(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Χαττική γλώσσα - Βικιπαίδεια Μετάβαση σしぐまτたうοおみくろん περιεχόμενο

Χαττική γλώσσα

Από τたうηいーた Βικιπαίδεια, τたうηいーたνにゅー ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χαττική γλώσσα
ΠεριοχήΑνατολία
Σύστημα γραφήςΣφηνοειδής γραφή
ISO 639-1—
ISO 639-2—
ISO 639-3xht
Glottologhatt1246[1]

Ηいーた χαττική γλώσσα ήταν μみゅーιいおたαあるふぁ μみゅーηいーた ινδοευρωπαϊκή συγκολλητική γλώσσα,[2][3] ηいーた οποία ομιλούταν από τους Χάττι σしぐまτたうηいーた Μικρά Ασία τたうηいーた 2ηいーた χιλιετία πぱい.Χかい.. Οおみくろんιいおた μελετητές αποκαλούν τたうηいーた γλώσσα «χαττική» γがんまιいおたαあるふぁ νにゅーαあるふぁ τたうηいーた διακρίνουν από τたうηいーたνにゅー χεττιτική, τたうηいーたνにゅー ινδοευρωπαϊκή γλώσσα της Αυτοκρατορίας τたうωおめがνにゅー Χετταίων.[4]

Οおみくろんιいおた μορφές «Χετταίος» κかっぱαあるふぁιいおた «χιττιτική» προέρχονται αρχικά από τたうηいーた Βιβλική Χかいεいぷしろんθしーた, πιθανώς συνδεδεμένη μみゅーεいぷしろん τους κοινούς ασσυριακούς κかっぱαあるふぁιいおた αιγυπτιακούς χαρακτηρισμούς της «Γης τたうωおめがνにゅー Χάττι» δυτικά τたうοおみくろんυうぷしろん Ευφράτη. Είναι άγνωστο πως ονόμασαν οおみくろんιいおた γηγενείς ομιλητές της «χαττικής» τたうηいーた δική τους γλώσσα.

Ηいーた καρδιά της παλαιότερης βεβαιωμένης γλώσσας της Ανατολίας, πぱいρろーιいおたνにゅー από τたうηいーたνにゅー άφιξη τたうωおめがνにゅー ομιλητών της χεττιτικής, κυμαινόταν από τたうηいーた Χαττούσα, τότε ονομαζόταν «Χαττία», βόρεια προς τたうοおみくろん Νέρικ. Άλλες πόλεις πぱいοおみくろんυうぷしろん αναφέρονται σしぐまτたうαあるふぁ χαττικά περιλαμβάνουν τις Τουχουμιγιάρα κかっぱαあるふぁιいおた Τισαρουλίγια. Οおみくろんιいおた Χιτταίοι ομιλητές κατέλαβαν τたうηいーた Χαττία από τたうοおみくろん Κανές κかっぱαあるふぁιいおた προς τたうαあるふぁ νότια τたうοおみくろんνにゅー 18οおみくろん αιώνα πぱい.Χかい.. Τελικά απορρόφησαν ή αντικατέστησαν τους χαττικούς ομιλητές (Χάττι), αλλά διατήρησαν τたうοおみくろん όνομα Χάττι γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー περιοχή.

Σώμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δでるたεいぷしろんνにゅー έχει βρεθεί κανένα έγγραφο σしぐまτたうοおみくろん οποίο οおみくろんιいおた γηγενείς ομιλητές της χαττικής έγραψαν μみゅーεいぷしろん τたうηいーた δική τους γλώσσα. Οおみくろんιいおた μελετητές πρέπει νにゅーαあるふぁ βασίζονται σしぐまεいぷしろん έμμεσες πηγές ή αναφορές από τους γείτονές τους κかっぱαあるふぁιいおた τους διαδόχους τους, τους nešili ομιλητές της χεττιτικής. Μερικές χαττικές λέξεις βρίσκονται σしぐまεいぷしろん θρησκευτικές πλάκες Χετταίων ιερέων, πぱいοおみくろんυうぷしろん χρονολογούνται από τたうοおみくろんνにゅー 14οおみくろん κかっぱαあるふぁιいおた τたうοおみくろんνにゅー 13οおみくろん αιώνα πぱい.Χかい.. Τたうαあるふぁ αποσπάσματα περιείχαν, ανάμεσα στις γραμμές τたうωおめがνにゅー κειμένων, τたうηいーたνにゅー εξήγηση «οおみくろん ιερέας μιλάει τώρα σしぐまτたうαあるふぁ χαττικά».[5]

Οおみくろんιいおた ρίζες τたうωおめがνにゅー χαττικών λέξεων μπορούν επίσης νにゅーαあるふぁ βρεθούν σしぐまτたうαあるふぁ ονόματα τたうωおめがνにゅー βουνών, τたうωおめがνにゅー ποταμών, τたうωおめがνにゅー πόλεων κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー θεών. Άλλες χαττικές λέξεις βρίσκονται σしぐまεいぷしろん μερικά μυθολογικά κείμενα. Τたうοおみくろん πぱいιいおたοおみくろん σημαντικό από αυτά είναι οおみくろん μύθος «Οおみくろん Θεός της Σελήνης πぱいοおみくろんυうぷしろん έπεσε από τたうοおみくろんνにゅー Ουρανό», γραμμένος τόσο σしぐまτたうηいーたνにゅー χαττική όσο κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーたνにゅー χεττιτική.

Όλα τたうαあるふぁ δημοσιευμένα χαττικά έγγραφα καταγράφονται σしぐまτたうοおみくろん Catalog des textes hittites (CTH). Έγγραφα από τたうηいーたνにゅー Χαττούσα από τたうοおみくろん διάστημα CTH 725-745. Από αυτά, τたうαあるふぁ CTH 728, 729, 731, 733 και 736 είναι δίγλωσσα χαττικά/χεττιτικά. Τたうοおみくろん CTH 737 είναι ένα χαττικό ξόρκι γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーた γιορτή σしぐまτたうοおみくろん Νέρικ. Ένα σημείο κλειδί, αあるふぁνにゅー είναι αποσπασματικό, δίγλωσσο είναι ηいーた ιστορία τたうοおみくろんυうぷしろん «Οおみくろん Θεός της Σελήνης πぱいοおみくろんυうぷしろん πέταξε από τたうοおみくろんνにゅー Ουρανό». Υπάρχουν πρόσθετα χαττικά κείμενα σしぐまτたうηいーた Σάπινουβα, τたうαあるふぁ οποία δでるたεいぷしろんνにゅー είχαν δημοσιευτεί μέχρι τたうοおみくろん 2004.

Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた συντηρητική άποψη είναι ότι ηいーた χαττική είναι μみゅーιいおたαあるふぁ απομονωμένη γλώσσα, διαφορετική από τις γειτονικές ινδοευρωπαϊκές κかっぱαあるふぁιいおた σημιτικές γλώσσες. Μみゅーεいぷしろん βάση τたうαあるふぁ τοπωνύμια κかっぱαあるふぁιいおた τたうαあるふぁ προσωπικά ονόματα, ωστόσο, μπορεί νにゅーαあるふぁ σχετίζεται μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー κατά τたうαあるふぁ άλλα αθεώρητη γλώσσα Κάσκα. Ορισμένες ομοιότητες μεταξύ της χαττικής γλώσσας κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー βορειοδυτικών (όπως ηいーた αμπχαζική) όσο κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー νότιων καυκάσιων (καρτβελιανές) γλωσσών οδήγησαν σしぐまεいぷしろん προτάσεις ορισμένων μελετητών σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー πιθανότητα ενός γλωσσικού μみゅーπぱいλらむだοおみくろんκかっぱ, από τたうηいーたνにゅー κεντρική Ανατολία έως τたうοおみくろんνにゅー Καύκασο.[6][7][8][9] Σύμφωνα μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろんνにゅー Αλεξέι Κάσιαν, υπάρχουν επίσης πιθανές λεξικές αντιστοιχίες ανάμεσα στις χαττική κかっぱαあるふぁιいおた στις ιενισεανές γλώσσες, καθώς κかっぱαあるふぁιいおた σしぐまτたうηいーた γλώσσα μπουρουσάσκι. Γがんまιいおたαあるふぁ παράδειγμα, «γλώσσα» είναι alef σしぐまτたうηいーた χαττική κかっぱαあるふぁιいおた alup σしぐまτたうηいーたνにゅー Κかっぱοおみくろんτたう, «φεγγάρι» είναι kap σしぐまτたうηいーた χαττική κかっぱαあるふぁιいおた qip σしぐまτたうηいーたνにゅー Κかっぱεいぷしろんτたう, «βουνό» είναι ziš σしぐまτたうηいーた χαττική κかっぱαあるふぁιいおた ćhiṣ σしぐまτたうηいーた μπουρουσάσκι (σύγκριση κかっぱαあるふぁιいおた μみゅーεいぷしろん * čɨʔs - μみゅーιいおたαあるふぁ πρωτοιενισεανή λέξη γがんまιいおたαあるふぁ τたうηいーたνにゅー πέτρα).[10][11]

Λεξιλόγιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οおみくろんιいおた γνωστές λέξεις περιλαμβάνουν:

  • alef = γλώσσα
  • ashaf = θεός
  • fa-zari = ανθρωπότητα, πληθυσμός
  • fel = σπίτι
  • * findu = κρασί (βρίσκεται σしぐまτたうηいーたνにゅー ένωση findu-qqaram "κρασί-κουτάλα")
  • fur = γがんまηいーた
  • Furun-Katte = Βασιλιάς της Γης, οおみくろん Χάττι θεός τたうοおみくろんυうぷしろん πολέμου
  • Furu-Semu = Χάττι θεά τたうοおみくろんυうぷしろん ήλιου
  • Hanfasuit = Χάττι θεά τたうοおみくろんυうぷしろん θρόνου
  • hilamar = ναός
  • Kasku = Χάττι θεός της Σελήνης
  • katte = βασιλιάς
  • -nifas = νにゅーαあるふぁ καθίσει
  • pinu = παιδί
  • zari = θνητός
  • -zi = νにゅーαあるふぁ βάλεις

Γραμματική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηいーた χαττική σχηματίζει συμβατικούς πληθυντικούς μみゅーεいぷしろん le- πρόθεμα: "παιδιά" = le-Pinu. Δημιουργεί ένα συλλογικό πληθυντικό συνδέοντας τたうοおみくろん πρόθεμα fa- : fa-shaf «θεούς».

Ηいーた γενική κλήση απορρίφθηκε μみゅーεいぷしろん τたうοおみくろん επίθημα - (u) n (fur "γがんまηいーた" αλλά furun "της γης"). Ενώ ορισμένοι γλωσσολόγοι, όπως οおみくろん Έντγκαρ Τσαρλς Πολομέ κかっぱαあるふぁιいおた οおみくろん Γουίντερ, ισχυρίστηκαν ότι ηいーた αιτιατική κλιτική σημειώθηκε μみゅーεいぷしろん es-, δίνοντας τたうοおみくろん παράδειγμα τたうοおみくろんυうぷしろん ess-alep "λέξη",[12] πぱいοおみくろんυうぷしろん έχει αναγνωριστεί ως μία αυτόνομη κλιτική, πぱいοおみくろんυうぷしろん σημαίνει "τους", από άλλους.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Hattic». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. ↑ Kevin James, A Mystery in Clay: Codes, Languages, and a Journey Through Time to the Last Ice Age, σしぐまεいぷしろんλらむだ.148, AuthorHouse, 2009: "They called themselves Hattie, and spoke a non-Indo-European language called Hattic."
  3. ↑ The New Encyclopædia Britannica, Vol. 22, σしぐまεいぷしろんλらむだ.593: "The non-Indo-European Hattic is an agglutinative language ..."
  4. ↑ Hattian – Britannica Online Encyclopedia
  5. ↑ Akurgal, Ekrem – The Hattian and Hittite Civilizations ( σしぐまεいぷしろんλらむだ.4 and σしぐまεいぷしろんλらむだ.5)
  6. ↑ Ivanov, Vyacheslav V., "On the Relationship of Hattic to the Northwest Caucasian Languages," in B. B. Piotrovskij, Vyacheslav V. Ivanov and Vladislav G. Ardzinba, eds., Anatoliya – Ancient Anatolia, Moscow: Nauka (1985) 26 – 59 (in Russian)
  7. ↑ John Colarusso, Peoples of the Caucasus; in Introduction to the Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life (1997); Pepper Pike, Ohio: Eastword Publications
  8. ↑ Ardzinba, V.G., 1979. “Nekotorye sxodnye strukturnye priznaki xattskogo i abxazo-adygskix jazykov”. Peredneasiatskij Sbornik III: i storija i filologija a tran drevnego vostoka, 26-37. Moscow: Nauka
  9. ↑ Dunaevskaja, I. M. & D´jakonov, I. M. 1979. “Xattskij (protoxettskij) jazyk”. Jazyki Azii i Afriki, III. Jazyki drevnej perednej Azii (nesemitskie), Iberijsko-Kavkazskie jazyki, Paleoaziatskie jazyki, ed. by G. D. Sanžeev, 79-83. Moskva. Nauka
  10. ↑ Касьян А. С. Хаттский язык // Языки мира: Древние реликтовые языки Передней Азии / РАН. Институт языкознания. Под ред. Н. Н. Казанского, А. А. Кибрика, Ю. Б. Корякова. М.: Academia, 2010. (in Russian)
  11. ↑ Kassian, A. Hattic as a Sino-Caucasian language // Ugarit-Forschungen. Internationales Jahrbuch für die Altertumskunde Syrien-Palästinas. Bd 41, 2009—2010. σしぐまεいぷしろんλらむだ. 309—447.
  12. ↑ Polomé, Winter. Reconstructing languages and cultures, 1992. σしぐまεいぷしろんλらむだ.455

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ακουργκάλ, Εκρέμ – The Hattian and Hittite Civilizations; Εκδόσεις της Δημοκρατίας της Τουρκίας, Υπουργείο Πολιτισμού, 2001, 300 σελίδες (ISBN 975-17-2756-1)
  • Αρντζίνμπα, Βλάντισλαβ. (1974): Μερικές σημειώσεις σχετικά μみゅーεいぷしろん τたうηいーたνにゅー τυπολογική συγγένεια μεταξύ της Χαττικής κかっぱαあるふぁιいおた τたうωおめがνにゅー Νοτιοδυτικών Καυκάσιων (Abkhazo-Adygian) γλωσσών. Σしぐまτたうοおみくろん: "Internationale Tagung der Keilschriftforscher der sozialistischen Länder", Βουδαπέστη, 23-25 Απριλίου 1974. Zusammenfassung der Vorträge (Assyriologica 1), σしぐまεいぷしろんλらむだ. 10-15.
  • Αρντζίνμπα, Βλάντισλαβ. (1979): “Nekotorye sxodnye strukturnye priznaki xattskogo i abxazo-adygskix jazykov”. Peredneasiatskij Sbornik III: istorija i filologija stran drevnego vostoka, 26-37. Μόσχα: Nauka
  • Τσιρίκμπα, Βλάντεσλαβ (1996): Common West Caucasian. The Reconstruction of its Phonological System and Parts of its Lexicon and Morphology. Λέιντεν: CNWS Publications, σしぐまεいぷしろんλらむだ. 452 [Chapter XI. The relation of West Caucasian to Hattic, σしぐまεいぷしろんλらむだ. 406-432].
  • Ντουνάβσκαγια, Ιρίνα. (1973): Bemerkungen zu einer neuen Darstellung altkleinasiatischer Sprachen. 2. Zum Hattischen. Σしぐまτたうοおみくろん: Orientalische Literaturzeitung 68, Λειψία, 1/2.
  • Дунаевская И. М. О структурном сходстве хаттского языка с языками северо-западного Кавказа. – Сборник в честь академика Н. А. Орбели. – М.-Л., 1960.
  • Ντουνάβσκαγια, Ιρίνα. & Ντζάκονοβ, I. M. 1979. “Xattskij (protoxettskij) jazyk”. In: Jazyki Azii i Afriki, III. Jazyki drevnej perednej Azii (nesemitskie), Iberijsko-Kavkazskie jazyki, Paleoaziatskie jazyki, ed. by G. D. Sanžeev, p. 79-83. Μόσχα. Nauka.
  • Γκίρμπαλ, Κρίστιαν. (1986): Beiträge zur Grammatik des Hattischen (Europäische Hochschulschriften Reihe XXI, Bd. 50). Frankfurt am Main, Bern, New York: Verlag Peter Lang, V+201 σελίδες.
  • Ιβάνοβ, Βλάντεσλαβ Βべーた., "On the Relationship of Hattic to the Northwest Caucasian Languages," σしぐまτたうοおみくろん B. B. Piotrovskij, Vyacheslav V. Ivanov and Vladislav G. Ardzinba, eds., Drevnyaya Anatoliya – Ancient Anatolia, Μόσχα: Nauka (1985) 26-59. Σしぐまτたうαあるふぁ ρωσικά μみゅーεいぷしろん αγγλική περίληψη.
  • Κάμενχουμπερ, Ανέλις (1969): Das Hattische. Σしぐまτたうοおみくろん: Handbuch der Orientalistik, Abteilung I, Bd II, Abschn. 1/2.
  • Κλίνγκερ, Γιεργκ. (1996): (StBoT 37) Untersuchungen zur Rekonstruktion der hattischen Kultschicht. Wiesbaden: Harrassowitz, xx+916 σελ.
  • Ρίτσα, Αλφρέντο. (2007): I pronomi enclitici nei testi etei di traduzione dal Hattico. Παβία. (Studia Mediterranea 20).
  • Σούστερ, Χかい. Σしぐま. (1974): Die hattisch-hethitischen Bilinguen. I. Einleitung, Texte und Kommentar. Teil 1. Λέιντεν: E.J. Brill.
  • Σόισαλ, Ογκούζ (2004): Hattischer Wortschatz in hethitischer Textüberlieferung, Λέιντεν/Βοστώνη: Brill.
  • Ταράχα, Πぱい. (1995): Zum Stand der hattischen Studien: Mögliches und Unmögliches in der Erforschung des Hattischen. Σしぐまτたうοおみくろん: Atti del II Congresso Internaziomale di Hittitologia a curo di Onofrio Carruba – Mauro Giorgieri – Clelia Mora. Studia mediterranea. 9. Gianni Iuculano Editore. Παβία, σしぐまεいぷしろんλらむだ. 351-358.
  • Κέβιν Τούιτε (Πανεπιστήμιο τたうοおみくろんυうぷしろん Μόντρεαλ): The rise and fall and revival of the Ibero-Caucasian hypothesis. text on line

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χαττική_γλώσσα&oldid=9516698"