Το όρος Έβερεστ, η υψηλότερη κορυφή της οροσειράς και όλης της Γης.
ΤαΙμαλάια είναι η υψηλότερη οροσειρά της Γης. Βρίσκονται στηνΑσία, όπου χωρίζουν τηνΙνδική υποήπειρο από το οροπέδιο τουΘιβέτ. Ιμαλάια ονομάζεται πολλές φορές και ολόκληρο το ογκώδες ορεινό συγκρότημα που περιλαμβάνει τα κυρίως Ιμαλάια, τοΚαρακορούμ (Karakoram), την οροσειρά τουΙνδοκούχου (Hindu Kush) και πολλές μικρότερες οροσειρές. Το όνομα Ιμαλάια προέρχεται από τηνσανσκριτική φράση himālaya, που σημαίνει «η κατοικία του χιονιού», hima (χιόνι) + ālaya (κατοικία)[1]. Το εκτεταμένο συγκρότημα των Ιμαλαΐων περιέχει όλες τις βουνοκορφές της Γης (πάνω από 140) που είναι υψηλότερες από 7.000 μέτρα (υψόμετρο από την επιφάνεια της θάλασσας), με αποτέλεσμα να αναφέρεται και ως «η Στέγη του Κόσμου» («the Roof of the World»), και βέβαια την υψηλότερη όλων, την κορυφή του όρους Έβερεστ, στα 8.848 μέτρα. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν τουΤζορτζ Έβερεστ, διευθυντή ενός τμήματος της Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας της Ινδίας, που έλαβε χώρα όταν η Ινδία ήταν ακόμα βρετανική αποικία. Το υψηλότερο σημείο του πλανήτη έξω από τα Ιμαλάια είναι η κορυφή ΑκονκάγκουατωνΆνδεων, στα 6.962 μέτρα.[2].
Τα Ιμαλάια εκτείνονται σε επτά χώρες: τηνΙνδία, τοΝεπάλ, τοΜπουτάν, τηνΛαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, τοΠακιστάν, τηνΜιανμάρκαιτοΑφγανιστάνμε τις τρεις πρώτες να ασκούν κυριαρχία στο μεγαλύτερο τμήμα της οροσειράς.[3] Από την οροσειρά πηγάζουν τρία από τα μεγαλύτερα ποτάμια συστήματα της Γης: τουΙνδού, τωνΓάγγη-ΒραχμαπούτρακαιτουΓιανγκτσέ. Περίπου 750 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν από αυτό το ποτάμιο σύστημα, που εξαρτάται μερικώς από το λιώσιμο των χιονιών των Ιμαλαΐων, στις έξι ανωτέρω χώρες καιστοΜπανγκλαντές. Οιπαγετώνεςκαιτα χιόνια των Ιμαλαΐων θα περιορισθούν στο μέλλον σημαντικά από το συνεχώς εντεινόμενο ανθρωπογενές φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Λόγω του μεγέθους και της έκτασής τους, τα Ιμαλάια αποτέλεσαν φυσικό εμπόδιο στις μετακινήσεις των λαών για χιλιάδες χρόνια. Συγκεκριμένα, απετράπη η ανάμειξη φυλών από τηνΙνδική Χερσόνησο με λαούς της Κίναςκαι της Μογγολίας, με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν αρκετά διαφορετικές συνήθειες, γλωσσικά ιδιώματα και ήθη μεταξύ αυτών των περιοχών. Η οροσειρά επίσης δυσχέραινε σε μεγάλο βαθμό το εμπόριο, αλλά και εμπόδιζε στρατιωτικές εκστρατείες πέρα από αυτή, όπως την περίοδο κυριαρχίας τουΤζένγκις Χαν, ο οποίος δεν μπορούσε να επεκταθεί νότια των Ιμαλαΐων.
Πολλές περιοχές των Ιμαλαΐων έχουν επίσης θρησκευτική σημασία για τους Ινδουϊστέςκαι τους Βουδιστές. ΣτονΙνδουϊσμό, τα Ιμαλάια προσωποποιήθηκαν στον θεό Χιμαβάτ, τον πατέρα της Παρβάτι, συντρόφου τουΣίβα.
Ο θρύλος λέει ότι πέρα από τις χιονισμένες βουνοκορφές των Ιμαλαΐων βρίσκεται το μυθικό βασίλειο της Σαμπάλα. Στο θρύλο αυτό βασίζεται καιη ουτοπική λογοτεχνικήκαικινηματογραφική πολιτεία της Σάνγκρι Λα.
Το ταξίδι μήκους πλέον των 6.000 χιλιομέτρων της γεωλογικής μάζας της Ινδίας (Ινδοαυστραλιανή πλάκα) πριντη σύγκρουσή της μετην Ασία (Ευρασιατική πλάκα) πριν από περίπου 40 με 50 εκατομμύρια χρόνια.
Τα Ιμαλάια ανήκουν στις νεότερες οροσειρές του πλανήτη και αποτελούνται κυρίως από ανορθωμένα ιζηματογενή και μεταμορφωμένα πετρώματα. Σύμφωνα μετη σύγχρονη θεωρία των τεκτονικών πλακών, ο σχηματισμός των Ιμαλαίων είναι αποτέλεσμα της ηπειρωτικής σύγκλισης ή ορογένεσης κατά μήκος της ζώνης σύγκλισης μεταξύ της Ινδοαυστραλιανής και της Ευρασιατικής πλάκας[4].
Η σύγκλιση αυτή ξεκίνησε κατά τηνΆνω Κρητιδική περίοδοπριν από περίπου 70 εκατομμύρια χρόνια, όταν η Ινδοαυστραλιανή πλάκα κινούμενη προς το βορρά με ταχύτητα 15 εκ. ανά έτος, συγκρούστηκε μετην Ευρασιατική πλάκα. Περίπου πριν από 50 εκατομμύρια χρόνια η Ινδοαυστραλιανή πλάκα είχε πλήρως εξαφανίσει τoνωκεανό της Τηθύος, την ύπαρξη του οποίου μαρτυρούν τα ιζηματογενή πετρώματα του ωκεάνιου πυθμένα καιτο ηφαιστειακό δαχτυλίδι στις περιφερειακές ακτές του. Επειδή αυτά τα ιζηματογενή πετρώματα είναι ελαφριά, ανορθώθηκαν σε οροσειρές αντί να βυθιστούν στον πυθμένα. Συχνά αναφέρεται προς υποστήριξη αυτής της άποψης ότι στην κορυφή του όρους Έβερεστ είναι ορατή η παρουσία θαλάσσιου ασβεστόλιθου από αυτόν τον αρχαίο ωκεανό[5]. Η Ινδοαυστραλιανή πλάκα συνεχίζει τη βόρεια πορεία της κάτω από το οροπέδιο τουΘιβέτ, προκαλώντας την ανύψωσή του. Τα υψίπεδα Αρακάν Γιόμα στη σημερινή Μιανμάρκαιτα νησιά ΑνταμάνκαιΝικομπάρστονκόλπο της Βεγγάλης είναι επίσης αποτέλεσμα αυτής της σύγκλισης.
Η Ινδοαυστραλιανή πλάκα κινείται σήμερα με ταχύτητα 67 χιλιοστά ανά έτος και εκτιμάται ότι τα επόμενα 10 εκατομμύρια χρόνια θα διασχίσει περίπου 1.500 χιλιόμετρα μέσα στηνΑσία. Περίπου 20 χιλιοστά της Ινδοασιατικής σύγκλισης απορροφούνται το χρόνο σε θραύσεις στο νότιο όριο της οροσειράς των Ιμαλαΐων. Αυτό προκαλεί την ανύψωση της οροσειράς κατά περίπου 5 χιλιοστά ανά έτος, καθιστώντας την γεωλογικά ενεργή. Η κίνηση σύγκλισης των δύο πλακών καθιστά την ευρύτερη περιοχή σεισμικά ενεργή προκαλώντας περιστασιακούς σεισμούς.
Τα Ιμαλάια κατέχουν το τρίτο μεγαλύτερο απόθεμα χιονιού και πάγου στον κόσμο, μετά τηνΑνταρκτικήκαιτηνΑρκτική[6]Η οροσειρά των Ιμαλαΐων περιλαμβάνει συνολικά περίπου 15.000 παγετώνες, στους οποίους είναι αποθηκευμένα περίπου 12.000 κυβικά χιλιόμετρα νερού[7]. Ο δεύτερος μεγαλύτερος παγετώνας στον κόσμο εκτός της πολικής ζώνης, και μεγαλύτερος της περιοχής, είναι ο παγετώνας Σιατσέν με μήκος 70 χιλιόμετρα που βρίσκεται στη συνοριακή περιοχή μεταξύ της ΙνδίαςκαιτουΠακιστάν. Άλλοι γνωστοί παγετώνες είναι ο Γκανγκότρι καιο Γιαμουνότρι (ή Ουταρακάντ), ο Νούμπρα, ο Μπιάφο καιο Μπαλτόρο (στην περιοχή του Καρακόρουμ), ο Ζεμού στοΣικίμκαιο Κουμπού στην περιοχή του όρους Έβερεστ.
Οι υψηλότερες περιοχές των Ιμαλαΐων είναι χιονοσκεπείς όλο το χρόνο, παρά τη γειτνίασή τους μετα τροπικά κλίματα, ενώ αποτελούν την περιοχή πηγών για αρκετούς μεγάλους ποταμούς. Αυτοί διακρίνονται σε δύο κύρια υδρογραφικά συστήματα:
Οι δυτικοί ποταμοί συγκλίνουν στη λεκάνη του ποταμού Ινδού, ο οποίος είναι καιο μεγαλύτερος. Ο Ινδός πηγάζει από τοΘιβέτστη συμβολή των ποταμών Σένγκε καιΓκαρκαι ρέει νοτιοδυτικά στηνΙνδίακαιτοΠακιστάνγιανα εκβάλλει στηνΑραβική θάλασσα. Στην πορεία του τροφοδοτείται μεταξύ άλλων από τους ποταμούς Υδάσπη, Ακεσίνη, ΥδραώτηΖάραδροκαιΎφαση.
Σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι ποταμοί των Ιμαλαΐων αποστραγγίζουν τη λεκάνη του ποταμού Βραχμαπούτρα. Οι δύο κύριοι ποταμοί είναι ο Γάγγης - Βραχμαπούτρα, καιο Γιαμούνα, με ένα πλήθος παραποτάμων. Ο Βραχμαπούτρα πηγάζει από τον ποταμό Γιαρλούνγκ Τσανγκπο στο δυτικό Θιβέτκαι ρέει ανατολικά κατά μήκος τουΘιβέτκαι δυτικά στις πεδιάδες τουΆσαμ. Ο Γάγγης καιο Βραχμαπούτρα συμβάλλουν στοΜπανγκλαντέςκαι εκβάλλουν στονκόλπο της Βεγγάληςστο μεγαλύτερο ποτάμιο δέλτα σε όλο τον κόσμο[8].
Ο ανατολικότερος ποταμός που τροφοδοτείται από τα Ιμαλάια είναι ο Αγιεγιαρουάντι, ο οποίος πηγάζει από το ανατολικό Θιβέτκαι ρέει νότια στηΜιανμάρ εκβάλλοντας στηθάλασσα Ανταμάν.
Οι ποταμοί Σαλουέν, Μεκόνγκ, ΓιανγκτσέκαιοΚίτρινος Ποταμός πηγάζουν από περιοχές του οροπεδίου τουΘιβέτ, διακριτές από την οροσειρά των Ιμαλαΐων, οπότε καιδεν συμπεριλαμβάνονται στα υδρογραφικά τους δίκτυα. Ορισμένοι γεωλόγοι αναφέρονται σε όλους αυτούς τους ποταμούς συνολικά ως οι ποταμοί τωνπερι-Ιμαλαΐων. Πρόσφατα, έχει καταγραφεί μία σημαντική αύξηση στο ρυθμό υποχώρησης των παγετώνων σε όλη την περιοχή ως συνέπεια των κλιματικών αλλαγών.
Η περιοχή των Ιμαλαΐων περιλαμβάνει εκατοντάδες λίμνες. Οι περισσότερες βρίσκονται σε υψόμετρα μικρότερα από 5.000 μέτρα, ενώ το μέγεθός τους ελαττώνεται μετο υψόμετρο. Η μεγαλύτερη λίμνη είναι η Πανγκόνγκ Τσο μεταξύ της Ινδίαςκαι της Κίναςσε υψόμετρο 4.600 μ., με 8 χλμ. πλάτος και 134 χλμ. μήκος. Μία σημαντική λίμνη σε μεγάλο υψόμετρο είναι η Γκουρουντογκμάρ στο βόρειο Σικίμσε ύψος 5.148 μ., ενώ άλλες σημαντικές λίμνες είναι η Τσόνγκμο κοντά στα σύνορα ΙνδίαςκαιΚίναςστοΣικίμ, καιη Τιλιτσό στοΝεπάλ.
Οι ορεινές λίμνες είναι γνωστές στους γεωλόγους ως ταρν όταν δημιουργούνται από παγετωνική δραστηριότητα.ΟιΤαρν βρίσκονται κυρίως πάνω από τα 5.500 μέτρα[9].
Δεύτερο υψηλότερο βουνό της Γης, στα σύνορα μεταξύ της αυτόνομης περιοχής Ταξκοργκάν Ταζίκ της επαρχίας Ζινγιάνκ της Κίναςκαιτων βορείων περιοχών τουΠακιστάν.
Fisher, James F., Sherpas: Reflections on Change in Himalayan Nepal, 1990. Berkeley, University of California Press, 1990. (ISBN0-520-06941-2).
Augusto Gansser-Biaggi, Andreas Gruschke, Olschak, Blanche C., Himalayas. Growing Mountains, Living Myths, Migrating Peoples, New York, Oxford: Facts On File, 1987. (ISBN0-8160-1994-0) and New Delhi: Bookwise, 1987.
Gupta, Raj Kumar, Bibliography of the Himalayas, Gurgaon, Indian Documentation Service, 1981.
John Hunt, Baron Hunt, Ascent of Everest, London, Hodder & Stoughton, 1956. (ISBN0-89886-361-9).
Isserman, Maurice and Weaver, Stewart, Fallen Giants: The History of Himalayan Mountaineering from the Age of Empire to the Age of Extremes. Yale University Press, 2008. (ISBN978-0-300-11501-7).
Ives, Jack D. and Messerli, Bruno, The Himalayan Dilemma: Reconciling Development and Conservation. London / New York, Routledge, 1989. (ISBN0-415-01157-4).
Lall, J.S. (ed.) in association with Moddie, A.D., The Himalaya, Aspects of Change. Delhi, Oxford University Press, 1981. (ISBN0-19-561254-X).
Πέρασμα
