|
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 22/03/2015. |
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, επίσης αναφερόμενη ως Καθολική Εκκλησία, είναι η πολυπληθέστερη Χριστιανική Εκκλησία στον κόσμο, με βαπτισμένους 1.300.000.000 μέχρι το 2019.[2][5] Κεφαλή της είναι ο Πάπας, ο Επίσκοπος Ρώμης, με τωρινό τον Φραγκίσκο.
Σύμφωνα με το δόγμα της, θεωρείται ως "η Καθολική Εκκλησία, που κυβερνάται από τον διάδοχο του Αποστόλου Πέτρου, τον Πάπα, και τους επισκόπους σε κοινωνία και ένωση με την Ρωμαϊκή Έδρα". Η διοίκηση του Πάπα ονομάζεται Παπισμός και η εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Πάπα ονομάζεται Αγία Έδρα ή Αποστολική Έδρα. Άμεσα υποταγμένη στον Πάπα είναι η Ρωμαϊκή Κουρία, το κεντρικό διοικητικό όργανο που διευθύνει τις καθημερινές υποθέσεις της Καθολικής Εκκλησίας. Ο Πάπας είναι επίσης ο κυρίαρχος του Βατικανού, μια πόλη-κράτος, που βρίσκεται στο εσωτερικό της πόλης της Ρώμης.
Το όνομα «καθολική» προέρχεται από την ελληνική λέξη «καθολικός» («συνολικός», «ο σχετικός με το σύνολο») και χρησιμοποιήθηκε ήδη από τους πρώτους Χριστιανούς για την Εκκλησία. Για πρώτη φορά εισήχθη ως ορισμός της εκκλησίας στις αρχές του 2ου αιώνα και συγκεκριμένα σε μία επιστολή που είχε γράψει γύρω στο 110 μ.Χ. ο επίσκοπος Άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας προς τους Χριστιανούς της Σμύρνης. Η επιστολή αυτή περιέχει την παλαιότερη χρήση της ονομασίας «Καθολική Εκκλησία» που έχει διασωθεί, και ξεχώριζε την Καθολική Εκκλησία από τις αιρετικές ομάδες που παρουσιάζονταν, αποκαλώντας τους αιρετικούς «τέρατα με όψη ανθρώπινη, τους οποίους όχι μόνο δεν πρέπει να δέχεστε στο σπίτι σας αλλά ούτε και να τους γνωρίζετε». Η νέα Εκκλησία, χωρισμένη πια, χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο γι' αυτήν.
Τον όρο Καθολική Εκκλησία χρησιμοποιεί και ο Άγιος Αυγουστίνος για να διακρίνει την αληθινή Εκκλησία από την αίρεση:
Πολλά είναι αυτά που με κρατάνε στην Καθολική Εκκλησία. Η ποικιλία ανθρώπων και εθνών που την αποτελούν με κρατάνε πιστό σε αυτήν, όπως και η εξουσία της, επικυρωμένη από θαύματα, από την ελπίδα, διευρυμένη από την αγάπη, καθιερωμένη από τους αιώνες. Η αποστολική διαδοχή με κρατάει, με κεφαλή την Έδρα του Αποστόλου Πέτρου [δηλ. τη Ρώμη], στην οποία Έδρα ο Κύριος, μετά την Ανάστασή Του, έδωσε την ευθύνη να ταΐζει τα αρνιά Του (Κατά Ιωάννη 21:15-19), μέσω του τωρινού Επισκόπου Ρώμης. Τέλος, η ίδια η ονομασία Καθολική Εκκλησία με κρατάει κοντά της, από την οποία έχουν βγει τόσες αιρέσεις, η Εκκλησία κρατήθηκε έτσι ώστε παρ´όλο που όλοι οι αιρετικοί θέλουν να αποκαλούνται Καθολικοί, όταν ένας ξένος ρωτήσει πού η Καθολική Εκκλησία κάνει λειτουργία, κανείς αιρετικός να μην δείξει τον δικό του ναό ή σπίτι. Τόσοι είναι σε αριθμό και σημασία οι πολύτιμοι δεσμοί του Χριστιανικού ονόματος που κρατάνε έναν πιστό στην Καθολική Εκκλησία, όπως και θα έπρεπε... Δεν υπάρχει τίποτα που να με δένει ή να με τραβάει προς εσένα... Κανείς δεν θα με απομακρύνει από την πίστη που δένει το νου μου με δεσμούς τόσους πολλούς και τόσο δυνατούς προς τον Χριστιανισμό... Γιατί εγώ, δεν θα πίστευα στις Γραφές εκτός από αυτές που διδάσκει με την εξουσία της η Καθολική Εκκλησία.[6]
Πριν από τον Άγ. Αυγουστίνο, ο Άγιος Κύριλλος των Ιεροσολύμων (315-386) χρησιμοποίησε τη φράση «Καθολική Εκκλησία» για να διακρίνει την Ορθόδοξη Εκκλησία από άλλες θρησκευτικές ομάδες, οι οποίες ονομάζονταν επίσης εκκλησίες. Για την ακρίβεια, έλεγε σε όσους προσηλύτισε στον Χριστιανισμό: «Αν ποτέ βρεθείτε σε ξένη πόλη, μην ζητήσετε απλά τον Οίκο του Κυρίου, ούτε που η Εκκλησία είναι, αλλά που είναι η Καθολική Εκκλησία. Γιατί αυτή είναι η ονομασία της Αγίας Εκκλησίας, μητέρα όλων μας και νύφη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Μονογενή Υιού του Θεού».
Μετά το σχίσμα Ανατολής - Δύσης του 1054, το όνομα «Καθολική Εκκλησία» άρχισε να χρησιμοποιείται για εκκλησίες που παρέμειναν σε κοινωνία με την Αγία Έδρα, σε αντίθεση με τις Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Μετά τη Μεταρρύθμιση τον 16ο αιώνα, ο ορισμός του «Καθολικού» έγινε επίσης διάκριση από τις νεοσύστατες Προτεσταντικές εκκλησίες.
Τόσο η ίδια η Εκκλησία που έχει ως έδρα το Βατικανό, όσο και άλλες πηγές χρησιμοποιούν επίσημα στα έγγραφα τους όρους «Καθολική Εκκλησία» (συχνότερα)[7]
και «Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία» για τον προσδιορισμό του εκκλησιαστικού αυτού οργανισμού.[8]
Η Αγία Έδρα (λατινικά: Sancta Sedes, ιταλικά:Santa Sede) είναι η επισκοπική δικαιοδοσία της Καθολικής Εκκλησίας στη Ρώμη. Το πρωτείο της Ρώμης καθιστά τον επίσκοπο, κοινώς γνωστό ως Πάπα, παγκόσμιο ηγέτη της εκκλησίας αυτής. Αφότου η Ρώμη είναι η επιφανής επισκοπική έδρα της Εκκλησίας, περιέχει την κεντρική κυβέρνηση της εκκλησίας, περιλαμβανομένων διαφόρων υπηρεσιών απαραίτητων για την διοίκηση.
Ο Πάπας κυβερνά την Καθολική Εκκλησία μέσω της Ρωμαϊκής Κούρια. Η Ρωμαϊκή Κούρια αποτελείται από ένα σύμπλεγμα αξιωμάτων το οποίo διαχειρίζεται τα εκκλησιαστικά ζητήματα στο ύψιστο επίπεδο, περιλαμβανομένης της Γραμματείας του Κράτους, εννέα Congregations, τριών Δικαστηρίων, ένδεκα Ποντιφικών Συμβουλίων και επτά Ποντιφικών Επιτροπών. Η Γραμματεία του Κράτους, υπό τον Καρδινάλιο Γραμματέα του Κράτους, διευθύνει και συντονίζει την Κούρια.
«Καρδινάλιος» είναι ένας τιμητικός τίτλος που δίνεται από τους πάπες σε εκκλησιαστικές προσωπικότητες, όπως ηγετικές προσωπικότητες της Ρωμαϊκής Κουρίας, επισκόπους μεγάλων πόλεων και επιφανείς θεολόγους. Το Κολλέγιο των Καρδιναλίων, είναι το σώμα όλων των καρδιναλίων της Καθολικής Εκκλησίας. Μια λειτουργία του κολλεγίου είναι να συμβουλεύει τον Πάπα για εκκλησιαστικά ζητήματα όταν τους καλεί σε ένα τακτικό συμβούλιο. Επίσης συνέρχεται με τον θάνατο ή την παραίτηση ενός πάπα, ως παπικό κονκλάβιο, για να εκλέξει έναν διάδοχο. Αν και θεωρητικά οποιοσδήποτε άνδρας ρωμαιοκαθολικός, υπό τον όρο να είναι ηλικίας κάτω των 80 ετών, μπορεί να εκλεγεί πάπας, από το 1389 μόνο καρδινάλιοι έχουν εκλεγεί πάντα σε αυτή τη θέση.
Το κολλέγιο δεν έχει εξουσία εκτός της περιόδου sede vacante και ακόμη και τότε οι εξουσίες της είναι εξαιρετικά περιορισμένες από τους όρους του τρέχοντος δικαίου, το οποίο περιλαμβάνεται στο Αποστολικό σύνταγμα Universi Dominici Gregis και τον Θεμελιώδη Νόμο του Βατικανού. Ιστορικά, οι καρδινάλιοι ήταν ο κλήρος της πόλης της Ρώμης, υπηρετώντας τον Επίσκοπο Ρώμης ως Πάπα, ο οποίος κλήρος είχε κληρικά καθήκοντα σε ενορίες της πόλης.
Η Καθολική Εκκλησία αποτελείται από 24 αυτόνομες Εκκλησίες, την Λατινική (Ρωμαϊκή) Εκκλησία και 23 αυτόνομες Ανατολικές καθολικές Εκκλησίες. Η Λατινική Εκκλησία αριθμεί περί τα 1.255 δισεκατομμύρια πιστούς, είναι η μεγαλύτερη και συγκεντρώνει το 98% των ρωμαιοκαθολικών πιστών. Οι Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες αριθμούν συνολικά περί τα 17 εκατομμύρια πιστούς και αποτελούν το υπόλοιπο 2% των πιστών της Καθολικής Εκκλησίας:
Λατινική Εκκλησία: Ονομάζεται και ''Ρωμαϊκή'' και ''Δυτική'' Εκκλησία. Είναι η μεγαλύτερη ''sui iuris'' (αυτόνομη) εκκλησία σε πλήρη κοινωνία με τον Πάπα και την υπόλοιπη Καθολική Εκκλησία. Οι απαρχές της ανιχνεύονται στα πρώιμα χρόνια του χριστιανισμού και χρησιμοποιεί το λατινικό λειτουργικό τυπικό.
Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες: Οι Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες είναι 23 αυτόνομες Εκκλησίες οι οποίες βρίσκονται σε πλήρη κοινωνία με τον Πάπα. Οι λειτουργικές, λατρευτικές και θεολογικές παραδόσεις τους, μοιράζονταν από κοινού με άλλες Ανατολικές Χριστιανικές εκκλησίες με τις οποίες κάποτε συνδέονταν, όπως οι Ανατολικές Ορθόδοξες και οι Αρχαίες Ανατολίτικες Ορθόδοξες Εκκλησίες. Από τις Εκκλησίες αυτές, η Μαρωνιτική Εκκλησία θεωρείται ως η μόνη η οποία βρίσκεται σε διαχρονική, αδιάκοπη και πλήρη κοινωνία με την Αγία Έδρα, ενώ διεκδικούν επίσης αδιάκοπη κοινωνία η Μελχιτική Εκκλησία και η ιταλοβυζαντινή Εκκλησία. Οι περισσότερες από τις υπόλοιπες ανατολικές Εκκλησίες ενώθηκαν με την Καθολική Εκκλησία μετά τον 16ο αιώνα.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία υπήρξε κινητήρια δύναμη σε μεγάλα γεγονότα της παγκόσμιας ιστορίας όπως στον εκχριστιανισμό της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής, την διάδοση της παιδείας και την ίδρυση Πανεπιστημίων, μοναχισμό, την ανάπτυξη τέχνης, μουσικής και αρχιτεκτονικής, την Ιερά Εξέταση, τις Σταυροφορίες και την αναλυτική φιλοσοφική μέθοδο.[εκκρεμεί παραπομπή]
Η ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας είναι μακρόχρονη και πολύπλοκη και εκτείνεται σε διάφορες χρονικές περιόδους στις οποίες ο ρόλος της Εκκλησίας ήταν πρωταγωνιστικός στην διαμόρφωση του πολιτισμού όπως τον ξέρουμε σήμερα. Παρ' όλα αυτά, η Καθολική Εκκλησία θεωρεί ότι διατήρησε αναλλοίωτα τα ουσιαστικά της δόγματα και την οργάνωσή της από τον 1ο μ.Χ. αιώνα.
Με το πέρασμα του χρόνου, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ήρθε αντιμέτωπη με προβλήματα και διαιρέσεις, όπως το σχίσμα του 1054 μ.Χ. που χώρισε την Χριστιανική Εκκλησία σε Ανατολική και Δυτική, το λεγόμενο "Σχίσμα της Δύσης" όπου από το 1378 και επί 40 χρόνια υπήρξαν μέχρι και τρεις πάπες στη διοίκηση της Δυτικής Εκκλησίας και βέβαια η Μεταρρύθμιση του Μαρτίνου Λούθηρου που οδήγησε στη δημιουργία του Προτεσταντισμού.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία βασίστηκε στη διδασκαλία του Ιησού Χριστού, με τον όρο "Χριστός" να έχει την έννοια του Μεσσία. Ο Ιησούς στην επίγεια ζωή του ήταν ένας πιστός Ιουδαίος, ξυλουργός στο επάγγελμα από την περιοχή της Γαλιλαίας, που με το έργο του εγκαινίασε την Καινή Διαθήκη (σε αντιδιαστολή με την Παλαιά Διαθήκη), τη νέα δηλαδή συμφωνία ανάμεσα σε Θεό και ανθρώπους με σκοπό τη Σωτηρία τους.
Για την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, η ιστορία της αρχίζει από την στιγμή που ο Χριστός παραδίδει στον Πέτρο την εξουσία και τα κλειδιά της Βασιλείας των Ουρανών, ο οποίος θεωρείται από την Παράδοση της Εκκλησίας αυτής, ως ο πρώτος Πάπας.
- Χρονολογία: 1 μ.Χ.: Γέννηση του Ιησού από τη Ναζαρέτ, στη Βηθλεέμ. Σύμφωνα με την Εκκλησία, ο Χριστός ήταν γιος της Παρθένου Μαρίας, η οποία συνέλαβε τον Ιησού μέσω του Αγίου Πνεύματος, γι' αυτό και ο Ιησούς ήταν Υιός του Θεού.
- 30: Ο Χριστός αρχίζει το κήρυγμα και τη διδασκαλία του, την οποία διέδωσαν αργότερα οι Αποστόλοι, αποτελώντας την πηγή του κειμένου της Καινής Διαθήκης.
- 33: Ο Χριστός σταυρώνεται από τις ρωμαϊκές αρχές μετά από κατηγορία των Εβραίων θρησκευτικών ηγετών για βλασφημία. Τρεις μέρες αργότερα, ο Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς και ζήτησε από τους πιστούς του να βαφτιστούν και να κάνουν και άλλους μαθητές, οι οποίοι θα συγκροτούσαν την Εκκλησία.
- 50: Σύνοδος των Ιεροσολύμων
- 55-67: Ξεκινά την διδασκαλία του ο Απόστολος Παύλος, αφού έγινε Χριστιανός και έδωσε στον εαυτό του την ονομασία "Απόστολος των Εθνικών", ίσος με τους υπόλοιπους 12 αποστόλους. Έκανε περιοδείες στην Ανατολική Μεσόγειο διδάσκοντας και προσηλυτίζοντας.
- 69: Ξεκινά ο πρώτος οργανωμένος διωγμός των Χριστιανών στην Ρώμη, υπό τον Αυτοκράτορα Νέρωνα. Ο Άγιος Πέτρος, επίσκοπος Ρώμης, μαρτυρά και την θέση του στην Παπική Έδρα παίρνει ο Άγιος Λίνος.
- 70: Ένα μέρος των επιστολών του Αποστόλου Παύλου αρχίζουν να κυκλοφορούν ανάμεσα στους Καθολικούς Χριστιανούς.
- 70 έως 90: Αρχίζουν να διαδίδονται τα Συνοπτικά Ευαγγέλια.
- 90 έως 120: Γράφονται το Ευαγγέλιο του Ιωάννη και ένα κομμάτι της Αποκάλυψης.
- 110: Ο Ιγνάτιος Αντιοχείας χρησιμοποιεί τον όρο Καθολική Εκκλησία σε επιστολή του προς την Εκκλησία της Σμύρνης.
- 150: Αρχίζουν να διαδίδονται οι πρώτες γνωστές εκδόσεις των Παλαιών Λατινικών Ευαγγελίων ανάμεσα στις Χριστιανικές κοινότητες. Αυτές οι Λατινικές μεταφράσεις από τις Κοινές Ελληνικές και Εβραϊκές γραφές θα αποτελέσουν την βάση των μετέπειτα μεταφράσεων της Βίβλου.
- 155: Η διδασκαλία του Μαρκίωνα, του γνωστικού Βαλέντιου και των Μοντανιστών προκαλούν διαταραχές στη Ρωμαϊκή κοινότητα. Συνεχίζονται οι διωγμοί κατά των Χριστιανών.
- 180: Το "Adversus Haereses" του Ειρηναίου, θέτει τον όρο της Αίρεσης και αναγνωρίζει κάποια Ευαγγέλια ως Κανονικά.
- 195: Ο Πάπας Βίκτορας Α', πρώτος Λατίνος Πάπας, αφορίζει τους Κουαρτοντεκιμανούς για την θέση τους όσον αφορά το Πάσχα.
- 200: Ο Τερτυλλιανός, ο πρώτος Μεγάλος Λατίνος Χριστιανός συγγραφέας, θέσπισε τους όρους Τριαδικότητα, "τρία Πρόσωπα, μία Ουσία" (tres Personae, una Substantia), Παλαιά Διαθήκη και Καινή Διαθήκη (Vetus et Novum Testamentum).
- 250: Ο Αυτοκράτορας Δέκιος ξεκινάει έναν ευρείας κλίμακας διωγμό των Χριστιανών στην Ρώμη. Ο Πάπας Φαβιάνος μαρτυρεί τότε. Αργότερα, ξεκινάει το Δονατιστικό ζήτημα το οποίο διχάζει τους Χριστιανούς της Βόρειας Αφρικής.
- 250: Ο Πάπας Φαβιανός στέλνει επτά Επισκόπους από την Ρώμη για να εκχριστιανίσουν την Γαλατία.
- 312: Ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος οδηγεί τα Ρωμαϊκά στρατεύματα σε νίκη στην Μάχη της Μιλβιανής Γέφυρας. Σύμφωνα με την Καθολική Παράδοση, την νύχτα πριν την μάχη, ο Κωνσταντίνος είδε σε όραμα ότι θα νικούσε την μάχη αν μαχόταν με το Σύμβολο του Χριστού. Μετά την νίκη του στην μάχη, όπου ο στρατός του πολεμούσε με τον Σταυρό πάνω στις ασπίδες του, ο Κωνσταντίνος έγινε Χριστιανός, παρ´όλο που δεν βαπτίστηκε παρά μόνο λίγο πριν τον θάνατό του.
- 313: Το Διάταγμα των Μεδιολάνων, κηρύσσει ανεξιθρησκεία σε όλη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τερματίζοντας τους διωγμούς των Χριστιανών.
- 321: Δίνοντας στην Εκκλησία το δικαίωμα να έχει ιδιοκτησία, ο Κωνσταντίνος δωρίζει το Παλάτι του Λατέρνου στον Επίσκοπο Μιλτιάδη, με την Βασιλική του Αγίου Ιωάννη (San Giovanni) για την Επισκοπική του Έδρα.
- 325: Ξεσπάει στην Ανατολική Εκκλησία η αίρεση του Αρείου, προκαλώντας βία και αναταραχές ανάμεσα στους Χριστιανούς.
- 325: Συγκαλείται η Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας, η οποία θεσπίζει το Σύμβολο της Νίκαιας, βασισμένο στα Παλαιά Ρωμαϊκά Σύμβολα της Δυτικής Εκκλησίας, το οποίο εκφράζει την πίστη των ορθοδόξων Τριαδικών Χριστιανών στην Αγία Τριάδα. Το Σύμβολο της Νίκαιας, χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα από την Καθολική Εκκλησία.
- 380 Ο Αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Α', βαπτίζεται Χριστιανός και κάνει την Καθολική Εκκλησία επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
- 382: Η Σύνοδος της Ρώμης υπό τον Πάπα Δαμασό Α', θέτει τον Κανόνα της Βίβλου, μία λίστα που περιλαμβάνει τα αποδεκτά βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Κανένα άλλο κείμενο εκτός από αυτά δεν θεωρείται κομμάτι της Αγίας Γραφής.
Από τα πρώτα χρόνια της, η Καθολική Εκκλησία δημιούργησε και ακολούθησε κείμενα γνωστά ως "Σύμβολα Πίστεως" τα οποία είχαν συγγραφεί είτε από τον Επίσκοπο Ρώμης είτε από Οικουμενική Σύνοδο (π.χ. Σύμβολο Νίκαιας) και εξέφραζαν την δογματική αλήθεια της Εκκλησίας. Το παλαιότερο Σύμβολο Πίστεως που διασώζεται είναι το Παλαιό Ρωμαϊκό Σύμβολο, που διαμορφώθηκε τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Μεταγενέστερη έκδοση του ιδίου Συμβόλου Πίστεως είναι το Σύμβολο των Αποστόλων που χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα από την Καθολική Εκκλησία. Αργότερα ακολούθησε μία ακόμη πιο αναλυτική έκδοση του Παλαιού Ρωμαϊκού Συμβόλου, το Σύμβολο της Νίκαιας το 325 μ.Χ. με την τελευταία επεξεργασία του να έχει γίνει στη Σύνοδο του Τολέδο το 589, η οποία πρόσθεσε το filioque, το οποίο αποτέλεσε και το πρώτο σημείο τριβής με τα υπόλοιπα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Κωνσταντινουπόλεως, της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας και των Ιεροσολύμων, και τελικώς το 1054 προκάλεσε το Σχίσμα των Εκκλησιών. Αργότερα Σύμβολα Πίστεως υπήρξαν ο περίφημος Τύπος του Πάπα Όρμισδα, ο οποίος αφορά το Παπικό πρωτείο και το Πιστεύω του λαού του Κυρίου του Πάπα Παύλου ΣΤ' που εκδόθηκε στις 30 Ιουνίου 1968. Ένα ακόμη δόγμα είναι και η Άμωμος σύλληψη της Θεοτόκου, που θεσπίστηκε από τον Πάπα Πίο Θ΄ τον Δεκέμβριο του 1854, ενώ ο ίδιος Πάπας επίσης στην Α΄ Σύνοδο του Βατικανού το 1870 θέσπισε το δόγμα που είναι γνωστό ως το Αλάθητο του Πάπα, το οποίο μάλιστα ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων εντός και εκτός της Συνόδου, και προκάλεσε το σχίσμα των Παλαιοκαθολικών.
(11ος αιώνας)
(16ος αιώνας)
Kίνημα Αποκατάστασης
Αναπαράσταση των κυρίων δογμάτων του Χριστιανισμού.[9][10] Δεν αποτελεί εξαντλητική αναπαράσταση.
- ↑ Marshall, Thomas William (1844). Notes of the Episcopal Polity of the Holy Catholic Church. London: Levey, Rossen and Franklin. ASIN 1163912190.
- ↑ 2,0 2,1 «Pubblicati l'Annuario Pontificio 2021 e l'Annuarium Statisticum Ecclesiae 2019» (στα Ιταλικά). L'Osservatore Romano. 25 Μαρτίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2021.
- ↑ Calderisi, Robert. Earthly Mission – The Catholic Church and World Development; TJ International Ltd; 2013; p.40
- ↑ «Laudato Si». Vermont Catholic 8 (4, 2016–2017, Winter): 73. http://www.onlinedigeditions.com/publication/index.php?i=365491&m=&l=&p=1&pre=&ver=html5#{%22page%22:74,%22issue_id%22:365491}. Ανακτήθηκε στις 19 December 2016.
- ↑ Marty, Martin E. (29 April 2021). «Roman Catholicism». Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/Roman-Catholicism. Ανακτήθηκε στις 17 June 2021.
- ↑ Αγ. Αυγουστίνος (354-430): Κατά Επιστολής Μανιχαίου, κεφ. 4: Αποδείξεις της Καθολικής Πίστης
- ↑ Ο όρος Καθολική Εκκλησία χρησιμοποιείται σε έγγραφα, όπως τα εξής: [1], [2], [3].
- ↑ Ο όρος Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εμφανίζεται σε έγγραφα όπως τα εξής: [4], [5], [6], [7], [8].
- ↑ «Religion Flow Chart: Christianity». Faiths and Freedoms: Religious Diversity in New York City. Macaulay Honors College at CUNY. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2015.
- ↑ «Branches of Chrisitianity». Waupun, WI: Waupun Area School District. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2015.
- Catholic Encyclopedia
- Jesus, Peter and the Keys
- Το χρονικό της ανθρωπότητας
