Οβασιλιάς Λεωνίδας (Τζέραρντ Μπάτλερ) οδήγησε 300 Σπαρτιάτεςσε μάχη απέναντι στον Πέρση «θεό-βασιλιά» Ξέρξη (Ροντρίγκο Σαντόρο) καιτου στρατού του (1.000.000 στρατιώτες). Κατά τη διάρκεια της μάχης, ηΓοργώ (Λένα Χίντεϊ), σύζυγος του Λεωνίδα, ζητά υποστήριξη στη Σπάρτη γιατον άνδρα της. Την ιστορία διηγείται ο Σπαρτιάτης στρατιώτης Δήλιος (Ντέιβιντ Γουένχαμ).
Η ταινία 300 κυκλοφόρησε στα θέατρα IMAX (ΗΠΑ) στις 9 Μαρτίου 2007, καισεDVD, Blu-ray, καιHD-DVD στις 31 Ιουλίου 2007. Η πρεμιέρα της ταινίας ήταν η 24η μεγαλύτερη στην ιστορία των box office, αλλά οι κριτικοί διχάστηκαν στις γνώμες γιατην εμφάνιση της ταινίας. Μερικοί την αναγνώρισαν ως πρωτότυπο επίτευγμα, ενώ κάποιοι άλλοι επέκριναν την εμφάνιση καιτην περιγραφή των Περσών στην ταινία. Το 2014 κυκλοφόρησε η ταινία 300: Η άνοδος της Αυτοκρατορίας, η οποία είναι και συνέχεια και προοίμιό της ταυτόχρονα.
Ο Δήλιος, ένας Σπαρτιάτης στρατιώτης, εξιστορεί τη βιογραφία του Λεωνίδα, από την παιδική ηλικία μέχρι τον θρόνο της Σπάρτης. Χρόνια αργότερα, ένας Πέρσης αγγελιαφόρος φθάνει στη Σπάρτη γιανα ζητήσει την υποταγή της πόλης στον Ξέρξη. Ως απάντηση, ο Λεωνίδας καιοι φρουροί του, πετούν τους αγγελιοφόρους σε ένα πηγάδι. Αυτό το γεγονός φέρνει την επίθεση των Περσών καιο Λεωνίδας επισκέπτεται τους Εφόρους - λεπρούς, από τους οποίους οι Σπαρτιάτες έπρεπε να παίρνουν την ευλογία πριν πάνε στον πόλεμο. Ο Λεωνίδας προτείνει να απωθήσει την αριθμητική υπεροχή των Περσών χάρη στο στενό τωνΘερμοπυλώνκαινα συγκεντρώσει τους Πέρσες σε ένα στενό μεταξύ της ξηράς και της θάλασσας. Οι Έφοροι ρωτούν τηνΠυθία, η οποία λέει πως η Σπάρτη δεν πρέπει να πολεμήσει κατά τη διάρκεια της θρησκευτικής τους γιορτής. Καθώς ο Λεωνίδας φεύγει, εμφανίζονται δύο πράκτορες του Ξέρξη (ένας από αυτούς ήταν Σπαρτιάτης, ο Θήρων), οι οποίοι δωροδοκούν τους Εφόρους με χρήματα και χρυσό.
Ο Λεωνίδας ακολουθεί το σχέδιό τουκαι παίρνει μαζί του μόνο τριακόσιους Σπαρτιάτες, λέγοντας στο Συμβούλιο της Σπάρτης πως αυτή είναι η φρουρά του. Ανκαι ξέρει πως αυτό αποτελεί πράξη αυτοκτονίας, ο Λεωνίδας ελπίζει πως η θυσία τους θα ωθήσει το Συμβούλιο να ενωθεί κατά της Περσίας. Στο δρόμο τους για τις Θερμοπύλες, οι Σπαρτιάτες συναντούν Αρκάδες και άλλους Έλληνες, με τους οποίους και ενισχύονται. Στις Θερμοπύλες, δημιουργούν ένα τείχος γιανα σταματήσουν τους Πέρσες. Καθώς το χτίζουν, ο Λεωνίδας συναντά τονΕφιάλτη, έναν παραμορφωμένο Σπαρτιάτη, ο οποίος γλίτωσε τον θάνατο όταν γεννήθηκε, χάρη στη μητέρα του. Ο Εφιάλτης ζητά από τον Λεωνίδα την άδεια να συμμετέχει και αυτός στη μάχη. Ο Λεωνίδας νιώθει συμπάθεια γιατον Εφιάλτη, αλλά δεν δέχεται την πρότασή του, λόγω του ότι ο Εφιάλτης δεν μπορεί να σηκώσει ψηλά την ασπίδα του, κάτι πουθα κινδύνευε να διασπάσει τη συνοχή της σπαρτιατικής φάλαγγας.
Πριντη μάχη οι Πέρσες ζητούν από τους Σπαρτιάτες να καταθέσουν τα όπλα τους. Ο Λεωνίδας αρνείται και χάρη στο σχηματισμό φάλαγγας καταφέρνουν να νικήσουν τους Πέρσες. Ο Ξέρξης προσωπικά συζητά μετον Λεωνίδα, προσφέροντας του δύναμη και εξουσία. Ο Λεωνίδας αρνείται καιο Ξέρξης στέλνει τη φρουρά του, τους Αθάνατους, αλλά οι Σπαρτιάτες με λίγες απώλειες κατάφεραν να τους νικήσουν. Ο Ξέρξης τότε στέλνει παράξενα όντα, όπως γίγαντες και μάγους, να επιτεθούν στους Σπαρτιάτες, αλλά η προσπάθειά τους δεν έχει επιτυχία. Θυμωμένος από την άρνηση του Λεωνίδα, ο Εφιάλτης πηγαίνει στο στρατόπεδο των Περσών και τους μιλά για ένα μυστικό πέρασμα. Οι Αρκάδες αποφασίζουν να φύγουν καιο Λεωνίδας διατάζει τον Δήλιο να επιστρέψει στη Σπάρτη καινα διηγηθεί στο Συμβούλιο γιατη θυσία τους. Παρόλο πουο Δήλιος έχασε το αριστερό του μάτι, προτιμά να πολεμήσει με τους υπόλοιπους, αλλά ο Λεωνίδας του λέει πως μόνο αυτός έχει το δώρο της αφήγησης. Ο Δήλιος φεύγει μαζί με τους Αρκάδες.
Στη Σπάρτη, ο Θήρων βιάζει τη Γοργώ (σύζυγο του Λεωνίδα), αφού της υποσχέθηκε ότι θα πείσει το Συμβούλιο να στείλει βοήθεια στον Λεωνίδα. Στο Συμβούλιο ο Θήρων κατηγορεί τη Γοργώ για απιστία και αυτή από τον θυμό της τον σκοτώνει μπροστά στο Συμβούλιο. Καθώς τον σκοτώνει, του επαναλαμβάνει τη φράση, την οποία της έλεγε ο Θήρων καθώς τη βίαζε: «Αυτό δενθα τελειώσει γρήγορα, δενθασου αρέσει». Από τα ρούχα του Θήρωνος πέφτουν νομίσματα τα οποία απεικονίζουν τον Ξέρξη, οπότε το Συμβούλιο αποφασίζει να ενωθεί κατά της Περσίας.
Στις Θερμοπύλες, οι Πέρσες χρησιμοποίησαν το πέρασμα, το οποίο τους έδειξε ο Εφιάλτης, γιανα περικυκλώσουν τους Σπαρτιάτες. Ο στρατηγός του Ξέρξη ζητά την κατάθεση των όπλων από τους Σπαρτιάτες, προσφέροντας στον Λεωνίδα τίτλους και εξουσία. Ο Λεωνίδας φαινομενικά υποκλίνεται στον Ξέρξη, αλλά ένας από τους άνδρες του σκοτώνει τον Πέρση στρατηγό. Θυμωμένος ο Ξέρξης διατάζει τους τοξότες τουνα επιτεθούν. Ο Λεωνίδας ρίχνει το ακόντιό τουκαι κόβει το μάγουλο του Ξέρξη. Έντρομος ο Ξέρξης παρακολουθεί τον θάνατο όλων των Σπαρτιατών λόγω των βελών των τοξοτών του. Λίγο πριντον θάνατό τουο Λεωνίδας υπόσχεται αθάνατη αγάπη στη Γοργώ.
Κλείνοντας την αφήγησή του μπροστά στους Σπαρτιάτες, στο πεδίο της μάχης ένα χρόνο μετά τις Θερμοπύλες, ο Δήλιος δηλώνει πως ο περσικός στρατός είναι εξαντλημένος από τις λιποταξίες, από τον φόβο και τις βαριές απώλειες που υπέστη από τα ακόντια των τριακοσίων ελεύθερων και γενναίων Σπαρτιατών. Η θυσία των 300 Σπαρτιατών έγινε γνωστή σε όλη την Ελλάδα και όλες οι πόλεις-κράτη της χώρας ενώθηκαν κατά της Περσίας. Τώρα οι Πέρσες αντιμετωπίζουν 10.000 Σπαρτιάτες, οι οποίοι οδηγούν επιπλέον 30.000 ελεύθερους Έλληνες. Ανκαιη υπεροχή των Περσών ήταν τριπλάσια, ο Δήλιος δηλώνει πως οι Έλληνες θα νικήσουν και επαινεί τη θυσία του Λεωνίδα της Σπάρτης. Αμέσως, οδηγεί τους Έλληνες στη μάχη, γνωστή ως μάχη των Πλαταιών.
Πάνω: η σκηνή στην ταινία Κάτω: η σκηνή στα κόμικς
Ο σκηνοθέτης Τζιάννι Νουννάριδεν ήταν ο μόνος άνθρωπος, ο οποίος σχεδίαζε να γυρίσει ταινία γιατημάχη των Θερμοπυλών — οΜάικλ Μαν ήδη σχεδίασε να γυρίσει ταινία γιατη μάχη βασισμένη στο βιβλίο Gates of Fire. Ο Νουννάρι βρήκε το κόμικ τουΦρανκ Μίλλερ, 300, και εντυπωσιάστηκε από το βιβλίο και αποφάσισε να γυρίσει ταινία με βάση το κόμικ.[4][5]Την παραγωγή της ταινίας 300 ανέλαβαν οι Νουννάρι καιΜαρκ Κάντον, με σεναριογράφο τον Μίκαελ Β. Γκόρντον.[6]Ο σκηνοθέτης Ζακ Σνάιντερ προσλήφθηκε τον Ιούνιο του 2004[7]να σκηνοθετήσει, καθώς προσπάθησε να γυρίσει ταινία με βάση το κόμικ του Μίλλερ, πριν κάνει το ντεμπούτο τουμετη νέα έκδοση της ταινίας Dawn of the Dead.[8]Ο Σνάιντερ διόρισε σεναριογράφο τονΚουρτ Τζόνσταντ, ο οποίος έγραψε ξανά το σενάριο του Γκόρντον,[7]καιο Φράνκ Μίλλερ παρέμεινε ως εκτελεστικός σύμβουλος.[9]
Η ταινία γυρίστηκε με βάση το ομώνυμο κόμικ, όπως είχε γίνει καιστην ταινία Sin City.[10]Ο Σνάιντερ φωτοτύπησε σκηνές από το κόμικ. «Ήταν μια ευχάριστη διαδικασία για μένα... να έχεις το πλαίσιο ως στόχο» δήλωσε.[11] Όπως καιστο κόμικ, έτσι καιστην ταινία ο Δήλιος είναι ο αφηγητής. Χρησιμοποιώντας το χάρισμα του Δήλιου ως αφηγητή, ο Σνάιντερ μπορεί να προσθέσει φανταστικά στοιχεία στην ιστορία, εξηγώντας ότι ο «Δήλιος είναι άνθρωπος, ο οποίος ξέρει πως ναμην καταστρέφει μια ιστορία λέγοντας αλήθεια».[12]Ο Σνάιντερ πρόσθεσε μια σκηνή, στην οποία η Γοργώ προσπαθεί να πείσει τους Σπαρτιάτες να στηρίξουν τον Λεωνίδα.[13]
Πάνω: Η σκηνή κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων Κάτω: Η σκηνή μετά την επεξεργασία
Δύο μήνες χρειάστηκαν γιανα δημιουργηθούν εκατοντάδες ασπίδες, δόρατα και σπαθιά, μερικά από τα οποία ανακυκλώθηκαν από τις ταινίες ΤροίακαιΑλέξανδρος. Οι χαρακτήρες δημιουργήθηκαν από τονΖορντού Σχελλ, καθώς και ένας λύκος και 13 άλογα. Οι ηθοποιοί καιοι κασκαντέρ εκπαιδεύονταν, μετον Σνάιντερ να συμμετέχει και αυτός στην εκπαίδευση. Γιατην παραγωγή χαρακτήρων και σκηνικών αντικειμένων, ο Σνάιντερ συνεργάστηκε μετον Σάουν ΣμιθκαιτονΜαρκ Ραππάπορτ.[14]
Η ενεργή παραγωγή της ταινίας άρχισε στις 17 Οκτωβρίου 2005, στοΜόντρεαλ,[15]και γυρίστηκε κατά τη διάρκεια των 60 ημερών[14]σε χρονολογική σειρά[13]με προϋπολογισμό 60 εκατομμυρίων δολαρίων.[16]Η ταινία γυρίστηκε στα Icestorm Studios, στο Μόντρεαλ, καιο Σνάιντερ χρησιμοποίησε την ψηφιακή τεχνική backlot καιτην τεχνική της μπλε οθόνης (αγγλ. bluescreens). Ο Μπάτλερ δήλωσε πως δεν ήταν πάντα σύμφωνος μετην άποψη του Σνάιντερ, ενώ ο Γουένχαμ δήλωσε πως μερικές φορές ο Σνάιντερ ήθελε τις ίδιες σκηνές μετο κόμικ, ενώ άλλες φορές έδινε την ελευθερία σε αυτούς να διερευνήσουν τον κόσμο καιτα όρια του.[17]ΗΧίντεϊ δήλωσε πως η εμπειρία μετην τεχνική της μπλε οθόνης ήταν πολύ περίεργη και πως δεν υπήρχε τίποτα πουθατη συνέδεε συναισθηματικά με άλλο ηθοποιό.[18] Μόνο μια σκηνή, στην οποία τα άλογα τρέχουν στην ύπαιθρο, γυρίστηκε στην ύπαιθρο.[19] Σύμφωνα μετον Μπάτλερ, η παραγωγή της ταινίας ήταν δύσκολη.[20]
Η επεξεργασία των σκηνών έγινε στα Meteor Studios καιστο Hybride Technologies, στο Μόντρεαλ. ΟΚρις ΒαττςκαιοΤζιμ Μπίσσελλ άρχισαν μια διαδικασία, την οποία ονόμασαν The Crush,[14] κατά την οποία άλλαζαν ταμπλε χρώματα σε φωτεινά και σκούρα. Ο Γκίσλαιν Στ-Πιέρρ, ο αρχηγός της ομάδας, δήλωσε πως όλα φαίνονταν πραγματικά.[14][21] Διάφορα προγράμματα υπολογιστών, όπως Maya, RenderManκαιRealFlow, χρησιμοποιήθηκαν στις σκηνές αιματοχυσίας.[22]Η διαδικασία επεξεργασίας διήρκεσε για ένα χρόνο.[23]
Τον Ιούλιο 2005 ο συνθέτης Τάιλερ Μπέιτς άρχισε τη σύνθεση του soundtrack της ταινίας περιγράφοντας το αποτέλεσμα ως όμορφο θέαμα με μεγάλη χορωδία αλλά και μέτρια ακραία ένταση. Συνέθεσε ένα τραγούδι γιατην τελευταία σκηνή, το οποίο ήθελε να δείξει στηνWarner Bros.. Ο Σνάιντερ συμφώνησε να χρησιμοποιηθεί αυτό το τραγούδι στην ταινία.[24]Τα τραγούδια δημιουργήθηκαν στα Abbey Road Studios, σε συνεργασία μετον τραγουδιστή Αζάμ Αλί.[25]Μια συνηθισμένη καιμια ειδική έκδοση του soundtrack περιλαμβάνουν 25 κομμάτια, τα οποία εκδόθηκαν στις 6 Μαρτίου 2007.[26]
Το soundtrack συνάντησε αρκετές κριτικές, καθώς έμοιαζε με soundtrack άλλων ταινιών όπως της ταινίας Troy, το οποίο συνέθεσαν οΤζέιμς ΧόρνερκαιοΓκάμπριελ Γιάρεντ, και της ταινίας Titus.[27][28][29] Στις 3 Αυγούστου 2007 η Warner Bros. Pictures αναγνώρισε σε επίσημη δήλωση:
...χρησιμοποιήθηκε (χωρίς νατο ξέρουμε ή χωρίς τη συμμετοχή μας) μουσική, την οποία συνέθεσε ο νικητής βραβείου Όσκαρ, Έλλιοτ Γκόλντενθαλ, η οποία χρησιμοποιήθηκε καιστην ταινία Titus. Η Warner Bros. Pictures έχει μεγάλο σεβασμό στον Έλλιοτ, λόγω της μακροπρόθεσμης συνεργασίας, και ζητά από αυτόν να λυθεί το θέμα χωρίς σκάνδαλα.[30]
Η Λένα Χέαντυ στο Λονδίνο, γιατην πρεμιέρα της ταινίας.
Η επίσημη ιστοσελίδα της ταινίας δημιουργήθηκε από την Warner Bros. τον Δεκέμβριο του 2005.[31] Αργότερα στην ιστοσελίδα προστέθηκαν βίντεο περιγράφοντας την παραγωγή της ταινίας. Τον Ιανουάριο του 2007 δημιουργήθηκε σελίδα της ταινίας στοMySpace.[32]ΗThe Art Institutes δημιούργησε μια ιστοσελίδα γιανα προωθήσει την ταινία.[33]
Στο Comic-Con International, τον Ιούλιο του 2006, το πάνελ της ταινίας μετέδωσε ένα διαφημιστικό τρέιλερ της ταινίας, το οποίο έγινε δεκτό θετικά.[34] Παρά τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας, το βίντεο κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο.[35]Η Warner Bros. παρουσίασε το επίσημο τρέιλερ της ταινίας στις 4 Οκτωβρίου 2006[36]και αργότερα εμφανίστηκε καιστο Apple.com. Το τραγούδι, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στο τρέιλερ, είναι τοJust Like You ImaginedτωνNine Inch Nails. Ένα δεύτερο τρέιλερ της ταινίας κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 8 Δεκεμβρίου 2006[37]καιστο Διαδίκτυο την προηγούμενη μέρα.[38] Στις 22 Ιανουαρίου 2007 κυκλοφόρησε στην τηλεόραση ένα ειδικό τρέιλερ της ταινίας.[39]Τα τρέιλερ προσέλκυσαν θεατές και επηρέασαν την επιτυχία της ταινίας.[40]
Τον Απρίλιο του 2006 η Warner Bros. Interactive Entertainment ανακοίνωσε την πρόθεση της να δημιουργήσει ένα βιντεοπαιχνίδι, το300: March to Glory, το οποίο θα βασιζόταν στην ταινία. ΤαCollision Studios συνεργάστηκαν μετην Warner Bros. γιανα μεταφέρουν τοστυλ της ταινίας στο βιντεοπαιχνίδι, και κυκλοφόρησε ταυτόχρονα μετην ταινία στις ΗΠΑ.[41]Η National Entertainment Collectibles Association δημιούργησε μια σειρά από action figures (στρατιωτάκια) βασισμένα στην ταινία,[42] καθώς και αντίγραφα των όπλων καιτων πανοπλιών.[43]
ΗWarner Bros. προώθησε την ταινία, αφού έγινε χορηγός τουΤσούκ Λίντελλ, πρωταθλητή στην κατηγορία ελαφρών βαρέων βαρών τουUltimate Fighting Championship, ο οποίος συμμετείχε σε διάφορες εκδηλώσεις προώθησης της ταινίας.[44]Η εταιρεία συνεργάστηκε καιμετην Εθνική Λίγκα Χόκεϊ (National Hockey League) γιανα παράγει ένα τηλεοπτικό σποτ, διάρκειας 30 δευτερολέπτων, γιανα προωθήσει την ταινία μαζί με τους προκριματικούς του Κυπέλλου Στάνλεϋ (Stanley Cup).[45]
Τον Αύγουστο του 2006 η Warner Bros. ανακοίνωσε ότι η ταινία 300θα κυκλοφορήσει στις 16 Μαρτίου 2007,[46] αλλά τον Οκτώβριο ανακοίνωσε ότι η ταινία θα κυκλοφορήσει στις 9 Μαρτίου 2007.[36]Η ταινία 300 κυκλοφόρησε σεDVD, Blu-ray DiscκαιHD DVD στις 31 Ιουλίου 2007 στην Περιοχή 1 (ΗΠΑ) καιτον Αύγουστο του 2007 στην Περιοχή 2 (Ευρώπη). Στις 21 Ιουλίου 2009, κυκλοφόρησε μια νέα έκδοση του Blu-ray, το300: The Complete Experience, μαζί μετην έκδοση Blu-ray της ταινίας Watchmen.[47]
Στις 9 Ιουλίου 2007 το αμερικάνικο τηλεοπτικό κανάλι TNT αγόρασε τα δικαιώματα μετάδοσης της ταινίας από την Warner Bros.[48]Το TNT άρχισε να προβάλλει την ταινία τον Σεπτέμβριο του 2009. Μερικές πηγές μας πληροφορούν πως το κανάλι πλήρωσε από 17[49] μέχρι 20 εκατομμύρια δολάρια[48]γιατα δικαιώματα μετάδοσης.[49]
Η ταινία κυκλοφόρησε στη Βόρεια Αμερική στις 9 Μαρτίου 2007 στα θέατρα IMAX.[50]Την πρώτη μέρα της κυκλοφορίας της η ταινία έλαβε 28.106.731 δολάρια και έκλεισε την πρεμιέρα της στη Βόρεια Αμερική με έσοδα 70.885.301 δολάρια, σπάζοντας το ρεκόρ της ταινίας Ice Age: The Meltdown, στις πρεμιέρες του Μαρτίου και της άνοιξης. Από τότε, το εαρινό ρεκόρ κυκλοφορίας της ταινίας 300 έσπασε η ταινία Fast and Furious, ενώ το ρεκόρ κυκλοφορίας ταινίας του Μαρτίου έσπασε η ταινία Alice in Wonderland.[51]Η πρεμιέρα της ταινίας 300 ήταν η 24η μεγαλύτερη στην ιστορία των box office, μικρότερη από την πρεμιέρα της ταινίας The Lost World: Jurassic Park αλλά μεγαλύτερη από την πρεμιέρα της ταινίας Transformers.[52]Τη στιγμή κυκλοφορίας αποτελούσε την 3η μεγαλύτερη πρεμιέρα στην ιστορία των ταινιών καταλληλότητας R (άνω των 17), πίσω από την ταινία The Matrix Reloaded (91.8 εκατομμύρια δολάρια) καιτην ταινία The Passion of the Christ (83.8 εκατομμύρια δολάρια).[53]Η ταινία είχε κάνει ρεκόρ γιατα σινεμά IMAX, αφού έλαβε έσοδα 3.6 εκατομμύρια δολάρια (την εβδομάδα της πρεμιέρας).[54]Η ταινία έλαβε 456.068.181 δολάρια παγκοσμίως.
Τα στελέχη του στούντιο εξεπλάγησαν από την πρεμιέρα, η οποία ήταν 2 φορές καλύτερη από αυτό που περίμεναν.[55]Ο ισχυρός γυναικείος ρόλος της βασίλισσας της Σπάρτης, Γοργώ, προσέλκυσε πολλές γυναίκες καιμια διαφημιστική επίθεση στο MySpace.[56]Ο Μάρκ Κάντον δήλωσε: «Το MySpace έχει τεράστιο αντίκτυπο, αλλά έχει ξεπεράσει τα όρια του Διαδικτύου. Όταν κάνεις μεγάλη ταινία, κάθε λέξη μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα».[56]
Η ταινία 300 έκανε την πρεμιέρα της στηΣπάρτη στις 7 Μαρτίου 2007, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα στις 8 Μαρτίου 2007.[57][58]Το άνοιγμά της στην Ελλάδα αποτελεί το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί στη χώρα, με έσοδα της τάξης των 3,1 εκατομμυρίων δολαρίων (317.000 εισιτήρια) γιατο πρώτο Σαββατοκύριακο σε 138 οθόνες, ξεπερνώντας το άνοιγμα της ταινίας Οι Πειρατές της Καραϊβικής: Το Σεντούκι του Νεκρού.[59][60]Στο δεύτερο Σαββατοκύριακο τα έσοδα παρουσίασαν πτώση μόλις 11%, μετη ταινία να καταγράφει το μεγαλύτερο δεύτερο σαββατοκύριακο στην ιστορία του ελληνικού box office.[61]
Από την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, στις 14 Φεβρουαρίου 2007, μπροστά σε 1.700 θεατές, η ταινία έλαβε γενικά κακές γνώμες. Ενώ έλαβε μόνιμη επευφημία κατά τη διάρκεια της δημόσιας πρεμιέρας,[62] πολλοί από τους θεατές έφυγαν κατά τη διάρκεια της πρεμιέρας, ενώ οι υπόλοιποι αποδοκιμάστηκαν.[63]Οι κριτικοί χωρίστηκαν ανάλογα μετη γνώμη τους.[64]Στον ιστότοπο Rotten Tomatoes, η ταινία συγκέντρωσε 60% θετικές γνώμες, από 228 κριτικές και μέσο όρο 6,1 στα 10, μετον συνολικό απολογισμό των κριτικών να αναφέρει ότι αποτελεί «απλοϊκή αλλά οπτικά συναρπαστική εμπειρία, γεμάτη αίμα, βία και έτοιμες κινηματογραφικές ατάκες».[65]Σε σύγκριση, ηMetacritic, βασισμένη σε 35 κριτικές, έδωσε στην ταινία 51 πόντους από τους 100.[64]
Ωστόσο οι χειρότερες αναφορές προέρχονται από τις αμερικάνικες εφημερίδες. ΟΑ.Ο. Σκοττ της The New York Times περιγράφει την ταινία «ως βίαιη όπως η ταινία Apocalypto και δύο φορές πιο ηλίθια», καθώς επίσης κριτικάρει τα χρώματα και θεωρεί ότι η πλοκή περιλαμβάνει ρατσιστικές ιδέες — οΣκοττ δήλωσε πως ήταν πολύ αστεία η εμφάνιση των Σπαρτιατών, λέγοντας ότι οι Πέρσες χαρακτήρες «ήταν πρωτοπόροι στην τέχνη της προσωποδιάτρησης» αλλά οι Σπαρτιάτες «ήταν ανώτεροι στα θέματα υγείας και στις εγκαταστάσεις ηλεκτρόλυσης».[66]Ο Κέννεθ Τουράν έγραψε στην εφημερίδα «ότι ανδενσου αρέσει η βία όπως στους Σπαρτιάτες, στονΚουέντιν Ταραντίνο ή σε ένα αγόρι, το οποίο παίζει βιντεοπαιχνίδια, δενθα μείνεις απόλυτα ευχαριστημένος από την ταινία».[67]ΟΡότζερ Εμπέρτ, στο άρθρο του, δίνει στην ταινία 2 αστέρια (από τα 5), γράφοντας, «Η ταινία 300 έχει μονοδιάστατες καρικατούρες, οι οποίες μιλούν όπως οι επαγγελματίες παλαιστές, οι οποίοι κανονίζουν την επόμενη συνάντησή τους».[68] Μερικοί κριτικοί, οι οποίοι ασχολούνται με τις ελληνικές εφημερίδες, όπως ο Ρόμπυ Έξιελ, δήλωσε ότι οι κινηματογραφόφιλοι θα μείνουν θαμπωμένοι από την ψηφιακή δράση, αλλά ενοχλημένοι από τις πομπώδεις ερμηνείες και τους μονοδιάστατους χαρακτήρες.[58]
Ωστόσο υπήρχαν και θετικές γνώμες. Ο Τόντ ΜακΚάρθι του περιοδικού Variety δήλωσε ότι η ταινία ήταν οπτικά καλή, καθώς και πομπώδης[69], ενώ ο Κίρκ Χόνεουκαττ, γράφοντας στοThe Hollywood Reporter, επαινεί την «ομορφιά της τοπογραφίας, των χρωμάτων καιτων σχημάτων».[70] Γράφοντας στηνChicago Sun Times, ο Ρίτσαρντ Ρόεπερ αναγνώρισε ότι η ταινία 300 είναι ισάξια της ταινίας Citizen Kane.[71]Το περιοδικό Empire έδωσε στην ταινία 3,5 πόντους από τους 5, δηλώνοντας: «Η ταινία είναι οπτικά εκπληκτική και μεταδίδει την ουσία της». Η ταινία έγινε θετικά δεκτή από ιστοσελίδες, οι οποίες ασχολούνται με κόμικς και βιντεοπαιχνίδια. Ο Μάρκ Κρόναν τουComic Book Resources βρήκε την ταινία συναρπαστική, λέγοντας πως αφήνει μια αίσθηση δύναμης.[72]Ο Τόντ Γκίλχριστ της IGN, αναγνώρισε τονΖακ Σνάιντερ ως κινηματογραφικό οραματιστή και δήλωσε πως είναι ο «πιθανός λυτρωτής του κινηματογράφου».[73]
ΣταMTV Movie Awards 2007, η ταινία 300 ήταν υποψήφια για Καλύτερη Ταινία, Καλύτερη Εκτέλεση γιατονΤζέραρντ Μπάτλερ, Καλύτερη Θεαματική Εκτέλεση γιατηΛένα Χίντεϊ, Καλύτερος Κακός γιατονΡοντρίγκο Σαντόρο, και Καλύτερη Μονομαχία γιατη μονομαχία Λεωνίδα μετον γίγαντα των Αθάνατων.[74]Η ταινία κέρδισε το βραβεία γιατην Καλύτερη Μονομαχία. Στα Golden Icon Awards 2006-07, η ταινία κέρδισε στην κατηγορία Καλύτερη Δραματική Ταινία και Καλύτερη Ταινία Δράσης.[75]Τον Δεκέμβριο του 2007, η ταινία κέρδισε το βραβείο Ταινία της Χρονιάς 2007 από τηνIGN,[76] καθώς καιτα βραβεία Καλύτερη Προσαρμογή από Κόμικς[77]και Αγαπημένο Χαρακτήρα (Λεωνίδας).[78]Η ταινία έλαβε 10 υποψηφιότητες γιατα Saturn Awards 2008, νικώντας τα βραβεία για Καλύτερος Σκηνοθέτης και Καλύτερη Ταινία Δράσης/Περιπέτειας/Θρίλερ.[79]Το 2009, το περιοδικό National Review έβαλε την ταινία 300 στην 5η θέση στη λίστα των 25 Καλύτερων Ταινιών.[80]
Μαζί με τις πραγματικές πολεμικές συνήθειες των Σπαρτιατών, στη χορογραφία των μαχών, την οποία έλεγχαν οιΝταμόν ΚαρόκαιΧάντ Σταχέλσκι, βάση αποτέλεσαν οι πολεμικές τέχνες των Φιλιππίνων.[81]
ΟΠολ Κάρτλεντζ, Καθηγητής της Ελληνικής Ιστορίας στοΠανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, ενημέρωσε τους παραγωγούς της ταινίας γιατην προφορά των ελληνικών ονομάτων, και τονίζει ότι αυτή ήταν καλή χρήση της δημοσιευμένης εργασίας τουγιατη Σπάρτη. Επαινεί την ταινία γιατην «ηρωική παρουσίαση των Σπαρτιατών» καιγιατον «κεντρικό ρόλο των γυναικών, οι οποίες προσθέτουν τιμή στους άνδρες», ενώ εκφράζει ανησυχίες γιατην προώθηση της ιδέας ότι οι Δυτικοί (Έλληνες) είναι καλοί, ενώ οι Ανατολικοί (Πέρσες) είναι κακοί.[82]Ο Κάρτλεντζ γράφει ότι απόλαυσε την ταινία, ανκαι βρήκε την περιγραφή του Λεωνίδα για τους Αθηναίους, τους οποίους ονόμασε «παιδεραστές», ειρωνική, καθώς καιοι Σπαρτιάτες είχαν ενσωματώσει το σύστημα της παιδεραστίας.[83]
Ο Εφραίμ Λυτλ, βοηθός καθηγητής της Ελληνιστικής Ιστορίας στοΠανεπιστήμιο του Τορόντο, αναφέρει ότι η ταινία 300 παρουσιάζει τη σπαρτιατική κοινωνία ως προβληματική και ενοχλητική, καθώς επίσης παρουσιάζει τα «εκατοντάδες έθνη των Περσών» ως τέρατα και τους μη-Σπαρτιάτες ως αδύνατους. Πιστεύει πως το ηθικό σύμπαν της ταινίας «θα ήταν παράξενο και στους αρχαίους Έλληνες όσο και στους σύγχρονους ιστορικούς».[84]
ΟΒίκτορ Νταβίς Χάνσον, καθηγητής της Κλασσικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, θεωρεί ότι η ταινία δείχνει μια πρωτότυπη συγγένεια μετο αρχικό υλικό τουΗρόδοτου, το οποίο παρουσιάζει το πολεμικό ήθος των Σπαρτιατών και τις Θερμοπύλες ως «σύγκρουση πολιτισμών». Παρατηρεί ότι οΣιμωνίδης ο Κείος, οΑισχύλοςκαιο Ηρόδοτος βλέπουν τις Θερμοπύλες ως μάχη κατά «του ανατολικού συγκεντρωτισμό και της συλλογικής δουλοπαροικίας», κάτι που ήταν αντίθετο μετην «ιδέα των ελεύθερων πολιτών καιτων αυτόνομων πόλεων».[85] Τόνισε επίσης πως η ταινία θέλει να παρουσιάσει τη μάχη με σουρεαλιστικό τρόπο, ώστε να «σοκάρει πρώτα και μετά να διδάξει τη μάχη».[86]
ΟΤουράζ Νταριγιάε, νυν καθηγητής της Ιρανικής Ιστορίας καιτου Περσικού Κόσμου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Ιρβίνς), έγραψε γιατην ταινία:
Μερικά αποσπάσματα του Αισχύλου, τουΔιόδωρου, του Ηρόδοτου καιτουΠλούταρχου χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία γιανα μεταδώσουν μια αυθεντική γεύση. Ο Αισχύλος έγινε κύρια πηγή καθώς η μάχη μετην «τερατώδη ανθρώπινη αγέλη» των Περσών αποτελεί το κύριο σημείο της αφήγησης. Οι δηλώσεις του Διόδωρου γιατην ελληνική ανδρεία καιτη θέληση τους γιατην ελευθερία προστίθεται στην ταινία. Ο Ηρόδοτος χρησιμοποιεί φανταστικούς αριθμούς γιατην περσική δύναμη, ενώ ο Πλούταρχος χρησιμοποιεί τις συζητήσεις των Ελληνίδων γυναικών.[87]
Ο Ρόμπερτ ΜακΧένρυ, πρώην εκδότης της Encyclopædia Britannicaκαι συγγραφέας τουHow to Know θεωρεί πως η ταινία «ήταν ανόητη. Προσπαθούσε να μεταδώσει τα ειδικά των Σπαρτιατών, κάτι που άρχισε στους αρχαίους καιρούς, μεταδόθηκε στη Ρώμη, άντεξε την πάροδο του χρόνου αλλά λίγα μένουν ίδια μετη σπαρτιατική εποχή».[88]
ΟΖακ Σνάιντερ, σε συνέντευξη του MTV γιατην ιστορική ακρίβεια, δήλωσε «ότι κατά 90%, τα γεγονότα είναι ακριβή. Είναι τρελό... Έδειξα την ταινία σε πολλούς ιστορικούς και είπαν ότι είναι τέλεια. Δεν πίστευαν ότι είναι τόσο ακριβής». Και μετά δήλωσε ότι η ταινία «είναι μια όπερα, όχι ένα ντοκιμαντέρ. Αυτό λέω όταν οι άνθρωποι λένε ότι δεν είναι ιστορικά ακριβής».[89]ΣτοBBC News δήλωσε ότι η ταινία είναι «φανταστική ιστορία». Επίσης, δήλωσε ότι ο «Δήλιος είναι άνθρωπος, ο οποίος ξέρει πως ναμη καταστρέφει μια ιστορία λέγοντας αλήθεια».[12]
Πριντην κυκλοφορία της ταινίας, η Warner Bros. εξέφρασε ανησυχίες για τις πολιτικές πτυχές του θέματος της ταινίας. Ο Σνάιντερ αναφέρει ότι υπήρχε «μεγάλη ευαισθησία γιατη μονομαχία Ανατολής και Δύσης στο στούντιο».[90]Οι εικασίες τωνΜΜΕγια πιθανό παραλληλισμό μεταξύ της ελληνοπερσικής σύγκρουσης καιτων σύγχρονων γεγονότων άρχισε μεμια συνέντευξη του Σνύντερ πριντο Φεστιβάλ Κινηματογράφου τουΒερολίνου.[91]Ο δημοσιογράφος παρατήρησε ότι «όλοι είναι σίγουροι να μεταφράσουν αυτό [την ταινία] στη σύγχρονη πολιτική». Ο Σνάιντερ απάντησε ότι δεν υπάρχει παραλληλισμός μεταξύ της ταινίας καιτου σύγχρονου κόσμου.[92]
Μερικοί κριτικοί άρχισαν να απορούν γιατον ιδεολογικό προσανατολισμό της ταινίας. Ο Κάιλ Σμιθ έγραψε ότι η ταινία ικανοποίησε τα «αγόρια τουΑδόλφου»,[93]καιη Ντάνα Στέβενς συγκρίνει την ταινία μετην ταινία Eternal Jew, «ως εθνικιστικό μύθο, ο οποίος είναι ικανός να οδηγήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο».[94]Ο Ρότζερ Μουρ, κριτικός της Orlando Sentinel, θεωρεί ότι η ταινία 300 ανήκει στην «τέχνη τουφασισμού».[95]ΤοAlleanza Nazionale, ιταλικό πολιτικό κόμμα, το οποίο δημιουργήθηκε μετά την κατάρρευση τουνεο-φασιστικού κόμματος MSI, προώθησε τη φράση «Προστατεύετε τις αξίες σου, τον πολιτισμό, την περιοχή σας».[96]
Ωστόσο, ηΤζιν Σέϊμουρ δήλωσε πως η «ταινία είναι καταδικασμένη καιθα ήταν ανόητο να αντέξει τις ιδεολογικές θεωρίες».[97]Ο Σνάιντερ δήλωσε πως οι δημοσιογράφοι, οι οποίο κριτικάρουν μια «ταινία για ένα μάτσο αγόρια» και λένε ότι χρησιμοποιήθηκαν οι λέξεις «ομόφοβος», «ομοφυλόφιλος» και «ρατσιστής», χάνουν το «νόημα της ταινίας».[98]ΟΣλοβένος κριτικός Σλαβόι Ζίζεκ έγραψε ότι η ιστορία εκπροσωπεί μια «φτωχή, μικρή χώρα (Ελλάδα), η οποία δέχεται επίθεση από μεγαλύτερο κράτος (Περσία)», λέγοντας πως η ταύτιση των Σπαρτιατών μεμια σύγχρονη υπερδύναμη είναι λανθασμένη.[99]
Ο Μίκαελ Μ. Χέρεμς, συγγραφέας τουWith Your Shield, or On It: Disability Representation in 300, δήλωσε ότι στην ταινία, η καμπούρα του Εφιάλτη παρουσιάζεται διαφορετικά από την καμπούρα του Εφιάλτη στην ιστορία του.[100]
Από την πρεμιέρα της, η ταινία 300 προσέλκυσε συζητήσεις γιατην εμφάνιση τωνΠερσών. Μερικοί κριτικοί, ιστορικοί, δημοσιογράφοι και αξιωματικοί της Κυβέρνησης τουΙράν (συμπεριλαμβανομένου καιτου Προέδρου Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ)[101] κατήγγειλαν την ταινία.[102][103][104]
Όπως καιτο κόμικς, η ταινία παρουσιάζει τους Πέρσες ως τερατώδεις, ως βαρβαρικό και δαιμονικό λαό, ενώ ο Ξέρξης παρουσιάζεται ως ανδρόγυνο.[105][106]Οι κριτικοί θεωρούν πως αυτό αποτελεί κραυγαλέα αντίθεση μετην εμφάνιση των Σπαρτιατών.[107]ΟΣτέβεν Ρέα αναφέρει πως οι Πέρσες της ταινίας ήταν ένα όχημα γιαμια αναχρονιστική διατομή των δυτικών στερεοτύπων γιατην Ασιατική καιτην Αφρικανική κουλτούρα.
Η εμφάνιση των Περσών στην ταινία προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στοΙράν.[108]ΗΑζαμπέχ Μοαβένι, από το περιοδικό Time, δήλωσε ότι ηΤεχεράνη ήταν «εξοργισμένη» μετην κυκλοφορία της ταινίας. Η Μοαβένι εντόπισε δύο παράγοντες για τις αντιδράσεις της Τεχεράνης: η κυκλοφορία της ταινίας την παραμονή τουΝοβρούζ, της Περσικής Πρωτοχρονιάς, καιη ιρανική κοινή γνώμη ότι η περίοδος της Αχαιμενίδας Αυτοκρατορίας αποτελεί «μια ιδιαίτερα καλή σελίδα της ιστορίας τους».[102][103][109] Διάφοροι Ιρανοί αξιωματούχοι καταδίκασαν την ταινία.[110][111][112][113]Η Ιρανική Ακαδημία Τεχνών κατάγγειλε την ταινία στηνUNESCO, λέγοντας ότι η ταινία κάνει επίθεση στην ιστορική ταυτότητα του Ιράν.[114][115]Η ιρανική αποστολή τουΟργανισμού Ηνωμένων Εθνών διαμαρτυρήθηκε γιατην κυκλοφορία της ταινίας σε δελτίο τύπου,[116]καιοι ιρανικές πρεσβείες διαμαρτυρήθηκαν γιατην παρουσίαση της ταινίας στηΓαλλία,[117]στηνΤαϊλάνδη,[118]στηνΤουρκία,[119]καιστοΟυζμπεκιστάν.[120]Η ταινία απαγορεύτηκε στο Ιράν, αφού θεωρήθηκε «επιζήμια αμερικανική προπαγάνδα».[121]
Σε απάντηση στις επικρίσεις, ο εκπρόσωπος της Warner Bros. δήλωσε ότι η ταινία 300 «ήταν δουλειά βασισμένη στο κόμικς του Φράνκ Μίλλερ και αόριστα βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα. Το στούντιο ανέπτυξε αυτή την ταινία ως φανταστικό έργο, με μοναδικό σκοπό να ψυχαγωγήσει τον κόσμο και όχι να δυσφημήσει την κουλτούρα ενός έθνους».[108]
Στις 27 Ιανουαρίου 2007, λίγο πριντην κυκλοφορία της ταινίας, οΦρανκ Μίλλερ έκανε πολιτική δήλωση γιατην «Κατάσταση της Ένωσης»: «Για κάποιο λόγο, κανένας δεν λέει γιατί είναι κατά της ταινίας καιγιατη βαρβαρότητα του 6ου αιώνα, την οποία στην πραγματικότητα εκπροσωπούν. Υποδουλώνουν τις γυναίκες, ακρωτηριάζουν τα γεννητικά όργανα των κορών τους, δεν συμπεριφέρονται μετον τρόπο, μετον οποίο συμπεριφερόμαστε εμείς. Μιλώ σε ένα μικρόφωνο, το οποίο δενθα είναι ποτέ προϊόν της κουλτούρας τους, ζωσεμια γειτονιά, όπου 3.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν από κλέφτες αεροπλάνων, τα οποία μπορεί ναμην είχαν κατασκευαστεί ποτέ».[122] Επίσης δήλωσε γιατην επερχόμενη εργασία τουστο Holy Terror, Batman!, μια ιστορία, όπου οΜπάτμαν νικά τηνΑλ Κάιντα, ότι «Είναι, όχι τόσο σημαντικό, κομμάτι προπαγάνδας... ΟΣούπερμαν χτυπά τονΧίτλερ. Έτσι έκανε καιοΚάπταιν Αμέρικα. Αυτός είναι ένας λόγος της ύπαρξης τους».[123]
Η20th Century Fox κυκλοφόρησε τοMeet the Spartans, μια παρωδία της ταινίας 300, με σκηνοθέτες τους Τζέισον ΦρίντμπεργκκαιΆαρον Σέλτζερ. ΗUniversal Pictures σχεδιάζει μια ίδια παρωδία, με τίτλο National Lampoon's 301: The Legend of Awesomest Maximus Wallace Leonidas.[127]Στην ταινία 300 έγινε παρωδία σε ένα επεισόδιο τουSouth Park, με τίτλο D-Yikes!.[128]Στο βιντεοπαιχνίδι Deadliest Warrior: The Game, υπάρχει ένα σημείο το οποίο ονομάζεται That was Sparta!, όπου ο παίκτης σκοτώνει 300 Σπαρτιάτες.
Οι300 έχουν εγκριθεί από το σώμα σπουδαστών του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν (η μασκότ του οποίου ονομάζεται Σπαρτιάτες -Spartans), οι οποίοι λένε τη φράση Spartans, what is your profession? (ελλ. Σπαρτιάτες, ποιο είναι το επάγγελμα σας;) σε διάφορα αθλητικά γεγονότα μετά την κυκλοφορία της ταινίας, καιο προπονητής της ομάδας καλαθόσφαιραςτου πανεπιστημίου, Τομ Ιζό, εμφανίστηκε ως Λεωνίδας σεμια φοιτητική εκδήλωση.[129][130]
Τον Ιούνιο του 2008, οι σκηνοθέτες Μάρκ Κάντον, Τζιάννι Νουννάρι και Μπέρνι Γκόλντμανν αποκάλυψαν ότι η δουλειά άρχισε ως αναδρομικό διήγημα για τους 300.[131]Η Legendary Pictures ανακοίνωσε ότι ο Φράνκ Μίλλερ έγραψε το κόμικ, καιοΖακ Σνάιντερ δήλωσε το ενδιαφέρον τουνα διευθύνει την ταινία, πριν την επίσημη υπογραφή τουστο έργο.[132] ωστόσο τελικά η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον Νόαμ Μούρο, διότι Ζακ Σνάιντερ σκηνοθέτησε την ταινία Άνθρωπος από Ατσάλι.[133][134]
↑Victor Davis Hanson (7 Μαρτίου 2007). «With Your Shield or On It». City Journal. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2007.
↑Victor Davis Hanson (22 Μαρτίου 2007). «300 Fact or Fiction?». Townhall.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2007.
↑Touraj Daryaee (14 Μαρτίου 2007). «Go tell the Spartans». iranian.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2007.
Σχετικά πολυμέσα
