Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Γιατη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|8|08|2024}}
Τορουμπίνι είναι παραλλαγή τουκορουνδίουμε κόκκινο χρώμα, το οποίο οφείλεται στη παρουσία χρωμίου, το οποίο, ανάλογα της περιεκτικότητας του, εμφανίζεται σε διάφορους τόνους. Όλα τα άλλου χρώματος κορούνδια είναι γνωστά ως ζαφείρια. Το όνομά του προέρχεται από τηλατινική λέξη ruber, η οποία σημαίνει κόκκινο. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστό μετην ονομασία «σάπφειρος πορφυρίτης» ή «σάπφειρος πορφυρίζων». Θεωρείται ένας από τους τέσσερις πολύτιμους λίθους, μαζί μετοδιαμάντι, τοζαφείρικαιτοσμαράγδι.
Είναι πρωτογενές συστατικό συνήθως εκρηξιγενών πετρωμάτωνκαι εμφανίζεται επίσης σε διάφορους σχιστόλιθους καιμεταμορφωσιγενή πετρώματα. Είναι σκληρό ορυκτό, δεδομένου ότι τοκορούνδιο είναι το δεύτερο σκληρότερο ορυκτό μετά τοδιαμάντι (σκληρότητα 9 στην κλίμακα Mohs). Το χρώμα του, εξαιτίας του χρωμίου, είναι κόκκινο, ενώ υπάρχουν ποικιλίες μεροζ, σκούρο κόκκινο και καφέ χρώμα. Το χρώμα καιη επεξεργασία του είναι οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζει την αξία του ρουμπινιού, καιτο καλύτερο χρώμα θεωρείται το λεγόμενο «αίμα περιστεριού». Άλλοι παράγοντες είναι η ποιότητα, που καθορίζεται από τις εγκλείσεις. Το ρουμπίνι έχει εγκλείσματα ρουτιλίου, των οποίων η παρουσία δείχνει ότι το ρουμπίνι είναι φυσικό, όμως ανο αριθμός αυτών των εγκλεισμάτων είναι μεγάλος αφαιρούνται.
Το ιόν του χρωμίου (Cr3+) εξαιτίας της διαρρύθμισής τουστη κρυσταλλική δομή του ρουμπινιού, απορροφά τοφωςστην κίτρινη-πράσινη περιοχή του φάσματος, με αποτέλεσμα να έχει κόκκινο χρώμα. Όταν κίτρινο-πράσινο φως απορροφάτε από το ιόν του χρωμίου, επανεκπέμπτεται ως φωταύγεια κόκκινου χρώματος. Αυτή η φωταύγεια συνεισφέρει στο κόκκινο χρώμα του ρουμπινιού που προκαλείται από την απορρόφηση των κίτρινων-πράσινων ακτίνων. Όταν η οπτική διάταξη είναι τέτοια ώστε η εκπομπή να διεγείρεται από φωτόνια 694 nm, που αντανακλώνται μπρος-πίσω σε δύο καθρέπτες, τότε η εκπομπή ενισχύεται έντονα. Αυτό το φαινόμενο χρησιμοποιήθηκε από τονΘίοντορ Μάιμαντο 1960 για την κατασκευή του πρώτου λέιζερ, το οποίο βασιζόταν στο ρουμπίνι.
Το ρουμπίνι, ένεκα της σκληρότητάς του, αλλά και της ιδιότητάς τουναμην οξειδώνεται ούτε καινα προσβάλλεται από οξέα, χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στη ωρολογοποιία, στη συγκράτηση αξόνων στήριξης καθώς και λόγω του ειδικού βάρους τουστην κατασκευή άλλων λεπτών μηχανών ακριβείας, όπως π.χ. χρονόμετρα πλοίων.
Συνθετικά ρουμπίνια παράγονται από το 1837, όταν ο Γκαουντίν σύντηξε αλουμίναμε λίγο χρώμιο σε υψηλές θερμοκρασίες. Το 1846, οΖαν- Ζόσεφ Έλντεμαν κατασκεύασε ζαφείρια μετην σύντηξη αλουμίναςκαιβορικού οξέως. Συνθετικά ρουμπίνια σήμερα κατασκευάζονται μεμια μέθοδο που εφευρέθηκε από τον Βερνεουίλ, ο οποίος σύντηξε BaF2και Al2O3 μαζί με διάπυρο χρώμιο. Ο Βενρεουίλ άρχισε την εμπορική παραγωγή συνθετικών ρουμπινιών το 1903. Το συνθετικό ρουμπίνι είναι δύσκολο να εξακριβωθεί από μη-ειδικό. Ορυκτά τα οποία έχουν το ίδιο χρώμα μετο ρουμπίνι είναι ο κόκκινος σπινέλιος, ο κόκκινος τουρμαλίνης, ο πυρωπός γρανάτηςκαιτο τοπάζι, που αναλογικά έχουν μικρότερη αξία ως ημιπολύτιμοι λίθοι.
Η κύρια πηγή ρουμπινιών ήταν για αιώνες η κοιλάδα Μογκόκ, στη βόρεια Μιανμάρ, αλλά σήμερα πολύ λίγα ρουμπίνια καλής ποιότητας προέρχονται από εκεί. Σήμερα, κύρια πηγή είναι ηΜονκΣχου, στη κεντρική Μιανμάρ, όπου η εξόρυξη ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 που είναι το μεγαλύτερο ορυχείο ρουμπινιών στηΓη. Άλλο ένα σημαντικό κοίτασμα ρουμπινιών είναι το Νάμγια, στη βόρεια Μιανμάρ. Άλλες χώρες στις οποίες εξορύσσονται ρουμπίνια είναι οι: Βόρεια Μακεδονία, Σρι Λάνκα, Τανζανία, Κένυα, Μαδαγασκάρη, Αφγανιστάν, Βόρεια Καρολίνα, Καμπότζη, Ταϊλάνδη, Ινδία, Αυστραλία, Ναμίμπια, Βραζιλία, Πακιστάν.
Στο εμπόριο το ρουμπίνι φέρεται μετην επίσημη ονομασία με προσθήκη τον τόπο προέλευσης με εξαιρέσεις το "σιβηρικόν κορούνδιον", που πρόκειται γιατον κόκκινο τουρμαλίνη, καιτο "βραζιλιανόν κορούνδιον" που πρόκειται γιατο κόκκινο τοπάζιο.
