Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 20/07/2022.
Δημοψήφισμα πολιτεύματος Ελλάδας
8 Δεκεμβρίου 1974
Υπέρ ή κατά της Βασιλευομένης Δημοκρατίας
Αποτελέσματα
Υπέρ ή κατά
Ψήφοι
Ποσοστό
Υπέρ
1.445.857
30,82%
Κατά
3.244.748
69,18%
Έγκυρα
4.690.605
99,39%
Άκυρα ή λευκά
28.889
0,61%
Ψήφισαν
4.719.494
100,00%
Προσέλευση
75,51%
Εκλογικό σώμα
6.250.379
Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Αθηναϊκή», η οποία μεταφέρει το κλίμα που επικράτησε μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 8ης Δεκεμβρίου.
Στις 22 Νοεμβρίου 1974 προκηρύχθηκε δημοψήφισμα (ΦΕΚ Α΄ 353) και στις 8 Δεκεμβρίουτου ίδιου έτους διεξήχθη στην Ελλάδα γιατη μορφή του πολιτεύματος μεταξύ Βασιλευόμενης και Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 69,2% υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας.
Μετά την πτώση της Χούντας τον Ιούλιο του 1974 η Κυβέρνηση τουΚωνσταντίνου Καραμανλή υιοθέτησε τη Συντακτική Πράξη της 1ης Αυγούστου 1974 και επανέφερε σε ισχύ τοΣύνταγμα της 1 Ιανουαρίου 1952, χωρίς τις θεμελιώδεις διατάξεις, δηλαδή αυτές που αφορούσαν τη βάση καιτη μορφή του πολιτεύματος ως Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Η αναστολή των διατάξεων περί Αρχηγού Κράτους θα κρινόταν με δημοψήφισμα, πουθα γινόταν εν καιρώ. Μέχρι το Δημοψήφισμα, Αρχηγός του Κράτους συνέχισε να είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του στρατιωτικού καθεστώτος, στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης.
Στο δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974, η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, επέλεξε την Αβασίλευτη Δημοκρατία με ποσοστό 69,2%.
Η απόφαση αυτή έκρινε δύο ζητήματα:
Σε θεσμικό επίπεδο τον τρόπο ανάδειξης του αρχηγού του κράτους (αιρετός και όχι κληρονομικός) και
σε πολιτικό επίπεδο τημη επιστροφή τουΒασιλιά Κωνσταντίνου, ο οποίος βρισκόταν εκτός Ελλάδος από τις 13 Δεκεμβρίου 1967, μετά από τοαποτυχημένο εγχείρημάτου εναντίον των απριλιανών σφετεριστών[1] της εξουσίας.
Τα κόμματα απείχαν από την εκστρατεία του δημοψηφίσματος και έτσι οι τηλεοπτικές ομιλίες περιορίσθηκαν μεταξύ ιδιωτών που εκπροσωπούσαν τη μία ή την άλλη αντίληψη και όχι μεταξύ εκπροσώπων των κομμάτων. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, στις 23 Νοεμβρίου 1974, ζήτησε από τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας τουκόμματόςτουνα κρατήσουν ουδέτερη στάση στο πολιτειακό ζήτημα. Καθορίσθηκαν οι τηλεοπτικές ομιλίες δύο φορές την εβδομάδα γιατην κάθε πλευρά και επί πλέον μαγνητοφωνημένο μήνυμα του Βασιλιά στις 26 Νοεμβρίου και ομιλία του από την τηλεόραση στις 6 Δεκεμβρίου.
Στο δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου, το εκλογικό σώμα ψήφισε υπέρ του αβασιλεύτου (3.245.111 ψήφοι υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας, ποσοστό 69,18% και 1.445.875 ψήφοι υπέρ της βασιλευομένης, ποσοστό 30,82%). Η Κρήτη έδωσε στην Αβασίλευτη το 90% των ψήφων της, ενώ σε τριάντα εκλογικές περιφέρειες το αντίστοιχο ήταν της τάξεως του 60-70%. Από την άλλη πλευρά, η βασιλευομένη έφτασε στην Πελοπόννησο καιτη Θράκη το 45%. Οι εκλογικές περιφέρειες όπου η βασιλευομένη έλαβε τα ανώτατα ποσοστά είναι οι ακόλουθες: Λακωνία το 59,52%, Ροδόπη το 50,54%, Μεσσηνία το 49,24, Ηλεία το 46,88 και η Αργολίδα το 46,67%. Τέλος, η αποχή άγγιξε το 25,5%.
Μετην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής δήλωσε ότι «ένα καρκίνωμα αποκόπηκε σήμερα από το σώμα του έθνους».[2]
Ο Κωνσταντίνος απηύθυνε την επομένη της ψηφοφορίας το ακόλουθο μήνυμα:
« Έλληνες και Ελληνίδες. Πιστός στη διακήρυξή μου, επαναλαμβάνω ότι προέχει η εθνική ενότητα χάριν της ομαλότητας, της προόδου και της ευημερίας της Χώρας και εύχομαι ολόψυχα οι εξελίξεις να δικαιώσουν το αποτέλεσμα που προέκυψε από τη χθεσινή ψηφοφορία »
Στις 15 Δεκεμβρίου υπέβαλε την παραίτησή τουο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης καιο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής τον ευχαρίστησε με προσωπική του επίσκεψη και εγγράφως για τις όσες υπηρεσίες προσέφερε στο έθνος. Στις 18 Δεκεμβρίου εξελέγη από τη Βουλή και ορκίστηκε ως προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας οΜιχαήλ Στασινόπουλος, βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας.
Δεκατέσσερα χρόνια μετά, τον Φεβρουάριο του 1988, οΚωνσταντίνος Μητσοτάκηςσε συνέντευξή τουστο Λονδίνο δήλωσε ότι, ανκαι αντιβασιλικός, χαρακτήρισε τον τρόπο μετον οποίο διεξήχθη το δημοψήφισμα μετο χαρακτηρισμό «unfair» (άδικο)[3]. Αυτή η άποψή του είχε αποτέλεσμα σημαντικών αντιδράσεων στον πολιτικό κόσμο της Ελλάδας[4]. Ακόμη και 21 χρόνια μετά, η δήλωση αυτή συνεχίζει να αναφέρεται σε δημοσιογραφικά έντυπα[5]. Στις 23 Απριλίου 2007 η εφημερίδα ΒΗΜΑ, πραγματοποίησε δημοσκόπηση όπου το 11,6% δήλωσε υπέρ της Βασιλευομένης Δημοκρατίας.
1 Εκλογές της ΠΕΕΑτην περίοδο της κατοχής σε περιορισμένο τμήμα της επικράτειας 2Δεν έγιναν λόγω της Χούντας3 Ματαιώθηκαν λόγω του κινήματος τουΔημητρίου Ιωαννίδη4 Εξαγγέλθηκε αλλά ματαιώθηκε
.svg){kind=small}
Απόσπασμα από ταινία επικαίρων 