ΤοΝεσέμπαρ[3][4][5][6] ή Μεσημβρία[7][8][9][10][11][12] (βουλγαρικά: Несебър, προφέρεται: [nɛˈsɛbɐr], αρχαίο όνομα Μενεβρίακαι μεταγενέστερα Μεσημβρία), είναι πόλη της Βουλγαρίας στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Η πόλη είναι το διοικητικό κέντρο της ομώνυμου Δήμου και συχνά αναφέρεται ως τομαργαριτάρι της Μαύρης Θάλασσας ή ως τοΝτουμπρόβνικ της Μαύρης Θάλασσας. Η πόλη είναι μια πόλη-μουσείο με ιστορία 3.000 χρόνων και ένας από τους κυριότερους τουριστικούς προορισμούς της Βουλγαρίας. Βόρεια της πόλης υπάρχει ηηλιόλουστη παραλία (Βουλγαρικά: Слънчев бряг, Σλάντσεφ Μπριάγκ· Slanchev Bryag· Slunchev Bryag) ένα διάσημο θέρετρο διακοπών στη Βουλγαρία.
Όντας στα σύνορα μιας απειλούμενης αυτοκρατορίας από εξωτερικούς εχθρούς, όπως η Βυζαντινή, το Νεσέμπαρ απέκτησε πλούσια ιστορία. Η σύγχρονη πόλη βρίσκεται στη θέση της αρχαίας Μεσημβρίας. Η αρχαία πόλη βρίσκεται σεμια βραχώδη χερσόνησο, παλιότερα νησί, που ενώνεται μεμια λωρίδα γης μετη στεριά. Τα αρχαιολογικά ερείπια της πόλης χρονολογούνται κυρίως από τηνπερίοδοκαι περιλαμβάνουν τηνακρόπολη, έναν ναό τουΑπόλλωνα, την αρχαία αγοράκαι ένα τμήμα των αρχαίων θρακικών τειχών. Επίσης, υπάρχουν μεσαιωνικά μνημεία από την περίοδο πουη πόλη αποτελούσε μια από τις σημαντικότερες περιοχές τουΒυζαντίουστα δυτικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας, ενώ τα ξύλινα σπίτια του 19ου αιώνα είναι χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής εκείνης της περιόδου.
Το1983, λόγω της ιστορίας της καιτων πολλών διαφορετικών πολιτισμών που πέρασαν από αυτή, ανακηρύχθηκε από τηνUNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, θεωρούμενη ως "πλούσια πόλη-μουσείο".[13]
Κατά τον Δεκέμβριο του 2009, η πόλη διέθετε πληθυσμό of 11.626 κατοίκων.[14]
Θρακική κατά την αρχαιότητα η πόλη έφερε το όνομα Μενεβρία. Υπήρξε η μόνη δωρική αποικία στηΜαύρη Θάλασσα υπό την ονομασία Μεσημβρία. Η λέξη «Νεσέμπαρ», βουλγαρικό όνομα της σύγχρονης πόλης, αποτελεί γλωσσική εξέλιξη της αρχαίας λέξης «Μεσημβρία»[3]και χρονολογείται από τον 11ο αιώνα.[15]
Σημαντική πόλη της Θράκης η Μενεβρία πήρε το αρχικό της όνομα από τον Μένη καιτη θρακική κατάληξη -βρία, που σημαίνει πόλη.[16]Ο Στέφανος Βυζάντιος αναφέρει ότι τοτο αρχικό της όνομα ήταν Μελσημβρία, από τον ιδρυτή της Μέλσα. Σύμφωνα μετο έργο τουΑρριανού, Περίπλους του Ευξείνου Πόντου[17]η Μεσημβρία ιδρύθηκε από Καρχηδόνιους κατά την εκστρατεία του Δαρείου κατά των Σκυθών. Σύμφωνα μετον Ηρόδοτο, ωστόσο, η πόλη ιδρύθηκε λίγο αργότερα, μετά την καταστολή της ιωνικής εξέγερσης από Βυζαντινούς και Καλχηδόνιους φυγάδες.[18]Ο Στράβων αναφέρει ότι ήταν αποικία Δωριέων από ταΜέγαρα.[19] Αλληλοσυμπληρούμενες οι διαφορετικές απόψεις υποδεικνύουν ότι η θρακική πόλη αποικήθηκε αρχικά από Μεγαρείς γιανα δεχθεί αργότερα αποίκους από Βυζάντιο καιτην Καρχηδόνα. Κατά την αρχαιότητα ήταν μία από τις πόλεις που σχημάτιζαν τηνΕλληνική Πεντάπολητου Ευξείνου. Ανκαι αναφέρεται σχετικά σπάνια στην ιστορία, φαίνεται από σχετικές αναφορές ότι συνέχισε την ιστορική της πορεία.[20]Το 425-424 ΠΚΕ ενώθηκε μετηΔηλιακή Συμμαχία, υπό την καθοδήγηση της κλασικής Αθήνας.[3] Υπολείμματα της Ελληνιστικής περιόδου περιλαμβάνουν τηνακρόπολη, ναό τουΑπόλλωνοςκαιαγορά. Σπάραγμα τείχους, τμήμα των οχυρώσεων είναι ακόμα ορατό στη βόρεια πλευρά της χερσονήσου. Ορειχάλκινα και αργυρά νομίσματα κόβονταν στα νομισματοκοπεία της πόλης από τον 5οαι. π.Χ. και χρυσά από τον 3οαι. π.Χ. Η πόλη καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους το 71 π.Χ., αλλά φαίνεται ότι συνέχισε να διατηρεί προνόμια, όπως η κοπή δικών της νομισμάτων.[21] Περί το 61 π.Χ. ο Δάκας βασιλέας Μπουρεμπίστα κατέλαβε την πόλη εκδιώκοντας τους Ρωμαίους, στην επιτυχημένη προσπάθειά τουνα επεκτείνει τα σύνορα της Δακίας προς τις Δαλματικές ακτές καινα ελέγξει τμήμα του εμπορίου στο Αιγαίο καιτον Εύξεινο.[22] Μετά τη διαίρεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίαςτο 395, η Μεσημβρία παρέμεινε στηνΑνατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο σύμφωνα μετον Προκόπιο Καισαρέα, όπως τον αναφέρει ο Μπόγιαν Ντουμάνοβ (Boyan Dumanov) σε σχετικό άρθρο της Εγκυκλοπαίδειας Μείζονος Ελληνισμού,[23]τα τείχη σεopus mixtum, μεικτό τρόπο, δηλαδή επάλληλες στρώσεις λίθου και ρωμαϊκής κεραμίδας και ορισμένες εκκλησίες ανοικοδομήθηκαν κατά την περίοδο του αυτοκράτορα Ιουστινιανού του Μεγάλου. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι πως υπεύθυνος για τις ανοικοδομήσεις στη Σκυθία ήταν ο προκάτοχός τουΙουστίνου Α΄, οΑναστάσιος Α΄.[24]Η πόλη αλώθηκε κατά τις επιδρομές των Αβάρων και τμήμα του τείχους καταστράφηκε γιανα ανοικοδομηθεί τον 7οαι.[25]
Η ίδρυση της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίαςστα τέλη του 7ου αιώνα, το 681 ανέδειξε τη στρατηγική σημασία της πόλης στους πολέμους μεταξύ Βυζαντινών και Βουλγάρων. Όντας τμήμα της βυζαντινής επικράτειας η Μεσημβρία έγινε ένα από τα σημαντικότερα προπύργια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίαςκαι αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στους Βυζαντινούς και τους Βουλγάρους. Στην πόλη κυριάρχησαν διαδοχικά οι δύο αντίπαλοι, έως το 812 όταν κυριεύτηκε και ενσωματώθηκε στηνΑ΄ Βουλγαρική Αυτοκρατορία υπό τονχαν Κρούμο,[26]ο οποίος κατέστρεψε ολοσχερώς τα τείχη. Το 864 παραχωρήθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία από τον Νυάζ Μπόρις Α΄ το 864 για να ανακαταληφθεί στη συνέχεια από τοντσάροΣυμεών Α'. Επί της Β΄ Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας γνώρισε ευημερία υπό τοΒούλγαροτσάροΙβάν Αλεξάντερ, μέχρι πουτην κατέκτησαν οιΣταυροφόροιτο1366 υπό τονΑμεδαίο ΣΤ΄, Κόμη της Σαβοΐαςκαιτην επέστρεψαν στοΒυζαντινή Αυτοκρατορία. Το1452, η πόλη παραχωρήθηκε από τονΚωνσταντίνο ΙΑ΄ ΠαλαιολόγοστονΟύγγρο ηγεμόνα Ουνιάδη ως αντάλλαγμα της συμμαχίας του κατά των Τούρκων.[26]
Η κατάληψη του Νεσέμπαρ από τους Οθωμανούςτο1453 συνέπεσε μετην αρχή της παρακμής της πόλης, η οποία ωστόσο διατήρησε τα αρχιτεκτονικά της μνημεία, όπως επίσης την οικονομική και πνευματική της ζωή. Σε αυτή την περίοδο χτίστηκαν εκκλησίες, ζωγραφίστηκαν εικόνες και επιτοίχιες αγιογραφίες. Το λιμάνι συνέχισε να λειτουργεί ως εισαγωγικό και εξαγωγικό κέντρο στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Σε ορισμένες από τις μονές του Νεσέμπαρ αναφέρονται scriptoria[27] από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα.[28]
Μετά την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από τον οθωμανικό ζυγό το 1878, η πόλη έγινε μέρος της αυτόνομης οθωμανικής επαρχίας της Ανατολικής Ρωμυλίας μέχρι την ένωσή της μετηΒουλγαρίατο1886 Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα το Νέσεμπαρ ήταν μια μικρή πόλη Ελλήνων ψαράδων και αμπελοκαλλιεργητών. Στις αρχές του 20ού αι. ο συνολικός πληθυσμός αυξήθηκε στα 1.870 άτομα καιη πόλη έγινε σημαντικό παραθαλλάσιο κέντρο. Αμέσως μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, ο ελληνικός πληθυσμός παρουσίασε ελαφρά κάμψη καιο βουγλαρικός άνοδο.[7] Μετά το 1925 η πόλη επεκτάθηκε καιη ιστορική αρχαία πόλη αναστηλώθηκε.
Χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά μνημεία στην πόλη αποτελούν οι εκκλησίες της και άλλα μνημεία, που αντικατοπτρίζουν καιτην εξέλιξη της ιστορίας της μέσα από τους διαφορετικούς πολιτισμούς που πέρασαν από αυτήν.
Ο ανεμόμυλος του 18ου αιώνα. Βρίσκεται στην είσοδο της χερσονήσου στο δρόμο που οδηγεί στην παλιά πόλη.
Ο ναός Χριστού του Παντοκράτορα 14ου αιώνα.
Ο ναός του Αγίου Στεφάνου 11ου αιώνα. Αρχικά κτίστηκε τον 11ο αιώνα και ξαναχτίστηκε 500 χρόνια μετά.
Ο ναός των Αρχάγγελων Μιχαήλ και Γαβριήλ 13ου αιώνα.
Ο ναός του Αγίου Παρασκευά 13ου αιώνα.
Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή 10ου αιώνα.
Πύργος - οχύρωμα.
Αρχιτεκτονική ξύλινων σπιτιών.
Ηπιο παλιά είναι η Μητρόπολη του 5ου αιώνα, ενώ άλλες θεμελιώθηκαν αργότερα, όπως ο Άγιος Ιωάννης στα1325 ή ο Άγιος Στέφανος στα1342. Υπάρχουν επίσης πέτρινοι τάφοι με ρωμαϊκές επιγραφές και ερείπια του βυζαντινού κάστρου, ενώ διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα εκτίθενται στα μουσεία της πόλης.[29]
↑Σάκκος (01700)Αρχειοθετήθηκε 2015-03-22 στοWayback Machine., Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, «Περιοχή: Μεσημβρία, Βουλγαρία. Ο σάκκος αποτελεί σήμερα το κατεξοχήν αρχιερατικό άμφιο....προέρχεται από τη Μεσημβρία της Ανατολικής Ρωμυλίας.....»
↑Pliny the Elder, The Natural History John Bostock, M.D., F.R.S. H.T. Riley, Esq., B.A. London. Taylor and Francis, Red Lion Court, Fleet Street. 1855.
↑Σταύρος Καλφιώτης (4 Απριλίου 2004). «Καθ' οδόν στο Νέσεμπαρ». Τα Καθημερινά της Κυριακής. Εφημερίδα "Ριζοσπάστης". σελ. 16. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2019.