Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Γιατη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|1|07|2024}}
Λουδοβίκος ΙΕ΄
Ο Λουδοβίκος ΙΕ' μετην ενδυμασία της στέψης, από τονΛουί-Μισέλ βανΛου
Ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ είχε και έναν ακόμη αδερφό, τον Λουδοβίκο, Δούκα της Βρετάνης, ο οποίος ήταν μεγαλύτερός του κατά τρία χρόνια. Ο πατέρας του, Δούκας της Βουργουνδίας, είχε και άλλους δύο αδερφούς, τονΚάρολο, Δούκα του Μπερρύ, καθώς καιτονΦίλιππο, Δούκα του Ανζού. Έτσι το 1710 οΒασιλιάς-Ήλιος είχε πολλούς διάδοχους στον γαλλικό θρόνο: ένα γιο, τρεις εγγονούς και δύο δισέγγονα.
Παρόλα αυτά, δραματικά γεγονότα άλλαξαν το σχήμα της βασιλικής οικογένειας. Το 1700 ο θείος του Λουδοβίκου Φίλιππος, Δούκας του Ανζού, στέφθηκε βασιλιάς της Ισπανίαςμετο όνομα Φίλιππος Ε΄, κληρονομώντας τον θρόνο από τη γιαγιά τουΜαρία Θηρεσία, σύζυγο του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Η ενθρόνιση του εγγονού τουστον ισπανικό θρόνο δεν αποτέλεσε κανένα πρόβλημα γιατον Λουδοβίκο ΙΔ΄, καθώς είχε πολυάριθμους ακόμη επίδοξους διαδόχους. Αυτόματα διάδοχος του θρόνου έγινε ο γιος του, πατέρας του (μετέπειτα) Λουδοβίκου ΙΕ΄, ο Δούκας της Βουργουνδίας.
Το 1711 όμως αρχίζει μία εκατόμβη στη γαλλική βασιλική οικογένεια καιη ελίτ της δυναστείας πεθαίνει. Την εκατόμβη εγκαινιάζει οΛουδοβίκος, ο Μέγας Δελφίνος, όπως τον ονόμαζαν, γιος του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Έναν χρόνο μετά, τον Φεβρουάριο του 1712, πεθαίνει η νύφη του, ηΜαρία Αδελαΐδα της Σαβοΐας, από ευλογιά (κατ' άλλους ιλαρά). Μία εβδομάδα μετά αφήνει την τελευταία του πνοή καιο σύζυγος της, Δούκας της Βουργουνδίας, από την ίδια ασθένεια.
Ήταν πλέον φανερό πως καιτα δύο παιδιά τους είχαν κολλήσει την ασθένεια. Στις 8 Μαρτίου 1712 πεθαίνει ο μεγαλύτερος γιος τους, Δούκας της Βρετάνης. Από θαύμα σώθηκε ο αδερφός του, Λουδοβίκος, επειδή η γκουβερνάντα τουδεν επέτρεψε στους γιατρούς της βασιλικής αυλής νατον φροντίσουν. Τελικά πέθανε καιο τρίτος εγγονός του Λουδοβίκου ΙΔ΄, ο Κάρολος του Μπερρύ, το 1714. Στη σειρά διαδοχής γιατον γαλλικό θρόνο είχε μείνει μόνο ο Λουδοβίκος (ΙΕ΄).
Το 1714 άρχισε να μαθαίνει να γράφει καινα διαβάζει, ενώ οι δάσκαλοί του, του μάθαιναν βασικές γνώσεις γιατηνιστορίακαιτηγεωγραφία, ενώ έλαβε καιθρησκευτική παιδεία. Το 1715, ο νεαρός πρίγκηπας άρχισε να μαθαίνει χορό. Τον Φεβρουάριο του 1715 συμμετείχε στην πρώτη του τελετή, σεμια υποδοχή πρεσβειών από τηνΠερσία. Στα πέντε του χρόνια, όλοι τον θεωρούσαν πολύ καλό παιδί, έξυπνο καιμε καλή μνήμη, ενθουσιασμένο κυρίως μετην ιστορία καιτη γεωγραφία. Την 1η Σεπτεμβρίου του 1715, ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ πέθανε καιτη θέση του πήρε ο πεντάχρονος Λουδοβίκος ΙΕ΄, με αντιβασιλέα τονΦίλιππο Β΄ της Ορλεάνης, ώσπου να ενηλικιωθεί καινα κυβερνήσει μόνος του.
Στις 3 και 4 Σεπτεμβρίου του 1715 ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ εκτέλεσε τα πρώτα του καθήκοντα ως βασιλιάς, γιορτάζοντας την αρχή της βασιλείας τουκαι παρακολουθώντας κάποια τελετουργικά. Το 1717 η εκπαίδευση του ανατέθηκε στον Δούκα του Βιγιερουά. Άρχισε να διδάσκεται λατινικά, μαθηματικά, σχέδιο, χαρτογραφίακαι βασικές αρχές αστρονομίας, καθώς καιτοκυνήγιστα δάση. Από το 1719 επίσης έκανε μαθήματα μουσικής.
Από το 1721 άρχισαν τα σχέδια γιατον γάμο του. Ο θείος του, Φίλιππος Ε΄ της Ισπανίας, πρότεινε την κόρη τουΜαριάννα Βικτωρία των Βουρβόνων, η οποία ήταν μόλις τριών χρόνων, ενώ ο Λουδοβίκος ήταν έντεκα ετών. Το 1722 έγινε η πρώτη συνάντηση του ζευγαριού στα σύνορα Γαλλίας-Ισπανίας, ακριβώς όπως είχε κάνει ο προπάππους του Λουδοβίκος ΙΔ΄ το 1660, όταν παντρεύτηκε τη Μαρία Θηρεσία της Ισπανίας.
Το 1722, όταν ο βασιλιάς έγινε δεκατριών ετών, έγινε η στέψη στονΚαθεδρικό Ναό της Ρενς. Τότε τελείωσε η περίοδος της διακυβέρνησης από τον Δούκα της Ορλεάνης, ο οποίος ωστόσο παρέμεινε σημαντικός σύμβουλος του Βασιλιά και πρωθυπουργός το 1723. Το 1725, η Μαριάννα Βικτωρία στάλθηκε πίσω στην Ισπανία, γιατί ήταν μόνο 6 ετών τότε, καιδεν ήταν δυνατό να τεκνοποιήσει. Η νέα γυναίκα του βασιλιά έγινε ηΜαρία Λεστσύνσκα, κόρη τουΒασιλιά της Πολωνίας, καιο γάμος έγινε τον Σεπτέμβριο του 1725.
Το 1726 πρωθυπουργός έγινε ο Καρδινάλιος ντε Φλερύ. Παρόλα αυτά ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ δήλωσε ότι από εκείνη τη στιγμή, θα κυβερνούσε μόνος, όπως ο προπάππους του. Η περίοδος 1726-1743 υπήρξε ηπιο ειρηνική, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΕ΄. Η οικονομία άρχισε πάλι να ανακάμπτει μετά τα δύσκολα τελευταία χρόνια του Λουδοβίκου ΙΔ΄ καιτο γαλλικό νόμισμα ισχυροποιήθηκε στηνΕυρώπηκαιτηνΑμερική. Οι συγκοινωνίες βελτιώθηκαν και κατασκευάστηκε το κανάλι τουΣαιν-Κεντέν που έφτανε μέχρι τηνΟλλανδία. Παράλληλα, βελτιώθηκαν σημαντικά οι χερσαίοι δρόμοι μεταφοράς σε όλη τη χώρα. Έτσι στα μέσα του18ου αιώνα, η Γαλλία διέθετε τους καλύτερους καιπιο καλοφτιαγμένους δρόμους στον κόσμο. Το εμπόριο προωθήθηκε από το Συμβούλιο του εμπορίου. Το ναυτικό εμπόριο της Γαλλίας έφερε στη χώρα από 80 εκατομμύρια λίβρες αρχικά, το 1716, και 308 εκατομμύρια λίβρες το 1748.
Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, ο Καρδινάλιος ντε Φλερύ προσπάθησε να διατηρήσει ειρήνη με τις υπόλοιπες χώρες, εξασκώντας συμμαχική πολιτική μετηΜεγάλη Βρετανίακαιτην Ισπανία. Το 1729, μετά την τρίτη της εγκυμοσύνη, η Βασίλισσα γέννησε ένα αγόρι στη βασιλική οικογένεια. Η γέννηση τουνεαρού Πρίγκηπα γιορτάστηκε σε όλη τη Γαλλία με μεγάλες χαρές, καθώς το πρόβλημα γιατη διαδοχή καιμια πιθανή μετωπική σύγκρουση, όπως είχε γίνει μετονΠόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής, εξαφανίζονταν. Εκείνη την περίοδο ο Βασιλιάς ήταν πολύ δημοφιλής καιτο βασιλικό ζεύγος ευτυχισμένο.
Το 1733, και παρά την ειρηνική πολιτική του Φλερύ, ο Λουδοβίκος παρενέβη τελικά στον πόλεμο της πολωνικής διαδοχής, προσπαθώντας να επαναφέρει στον θρόνο τον πεθερό του, πατέρα της βασίλισσας Μαρία Λεστσύνσκα. Στο τέλος ο πεθερός του Λουδοβίκου δεν ανέβηκε στον πολωνικό θρόνο. Παράλληλα, η Γαλλία αποφάσισε να διεκδικήσει τις κτήσεις της στηΛωρραίνη. Έτσι τα γαλλικά στρατεύματα κατέκτησαν τη Λωρραίνη καιη ειρήνη υπογράφηκε το 1735. ΜετηΣυνθήκη της Βιέννης (1738), η Λωρραίνη πήγε στα χέρια του πεθερού του Λουδοβίκου, Στανίσουαφ Λετσύνσκι, ως αποζημίωση γιατο γεγονός ότι δεν ανέβηκε τον πολωνικό θρόνο. Μετά τον θάνατο του Στανίσουαφ, η Λωρραίνη πέρασε στη Γαλλία, γεγονός πουδεν κόστισε πολύ και ήταν μία νίκη γιατη γαλλική διπλωματία.
Το 1740 άρχισε οΠόλεμος της Αυστριακής διαδοχής ανάμεσα στηνΠρωσίακαιτηνΑυστρία. Ο Λουδοβίκος επηρεάστηκε από τον αντιαυστριακό συνασπισμό που είχε σχηματιστεί στη γαλλική βασιλική αυλή και μπήκε στον πόλεμο το 1741 συμμαχώντας μετην Πρωσία. Ο Φλερύ πέθανε το 1743 και ο βασιλιάς, ακολουθώντας το παράδειγμα τουαπολυταρχικού προπάππου του Λουδοβίκου ΙΔ΄, εγκαινίασε νέα κυβέρνηση χωρίς υπουργό, κυβερνώντας μόνος.
Μετον θάνατο του Kαρδιναλίου το 1743, ο Λουδοβίκος ήταν 33 ετών. Πέρασε ευτυχισμένα χρόνια μετη Βασίλισσά του, η οποία του στάθηκε απόλυτα πιστή. Σχεδόν κάθε χρόνο γεννιόταν και ένα παιδί. Αλλά στο τέλος η Bασίλισσα κουράστηκε από τις συνεχείς εγκυμοσύνες, ενώ ταυτόχρονα ο Βασιλιάς κατέφευγε σε απιστίες. Επιπλέον, όλα σχεδόν τα παιδιά του ήταν γένους θηλυκού, κάτι το οποίο δυσαρεστούσε τον Βασιλιά, ενώ μόνο 1 αγόρι επέζησε. Η Βασίλισσα βρήκε διέξοδο στη θρησκεία καισε φιλανθρωπικά έργα.
Το 1744 ο βασιλιάς τραυματίστηκε σοβαρά σε μία μάχη στα ανατολικά της χώρας, στοΜετς, και ενώ μαινόταν οΕπταετής Πόλεμος. Ο λαός θαύμαζε τον Βασιλιά, και έτσι σε όλη τη Γαλλία ψάλλονταν προσευχές και ύμνοι. Πριντο θάνατό του έπρεπε να εξομολογηθεί δημόσια όλες τις αμαρτίες του, κάτι πουτο επέβαλλε ηκαθολική θρησκεία, όπου ο Βασιλιάς εμφανίστηκε ως ένας άνθρωπος ανήθικος, ανάξιος να φέρει τον τίτλο «Οπιο Χριστιανός Βασιλιάς». Στο τέλος ο Βασιλιάς επέζησε, αλλά η γαλλική μοναρχία έχασε το κύρος της.
Όλον τον καιρό που ήταν πρωθυπουργός ο Καρδινάλιος ντε Φλερύ, ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ αρκούνταν στονα επικυρώνει απλά τις αποφάσεις του Kαρδιναλίου, χωρίς να αναλαμβάνει ο ίδιος τίποτε περισσότερο. Όταν πέθανε το 1743 ο Kαρδινάλιος, ήρθε η ώρα ο Bασιλιάς να πάρει πρωτοβουλία καινα κυβερνήσει μόνος του, εντελώς απολυταρχικά. Του έλειπε όμως η αποφασιστικότητα και στις πολιτικές του αλληλογραφίες φανερώνεται έντονα αυτό τουτο μειονέκτημα. Επιπλέον φοβόταν να πάρει αποφάσεις και συχνά τις έπαιρνε όταν ήταν πια πολύ αργά για ένα ζήτημα.
Οι σχέσεις τουμετο υπουργικό συμβούλιο ήταν αρκετά καλές, ανκαιο Bασιλιάς πολλές φορές ενεργούσε χωρίς να ακούσει τις συμβουλές των υπουργών του, επικοινωνώντας ο ίδιος μυστικά μετα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Στο «υψηλό συμβούλιο», που πρωτοδημιουργήθηκε από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄, καιτο οποίο ήταν υπεύθυνο για κρατικά μυστικά πάνω σε θέματα όπως η θρησκεία, ο πόλεμος καιη διπλωματία, κυριαρχούσαν δύο κόμματα, κατά κάποιο τρόπο. Το ένα ήταν το «κόμμα των αφοσιωμένων», το οποίο ονομάστηκε έτσι επειδή αποτελούνταν από αυλοκόλακες κυρίως. Το δεύτερο κόμμα ήταν το «φιλοσοφικό», που υποστήριζε τονΔιαφωτισμό.
Το φιλοσοφικό κόμμα υποστηριζόταν σθεναρά από τηMαρκησία ντε Πομπαντούρ, η οποία λειτουργούσε ουσιαστικά ως υπουργός χωρίς τίτλο υπουργού, από τη στιγμή που έγινε ερωμένη του Bασιλιά το 1745 ως το θάνατό της το 1764. Η μαρκησία τασσόταν υπέρ των μεταρρυθμίσεων. Υποστηριζόμενη από πλούσιους τραπεζίτες, απέσπασε από τον Bασιλιά το δικαίωμα να διορίζει καινα απολύει υπουργούς. Μετη συμβουλή της, ο Bασιλιάς δημιούργησε έναν φόρο, ο οποίος προοριζόταν καιγιατην αριστοκρατική τάξη καιτον κλήρο, που μέχρι τότε απαλλάσσονταν από τη φορολογία. Αυτό συνέβαινε για πρώτη φορά στη γαλλική ιστορία. Ο νόμος αυτός επικυρώθηκε τελικά το 1749. Η αντίσταση του κλήρου καιτων αριστοκρατών ήταν όμως πολύ ισχυρή, και έτσι, το 1751 ο φόρος αυτός καταργήθηκε με διαταγή του Bασιλιά. Η πρώτη αλλά και τελευταία απόπειρα μεταρρυθμίσεων είχε στεφθεί με αποτυχία.
ΗΜαρκησία ντε Πομπαντούρ, που γνωρίστηκε το 1745 μετον Bασιλιά σε έναν χορό στις Βερσαλλίες με αφορμή τον γάμο τουγιουτουκαι ακόλουθο του θρόνου, έγινε ηπιο διάσημη ερωμένη της βασιλείας του. Πολύ όμορφή, κόρη ενός τραπεζίτη από τοΠαρίσι, μορφωμένη και έξυπνη, αλλά από αστική καταγωγή, κάτι το οποίο η γαλλική αυλή δεντο συγχώρησε στον Λουδοβίκο.
Ο γαλλικός λαός μίσησε τη Μαρκησία, ακόμη και κοροϊδευτικά τραγούδια βγήκαν για αυτήν. Αλλά παρ'όλη την κριτική του γαλλικού λαού εις βάρος της, η Μαρκησία άσκησε πολύ σημαντική επιρροή στην καλλιτεχνική ζωή της Γαλλίας κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΕ΄. Έκανε συλλογή από πολύτιμα και σπάνιας αξίας έπιπλα και από διάφορα είδη τέχνης. Χάρη σε αυτήν ιδρύθηκε το εργοστάσιο πορσελάνης στις Σέβρες έξω από το Παρίσι. Επίσης έπαιξε σημαντικό ρόλο στηναρχιτεκτονική. Σίγουρα όμως τοπιο σπουδαίο έργο της ήταν η προστασία που παρείχε στους συγγραφείς της περίφημης Εγκυκλοπαίδειας από τις επιθέσεις της Εκκλησίας. Μετά το 1750 ηντε Πομπαντούρ έγινε από ερωμένη στενή φίλη του Bασιλιά.
Στις εξωτερικές υποθέσεις ο Βασιλιάς ήταν απόλυτος. ΟΠόλεμος της Αυστριακής Διαδοχής (1740-1748) έφερνε σε αντιπαράθεση τους Γάλλους και τους Πρώσους με τους Άγγλους, τους Ολλανδούς και φυσικά τους Αυστριακούς. Προς το τέλος του πολέμου σημειώθηκαν σημαντικές γαλλικές νίκες, χάρη στις οποίες η Γαλλία κατάφερε να κατακτήσει τη σημερινή περιοχή τουΒελγίουκαιο Λουδοβίκος ΙΕ΄ δεν ήταν μακριά από την πραγματοποίηση του παλαιού γαλλικού ονείρου να φέρει τα σύνορα της χώρας κατά μήκος τουΡήνου.
Μετη συνθήκη τουΑιξ-λα-Σαπέλ (σημερινό Άαχεν της Γερμανίας) το 1748, προς μεγάλη έκπληξη όλων, ο Λουδοβίκος παρέδωσε όλες τις κτήσεις τουστην Αυστρία, καθώς δεντον πολυένοιαζε να μεγαλώσει εδαφικά τη Γαλλία, αλλά πολιτιστικά. Ο γαλλικός λαός δυσαρεστήθηκε πολύ με αυτήν την κίνηση του Βασιλιά, και από τότε η δημοτικότητά του άρχισε να μειώνεται συνεχώς.
Επιπλέον, το 1756, ο Βασιλιάς αναγκάστηκε να αλλάξει τις μέχρι τότε συμμαχίες του. Ήδη το 1755 οι Γάλλοι μάχονταν με τους Βρετανούς στηΒόρεια Αμερική χωρίς επίσημη κήρυξη πολέμου. Αρχές του 1756 οι Πρώσοι σύναψαν ειρήνη με τους Βρετανούς, κάτι που δυσαρέστησε πολύ τη Γαλλία καιτη γαλλική αυλή. Αυτή η προδοσία τουΦρειδερίκου Β΄ της Πρωσίας ήταν εντελώς απρόσμενη, καθώς ο ίδιος ο Φρειδερίκος είχε καλέσει τονΒολταίροστοΠότσδαμγια μερικά χρόνια και πάντα είχε καλές σχέσεις μετη Γαλλία. Την ίδια στιγμή η Πρωσία γινόταν ευρωπαϊκή δύναμη, ενώ η Αυστρία έχασε τη μέχρι τότε σημασία της. Συμβουλευμένος από τη Μαρκησία ντε Πομπαντούρ, ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ σύναψε ειρήνη μετην Αυστρία, βάζοντας τέλος σεμια διαμάχη 2 αιώνων.
Τον Μάιο του 1756 ο Φρειδερίκος της Πρωσίας επιτέθηκε στηΣαξονίαπου αποτελούσε αυστριακή κτήση, χωρίς κανέναν ενδοιασμό. Μεταχειρίστηκε πολύ βίαια την οικογένεια τουΦρειδερίκου Αυγούστου Β΄ της Σαξονίας, σοκάροντας την Ευρώπη και κυρίως τη Γαλλία. Μάλιστα, η κόρη του Εκλέκτορα της Σαξονίας, Μαρία Ιωσηφίνα, ήταν παντρεμένη μετονγιοκαι διάδοχο του Λουδοβίκου ΙΕ΄, Λουδοβίκο Φερδινάνδο. Παράλληλα στις 18 Μαΐου 1756 η Μεγάλη Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γαλλία. Τότε άρχισε οΕπταετής Πόλεμος (1756-1763).
Κατά τη διάρκεια του Επταετούς Πολέμου, η δυσαρέσκεια καιτο αίσθημα μη ικανοποίησης στη Γαλλία γενικεύτηκαν. Τα έξοδα της βασιλικής αυλής δεν ήταν και ιδιαίτερα υψηλά, όπως για παράδειγμα του προηγούμενου βασιλιά, του Λουδοβίκου ΙΔ΄, ή όπως στην αυτοκρατορική αυλή της Ρωσίαςπου ξόδεψε αμύθητα ποσά γιατην ανέγερση ανακτόρων στηνΑγία Πετρούπολη. Επίσης, μεγάλα ποσά από τις δαπάνες της αυλής βοήθησαν να φτάσει η καλλιτεχνική ζωή της Γαλλίας στο ζενίθ της, προωθώντας χιλιάδες οικογένειες καλλιτεχνών και τεχνιτών. Η γαλλική τέχνη θαυμαζόταν από ολόκληρη την Ευρώπη. Ακόμη και σήμερα, 250 χρόνια μετά, τοστυλΛουδοβίκος ΙΕ (Louis XV style), ιδιαίτερα στα έπιπλα, είναι πολύ αγαπητό σε πλούσιους και διάσημους σε όλο τον κόσμο.
Παρά ταύτα όμως, ο γαλλικός λαός, επηρεασμένος από τις δυσφημίες κατά του Βασιλιά και της Μαρκησίας ντε Πομπαντούρ μετά το 1745, έβλεπε μόνο την υπερβολική σπατάλη καιτην αδιαφορία του Βασιλιά. Αυτά ίσως ήταν τα κίνητρα τα οποία οδήγησαν τον Ρομπέρ Νταμιάν να κάνει απόπειρα δολοφονίας κατά του Βασιλιά. Στις 5 Ιανουαρίου 1757, ο Νταμιάν εισήλθε στο Ανάκτορο των Βερσαλλιών, όπως έκαναν κάθε μέρα χιλιάδες άνθρωποι γιατην ελεημοσύνη του Βασιλιά. Στις 6 το απόγευμα ο Βασιλιάς είχε πάει να επισκεφτεί την κόρη του, και καθώς επέστρεφε αργά το βράδυ στο Τριανόν, στους Κήπους των Βερσαλλιών, ο Νταμιάν του επιτέθηκε πολύ ξαφνικά, εκπλήσσοντας ακόμη καιτη βασιλική φρουρά, και μαχαίρωσε τον Λουδοβίκο στα πλευρά. Για καλή του τύχη, μόνο ένα εκατοστό από το μαχαίρι μπήκε στη σάρκα του, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εκείνη την ημέρα φορούσε πολύ χοντρά ρούχα, καθώς έκανε τσουχτερό κρύο. Αυτή ήταν η πρώτη απόπειρα δολοφονίας βασιλιά στη Γαλλία μετά το 1610.
Η τιμωρία γιατον Νταμιάν ήταν απάνθρωπη. Στις 28 Μαρτίου 1757, στην Πλατεία Γκρεβ(Place de Greves)του Παρισιού συνέβη η ακόλουθη διαδικασία: μετά από πολλαπλά βασανιστήρια, το χέρι τουμετο οποίο διέπραξε το έγκλημα κατά του Βασιλιά, κάηκε μεθείο. Στις πληγές του από τα βασανιστήρια ρίχτηκε καυτό λάδι, μόλυβδοςκαι καυτό λιωμένο κερί. Στη συνέχεια τέσσερα άλογα δέθηκαν στα πόδια καιστα χέρια τουκαιτο σώμα του κομματιάστηκε. Ο κορμός του σώματος του, χωρίς τα άνω και κάτω άκρα, στη συνέχεια κάηκε. Η εκτέλεσή τουμε αυτό τον βίαιο και απάνθρωπο τρόπο προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στη Γαλλία. Ιδίως οιΔιαφωτιστές άσκησαν μεγάλη κριτική στον Βασιλιά. Ο ίδιος ο Βασιλιάς τις επόμενες εβδομάδες έπεσε σε κατάθλιψη, βλέποντας πως ο ίδιος τουο λαός δεντον ήθελε πια, και κατάλαβε πως βάδιζε σε λάθος δρόμο.
Η άνοδος τουΕτιέν Φρανσουά ντε Σουαζέλστη γαλλική κυβέρνηση με προτροπή της Μαρκησίας ντε Πομπαντούρ ήταν μία νίκη του φιλοσοφικού και διαφωτιστικού κινήματος. Ο Σουαζέλ εγκρίνει τη δημοσίευση της Εγκυκλοπαίδειας. Το 1763 τελειώνει ο Επταετής Πόλεμος μετη Συνθήκη του Παρισιού, η οποία ήταν μία μεγάλη απώλεια γιατη Γαλλία, καθώς έχασε τονΚαναδάκαιτηνΙνδίαπου τώρα πια πέρασαν στα χέρια των Άγγλων.
Το διάστημα 1764-1768 έφερε απώλειες στη ζωή του Λουδοβίκου. Η Μαρκησία ντε Πομπαντούρ πέθανε στις 15 Απριλίου 1764 ενώ ο γιος και διάδοχος του Λουδοβίκου, Λουδοβίκος Φερδινάνδος, πέθανε στις 20 Δεκεμβρίου 1765 από φυματίωση. Η Μαρία Ιωσηφίνα, σύζυγος του Λουδοβίκου Φερδινάνδου, πέθανε και εκείνη από φυματίωση καιτη θλίψη της 15 μήνες αργότερα (14 Μαρτίου 1767). Η Βασίλισσα Μαρία Λεστσύνσκα, βυθισμένη στη λύπη από το θάνατο τουγιου της, του πατέρα της (1766) και της νύφης της, πέθανε στις 24 Ιουνίου 1768.
Το τέλος της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΕ΄ σημαδεύτηκε από την άφιξη στη γαλλική βασιλική αυλή της Μαντάμ ντυ Μπαρρύ, η οποία έγινε η νέα ερωμένη του Βασιλιά το 1769.
Στις 26 Απριλίου 1774 άρχισαν να εκδηλώνονται τα πρώτα συμπτώματα της ευλογιάς. Πέθανε στις 10 Μαΐου 1774, μετην αδιαφορία του λαού καιτη χαρά ενός μέρους της βασιλικής αυλής. Άφησε στον θρόνο τον δεκαεννιάχρονο εγγονό τουΛουδοβίκο ΙΣΤ΄. Τάφηκε στηΒασιλική του Αγίου Διονυσίουστο Παρίσι.
Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ της Γαλλίας είχε αφήσει τη χώρα σε τραγική οικονομική κατάσταση καιο διάδοχος τουδεν μπόρεσε να ξεπεράσει την κρίση αυτή λόγω έλλειψης αποφασιστικότητας. Η μοναρχία ήταν σε συνεχή παρακμή, και αυτό το αντιλαμβανόταν ο Λουδοβίκος, χωρίς όμως να κάνει κάτι αποφασιστικό. Μάλιστα είχε προβλέψει ο ίδιος, «Μετά από εμένα ο κατακλυσμός» («Après moi, le déluge»).
Η Μαρί-Λουίζ Ο' Μέρφυ, ερωμένη του Λουδοβίκου ΙΕ΄.
Ο Λουδοβίκος ξόδεψε πολύ χρόνο και ψυχική ενέργεια στις γυναίκες. Ο γάμος τουμετη Μαρία Λεστσύνσκα του απέφερε πολλά παιδιά, αλλά ήταν συνεχώς και εσκεμμένα άπιστος. Είχε δεκάδες ερωμένες, ακόμη καιστα τελευταία χρόνια της ζωής του. Στην αρχή της βασιλείας, μέχρι το 1750, ονομαζόταν οΠολυαγαπημένος, λόγω του γεγονότος ότι κόντεψε να πεθάνει το 1744. Στο τέλος όμως κατάντησε να είναι οΠολυμίσητος. Η αναποφασιστικότητα καιη ανικανότητά τουνα κυβερνήσει έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στηΓαλλική Επανάσταση.
Το 1743 μετον πόλεμο της αυστριακής διαδοχής, περιοχές όπως ηΚορσικήκαιη Λωρραίνη κερδήθηκαν καιη Γαλλία έγινε τεράστιο κράτος. Στον Επταετή Πόλεμο όμως, όλες σχεδόν οι αποικίες της Γαλλίας πέρασαν στα χέρια της Μεγάλης Βρετανίας μετη Συνθήκη του Παρισιού (1763).Ο Καναδάς, η Ινδία, καθώς και περιοχές στονΜισισιπή προσαρτήθηκαν στη Βρετανία. Μπορεί η Γαλλία να κράτησε τηΝέα ΟρλεάνηκαιτηΓουαδελούπη, αναγκάστηκε όμως να εγκαταλείψει οριστικά τις βλέψεις της στο Νέο Κόσμο. Το κύρος της Γαλλίας είχε χαθεί.
(νόθη) Μαργκερίτ Βικτουάρ Λε Νορμάν ντε Φλαγκάς (1768 - μετά το 1814), παντρεύτηκε πρώτα τονΖαν-Ντιτιέ Μεσνάρ, Κόμη του Σουσύ, και μετά τον Κονστάν Λενορμάν ντ' Ετιόγ (γιοτου συζύγου της Μαντάμ ντε Πομπαντούρ).
Μετη Φρανσουάζ ντε Σαλύ (1734-1821), σύζυγο του Δούκα του Ναρμπόν-Λαρά:
(νόθος) Φιλίπ Λουί Μαρί Ιννοσέν Κριστόφ Ζυστντε Ναρμπόν-Λαρά (1750 - 1834), Δούκας του Ναρμπόν-Λαρά, λοχαγός του Συντάγματος Δραγόνων της Βασίλισσας, συνταγματάρχης του Συντάγματος τουΦορέζκαι στρατάρχης. Νυμφεύτηκε την Αντουανέτ-Φρανσουάζ-Κλωντίν ντεΛα Ρος-Αιμόν.
(νόθος) Λουδοβίκος 1755-1813, Κόμης του Ναρμπόν-Λαρά, συνταγματάρχης του Στρατού και τιμητικά αρχιθαλαμηπόλος της Μαρίας Αδελαΐδας της Γαλλίας. Διοικητής ενός συντάγματος Πεζικού. Νυμφεύτηκε τη Μαρία Αντελαΐντ ντε Μοντολόν.
Από τη Μαργκερίτ Κατρίν Αϋνώ (1736-1823):
(νόθη) Αγκνές Λουίζ ντε Μοντρέιγ 1760-1837), παντρεύτηκε τον Γκασπάρ ντ'Αρόντ ντε Μονμελάς.
(νόθη) Αν Λουίζ ντεΛα Ρεάλ (1762-1831), παντρεύτηκε τον Ετιέν, Κόμη ντε Γκεσλέν.
Από τη Λουσί Μεντλέν ντ'Εσταίνγκ (1743-1826):
(νόθη) Ανιές Λυσί Ωγκύστ (1761-1822), παντρεύτηκε τονΣαρλ, Υποκόμη του Μπουασέλ.
(νόθη) Αφροντίτ Λυσί Ωγκύστ 1763-1819, παντρεύτηκε τονΖυλντε Μπουασέλ (γιοτου συζύγου της μητέρας της από τον 1οτου γάμο).
Από τηνΑν Κοππιέ ντε Ρομάν (1737-1808), Βαρόνη ντε Μεϊγύ-Κουλόνζ:
(νόθος) Λουί Αιμέ ντε Μπουρμπόν 1762-1787, ηγούμενος τουΣαιν Βινσέν ντε Μετς, Γάλλος πρέσβης στηΡώμη.
Από τηΖαν Λουίζ Τιερσελέν ντεΛα Κογιετερί (1746-1779):
(νόθος) Μπενουά Λουί ΝτεΛυκ (1764-1837).
Από τη Μαρί Τερέζ Φρανσουάζ Μπουασσελέ (1731 – 1800)
(νόθος) Σαρλ Λουί Καντέ ντε Γκασσικούρ (1769 – 1821).
Pierre De Nolhac, «Λουδοβίκος ΙΕ': Η ιδιαιτέρα ζωή του Γάλλου μονάρχη στα μικρά δωμάτια των Βερσαλλιών», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.55 (Ιανουάριος 1973), σελ.120-129