία. Αυτές οおみくろんιいおた περιγραφές ποικίλουν αναλόγως τたうηいーたνにゅー πηγή κかっぱαあるふぁιいおた παραμένουν θέμα διαμάχης.[2][3][4] Τたうαあるふぁ επίσημα κριτήρια γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーた διάγνωση τたうωおめがνにゅー διαταραχών προσωπικότητας είναι καταγεγραμμένα σしぐまτたうοおみくろん έκτο κεφάλαιο τたうοおみくろんυうぷしろん Διαγνωστικού κかっぱαあるふぁιいおた Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (ICD) κかっぱαあるふぁιいおた της Διεθνούς Στατιστικής Ταξινόμησης Νοσημάτων κかっぱαあるふぁιいおた Συναφών Προβλημάτων Υγείας (DSM).

Ηいーた προσωπικότητα, πぱいοおみくろんυうぷしろん ορίζεται μみゅーεいぷしろん βάση τたうοおみくろんυうぷしろん ψυχισμού, είναι τたうοおみくろん σύνολο τたうωおめがνにゅー συνεχόμενων συμπεριφορικών κかっぱαあるふぁιいおた νοητικών γνωρισμάτων πぱいοおみくろんυうぷしろん κάνουν μοναδικό τたうοおみくろんνにゅー κάθε άνθρωπο. Συνεπώς, οおみくろんιいおた διαταραχές προσωπικότητας ορίζονται από τις εμπειρίες κかっぱαあるふぁιいおた τις συμπεριφορές πぱいοおみくろんυうぷしろん δでるたεいぷしろんνにゅー συμπίπτουν μみゅーεいぷしろん τις κοινωνικές νόρμες κかっぱαあるふぁιいおた προσδοκίες. Αυτοί πぱいοおみくろんυうぷしろん διαγιγνώσκονται μみゅーεいぷしろん κάποια διαταραχή προσωπικότητας μπορεί νにゅーαあるふぁ αντιμετωπίσουν δυσκολίες γνωστικότητας, συναισθηματικότητας, διαπροσωπικής λειτουργίας ή έλεγχο της παρόρμησης. Γがんまιいおたαあるふぁ τους ψυχιατρικούς ασθενείς, ηいーた συχνότητα της ύπαρξης διαταραχών προσωπικότητας υπολογίζεται μεταξύ 40 και 60%.[5][6][7] Τたうαあるふぁ μοτίβα συμπεριφορών στις διαταραχές προσωπικότητας έχουν μみゅーιいおたαあるふぁ διάχυτη αρνητική επιρροή σしぐまτたうηいーたνにゅー ποιότητα ζωής τたうοおみくろんυうぷしろん ατόμου, κかっぱαあるふぁιいおた συνήθως αναγνωρίζονται κατά τたうηいーたνにゅー εφηβεία, τたうηいーたνにゅー αρχή της ενήλικης ζωής, ή ακόμη κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーたνにゅー παιδική ηλικία.[1][8]

Ηいーた θεραπεία γがんまιいおたαあるふぁ τις διαταραχές προσωπικότητας είναι κυρίως ψυχοθεραπευτική. Υπάρχουν επιστημονικά τεκμηριωμένες ψυχοθεραπείες πぱいοおみくろんυうぷしろん περιλαμβάνουν τたうηいーた γνωστική συμπεριφορική θεραπεία κかっぱαあるふぁιいおた τたうηいーた διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (ειδικά γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー θεραπεία της οριακής διαταραχής προσωπικότητας).[9][10][11] Επίσης, χρησιμοποιούνται κかっぱαあるふぁιいおた ποικίλες ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις.[12]

Αίτια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτή τたうηいーた στιγμή, δでるたεいぷしろんνにゅー υπάρχουν απόλυτα αποδεδειγμένα αίτια γがんまιいおたαあるふぁ τις διαταραχές προσωπικότητας. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές πιθανές αιτίες κかっぱαあるふぁιいおた παράγοντες ρίσκου πぱいοおみくろんυうぷしろん αναφέρονται σしぐまεいぷしろん επιστημονικές έρευνες πぱいοおみくろんυうぷしろん διαφέρουν ανάλογα μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー εκάστοτε διαταραχή, τたうοおみくろん άτομα κかっぱαあるふぁιいおた τις περιστάσεις. Συνολικά, τたうαあるふぁ ευρήματα δείχνουν ότι ηいーた γενετική προδιάθεση κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろんιいおた εμπειρίες της ζωής, όπως τたうοおみくろん τραύμα κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた κακοποίηση, παίζουν καθοριστικό ρόλο σしぐまτたうηいーたνにゅー ανάπτυξη τたうωおめがνにゅー διαταραχών προσωπικότητας.

Παιδική κακοποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた παιδική κακοποίηση κかっぱαあるふぁιいおた αμέλεια παρουσιάζονται συνεχώς ως παράγοντες υψηλού κινδύνου σしぐまτたうηいーたνにゅー ανάπτυξη διαταραχών προσωπικότητας σしぐまτたうηいーたνにゅー ενήλικη ζωή.[13] Σしぐまεいぷしろん μία έρευνα 793 μητέρων κかっぱαあるふぁιいおた παιδιών, οおみくろんιいおた ερευνητές ρώτησαν αあるふぁνにゅー οおみくろんιいおた μητέρες φώναξαν σしぐまτたうοおみくろん παιδί τους κかっぱαあるふぁιいおた τους είπαν ότι δでるたεいぷしろんνにゅー τたうαあるふぁ αγαπούσαν ή απείλησαν νにゅーαあるふぁ τたうαあるふぁ διώξουν. Τたうαあるふぁ παιδιά πぱいοおみくろんυうぷしろん βίωσαν αυτή τたうηいーた λεκτική κακοποίηση είχαν τρεις φορές παραπάνω πιθανότητες (από τたうαあるふぁ παιδιά πぱいοおみくろんυうぷしろん δでるたεいぷしろんνにゅー δέχθηκαν αυτή τたうηいーた βία) νにゅーαあるふぁ αποκτήσουν οριακή, ναρκισσιστική, ιδεοψυχαναγκαστική ή παρανοϊκή διαταραχή προσωπικότητας σしぐまτたうηいーたνにゅー ενήλικη ζωή τους.[14] Μία ομάδα σεξουαλικά κακοποιημένων παιδιών έδειξε πぱいιいおたοおみくろん έντονα μοτίβα ψυχοπαθολογίας. Επισήμως επιβεβαιωμένα περιστατικά σωματικής βίας έδειξαν μみゅーιいおたαあるふぁ πολύ μεγάλη συσχέτιση σしぐまτたうηいーたνにゅー ανάπτυξη αντικοινωνικής κかっぱαあるふぁιいおた παρορμητικής συμπεριφοράς. Από τたうηいーたνにゅー άλλη πλευρά, κάποιες περιπτώσεις κακοποίησης από αμέλεια πぱいοおみくろんυうぷしろん δημιούργησαν παιδική παθολογία, βρέθηκε ότι υποχώρησαν μερικώς σしぐまτたうηいーたνにゅー ενηλικίωση.[13]

Κοινωνικοοικονομική κατάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた κοινωνικοοικονομική κατάσταση θεωρείται επίσης ως ένας πιθανός παράγοντας γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー ανάπτυξη διαταραχών προσωπικότητας. Υπάρχει μία στενή σύνδεση μεταξύ της χαμηλής γονεϊκής/γειτονικής κοινωνικοοικονομικής κατάστασης κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー συμπτωμάτων τたうωおめがνにゅー διαταραχών.[15] Σしぐまεいぷしろん μία έκδοση τたうοおみくろんυうぷしろん 2015 σしぐまτたうηいーた Βόννη της Γερμανίας, όπου συγκρίθηκαν ηいーた κοινωνικοοικονομική κατάσταση τたうωおめがνにゅー γονιών κかっぱαあるふぁιいおた ηいーた προσωπικότητα τたうωおめがνにゅー παιδιών, φάνηκε ότι τたうαあるふぁ παιδιά πぱいοおみくろんυうぷしろん προέχονταν από ανώτερα κοινωνικοοικονομικά υπόβαθρα ήταν πぱいιいおたοおみくろん αλτρουιστικά, έμεναν μακριά από διάφορους κινδύνους κかっぱαあるふぁιいおた είχαν συνολικά υψηλότερο IQ.[16] Αυτά τたうαあるふぁ στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει χαμηλότερο ρίσκο νにゅーαあるふぁ αναπτυχθούν διαταραχές προσωπικότητας αργότερα σしぐまτたうηいーた ζωή τたうωおめがνにゅー παιδιών μみゅーεいぷしろん πぱいιいおたοおみくろん ανεπτυγμένο κοινωνικό υπόβαθρο.

Γονεϊκότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τεκμήρια δείχνουν ότι οおみくろんιいおた διαταραχές προσωπικότητας μπορεί νにゅーαあるふぁ ξεκινήσουν από τたうαあるふぁ προβλήματα προσωπικότητας τたうωおめがνにゅー γονέων. Αυτά μπορεί νにゅーαあるふぁ προκαλέσουν προβλήματα σしぐまτたうαあるふぁ ίδια τたうαあるふぁ παιδιά μεγαλώνοντας, μερικά από τたうαあるふぁ οποία είναι ηいーた δυσκολία πρόσβασης σしぐまεいぷしろん ανώτερη εκπαίδευση, σしぐまτたうηいーたνにゅー εύρεση εργασίας κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまεいぷしろん αλληλεξαρτώμενες διαπροσωπικές σχέσεις. Είτε λόγω γενετικής είτε λόγω προτύπων συμπεριφοράς, τたうαあるふぁ παιδιά μπορούν νにゅーαあるふぁ αποκτήσουν αυτά τたうαあるふぁ ίδια στοιχεία.[17] Επιπλέον, οおみくろんιいおた κακές γονεϊκές ικανότητες φαίνεται νにゅーαあるふぁ ενισχύουν τたうαあるふぁ συμπτώματα τたうωおめがνにゅー διαταραχών προσωπικότητας.[17] Συγκεκριμένα, ηいーた έλλειψη μητρικού δεσμού έχει συσχετιστεί μみゅーεいぷしろん τις διαταραχές προσωπικότητας. Σしぐまεいぷしろん μία έρευνα όπου συγκρίθηκαν 100 υγιή άτομα μみゅーεいぷしろん 100 ασθενείς μみゅーεいぷしろん οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟおみくろんΔでるたΠぱい), ηいーた ανάλυση έδειξε ότι οおみくろんιいおた ασθενείς είχαν σημαντικά μεγάλο ποσοστό απουσίας θηλασμού ως μωρά (42.4% στην ΟおみくろんΔでるたΠぱい σしぐまεいぷしろん σχέση μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん 9.2% τたうωおめがνにゅー υγειών ατόμων).[18] Οおみくろんιいおた ερευνητές συμπέραναν ότι αυτό τたうοおみくろん γεγονός μπορεί νにゅーαあるふぁ είναι πολύ σημαντικό σしぐまτたうηいーたνにゅー ενίσχυση τたうοおみくろんυうぷしろん μητρικού δεσίματος μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん παιδί. Επιπλέον, υπάρχουν ευρήματα πぱいοおみくろんυうぷしろん υποδηλώνουν ότι αあるふぁνにゅー ένα παιδί δでるたεいぷしろんνにゅー ανατραφεί κかっぱαあるふぁιいおた υποστηριχθεί σωστά, θしーたαあるふぁ εμφανιστούν άλλα προβλήματα στις διαπροσωπικές τたうοおみくろんυうぷしろん σχέσεις οδηγώντας τελικά σしぐまτたうηいーたνにゅー ανάπτυξη διαταραχών προσωπικότητας.[19]

Γενετικοί παράγοντες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτή τたうηいーた στιγμή, ηいーた έρευνα σしぐまτたうηいーた γενετική κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん πως αυτή συνδέεται μみゅーεいぷしろん τις διαταραχές προσωπικότητας είναι ανεπαρκής. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί πιθανοί παράγοντες κινδύνου πぱいοおみくろんυうぷしろん εξετάζονται. Οおみくろんιいおた ερευνητές ψάχνουν πληροφορίες στους γενετικούς μηχανισμούς γがんまιいおたαあるふぁ στοιχεία όπως ηいーた επιθετικότητα, οおみくろん φόβος κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろん άγχος, στοιχεία τたうαあるふぁ οποία είναι κοινά σしぐまτたうαあるふぁ άτομα πぱいοおみくろんυうぷしろん έχουν διαγνωστεί. Ηいーた έρευνα αυτή συνεχίζεται.[20]

Νευροβιολογική συσχέτιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた έρευνα δείχνει ότι αρκετές περιοχές τたうοおみくろんυうぷしろん εγκεφάλου αλλάζουν μみゅーεいぷしろん τις διαταραχές συμπεριφοράς. Συγκεκριμένα, οおみくろん ιππόκαμπος μπορεί νにゅーαあるふぁ γίνει 18% μικρότερος,[21] μικρότερη αμυγδαλή,[22] βλάβες σしぐまτたうοおみくろん ραβδωτό σώμα-επικλινή πυρήνα κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうοおみくろん νευρικά μονοπάτια τたうοおみくろんυうぷしろん προσαγωγίου.[23][24]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Association, American Psychiatric (22 Μαΐου 2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5®). American Psychiatric Publishing. ISBN 978-0-89042-557-2. 
  2. Magnavita JJ (2004). «Chapter 1: Classification, prevalence, and etiology of personality disorders: Related issues and controversy». Handbook of personality disorders : theory and practice. Wiley. ISBN 0-471-20116-2. OCLC 52429596. 
  3. Millon T, Davis RD (1996). Disorders of Personality: DSM-IV and Beyond. New York: John Wiley & Sons, Inc. σしぐまεいぷしろんλらむだ226. ISBN 978-0-471-01186-6. 
  4. «European views on personality disorders: a conceptual history». Comprehensive Psychiatry 34 (1): 14–30. 1993. doi:10.1016/0010-440X(93)90031-X. PMID 8425387. 
  5. «Personality disorder prevalence in psychiatric outpatients: a systematic literature review». Personality and Mental Health 8 (2): 91–101. May 2014. doi:10.1002/pmh.1252. PMID 24431304. 
  6. «Classification, assessment, prevalence, and effect of personality disorder». Lancet 385 (9969): 717–726. February 2015. doi:10.1016/s0140-6736(14)61995-4. PMID 25706217. 
  7. «Personality Disorders». International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences: 11301–11308. 2001. doi:10.1016/B0-08-043076-7/03763-3. ISBN 9780080430768. 
  8. Kernberg OF (1984). Severe personality disorders : psychotherapeutic strategies. New Haven: Yale University Press. ISBN 978-0-300-05349-4. 
  9. «Meta-Analysis and Systematic Review Assessing the Efficacy of Dialectical Behavior Therapy (DBT)». Research on Social Work Practice 24 (2): 213–223. March 2014. doi:10.1177/1049731513503047. PMID 30853773. PMC 6405261. https://archive.org/details/sim_research-on-social-work-practice_2014-03_24_2/page/213. 
  10. «Dialectical behavior therapy for borderline personality disorder: a meta-analysis using mixed-effects modeling». Journal of Consulting and Clinical Psychology 78 (6): 936–951. December 2010. doi:10.1037/a0021015. PMID 21114345. https://archive.org/details/sim_journal-of-consulting-and-clinical-psychology_2010-12_78_6/page/936. 
  11. «Τたうιいおた είναι ηいーた Γνωστική (ή Γνωσιακή) Συμπεριφορική Θεραπεία; – GACBP». Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2023. 
  12. «The effectiveness of evidence-based treatments for personality disorders when comparing treatment-as-usual and bona fide treatments». Clinical Psychology Review 33 (8): 1057–1066. December 2013. doi:10.1016/j.cpr.2013.08.003. PMID 24060812. https://archive.org/details/sim_clinical-psychology-review_2013-12_33_8/page/1057. 
  13. 13,0 13,1 «Child abuse and neglect and the development of mental disorders in the general population». Development and Psychopathology 13 (4): 981–999. 2001. doi:10.1017/S0954579401004126. PMID 11771917. https://archive.org/details/sim_development-and-psychopathology_fall-2001_13_4/page/981. 
  14. «What Causes Psychological Disorders?». American Psychological Association. 2010. Αρχειοθετήθηκε από τたうοおみくろん πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2010. 
  15. «Socioeconomic background and the developmental course of schizotypal and borderline personality disorder symptoms». Development and Psychopathology 20 (2): 633–650. April 2008. doi:10.1017/S095457940800031X. PMID 18423098. 
  16. «How does Socio-Economic Status Shape a Child's Personality?». Human Capital and Economic Opportunity Global Working Group. February 2015. Αρχειοθετήθηκε από τたうοおみくろん πρωτότυπο στις 2018-11-05. https://web.archive.org/web/20181105062454/https://econresearch.uchicago.edu/sites/econresearch.uchicago.edu/files/Deckers_Falk_etal_2016_SES-child-personality.pdf. Ανακτήθηκε στις 9 August 2017. 
  17. 17,0 17,1 «Socioeconomic background and the developmental course of schizotypal and borderline personality disorder symptoms». Development and Psychopathology 20 (2): 633–650. April 2008. doi:10.1017/S095457940800031X. PMID 18423098. 
  18. «Lack of Breastfeeding: A Potential Risk Factor in the Multifactorial Genesis of Borderline Personality Disorder and Impaired Maternal Bonding». Journal of Personality Disorders 29 (5): 610–626. October 2015. doi:10.1521/pedi_2014_28_160. PMID 25248013. 
  19. Ball, Ericka Michelle (2016-10-20) (σしぐまτたうαあるふぁ αγγλικά). The Moderating Role of Maternal Attachment on Borderline Personality Disorder Features and Dependent Life Stress. https://shsu-ir.tdl.org/handle/20.500.11875/44. 
  20. «What causes personality disorders?». American Psychological Association (σしぐまτたうαあるふぁ Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από τたうοおみくろん πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2017. 
  21. Vythilingam, Meena; Heim, Christine; Newport, Jeffrey; Miller, Andrew H.; Anderson, Eric; Bronen, Richard; Brummer, Marijn; Staib, Lawrence κかっぱαあるふぁιいおた άλλοι. (2002-12-01). «Childhood Trauma Associated With Smaller Hippocampal Volume in Women With Major Depression». American Journal of Psychiatry 159 (12): 2072–2080. doi:10.1176/appi.ajp.159.12.2072. ISSN 0002-953X. PMID 12450959. PMC PMC3230324. https://ajp.psychiatryonline.org/doi/10.1176/appi.ajp.159.12.2072. 
  22. Hayano, Fumi; Nakamura, Motoaki; Asami, Takeshi; Uehara, Kumi; Yoshida, Takeshi; Roppongi, Tomohide; Otsuka, Tatsui; Inoue, Tomio κかっぱαあるふぁιいおた άλλοι. (2009-06). «Smaller amygdala is associated with anxiety in patients with panic disorder». Psychiatry and Clinical Neurosciences 63 (3): 266–276. doi:10.1111/j.1440-1819.2009.01960.x. ISSN 1440-1819. PMID 19566756. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19566756/. 
  23. «Volumes of the hippocampus and amygdala in patients with borderline personality disorder: a meta-analysis». Journal of Personality Disorders 23 (4): 333–345. August 2009. doi:10.1521/pedi.2009.23.4.333. PMID 19663654. https://archive.org/details/sim_journal-of-personality-disorders_2009-08_23_4/page/333. 
  24. «Reduced hippocampus and amygdala volumes in antisocial personality disorder». Journal of Clinical Neuroscience 75: 199–203. May 2020. doi:10.1016/j.jocn.2020.01.048. PMID 32334739. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]