ΟΝαός του Εντφού είναι αιγυπτιακός ναόςπου βρίσκεται στην δυτική όχθη τουΝείλουστοΕντφού, στηνΆνω Αίγυπτο. Η πόλη ήταν γνωστή κατά τηνελληνιστική περίοδο ως Ἀπόλλωνος πόλιςσταελληνικάκαιApollonopolis Magnaσταλατινικά, από τον κυριώτερο θεό της πόλης Ώρο, ο οποίος στηνinterpretatio graeca ταυτιζόταν μετονΑπόλλωνα[2]. Είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα λατρευτικά ιερά στην Αίγυπτο. Ο ναός χτίστηκε κατά την περίοδο τουΠτολεμαϊκού Βασιλείου, από το 237 ως το 57 π.χ. οι επιγραφές στους τοίχους δίνουν σημαντικές πληροφορίες γιατη γλώσσα, μύθους, και θρησκεία κατά την Ελληνιστική περίοδο της Αιγύπτου. Συγκεκριμένα, τα κείμενα στο ναό "παρέχουν λεπτομέρειες [και] της κατασκευής του, και επίσης διατηρούν πληροφορίες γιατην μυθολογική ερμηνεία αυτού και άλλων ναών ως Νησί της Δημιουργίας ."[3]., όπως και "σημαντικές σκηνές και επιγραφές από Ιερό Δράμα που σχετίζεται μετη σύγκρουση του Ώρου μετοΣετ ."[3].
Βόρεια πλευρά της αυλής του Ναού του Εντφού.Θύρα του πυλώνα.
Το Εντφού ήταν ένας από τους πολλούς ναούς που χτίστηκαν κατά την περίοδο τουΠτολεμαϊκού Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένων των ναών σταΔένδερα, στηνΈσνα, στοΚομ Όμπο, και στις Φίλαι. Το μέγεθος του ναού αντικατοπτρίζει τη σχετική ευημερία του καιρού[4]. Ο παρόν ναός η κατασκευή του οποίου άρχισε "στις 23 Αυγούστου 237 π.Χ., αρχικά αποτελούνταν από περίστυλη αίθουσα, δύο εγκάρσιες αίθουσες και άδυτο με σκήνωμα βάρκας που περιβάλουν ιερά."[5]. Η κατασκευή άρχισε επί της βασιλείας τουΠτολεμαίου Γ΄και ολοκληρώθηκε το 57 π.Χ. υπό τονΠτολεμαίου ΙΒ΄. Χτίστηκε στη τοποθεσία ενός παλιότερου μικρότερου ναού αφιερωμένου στον Ώρο, ανκαιτο προηγούμενο κτίσμα είχε προσανατολισμό ανατολικά-δυτικά αντί βόρεια-νότια που είναι ο τωρινός ναός. Ένας κατεστραμμένος πυλώνας βρίσκεται στα ανατολικά του ναού. Στοιχεία από επιγραφές δείχνουν ότι υπήρχε ένα πρόγραμμα για ανοικοδόμηση κατά τους φαραώ τουΝέου ΒασιλείουΡαμσή Α΄, Σετί Α΄, καιΡαμσή Β.
Το άδυτο του ναού στο κέντρο του ναού.Ανάγλυφα στους τοίχους του ναού.Εσωτερικό.
Μέσα στο άδυτο των αδύτων το οποίο είναι μόνο του υπάρχει ένας ναός τουΝεκτανεβώ Β΄, ένα κειμήλιο από προηγούμενο κτήριο, ενώ το άδυτο μετο σκήνωμα βάρκας περιβάλλεται από εννιά ιερά[6].
Ο ναός του Εντφού σταμάτησε τη λειτουργία του ως θρησκευτικό κτίριο μετά το διάταγμα τουΘεοδόσιου Α΄το 391 που απαγόρευε τημη χριστιανική λατρεία στηνΡωμαϊκή Αυτοκρατορία. Όπως και αλλού, πολλά από τα ανάγλυφα του ναού σβήστηκαν από οπαδούς τους χριστιανισμού. Η μαυρισμένη οροφή της υπόστυλης αίθουσας που μπορεί ναδει κανείς σήμερα, πιστεύεται ότι είναι αποτέλεσμα εμπρησμού που είχε σκοπό να καταστρέψει θρησκευτική εικονογραφία που θεωρούταν παγανιστική.
Με τους αιώνες, ο ναός θάφτηκε σε βάθος 12 μέτρων κάτω από την άμμο της ερήμου καιτων αποθεμάτων φερτής ιλύς του Νείλου. Ντόπιοι κάτοικοι έχτισαν σπίτια ακριβώς πάνω από εκεί που ήταν ο ναός. Μέχρι το 1798 ήταν ορατά μόνο τα ψηλότερα μέρη των πυλώνων του ναού, όταν αυτός ταυτίστηκε από μια γαλλική αποστολή. Το 1860 ο Γάλλος αιγυπτιολόγοςΟγκίστ Μαριέτ άρχισε να ανασκάφτει το ναό ελευθερώνοντας τον από την άμμο.
Ο ναός του Εντφού είναι σχεδόν άθικτος και αποτελεί πολύ καλό παράδειγμα αρχαίου αιγυπτιακού ναού[7]. Η αρχαιολογική του σημασία και αυτή η καλή διατηρημένη του κατάσταση τον έχουν καταστήσει δημοφιλή τουριστικό προορισμό και συχνή στάση γιατα ποταμόπλοια που πραγματοποιούν κρουαζιέρες στοΝείλο. Το 2005 ανακαινίστηκε η πρόσβαση στο ναό με Κέντρο επισκεπτών και πάρκινγκ αυτοκινήτων[8]. Το 2006 προστέθηκε σύστημα φωτισμού για είναι δυνατή η επίσκεψη στο μνημείο καιτο βράδυ[9].
Ο ναός του Εντφού είναι μεγαλύτερος αφιερωμένος στονΏροκαιτηνΑθώρτωνΔένδερων[3]. Ήταν το επίκεντρο πολλών εορτών αφιερωμένων στον Ώρο. Κάθε χρόνο, η "Αθώρ ταξίδευε νότια από το ναό της στα Δένδερα γιανα επισκεφτεί τον Ώρο στο Εντφού, και αυτό το γεγονός που σηματοδοτούσε τον ιερό τους γάμο ήταν περίσταση μεγάλων εορτασμών και προσκυνήματος πιστών."[7].
Oakes, Lorna and Lucia Gahlin. Ancient Egypt: An illustrated reference to the myths, religions, pyramids and temples of the land of the pharaohs. 2006. (ISBN0-7607-4943-4)
Kurth, Dieter. The Temple of Edfu. 2004. American University in Cairo Press. (ISBN977 424 764 7)
Émile Gaston Chassinat, Maxence de Rochemonteix, Le temple d'Edfou, 14 vols. (1892–1934).