Zhuang

Zhuang
Klassifisering	Tai-kadai-språk  Kam-tai-språk   Be-tai-språk    Tai-sek-språk     Tai-språk      Nordleg       Zhuang
Bruk
Tala i	Folkerepublikken Kina
Språkkodar
ISO 639-1	za
ISO 639-2	zha
ISO 639-3	zha – zhuang ccx – nordzhuang ccy – sørzhuang
Wikipedia på zhuang

Zhuang er eit tai-kadai-språk som vert tala av zhuangfolk i regionane Guangxi og Lianshan i Folkerepublikken Kina av til saman rundt 14 000 000 menneske. Zhuang, som er eit tai-språk, og dermed i slekt med språk som thai og laotisk, er offisielt språk i begge desse regionane. Standardisert zhuang er basert på dialekten vert brukt i Wumeng fylke. Zhuang dannar eit dialektkontinuum med buyei.

Tonespråk

Zhuang er eit tonespråk med seks tonar i opne stavingar.

Nummer	Kontur	Skildring
1	24	Stigande
2	31	Lågt fallande
3	55	Høgt nivå
4	42	Fallande
5	35	Høgt stigande
6	33	Midtnivå

Språket har to tonar (høg og låg) i lukka stavingar.

Skriftsystem

I over tusen år vart zhuang skrive med logogram kalla sawndip, som vart lånt frå kinesisk skrift. I 1957 vart ein versjon av det latinske alfabetet med nokre spesialbokstavar teke i bruk for det nye, standardiserte zhuangspråket. Ei rettskrivingsreform i 1986 erstatta spesialbokstavane med vanlege bokstavar for å gjere det lettare å trykka tekstar på zhuang, og å bruke språket på datamaskinar.

Tabellane under samanliknar stavinga før og etter reforma i 1986.

Konsonantar 1957 1986 1957 1986 1957 1986 1957 1986 1957 1986 B b B b Ƃ ƃ Mb mb M m M m F f F f V V D d D d Ƌ ƌ Nd nd N n N n S s S s L l L l G g G g Gv gv Gv gv Ŋ ŋ Ng ng H h H h R r R r C c C c Y y Y y Nv ny Ny ny Ŋv ŋv Ngv ngv By by By by Gy gy Gy gy My my My my Vokaler 1957 1986 1957 1986 1957 1986 A a A a E e E e Ə ə AE ae I i I i O o O o Ɯ ɯ W w

Tonar Tone 1957 1986 1 Ikkje oppgjeve 2 Ƨ ƨ Z z 3 З з J j 4 Ч ч X x 5 Ƽ ƽ Q q 6 Ƅ ƅ H h

Sjå og

• Zhuangfolk
• Språk i Kina

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Zhuang (språk)» frå Wikipedia på bokmål, den 17. september 2009.

Litteratur

• Wéi Qìngwěn 韦庆稳(黄き现璠的てき学生がくせい), Tán Guóshēng 覃国生せい: Zhuàngyǔ jiǎnzhì 壮たけし语简志こころざし (Beijing, Mínzú chūbǎnshè 民族みんぞく出版しゅっぱん社しゃ 1980).
• Huang Xian Fan 黄き现璠:Zhuang heile historie 壮たけし族ぞく通史つうし(Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè 广西民族みんぞく出版しゅっぱん社しゃ 1988,ISBN 7-5363-0422-6/K-13.)
• Tán Xiǎoháng 覃晓航こう: Xiàndài Zhuàngyǔ 现代壮たけし语 (Beijing, Mínzú chūbǎnshè 民族みんぞく出版しゅっぱん社しゃ 1995).
• Tán Guóshēng 覃国生せい: Zhuàngyǔ fāngyán gàilùn 壮たけし语方言ほうげん概がい论 (Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè 广西民族みんぞく出版しゅっぱん社しゃ 1996).
• Liáng Tíngwàng 梁はり庭にわ望もち (ed.): Gǔ Zhuàngzì wénxiàn xuǎnzhù 古こ壮たけし字じ文献ぶんけん选注 (Tiānjīn gǔjí chūbǎnshè 天津てんしん古こ籍せき出版しゅっぱん社しゃ 1992).
• Zhāng Yuánshēng 张元生せい: Zhuàngzú rénmín de wénhuà yíchǎn – fāngkuài Zhuàngzì 壮たけし族ぞく人民じんみん的てき文化ぶんか遗产——方かた块壮字じ. In: Zhōngguó mínzú gǔ wénzì yánjiū 中国ちゅうごく民族みんぞく古こ文字もじ研究けんきゅう (Beijing, Zhōngguó shèhuì kēxué chūbǎnshè 中国ちゅうごく社会しゃかい科学かがく出版しゅっぱん社しゃ 1984).
• Lín Fāng 林りん方かた: Tán lìyòng gǔ Zhuàngzì yánjiū Guǎngxī Yuèyǔ fāngyán 谈利用りよう古こ壮たけし字じ研究けんきゅう广西粤语方言ほうげん. In: Mínzú yǔwén 民族みんぞく语文 2004.3:16–26.
• Gǔ Zhuàngzì zìdiǎn 古こ壮たけし字じ字典じてん (Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè 广西民族みんぞく出版しゅっぱん社しゃ 1989). Ordbok med gamle zhuang-tegn; inneheld 4 900 teikn og meir enn 10 000 variantar.
• Zhuàng-Hàn cíhuì 壮たけし汉词汇 (Nanning, Guǎngxī mínzú chūbǎnshè广西民族みんぞく出版しゅっぱん社しゃ 1984).