Προεδρικές εκλογές 1959
|
|
|
13 Δεκεμβρίου 1959 (1959-12-13)
|
→ 1968
|
|
|
|
|
Οι Προεδρικές Εκλογές του 1959 ήταν οι πρώτες προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στην Κύπρο μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας. Πρόεδρος ανακηρύχθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄.
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εκλεγόταν (και εκλέγεται) άμεσα από τον λαό με καθολική και μυστική ψηφοφορία.[1][2] Η θητεία του προέδρου είναι πενταετής.[1][2] Ξεκινά την ημέρα εγκαταστάσεως του ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπου ο εκλεγμένος πρόεδρος δίνει τη νενομισμένη διαβεβαίωση.[1][2]
Όταν μόνο ένας υποψήφιος υποβάλλει υποψηφιότητα, τότε ανακηρύσσεται ως εκλεγείς Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς ψηφοφορία.[1][2] Όταν οι υποψήφιοι είναι περισσότεροι από έναν, τότε εκλέγεται ο υποψήφιος που εξασφαλίζει πάνω από το 50% των εγκύρων ψήφων.[1][2] Αν κανένας από τους υποψήφιους δεν εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία, τότε διεξάγεται επαναληπτική εκλογή την αντίστοιχη μέρα της αμέσως επόμενης βδομάδας ανάμεσα στους δυο υποψηφίους που πήραν τις περισσότερες ψήφους.[1][2] Ο υποψήφιος που παίρνει, κατά την επαναληπτική εκλογή, το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων θεωρείται εκλεγείς.[1][2]
Η εκλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται πριν από τη λήξη της θητείας του απερχόμενου προέδρου, έτσι ώστε ο νεοεκλεγόμενος πρόεδρος να είναι σε θέση να αναλάβει τα καθήκοντα του όταν η θητεία αυτή λήξει.[1][2]
Σε περίπτωση που η θέση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας παραμένει κενή, διεξάγεται αναπληρωματική εκλογή εντός 45 ημερών από την ημέρα που η θέση παρέμεινε κενή.[2] Η θητεία του εκλεγομένου με αναπληρωματική εκλογή προέδρου είναι ίση με τη μη εκπνεύσασα περίοδο της θητείας του προηγούμενου προέδρου.[2]
Σε περίπτωση προσωρινής απουσίας ή προσωρινού κωλύματος του Προέδρου της Δημοκρατίας, τον αναπληροί ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων.[2]
Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε επίσημα την 16η Αυγούστου 1960.[3][4] Η ανεξαρτησία της χώρας προέκυψε μέσα από τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου του Φεβρουαρίου 1959.[5][6] Βάσει του συντάγματος, το σύστημα διακυβέρνησης ήταν η προεδρική δημοκρατία με πρόεδρο Ελληνοκύπριο και αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο εκλεγμένους, τον πρώτο από τους ελληνικής και τον δεύτερο από τους τουρκικής καταγωγής κατοίκους της χώρας.[5] Και ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος είχαν το δικαίωμα του βέτο για θέματα εξωτερικής πολιτικής, ενόπλων δυνάμεων, ασφάλειας κλπ.[5]
Στις προεδρικές εκλογές της 13ης Δεκεμβρίου 1959 υποψήφιοι ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ και ο Ιωάννης Κληρίδης. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ είχε τη στήριξη της πλειονότητα των αγωνιστών της ΕΟΚΑ και του Ενιαίου Δημοκρατικού Μέτωπου Αναδημιουργίας (ΕΔΜΑ), ενώ ο Ιωάννης Κληρίδης είχε τη στήριξη του ΑΚΕΛ, της Δημοκρατικής Ένωσης Κύπρου (της οποίας ηγείτο) και όσων ήταν αντιτιθέμενοι στις συμφωνίες Λονδίνου - Ζυρίχης.[6][7][8][9][10][4] Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ εξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με ποσοστό 66,82%, έναντι του Ιωάννη Κληρίδη που κατέλαβε ποσοστό 33,28%.[10][9][6][11][12][4]
Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχε εκλεγεί χωρίς ανθυποψήφιο ο Φαζίλ Κιουτσούκ.[5][6][8][4]
Η θητεία της κυβέρνησης θα ολοκληρωνόταν το 1965, οπότε και θα διεξάγονταν προεδρικές εκλογές.[6] Ωστόσο, οι εκλογές του 1965 ανεβλήθησαν λόγω των διακοινοτικών ταραχών της περιόδου 1963-1964.[6] Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε παράταση της θητείας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ μέχρι το 1968.[6]
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα αποτελέσματα των εκλογών:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΛΟΓΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ» (PDF). Υπουργείο Εσωτερικών. 1 Νοεμβρίου 2017. σελίδες 3–4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 11 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2020.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 «Eκλογές - Προεδρικές». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2020.
- ↑ «Η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στην Κύπρο». www.kathimerini.gr. 28 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Νικόλα, Νικόλας (28 Ιανουαρίου 2018). «Από τον Μακάριο στο σήμερα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2020.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «16 Αυγούστου 1960: Η γέννηση ενός «καταδικασμένου» κράτους». 16 Αυγούστου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Στυλιανού, Μαρία (12 Νοεμβρίου 2012). «Ιστορία των Προεδρικών Εκλογών». www.sigmalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Προεδρικές εκλογές 1959». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 8,0 8,1 «Ιστορικό εκλογών 1960-1973». www.bbc.co.uk. 7 Φεβρουαρίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 9,0 9,1 «Οι πρώτες προεδρικές εκλογές της Κύπρου πίσω στο 1959». 13 Οκτωβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ 10,0 10,1 «Πώς ψήφισε η Κύπρος στις πρώτες προεδρικές της 13ης Δεκεμβρίου 1959». Πολίτης. 16 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2020.
- ↑ «1959-2018: Η ιστορία των Προεδρικών εκλογών». 27 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
- ↑ «Όταν ο Γλαύκος Κληρίδης δεν στήριξε τον πατέρα του, αλλά τον αντίπαλό του Μακάριο στις πρώτες προεδρικές εκλογές». www.mixanitouxronou.com.cy. 12 Δεκεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2016.
