Ο Λινναίος γεννήθηκε στο Ρόσουλτ (Råshult), της κοινότητας Stenbrohult στην επαρχία του Σμώλαντ (Småland) της νότιας Σουηδίας. Ο πατέρας του Νιλς (Nils Ingemarsson) ήταν κληρικός καιη μητέρα του Χριστίνα (Christina Broderson) ήταν η κόρη του εφημέριου της κοινότητας. Όταν αυτός πέθανε ανέλαβε τα καθήκοντα του εφημέριου ο Νιλς.
Ανδριάντας του Λινναίου μπροστά από τη δημοτική βιβλιοθήκη τουΛουντ
Το ενδιαφέρον γιαταφυτάτο είχε ήδη ο πατέρας του, ο Νιλς. Αυτός διάλεξε καιτο επώνυμο Λινναίος (εκείνη την εποχή οι Σουηδοί δεν είχαν επίσημα επώνυμα) από μιαφλαμουριά (στα σουηδικά 'Linn') που υπήρχε κοντά στο πατρικό του σπίτι. Ο Κάρολος προοριζόταν να γίνει κληρικός, όπως ο πατέρας τουκαιο παππούς του, αλλά αυτό δεντον ενθουσίαζε. Το ενδιαφέρον τουγιατηβοτανική έδωσε αφορμή στον τοπικό ιατρό και δάσκαλο Ρότμαν (Johann Rothman) να μεταπείσει τον πατέρα τουκαι έτσι στάλθηκε το 1727, μετά το γυμνάσιο, για σπουδές ιατρικήςστοΠανεπιστήμιοτουΛουντ (Lund). Οι σπουδές ιατρικής ήταν συνώνυμες με τις σπουδές φυσικών επιστημών, εκείνη την εποχή.
ΣτοΛουντ ασχολήθηκε μετονβοτανικό τους κήπο, αλλά επειδή δεν έχαιρε μεγάλης προσοχής, του προτάθηκε να πάει στοΠανεπιστήμιο της Ουψάλα, όπου θα είχε μεγαλύτερες προοπτικές. Την επόμενη χρονιά έφυγε γιατην Ουψάλα.
Στην Ουψάλα πέρασε δυσκολίες ελλείψει πόρων και περιουσίας, μέχρις ότου γνωριστεί μετον φημισμένο καθηγητή Όλαφ Κέλσιο (Olaf Celsius). Ο Κέλσιος εντυπωσιάστηκε με τις γνώσεις και τις βοτανικές συλλογέςτου Λινναίου και επειδή τον βρήκε σε ανάγκη, του προσέφερε διατροφή και στέγη. Κατά την περίοδο αυτή, ο Λινναίος διάβασε μία επιθεώρηση τουSermo de Structura Florum (Leiden, 1718 τουSebastien Vaillant). Μέσω αυτής πείσθηκε γιατη σπουδαιότητα τουστήμονακαιτουύπερουπουεν τέλει τον οδήγησε στη θεμελίωση του δικού τουσυστήματος ταξινόμησης φυτών.
Με αφορμή ενός άλλου έργου που έπεσε στα χέρια του, τοNuptiae Arborum Dissertatio (Ουψάλα, 1729) τουWallin, έγραψε μία πραγματεία περί των φύλων των φυτών (Preludia Sponsaliorum Plantarum 1729, «Οι γάμοι των φυτών»). Αυτό τράβηξε την προσοχή του καθηγητή βοτανικής του πανεπιστημίου, Ρούντμπεκ (Olaf Rudbeck), ο οποίος λόγω ηλικίας (70 χρονών) ήταν αναγκασμένος να παραδίδει τα μαθήματα μέσω αντιπροσώπου. Έτσι τον έθεσε βοηθό τουκαι αναπληρωτή καθηγητή. Το 1730 ο Λινναίος ξεκίνησε τις παραδόσεις.
Το 1732 ηΑκαδημία των Επιστημών της Ουψάλας χρηματοδότησε τον Λινναίο γιατην εξερεύνηση της, ουσιαστικά άγνωστης έως τότε, Λαπωνίας. Τα αποτελέσματα αυτής της εξερευνητικής αποστολής εκδόθηκαν στο έργο τουFlora Lapponica (Άμστερνταμ, 1737).
Ο Λινναίος φορώντας λαπωνική ενδυμασία. Μάρτιν Χόφφμαν, 1737
Το 1735 έφυγε από τη Σουηδία και πήγε στηνΟλλανδία, ηγέτιδα στις φυσικές επιστήμες εκείνη την εποχή, και έκανε το διδακτορικό τουστην ιατρική στοΧαρντερβάικ (Harderwijk). Τελικά έφθασε στοΛέιντεν (Leiden) όπου έδειξε το προσχέδιο του έργου του περί ταξινόμησης, Systema Νaturae, στον βοτανολόγο Jan Fredrik Gronoviusο οποίος έμεινε έκπληκτος καιτο έστειλε να εκδοθεί με δικά του έξοδα. Η πρώτη έκδοση ήταν δεκασέλιδη, ενώ η δέκατη τρίτη το 1770 αποτελείτο από 3000 σελίδες. Σε αυτό το μνημειώδες έργο δημοσιεύτηκε το σύστημα ταξινόμησης που δημιούργησε, τόσο γιατα φυτά όσο καιγιατα ζώα (γιατα δεύτερα στην 10η έκδοση). Χρησιμοποιούσε τημορφολογία (τη συγκριτική μελέτη της μορφής των οργανισμών) γιατη διευθέτηση των δειγμάτων των συλλογών.
Την επόμενη χρονιά, το 1736, επισκέφθηκε τηνΑγγλίακαιτοπανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου γνωρίστηκε με πολλούς αξιόλογους επιστήμονες. Μετην επιστροφή τουστηνΟλλανδία ολοκλήρωσε την έκδοση του έργου τουGenera Plantarum. Μέχρι την επόμενη χρονιά είχε εκδώσει τοHortus Cliffortianus, μια περιγραφή της συλλογής φυτών καιτου διάσημου κήπου του εύπορου τραπεζίτη G. Clifford, αλλά καιτοClasses Plantarum (1738).
Επιστρέφοντας στηΣουηδία, τον Σεπτέμβριο το 1738, εξάσκησε την ιατρική καιτον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς πήρε για σύζυγό τουτηΣάρα Μορέα (Sara Morea). Το 1739 ήταν ένας από τους ιδρυτές της σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας των Επιστημών (Kungliga Vetenskapsakademin). Το 1741 του δόθηκε μία έδρα στην ιατρική της Ουψάλας, όμως σύντομα την αντάλλαξε μεμια έδρα στην βοτανική. Την ίδια χρονιά ταξίδεψε στις νήσους Έλαντ (Öland)καιΓκότλαντ (Gothland)με κρατική διαταγή και δημοσίευσε τα αποτελέσματα του ταξιδιού στοÖländska och Gothländska Resa (1745).
Όταν δεν ταξίδευε, εργαζόταν πάνω στην ταξινόμησή του, εκτείνοντας τη μελέτη τουσταβασίλειατων ζώων καιτωνορυκτών. Επιχειρούσε να κατηγοριοποιήσει τα στοιχεία του φυσικού κόσμου μετον κατάλληλο (και βολικό) τρόπο.
Το 1744 ο Λινναίος έφερε τοθερμόμετροστη σημερινή του μορφή, αντιστρέφοντας την κλίμακα που εφηύρε οΆντερς Κέλσιος (Anders Celsius) - αρχικά το σημείο βρασμού τουνερού ήταν στους 0 βαθμούς καιτο σημείο τήξης τουπάγου στους 100 [23]. Το 1745 εξέδωσε τα έργα τουFlora SuecicaκαιFauna Suecica, κατόπιν δύο τόμους με παρατηρήσεις που έκανε κατά τη διάρκεια ταξιδιών στη Σουηδία, Wästgöta Resa (Στοκχόλμη 1747) καιSkanska Resa (Στοκχόλμη, 1751) αλλά καιτοHortus Upsaliensis (1748). Το 1750 βγήκε το έργο τουPhilosophia Botanica, που ήταν μια κριτική στα διάφορα αξιώματα που είχε εξεδώσει το 1735 στοFundamenta Botanica. Όμως το σημαντικότερο έργο αυτής της περιόδου ήταν τοSpecies Plantarum (Στοκχόλμη, 1753), το οποίο είναι το σημείο εκκίνησης της σύγχρονης ονοματολογίας των φυτών. Την ίδια χρονιά του δόθηκε ο τίτλος του «ιππότη του πολικού αστέρα», που δόθηκε για πρώτη φορά σε άνδρα των επιστημών. Οι παραδόσεις τουστο πανεπιστήμιο προσέλκυαν ανθρώπους από όλα τα μέρη του κόσμου. Είναι χαρακτηριστικό πως, ενώ ο αριθμός των φοιτητών στην Ουψάλα ήταν περίπου πεντακόσιοι, όταν κατείχε την έδρα στη βοτανική αυξήθηκε στους χίλιους πεντακόσιους.
Ο τάφος στον καθεδρικό ναό της Ουψάλας όπου κείτονται ο Λινναίος καιο γιος του
Το 1757 ο βασιλιάς της Σουηδίας Αδόλφος Φρειδερίκος, έδωσε τίτλο ευγενείας στον Λινναίο (που κατοχυρώθηκε το 1762), ο οποίος άρχισε να χρησιμοποιεί το επώνυμο von Linné, όχι όμως καιστα επιστημονικά του έργα.
Στα εξήντα του άρχισε να υποχωρεί η μνήμη. Το 1774 έπαθε αποπληξία η οποία τον εξασθένισε. Πέθανε στις 10 Ιανουαρίου του 1778 στον καθεδρικό ναό της Ουψάλας, κατά τη διάρκεια μιας λειτουργίας. Θάφτηκε στον ίδιο ναό.
Ο συνονόματος γιος του, Κάρολος Λινναίος ο νεότερος, έγινε επίσης βοτανολόγος.
Οι βοτανικές και ζωολογικές συλλογές του εξαγοράστηκαν το 1783 από το ίδρυμα «Λινναία Εταιρία του Λονδίνου» (The Linnean Society of London). Οι συλλογές περιλαμβάνουν 14.000 φυτά, 158 ψάρια, 1.564 κοχύλια, 3.198 έντομα, 1.600 βιβλία και 3.000 επιστολές και έγγραφα.
Ο βοτανικός του κήπος υπάρχει ακόμη και σήμερα στην Ουψάλα και είναι επισκέψιμος.
Από τις παλαιότερες προσπάθειες συστηματοποίησης της ταξινόμησης, ο Λινναίος επηρεάστηκε περισσότερο από τις εργασίες τωνΓκασπάρ Μπάουχιν (Gaspard Bauhin, 1560-1624), Τζων Ραίη (John Ray, 1627–1705) καιΖοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ (Joseph Pitton de Tournefort, 1656—1708). Ο Ελβετός Μπάουχιν ήταν ο πρώτος που εισήγαγε τη διάκριση του γένους καιτου είδους στη βοτανική και δημιούργησε μ' αυτόν τον τρόπο μία δυαδική ονοματολογία. Ο Άγγλος Τζων Ραίη εισήγαγε ένα πιο περιεκτικό σύστημα ταξινόμησης καιμια νέα έννοια του είδους. Καιο Γάλλος βοτανολόγος Τουρνεφόρ δημιούργησε ένα σύστημα ταξινόμησης φυτών με ακριβείς ορισμούς των γενών.
Η συνεισφορά του Λινναίου στην ταξινομία είναι μεγαλύτερη από την απλή επιστημονική ονοματοδοσία σε πολλά από τα φυτά καιτα ζώα του κόσμου. Κατά τον18ο αιώνα, οπότε και συντελέστηκε μια μεγάλη επέκταση της γνώσης της φυσικής ιστορίας, ο Λινναίος δημιούργησε ένα εκτεταμένο σύστημα ταξινόμησης τόσο γιατα φυτά όσο καιγιατα ζώα. Το μεγαλύτερο μέρος της ταξινόμησής του έχει αλλάξει πολύ, αλλά οι βασικές αρχές του συστήματός του ακολουθούνται ακόμη.
Systema Naturæ, 10η έκδοση 1758
Το σύστημα του Λινναίου γιατη διευθέτηση των οργανισμών είναι ένα ιεραρχικό σύστημα ταξινόμησης. Οι κατηγορίες, οιταξινομικές μονάδες στις οποίες ομαδοποιούνται οι οργανισμοί, τοποθετούνται σεμιααπ' τις πολλές ταξινομικές βαθμίδες. Ο Λινναίος αρχικά χρησιμοποίησε τις ακόλουθες πέντε βαθμίδες (με φθίνουσα σειρά): βασίλειο, ομοταξία (κλάση), τάξη, γένοςκαιείδος. Η ιεραρχία των ταξινομικών βαθμίδων έχει επεκταθεί σημαντικά από την εποχή του Λινναίου. Πλέον περιλαμβάνει επτά υποχρεωτικές βαθμίδες γιατο ζωικό βασίλειο: βασίλειο, συνομοταξία (φύλο), ομοταξία (κλάση), τάξη, οικογένεια, γένοςκαιείδος.
Όλοι οι οργανισμοί που ταξινομούνται πρέπει να τοποθετηθούν σε τουλάχιστον επτά ταξινομικές μονάδες, ένα σε κάθε υποχρεωτική βαθμίδα. Υπάρχει η δυνατότητα να υποδιαιρεθούν περαιτέρω αυτές οι επτά βαθμίδες καινα χρησιμοποιηθούν περισσότερες από επτά ταξινομικές μονάδες. Σήμερα αναγνωρίζονται περισσότερες από τριάντα ταξινομικές βαθμίδες. Χρησιμοποιούνται στις πολύ μεγάλες και πολύπλοκες ομάδες, όπως ταέντομα, όπου απαιτούνται γιανα εκφράσουν το διαφορετικό βαθμό εξελικτικού διαχωρισμού.
Η μεγαλύτερη καινοτομία του Λινναίου, καιτο σημαντικότερο στοιχείο του συστήματός του, είναι η χρήση της διωνυμικής ονοματολογίαςπου εισήγαγε το 1735 μετο έργο τουSystema Naturae. Κάθε είδος έχει ένα λατινικό όνομα που αποτελείται από δύο λέξεις που γράφονται μεπλάγια γραφή ή είναι υπογραμμισμένες. Η πρώτη λέξη είναι το όνομα του γένους, και γράφεται πάντα με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα. Η δεύτερη λέξη είναι το ειδικό επίθετο που γράφεται με πεζά γράμματα. Το όνομα του γένους είναι πάντα ουσιαστικό ενώ το όνομα του είδους είναι συνήθως επίθετο. Το ειδικό επίθετο δεν αναφέρεται ποτέ μόνο του. Γιατον καθορισμό του είδους είναι απαραίτητη η αναφορά όλου του διωνύμου. Το ειδικό επίθετο μπορεί να χρησιμοποιηθεί διαφορετικά γένη καιμη συγγενικά γένη, ενώ το όνομα του γένους μπορεί να δοθεί μόνο σε μία ομάδα οργανισμών. Για παράδειγμα το επιστημονικό όνομα του αλιγάτορα του Μισισιπή είναι Alligator mississippiensis. Το ειδικό επίθετο, που μεταφράζεται «Μισισίπιος», χρησιμοποιείται καισε άλλα γένη, όπως στο Morone mississippiensis (ένα ψάρι της οικογένειας των περκοειδών) καιστο Ictinia mississippiensis, ένα αρπακτικό πτηνό της τάξης των ιερακόμορφων.
Στηζωολογία εισήγαγε τη διώνυμη ονοματολογία η 10η έκδοση τουSystema Naturaeτο 1758, οπότε και έγιναν διώνυμοι όλοι οι οργανισμοί.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου το είδος διαιρείται σευποείδη, οπότε χρησιμοποιείται μια τριωνυμική ονοματολογία. Το υποειδικό όνομα μπορεί να είναι επανάληψη του ειδικού ονόματος.
Η διαίρεση σε υποείδη δεν είναι τόσο δημοφιλής στη ζωολογία, καθώς τα όρια ανάμεσα στα υποείδη σπάνια είναι σαφή. Η αναγνώριση ενός υποείδους βασίζεται σε λίγους επιφανειακούς χαρακτήρες καιδεν υποδεικνύει μια εξελικτικά διακριτή μονάδα.
Αντίθετα στη βοτανική χρησιμοποιούνται αρκετές υποδιαιρέσεις του είδους όπως το υποείδος, η ποικιλία, καιη μορφή.
Ο βοτανικός κήπος της Ουψάλας, σε χαρακτική της εποχής
Ο Λινναίος ήταν επίσης πρωτοπόρος στον ορισμό της (αμφιλεγόμενης) έννοιας της φυλής. Πρότεινε στο είδος Homo sapiens, την κατανομή τεσσάρων υποειδών. Αυτές οι κατηγορίες, Americanus, Asiaticus, Africanus, καιEuropeanus, βασίζονταν αρχικά στον τόπο καταγωγής, και μετά στο χρώμα του δέρματος. Τα μέλη κάθε φυλής είχαν κάποια υποτιθέμενα χαρακτηριστικά: οι ιθαγενείς της Αμερικής ήταν κοκκινωποί, πεισματάρηδες και θύμωναν εύκολα, οιΑφρικανοί ήταν μαύροι, χαλαροί και αμελείς, οιΑσιάτες ήταν κιτρινωποί, πλεονέκτες και αφηρημένοι καιοιΕυρωπαίοι ήταν λευκοί, ευγενείς και εφευρετικοί. Είναι φανερό ότι τα χαρακτηριστικά που απέδιδε ο Λινναίος στις φυλές ήταν διαστρεβλωμένα υπέρ των Ευρωπαίων.
Ο Λινναίος ήταν ένας από τους καλύτερους συγγραφείς πεζογραφίας στασουηδικά. Τα ταξιδιωτικά του ημερολόγια περιέχουν ουσιώδεις σημειώσεις σχετικά με οτιδήποτε ενδιαφέρον συναντούσε, και όχι μόνο γιατα φυτά. Δεν έγραφε απλώς από προσωπικό ενδιαφέρον, αλλά ως ανταποκριτής γιατο επιστημονικό και πολιτικό κοινό τουδιαφωτισμού. Το ταξίδι τουστηΛαπωνία είναι αξιοσημείωτο γιατα εξωτικά και περιπετειώδη επεισόδια. Επίσης, συνέγραψε μια σειρά διαλέξεων με απλές οδηγίες σχετικά μετοσεξ, που δημοσιεύθηκαν μετον τίτλο Om sättet att tillhopa gå.
Ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τα σύμβολα ♂ - (ασπίδα και βέλος) και ♀ - (καθρέφτης) ως σύμβολα γιατοαρσενικόκαιτοθηλυκό.
Ο Λινναίος απεικονίζεται στο χαρτονόμισμα των 100 της Σουηδικής κορώνας [24].
Ο Λινναίος ήταν ένας από τους ιδρυτές της σουηδικής βασιλικής ακαδημίας των επιστημών (Kungliga vetenskapsakademin).
Ο Λινναίος είναι ο μόνος στη ονοματολογία των φυτών, που εθιμοτυπικά αναφέρεται μόνο μετο αρχικό του. ΣτηΒοτανική, το όνομα (συχνά μερικώς συντετμημένο) του ατόμου που περιέγραψε ένα είδος ακολουθεί αμέσως μετά την επιστημονική ονομασία του είδους αυτού: Cocos nucifera L. είναι η πλήρης ονομασία της καρύδας, καιτο αρχικό «L.» αναφέρεται στον Κάρολο Λινναίο.
Ο Λινναίος ήταν γνωστός καιγια τις ικανότητές τουστην κοινωνική συναναστροφή. ΟΈρικ Άξελ Κάρφελντ(Karlfeldt) είπε για αυτόν ότι «han talte med bönder på bönders vis, och med lärde män på latin» [μιλούσε στους χωρικούς όπως οι χωρικοί, και στους μορφωμένους ανθρώπους σταΛατινικά].
Δημιούργησε το «Ωρολόι λουλουδιών». Ανακάλυψε ότι διαφορετικά είδη λουλουδιών ανοίγουν τα άνθη τους σε διαφορετικές ώρες κάθε μέρα. Για παράδειγμα, το φυτό hawk's beard, ανοίγει τα λουλούδια του στις 6:30 π.μ., ενώ άλλα είδη, ταhawkbit, δεν ανοίγουν τα λουλούδια τους πριν τις 7 π.μ. Μετά από πολλές έρευνες πάνω σε αυτό, κατέληξε σύντομα στη σκέψη πως κάποιος μπορεί να ξέρει τι ώρα είναι απλώς κοιτώντας τα λουλούδια στον κήπο του. Αυτή η μέθοδος δεν είχε την ανάλογη επιτυχία.
Το 1802, ο μαθητής του, βοτανολόγος Αδάμ Αφζέλιους, ίδρυσε το «Ινστιτούτο Linnaean» προς τιμή του Λινναίου, μετη μετατροπή σε αυτό της «Ζωοφυτολιθικής Εταιρείας», στην Ουψάλα της Σουηδίας.
