ΤοΜπορντώ (γαλλικά: Bordeaux - οξιταν.: Bordèu) είναι πόλη της Ν. Δ. Γαλλίαςστη διοικητική περιοχή της Νέας Ακουιτανίας, πρωτεύουσα του νομού Ζιρόντ. Είναι χτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού Γαρoύνα. Είναι ένα από τα πολυπληθέστερα κέντρα της Γαλλίας. Ο πληθυσμός του ιστορικού κέντρου της πόλης αυξήθηκε την τελευταία δεκαετία από 215.363 κατοίκους (απογραφή 1999) σε 925.000 κατοίκους (2007) ενώ ο πληθυσμός ολόκληρης της πόλης συμπεριλαμβανομένων καιτων προαστίων φτάνει τους 1.200.000 κατοίκους. Στον πληθυσμό της, εκτός από Γάλλους συμπεριλαμβάνονται και συμπαγείς ομάδες αλλοδαπών (Ιταλοί, Ισπανοί, Πορτογάλοι, Γερμανοί, Βορειοαφρικανοί).
Το λιμάνι του είναι απ' τα σπουδαιότερα της Γαλλίας καιη πόλη, πουη θέση της είναι μακριά απ' τα γαλλογερμανικά σύνορα, έγινε έδρα διάφορων κυβερνητικών υπηρεσιών στους τρεις τελευταίους γαλλογερμανικούς πολέμους. Σήμερα, έχει ναυπηγεία, χυτήρια, βιομηχανία μεταλλουργίας και αναπτυγμένη γεωργία, γνωστή γιατα περίφημα κρασιά Μπορντώ. Στην πόλη έχει την έδρα της η ποδοσφαιρική ομάδα Ζιροντέν Μπορντό (FC Girondins de Bordeaux).
Οαστεροειδής384 Βουρδιγάλη (384 Burdigala), που ανακαλύφθηκε το 1894, πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή ονομασία του Μπορντώ.[7]
Γύρω στο 300 π.Χ. εγκαταστάθηκε στην περιοχή η Κέλτικη φυλή των Burdigala, παίρνοντας το όνομα της από έναν ποταμό νότια της πόλης. Το 60 π.Χ. έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων, επί Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αναπτύχθηκε σημαντικά, κατά τη διάρκεια του 3ου αιώνα μ.Χ. έγινε η πρωτεύουσα της αναπτυγμένης Ρωμαϊκής Ακουιτανίας. Αργότερα κυριεύθηκε διαδοχικά από τους Βανδάλους (276, 409), τους Βησιγότθους (414), και τους Φράγκους (498) ξεκινώντας μια εποχή παρακμής γιατην πόλη.
Οι Μεροβίγγειοι βασιλείς ξεκίνησαν μια νέα περίοδο ακμής γιατην πόλη η οποία έγινε και έδρα αρχιεπισκοπής, λεηλατήθηκε από τους μουσουλμάνους (732) του Άμπντ έρ Ραχμάν έως την δολοφονία τουστηνμάχη τουΤουρ στις 10 Οκτωβρίουτου ίδιου χρόνου. ΟιΚαρολλίγγειοι βασιλείς διόρισαν μία σειρά από κόμητες προκειμένου να προστατέψουν τις όχθες του ποταμού Γαρούνα από τις επιδρομές τωνΒίκινγκ, αργότερα έγιναν κληρονομικοί ηγεμόνες της περιοχής. Τον 11ο αιώνα η κομητεία κληρονομήθηκε από τους δούκες της Γασκώνης.[8]
Τον 12ο αιώνα έγινε επαρχία του Αγγλικού βασιλείου μετά τον γάμο της κληρονόμου του δουκάτου Ελεονώρας της Ακουιτανίαςμετον Γαλλόφωνο βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Πλανταγενέτη που αμέσως μετά ανέβηκε στον Αγγλικό θρόνο ως Ερρίκος Β’. Επί της κυριαρχίας των Πλανταγενετών (12ος – 15ος αιώνας) η πόλη έγινε σημαντικό εμπορικό κέντρο παραγωγής κρασιού, ενώ κτίσθηκε ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ανδρέα. Ο βασιλιάς Εδουάρδος Γ’την όρισε σαν ανεξάρτητο κρατίδιο υπό την έμπιστη σ’ αυτόν ηγεσία του μεγαλύτερου γιουτουΕδουάρδου του μαύρου πρίγκηπα (1362 – 1372)
Μετά την ήττα των Άγγλων στηνμάχη του Καστιγιόν (1453) πέρασε οριστικά στα χέρια των Γάλλων,[9]ο Γάλλος βασιλιάς Κάρολος Ζ΄ έχτισε ως ένδειξη ηγεμονίας τουστην περιοχή το "Chateau Trompette" (Kάστρο της αποφασιστικής νίκης) καιτο "Fort du Ha". Εγκαταστάθηκε τοπικό κοινοβούλιο (1462), ενώ τον 16ο αιώνα το εμπόριο της πόλης αναπτύχθηκε σημαντικά εκτός του κρασιού και λόγω της διανομής ζάχαρης και σκλάβων από τις Δυτικές Ινδίες. Ενώθηκε πλήρως μετο Γαλλικό στέμμα (1653) μετά την είσοδο στην πόλη του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου ΙΔ΄. Τον 18ο αιώνα, η πόλη αναπτύχθηκε περισσότερο από ποτέ και κτίσθηκαν 5.000 νέα μεγάλα οικοδομήματα. Μάλιστα οΒίκτωρ Ουγκώ είχε εντυπωσιαστεί τόσο πολύ από την μεγαλοπρέπεια της πόλης που αναγκάστηκε ναπει «πάρε τις Βερσαλλίες καιτην Αμβέρσα καιθα έχεις το Μπορντώ». Κατά τη διάρκεια των Γαλλογερμανικών πολέμων (1870), τουΑ΄καιτουΒ΄ Παγκοσμίου πολέμου έγινε έδρα της Γαλλικής κυβέρνησης.[10]
Το Μπορντώ είναι μία από τις μεγαλύτερες οινοπαραγωγικές πόλεις του κόσμου με 117.000 εκτάρια αμπελώνων με ετήσια κέρδη 14,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Με ετήσια παραγωγή πάνω από 700 εκατομμύρια μπουκάλια με κάθε είδος κρασιού από τα καλύτερα στον κόσμο, ιδιαίτερα κόκκινα και λευκά.
Έχει μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες αεροναυτικής στον κόσμο που απασχολούν 20.000 κόσμο, η περιοχή του είναι δημοφιλέστατη για τις τουριστικές της δραστηριότητες, με 3.000.000 επισκέπτες ετησίως.
Περίπου το 80% του εργατικού δυναμικού της πόλης εργάζεται στον τομέα των υπηρεσιών. Με 180 τραπεζικά ιδρύματα στην επικράτειά του, το Μπορντώ είναι το τέταρτο τραπεζικό και οικονομικό κέντρο στη Γαλλία. Ένας άλλος δυναμικά αναπτυσσόμενος τομέας είναι οι υπηρεσίες πληροφορικής, συμπεριλαμβανομένου του τομέα ΤΠ.
Αρκετές χιλιάδες εργαζόμενοι εργάζονται εδώ σε εθνικές και παγκόσμιες εταιρείες όπως η Cdiscount, η Ubisoft, η OVH, η Capgemini, η BetClinic. Το Μπορντώ έχει πλούσια ιστορική κληρονομιά και είναι το σημείο εκκίνησης για ταξίδια στην ακτή καιτην ενδοχώρα της Ακουιτανίας, όπου ο τουρισμός είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος, επομένως η τουριστική βιομηχανία ανθεί.[11]
Το λιμάνι του, το σημαντικότερο λιμάνι της χώρας στονΑτλαντικό ωκεανό διακινεί ετησίως 9.000.000 τόνους αγαθών στο εμπόριο της Γαλλίας με τις χώρες της Αμερικής.[12]
Το Μπορντώ έχει χαρακτηρισθεί «Πόλη Τέχνης και Ιστορίας». Η πόλη φιλοξενεί 362 ιστορικά μνημεία (μόνο τοΠαρίσι έχει περισσότερα στηΓαλλία) με μερικά κτήρια να χρονολογούνται από τους ρωμαϊκούς χρόνους. Το λιμάνι του Μπορντώ, ΠορντελαΛυν (Λιμάνι του φεγγαριού), έχει εγγραφεί στη λίστα μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ ως «εξαιρετικό αστικό και αρχιτεκτονικό σύνολο».[13]
Στο Μπορντώ βρίσκεται μια από τις μεγαλύτερες αρχιτεκτονικές αστικές περιοχές του 18ου αιώνα στην Ευρώπη, καθιστώντας τον έναν περιζήτητο προορισμό για τουρίστες και συνεργεία κινηματογραφικής παραγωγής. Ξεχωρίζει ως μία από τις πρώτες γαλλικές πόλεις, μετά τοΝανσί,που αστικοποιήθηκε και έγιναν μητροπολιτικά έργα μεγάλης κλίμακας, από την εποχή του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΕ', τον 18ο αιώνα.
ΗΠλας ντελα Μπουρς πλατεία του Χρηματιστηρίου (1735–1755), περιλάμβανε ένα ιππικό άγαλμα τουΛουδοβίκου ΙΕ', που αντικαταστάθηκε από τη Κρήνη των Τριών Χαρίτων.
Το Μεγάλο θέατρο (1780), ένα μεγάλο νεοκλασικό θέατρο που χτίστηκε τον 18ο αιώνα.
Ο καθεδρικός ναός Σαιντ-Αντρέ, που καθαγιάσθηκε από τονΠάπα Ουρβανό Β΄το 1096. Από το αρχικό ρωμαϊκό οικοδόμημα σώζεται μόνο ένας τοίχος στον σηκό. Η Βασιλική Πύλη ανάγεται στις αρχές του 13ου αιώνα, ενώ η υπόλοιπη κατασκευή είναι κυρίως από τον 14οκαιτον 15ο αιώνα.
Ο πύργος Πε-Μπερλάν (1440–1450), ένας τεράστιος, τετράγωνος γοτθικός πύργος δίπλα στον καθεδρικό ναό.
Εκκλησία Σαιν-Κρουά, του Τιμίου Σταυρού. Βρίσκεται στη θέση μιας μονής του 7ου αιώνα που καταστράφηκε από τους Σαρακηνούς. Ανακατασκευάστηκε από τους Καρολίδες, καταστράφηκε και πάλι από τους Νορμανδούς το 845 και το 864. Είναι προσαρτημένο σεμια μονή Βενεδικτίνων που ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα και χτίστηκε στα τέλη του 11ουκαι στις αρχές του 12ου αιώνα. Η πρόσοψη είναι ρομανικού ρυθμού.
Η γοτθική βασιλική Σαιν-Μισέλ, που κατασκευάστηκε μεταξύ του τέλους του 14ου αιώνα καιτου 16ου αιώνα.
ΗΒασιλική Σαιν-Σερέν, του Αγίου Σεβερίνου, η αρχαιότερη εκκλησία στο Μπορντώ. Χτίστηκε στις αρχές του 6ου αιώνα στην τοποθεσία μιας παλαιοχριστιανικής νεκρόπολης. Έχει μια στοά του 11ου αιώνα, ενώ η αψίδα είναι από του επόμενου αιώνα. Ο ναός του 13ου αιώνα έχει παρεκκλήσια από τον 11οκαιτον 14ο αιώνα. Στην αρχαία κρύπτη στεγάζονται τάφοι του οίκου τωνΜεροβίγγειων.
Εκκλησία του Αγίου Πέτρου, γοτθική εκκλησία
Εκκλησία Σαιντ-Ελουά, γοτθική εκκλησία
ΤοΠαλαί Ροάν, πρώην αρχοντικό του αρχιεπισκόπου, τώρα δημαρχείο.[15]
Το Παλαί Γκαλιέν, τα ερείπια ρωμαϊκού αμφιθεάτρου του 2ου αιώνα
ΗΠορτ Καγιώ, μια μεσαιωνική πύλη των τειχών της παλιάς πόλης.
Η Μεγάλη καμπάνα, Λα Γκρος Κλος (15ος αιώνας), η δεύτερη εναπομείνασα πύλη των μεσαιωνικών τειχών. Ήταν το καμπαναριό του παλιού Δημαρχείου. Αποτελείται από δύο κυκλικούς πύργους ύψους 40 μέτρων (131 πόδια) και ένα κεντρικό καμπαναριό που στεγάζει καμπάνα βάρους 7.800 κιλών. Το ρολόι είναι από το 1759.[16]
Η Μεγάλη Συναγωγή, που χτίστηκε το 1878
Η οδός Σαιντ-Κατρίν, ο μεγαλύτερος πεζόδρομος της Γαλλίας.
Σχετικά πολυμέσα
.svg)
.svg)
.jpg)
