Ο Πευκέστας (4ος αιώνας π.Χ.) ήταν διακεκριμένος αξιωματικός στην υπηρεσία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ένας από τους σωματοφύλακες του, και ο μετέπειτα σατράπης της επαρχίας της Περσίας. Καταγόταν από τη Μίεζα κοντά στη σύγχρονη Νάουσα, το ίδιο μέρος όπου ο Αριστοτέλης είχε αναλάβει την διαπαιδαγώγηση του Αλεξάνδρου και των υπόλοιπων νέων της Μακεδονικής αριστοκρατίας.
Αναφέρεται αρχικά ως κυβερνήτης τριήρους επί του ποταμού Υδάσπη.[1] Πριν από αυτή την αναφορά, δεν υπάρχει κάποιο σημαντικό στοιχείο για αυτόν, πέρα από το ότι πρέπει να είχε διακριθεί για τις πολεμικές του αρετές, καθώς ήταν το πρόσωπο το οποίο ο Αλέξανδρος επέλεξε να τον συνοδεύει στη μάχη, με την -ιερή- ασπίδα που είχε αποκτηθεί από τον ναό της Αθηνάς στη Τροία.
Στον ρόλο αυτό, ήταν επίσης δίπλα στον Αλέξανδρο κατά την επίθεση φρουρίου το 325 π.Χ. της Ινδικής φυλής των Μαλλών(Μαλάβα - Malava), κατά την οποία ο Αλέξανδρος βρέθηκε κάποια στιγμή να έχει πηδήξει από τις επάλξεις μέσα στο αντίπαλο φρούριο μόνος του έναντι πλήθους αμυνομένων. Όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς συμφωνούν πως η συμβολή του Πευκέστα ήταν ιδιαίτερα σημαντική ώστε να σωθεί η ζωή του Αλέξανδρου σε αυτή την περίπτωση -ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά-, ενώ διαφέρουν ως προς την εξέλιξη των περιστάσεων και τα επιπλέον πρόσωπα που παρενέβησαν.[2]
Για τις υπηρεσίες του σε αυτή τη περίσταση, ο Πευκέστας τιμήθηκε με κάθε δυνατή τιμή από τον Αλέξανδρο, ο οποίος τον έκανε πλέον και επίσημα έναν από τους σωματοφύλακες του, ρόλο που εποφθαλμιούσαν πολλοί Μακεδόνες αξιωματικοί των Εταίρων. Κατά την επιστροφή του Αλέξανδρου στην Περσέπολη, απένειμε στον Πευκέστα την σημαντική σατραπεία της επαρχίας της Περσίας, καθώς και επιλέχθηκε ως ο πρώτος που του απονεμήθηκε χρυσό στέμμα, όπως σε όλους τους υπόλοιπους στρατιώτες που είχαν διακριθεί για τις υπηρεσίες τους.[3]
Κατά την ανάληψη των καθηκόντων του στην επαρχία που του απονεμήθηκε, κέρδισε την εκτίμηση των Περσών της περιοχής όπως και του Αλέξανδρου, υιοθετώντας την Περσική ένδυση και έθιμα.[4]
Την άνοιξη του 323 π.Χ., μαζί με την συνοδεία 20.000 Περσών μετέβη στη Βαβυλώνα για να δει τον Αλέξανδρο, και αναφέρεται ως ένας από αυτούς που βρίσκονταν κοντά στον Αλέξανδρο, κατά τις δύο εβδομάδες όπου αυτός ήταν κλινήρης και ετοιμοθάνατος. Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου, δεν εμφανίζεται να παίρνει μέρος στις διαβουλεύσεις που ακολούθησαν, αλλά διατήρησε την επαρχία του τόσο κατά την Συμφωνία της Βαβυλώνας το 323 π.Χ., όσο και στην Συμφωνία του Τριπαράδεισου το 321 π.Χ..[5]
Κατόπιν, όλη του η προσοχή και προσπάθεια φαίνεται πως επικεντρώθηκε στο να ισχυροποιήσει την θέση του και να επεκτείνει την δύναμη και επιρροή του όσο το δυνατό περισσότερο. Όταν ξεκίνησαν οι πόλεμοι των διαδόχων και έπρεπε να διαλέξει μια από τις αντιμαχόμενες πλευρές μεταξύ του Αντίγονου του Μονόφθαλμου και του Ευμένη του Καρδιανού(317 π.Χ.), υπήρξε κοινή συμφωνία όλων να παραμείνει ουδέτερος και να του δοθεί η αρχηγία των στρατιωτικών δυνάμεων που υπήρχαν στις περιοχές ανατολικά του Τίγρη ποταμού, και με δυσκολία μπορούσε κάποιος να τον επηρεάσει άμεσα ως προς την διάθεση του δυνάμεων του για την έκβαση του πολέμου. Ο Ευμένης όμως, με την έξυπνη διαχείριση και τεχνάσματα του, κατάφερε και προσέλκυσε τον Πευκέστα, και κατάφερε να τον κάνει να συμμαχήσει μαζί του στις δύο εκστρατείες που ακολούθησαν έναντι του Αντίγονου. Ο Πευκέστας ήταν ικανοποιημένος και η περηφάνια του καλυμμένη, με τις τιμές που του αποδίδονταν ως ο κυβερνήτης της επαρχίας όπου μεγάλος αριθμός στρατών ήταν συγκεντρωμένοι σε μια κλίμακα που θύμιζε αυτή του Αλεξάνδρου, ο Ευμένης όμως ήταν αυτός που έλεγχε από το παρασκήνιο όλες τις πτυχές του πολέμου και των επιχειρήσεων.
Κατά την μάχη της Γαβιηνής τον Ιανουάριο του 316 π.Χ., η οποία έληξε με την ήττα του Ευμένη, και την παράδοση του από τους Αργυράσπιδες στον Αντίγονο, εμφανίζεται να έχει υπάρξει απειθαρχία και κακοδιαχείριση από τον Πευκέστα, όπου σύμφωνα με μια μαρτυρία, ο ίδιος ήταν ένας από αυτούς που οργάνωσαν την παράδοση αυτή. Η συμπεριφορά του κατά την διάρκεια αυτών των εκστρατειών έδειξε πως ήθελε και τη δυνατότητα να διοικεί μόνος του, και να ακολουθεί, με μέτρο, την κρίση των άλλων. Ο εγωκεντρικός και φιλόδοξος του χαρακτήρας, εκτιμήθηκε και διαχειρίστηκε κατάλληλα από τον Αντίγονο, ο οποίος βρήκε χρήσιμο να τον χρησιμοποιεί, και ενώ του πήρε την σατραπεία, και ουσιαστικά τον είχε ως εικονικό αιχμάλωτο, τον εξύψωνε με ψευδείς ελπίδες και απατηλές υποσχέσεις, οι οποίες φυσικά ποτέ δεν εκπληρώθηκαν.[6]
- ↑ Αρριανός, Ινδικά, 18
- ↑ Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβασις, vi. 9-11, Πλούταρχος, Παράλληλοι Βίοι, "Αλέξανδρος", 63, Διόδωρος ο Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη, xvii. 99 B, Κούρτιος Ρούφιος, Historiae Alexandri Magni, ix. 5
- ↑ Αρριανός, vi. 28, 30, vii. 5
- ↑ Αρριανός, vi. 30, vii. 6, Διόδωρος Σικελιώτης, xix. 14
- ↑ Αρριανός, vii. 23, 24, 26, Φώτιος, cod. 82, cod. 92, Διόδωρος Σικελιώτης, xvii. 110, xviii. 3, 39; Ιουστίνος, Επιτομή του Πομπήιου Τρόγου, xiii. 4
- ↑ Διόδωρος Σικελιώτης, xix. 14, 15, 17, 21-24, 37, 38, 48, Πολύαινος, Στρατηγήματα, iv. 6, 8
.jpg)