ΤοMikoyan-Gurevich MiG-3 (ρωσικά: Микоян и Гуревич МиГ-3) ήταν σοβιετικό μονοκινητήριο μονοθέσιο ελικοφόρο μαχητικότουΔευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν εξέλιξη του προγενέστερου MiG-1και σχεδιάστηκε στο Πειραματικό Σχεδιαστικό Γραφείο του Εργοστασίου Νο. 1 σεμια προσπάθεια διόρθωσης των ελαττωμάτων του MiG-1. Η παραγωγή τωνΜiG-3 ξεκίνησε στο συγκεκριμένο στα μέσα Δεκεμβρίου του 1940 και συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια του 1941. Στη συνέχεια διακόπηκε, προκειμένου να ξεκινήσει η κατασκευή των περισσότερο σημαντικών γιατην πολεμική προσπάθεια αεροσκαφών εγγύς υποστήριξηςIlyushin Il-2.
Στις 22 Ιουνίου 1941, ημερομηνία έναρξης της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, οι σοβιετικές αεροπορικές δυνάμεις διέθεταν περίπου χίλια αεροσκάφη συνολικά. Τα MiG-3 ήταν αναχαιτιστικά μεγάλου ύψους πτήσης, με συνέπεια να υστερούν σε επιδόσεις έναντι των γερμανικών μαχητικών (στα πρώτα στάδια της σύρραξης τοMesserschmitt Bf 109) σε μεσαία και μικρά ύψη, όπου και διεξάγονταν κατά κύριο λόγο οι επιχειρήσεις. Άλλοι σύγχρονοι τύποι σοβιετικών μαχητικών επίσης είχαν ανώτερα πτητικά χαρακτηριστικά σε χαμηλά-μεσαία ύψη. Τον χειμώνα 1941-42 πολλά MiG-3 μετατράπηκαν σε μαχητικά-βομβαρδιστικά, χωρίς ικανοποιητικά αποτελέσματα. Σταδιακά τα εναπομείναντα μαχητικά πέρασαν στις Δυνάμεις Αναχαίτισης, μετην όλη δύναμη να καθηλώνεται πριντο τέλος του πολέμου.
Κατά τη διάρκεια των πτητικών δοκιμών του MiG-1 κατέστη σαφές ότι το αεροσκάφος αντιμετώπιζε σημαντικά προβλήματα, που οδήγησαν τελικά στην απόφαση της ριζικής μετατροπής του. Το πρώτο αεροσκάφος που ενσωμάτωνε όλες τις αλλαγές που υλοποιήθηκαν ήταν το τέταρτο πρωτότυπο του I-200, το οποίο πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 29 Οκτωβρίου 1940. Αφού πέρασε τις δοκιμές αποδοχής του από την Αεροπορία εντάχθηκε άμεσα σε παραγωγή. Το πρώτο μαχητικό, που πλέον ονομάζονταν MiG-3, ολοκληρώθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1940.[1]Το MiG-3 ήταν βαρύτερο και υποδεέστερο όσον αφορά την ευελιξία καιτον ρυθμό ανόδου σε σχέση μετο MiG-1. Από την άλλη πλευρά, ήταν ταχύτερο σε χαμηλά και μεγάλα ύψη και είχε μεγαλύτερη ακτίνα δράσης. Παρά τα διάφορα προβλήματα που αντιμετώπιζε το αεροσκάφος, ένας εκτων σχεδιαστών του -ο Μιχαήλ Γκούρεβιτς- τιμήθηκε μετοΚρατικό Βραβείο Στάλινγιατη συνεισφορά τουστην πρόοδο της σοβιετικής αεροναυτικής.[2]
Το MiG-3 είχε μέγιστη ταχύτητα 640 km/h σε ύψος 7.200 m,[3] γεγονός πουτο καθιστούσε ανώτερο των σύγχρονών του Bf 109F-2[4]καιSupermarine Spitfire V όσον αφορά αυτή την παράμετρο.[5]Σε χαμηλότερα ύψη το MiG-3 δεν είχε ανάλογες επιδόσεις: στο επίπεδο της θάλασσας η μέγιστη ταχύτητα ήταν μόλις 505 km/h, σημαντικά κατώτερη της αυτής του γερμανικού μαχητικού.[4]Οι αερομαχίες στοΑνατολικό Μέτωπο λάμβαναν χώρα κατά κύριο λόγο σε μικρά και μεσαία ύψη, με συνέπεια το σοβιετικό μαχητικό να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση.[6]Με βάρος 3350 kg (έμφορτο)[7]το MiG-3 ήταν βαρύτερο του Bf 109F-2[8]που αντιμετώπισε στις αρχικές φάσεις της σύρραξης, ενώ υστερούσε έναντι αυτού καιστην ευελιξία. Επίσης ήταν ασταθές σε υψηλές ταχύτητες και διέθετε ισχνό οπλισμό,[6] αποτελούμενο από ένα βαρύ πολυβόλο UBSτων 12,7 mm και δύο πολυβόλα ShKASτων 7,62 mm. Σε μεγάλο αριθμό αεροσκαφών τοποθετήθηκαν δύο επιπλέον πολυβόλα των 12,7 mm (σε ατρακτίδια, ένα σε κάθε πτέρυγα). Εξ αιτίας των αεροδυναμικών αντιστάσεων τα αεροσκάφη αυτά ήταν πιο αργά. Από αρκετά MiG-3 αφαιρέθηκαν τα πολυβόλα των 7,62 mm καιο οπλισμός αποτελούνταν από δύο μόνο UBS των 12,7 mm. Τα MiG-3 μετέφεραν επίσης ρουκέτες RS-82, όταν επιχειρούσαν ως μαχητικά-βομβαρδιστικά, ενώ σε κάποια τοποθετήθηκε ακόμη και δύο πυροβόλα ShVAKτων 20 mm
Σύμφωνα μετο πλάνο του Υπουργείου Αεροπορικής Βιομηχανίας, το Εργοστάσιο Νο. 1 θα κατασκεύαζε 3.500 MiG-3 εντός του 1941. Παράλληλα το εργοστάσιο Νο. 43 στοΚίεβοθα επανεξοπλίζονταν με στόχο να ολοκληρώσει 100 αεροσκάφη μέχρι το τέλος του έτους, ενώ στο εργοστάσιο Νο. 21 στοΓκόρκιθα κατασκευάζονταν βελτιωμένη έκδοση του. ΤοΝο. 1 κατάφερε να ξεπεράσει τους στόχους του πλάνου, μέχρι πουη γερμανική προέλαση οδήγησε στην απόφαση μεταφοράς ολόκληρου του εργοστασίου στα μετόπισθεν. Η μονάδα μετεγκατστάθηκε στην πόλη Σαμάρα, μετην παραγωγή να ξεκινά ταχύτατα κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες. Λίγο αργότερα οΣτάλινσε επιστολή του ζήτησε την παραγωγή περισσότερων Ilyushin Il-2, με συνέπεια να διακοπεί ολοκληρωτικά η παραγωγή των MiG-3. Ο κινητήρας Mikulin AM-35A του MiG ήταν παρόμοιος μετονAM-38του Il-2, γεγονός που διευκόλυνε στη γρήγορη έναρξη παραγωγής του δεύτερου.[9]
Οι παραδόσεις στις μονάδες πρώτης γραμμής ξεκίνησαν την άνοιξη του 1941. Το MiG-3 ήταν εν γένει δύσκολο στον χειρισμό.[10] Επιπλέον πολλές μονάδες δεν μπορούσαν να απορροφήσουν αρκετά γρήγορα τα αεροσκάφη που παρελάμβαναν, με συνέπεια όταν ξεκίνησε η επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα τα διαθέσιμα μαχητικά να είναι πολύ περισσότερα από τους πιλότους που ήταν σε θέση νατα χρησιμοποιήσουν: την 1η Ιουνίου 1941 υπήρχαν περίπου 1.000 MiG-3 αλλά μόλις 500 εκπαιδευμένοι πιλότοι.[11]Σε χαμηλά και μεσαία ύψη τα MiG αποδείχθηκαν κατώτερα όχι μόνον των γερμανικών αλλά καιτων άλλων σύγχρονων σοβιετικών μαχητικών, όπως τοYakovlev Yak-1. Η δραματική για τους Σοβιετικούς τροπή της σύγκρουσης στα 1941-42, τους οδήγησε σε μέτρα έκτακτης ανάγκης -όπως τη χρήση των MiG-3 σαν μαχητικά-βομβαρδιστικά- δηλαδή σε ρόλο γιατον οποίο ήταν εντελώς ακατάλληλα.[12][13]
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, σχεδόν όλα βρίσκονταν σε μονάδες πρώτης γραμμής στα δυτικά της χώρας. Ο Στόλος της Βαλτικής είχε παραλάβει 38 και αυτός της Μαύρης Θάλασσας άλλα 26.[14]Τα αποτελέσματα του 4ουκαιτου 55ου Αεροπορικού Συντάγματος, που βρίσκονταν στη Στρατιωτική Περιοχή της Οδησσού την πρώτη ημέρα των πολεμικών επιχειρήσεων, είναι εν πολλοίς ενδεικτικά: Το 4ο, που διέθετε εκπαιδευμένα πληρώματα, κατέρριψε ένα αναγνωριστικό-βομβαρδιστικόBristol Blenheim της Ρουμανικής Πολεμικής Αεροπορίας, ενώ απώλεσε ένα MiG σε ατύχημα κατά την απογείωση. Το 55ο, μονάδα με ανεπαρκή εκπαίδευση, διεκδίκησε την κατάρριψη τριών αεροσκαφών (μεταπολεμικά αποδείχθηκε ότι μονάχα ένα γερμανικό Henschel Hs 126 υπέστη σοβαρές ζημιές) ενώ το Σύνταγμα έχασε εννέα αεροσκάφη και τρεις πιλότους. Χαρακτηριστικό είναι ότι δύο MiG-3 που στάλθηκαν σε αποστολή αναγνώρισης πάνω από τοΠλοέστι αναγκάστηκαν να πραγματοποιήσουν αναγκαστική προσγείωση διότι δεν υπολογίστηκε σωστά η απαιτούμενη ποσότητα καυσίμου γιατην ολοκλήρωση της αποστολής.[15]
Όσα MiG-3 βρίσκονταν στο εσωτερικό της χώρας μεταφέρθηκαν στις Δυνάμεις Αναχαίτισης, όπου ανέλαβαν ρόλους στους οποίους οι κακές τους επιδόσεις στα χαμηλά ύψη δεν είχαν ιδιαίτερη σημασία. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση μαχητικών αυτού του τύπου ήταν μετο 6ο Σώμα των Δυνάμεων Αναχαίτισης, γύρω από τηΜόσχα.[16] Στις 10 Ιουλίου, μετά από είκοσι μέρες πολεμικών επιχειρήσεων, η ολική δύναμη ανέρχονταν σε 652 μονάδες κατανεμημένες στην Αεροπορία,[17] τις Δυνάμεις Αναχαίτισης καιτο Ναυτικό,[14] -παρά την παράδοση νέων αεροσκαφών από το εργοστάσιο. Την 1η Οκτωβρίου, ημέρα έναρξης της γερμανικής επίθεσης στη Μόσχα (Επιχείρηση Τυφώνας), υπήρχαν συνολικά μόλις 512 MiG.[17][16][14]
Τον χειμώνα του 1941-42 τα εναπομείναντα μαχητικά μεταφέρθηκαν στοΝαυτικόκαι τις Δυνάμεις Αναχαίτισης, με αποτέλεσμα την πρωτομαγιά του 1942 ναμην υπάρχει ούτε ένα στις τάξεις της Αεροπορίας.[18]Το καλοκαίρι του 1944 όλα τα αεροσκάφη του Ναυτικού επίσης είχαν παραδοθεί στις Δυνάμεις Αναχαίτισης, μετην οριστική απόσυρση τους από όλες τις επιχειρησιακές μονάδες να ολοκληρώνεται μέχρι τα τέλη του έτους.[16]
Έγιναν διάφορες προσπάθειες βελτίωσης του MiG-3, οι οποίες όμως δεν ευοδώθηκαν εξ αιτίας της έναρξης του πολέμου. Το MiG-7 ήταν έκδοση μετον κινητήρα Mikulin AM-37. Το σχέδιο δεν προσχώρησε πέρα από την παραγωγή ενός πρωτοτύπου διότι οΑΜ-37 ακυρώθηκε μετο ξέσπασμα του πολέμου.[19] Προκειμένου να βελτιωθούν οι επιδόσεις σε χαμηλά ύψη, τοποθετήθηκε σε ένα αεροσκάφος οΑΜ-38 που χρησιμοποιούσαν τα Il-2. Ήταν ταχύτερο καιπιο ευέλικτο από τα εργοστασιακά MiG-3 σε χαμηλά ύψη, με αποτέλεσμα να προταθεί η ένταξη τουσε παραγωγή υπό την προϋπόθεση ότι θα επιλύονταν τα ζητήματα υπερθέρμανσης του κινητήρα. Το μοναδικό πρωτότυπο που κατασκευάστηκε κατερρίφθη κατά τη διάρκεια δοκιμών με συνέπεια να ματαιωθεί το όλο εγχείρημα. Μερικά χρόνια αργότερα αριθμός MiG-3 εξοπλίσθηκε μετονεν λόγω κινητήρα καθώς και δύο πυροβόλα ShVAK των 20 mm.[20]Τον Μάιο του 1941 ξεκίνησε η ανάπτυξη έκδοσης μετον αστεροειδή κινητήρα Shvetsov ASh-82A. Το αεροσκάφος αυτό είναι γνωστό ως I-210, MiG-3-82, Samolyot IKh ή Izdeliye 65 και δεν ήταν επιτυχημένο. Αποτέλεσε τη βάση γιατοI-211.[21]
Η εταιρεία Aviarestoration έχει ανακατασκευάσει τρία MiG-3, όλα με κινητήρες Allison V-12. Το ένα βρίσκεται στηΡωσία[22]και άλλο ένα στο Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας του Pungo, στις ΗΠΑ.
Angelucci, Enzo and Paolo Matricardi. World Aircraft: World War II, Volume II (Sampson Low Guides). Maidenhead, UK: Sampson Low, 1978.
Belyakov, R.A. and J. Marmain. MiG: Fifty Years of Aircraft Design. Shrewsbury, Shropshire, UK: Airlife, 1994. ISBN 1-85310-488-4.
Bernád, Dénes; Dmitriy Karlenko and Jean-Louis Roba. From Barbarossa to Odessa: The Luftwaffe and Axis Allies Strike South-east: June–October 1941. 2 Volumes, Hinckley, England: Midland Publishing, 2007–08 ISBN 978-1-85780-273-3. (Vol. 1) ISBN 978-1-85780-280-1. (Vol. 2)
Drabkin, Artem. The Red Air Force at War: Barbarossa and The Retreat to Moscow – Recollections of Fighter Pilots on the Eastern Front. Barnsley, South Yorkshire, UK: Pen & Sword Military, 2007. ISBN 1-84415-563-3.
Gordon, Yefim. Mikoyan's Piston-Engined Fighters (Red Star Volume 13). Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing, 2003 ISBN 1-85780-160-1.
Gordon, Yefim and Dmitry Komissarov. OKB Mikoyan: A History of the Design Bureau and its Aircraft. Hinckley, England: Midland Publishing, 2009 ISBN 978-1-85780-307-5.
Gordon, Yefim. Soviet Airpower in World War 2. Hinckley, England: Midland Publishing, 2008 ISBN 978-1-85780-304-4.
Gordon, Yefim and Dmitri Khazanov. Soviet Combat Aircraft of the Second World War, Volume One: Single-Engined Fighters. Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing, 1998 ISBN 1-85780-083-4.
Green, William. War Planes of the Second World War, Volume Three: Fighters. London: Macdonald & Co., 1961 ISBN 0-356-01447-9
Green, William and Swanborough, Gordon. WW2 Aircraft Fact Files: Soviet Air Force Fighters, Part 1. London: Macdonald and Jane's Publishers, 1977 ISBN 0-354-01026-3
Stapfer, Hans-Heiri. Early MiG Fighters in Action (Aircraft number 204). Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications, 2006 ISBN 0-89747-507-0.
Tessitori, Massimo. Mikoyan Gurevich Mig-1/Mig-3. Sandomierz, Poland/Redbourn, UK: Mushroom Model Publications, 2006. ISBN 978-83-89450-26-5.
.jpg)
