Chiński Nowy Rok

Chiński Nowy Rok
	; Chūnjié w chińskim piśmie tradycyjnym i uproszczonym
Dzień	między 21 stycznia a 20 lutego
Państwa	Chiny,; Tajwan
Typ święta	kulturowe
Zwyczaje	nianhua, taniec lwów,; dzień wolny od pracy
Znaczenie	nowy rok w kalendarzu chińskim
Podobne święta	Nowy Rok,; Tết (w Wietnamie), Seollal (w Korei)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chiński Nowy Rok (chiń. upr. 春はる节; chiń. trad. 春節しゅんせつ; pinyin Chūnjié; dosł. „Święto Wiosny”) – najważniejsze święto w kalendarzu chińskim, przypadające zmiennie pomiędzy 21 stycznia a 20 lutego. Od najdawniejszych czasów jest w Chinach najważniejszym świętem publicznym i prywatnym, zapożyczyły je również zamieszkujące w Chinach mniejszości narodowe.

Ostateczny kształt Święta Wiosny ukształtował się na początku naszej ery w wyniku złączenia się kilku świąt. Tradycyjnie trwa ono piętnaście dni i kończy się Świętem Latarni. Do dziś pozostało najważniejszym świętem, pomimo wprowadzenia w 1912 roku w Chinach kalendarza gregoriańskiego. W Chińskiej Republice Ludowej pierwsze 3 dni chińskiego Nowego Roku są dniami wolnymi od pracy.

Przygotowania do Święta Wiosny rozpoczynają się już na początku ostatniego miesiąca starego roku. W ósmy dzień tego miesiąca cała rodzina przystępuje do generalnych porządków w domu, celem wygnania zeń złych duchów. Tego dnia spożywa się tradycyjnie słodką zupę ryżową zwaną laba. 23 dnia ostatniego miesiąca roku uroczyście żegna się domowego boga kuchni, który odchodzi zdać coroczny raport przed Nefrytowym Cesarzem. Wieczorem urządzana jest suta wieczerza złożona ze słodkich dań, a usta posążku boga kuchni smaruje się miodem. Następnego dnia rozpoczynają się właściwe przygotowania do święta – zakupy, przygotowywanie prezentów, a także oklejanie drzwi wejściowych obrazkami noworocznymi nianhua. W dobrym zwyczaju jest oddać w tych dniach długi.

Najważniejszym dniem jest wigilia Nowego Roku. Od rana cała rodzina bierze udział w przygotowywaniu posiłków. Głównym daniem są pierożki jiaozi. W przeciwieństwie do Europejczyków Chińczycy spędzają Nowy Rok w domu i w gronie rodzinnym. W tym dniu wręcza się sobie nawzajem prezenty. Zazwyczaj są to świeże owoce, owoce w cukrze, ciastka, cukierki lub koperty z pieniędzmi. O zmroku na ulicach odbywają się pokazy sztucznych ogni i wybuchy petard. Następnie tradycyjnie składa się ofiarę na domowym ołtarzyku poświęconym przodkom i zasiada do wspólnej wieczerzy, do której tradycyjnie spożywa się grzane wino lub wódkę. Rodzina spędza czas przy stole do rana, rozmawiając i grając w różne gry (np. karty, mahjong).

O świcie Nowego Roku gospodarz domu zdejmuje znad drzwi obrazki nianhua. W tym dniu ponownie składa się ofiary przodkom, a następnie odbywa się wspólne świętowanie na ulicach miasta, gdzie w towarzystwie muzyki i eksplozji petard oraz fajerwerków odbywają się tradycyjne tańce lwów. Kulminacyjnym elementem świętowania jest korowód kilkudziesięciu osób niosących wyobrażenie smoka. Zabawy uliczne trwają do późnych godzin nocnych.

W następnych dniach ulice miast pustoszeją a większość sklepów i urzędów jest zamknięte, gdyż Chińczycy tradycyjnie udają się w podróż do krewnych. Po dwóch tygodniach obchody Nowego Roku kończy Święto Latarni.

Data Chińskiego Nowego Roku	Chiński znak zodiaku
10 lutego 1994	狗いぬ Pies
31 stycznia 1995	豬 Świnia
19 lutego 1996	鼠ねずみ Szczur
7 lutego 1997	牛うし Bawół
28 stycznia 1998	虎とら Tygrys
16 lutego 1999	兔うさぎ Królik
5 lutego 2000	龍りゅう Smok
24 stycznia 2001	蛇へび Wąż
12 lutego 2002	馬うま Koń
1 lutego 2003	羊ひつじ Owca (Koza)
22 stycznia 2004	猴 Małpa
9 lutego 2005	雞 Kogut
29 stycznia 2006	狗いぬ Pies
18 lutego 2007	豬 Świnia
7 lutego 2008	鼠ねずみ Szczur
26 stycznia 2009	牛うし Bawół
14 lutego 2010	虎とら Tygrys
3 lutego 2011	兔うさぎ Królik
23 stycznia 2012	龍りゅう Smok
10 lutego 2013	蛇へび Wąż
31 stycznia 2014	馬うま Koń
19 lutego 2015	羊ひつじ Owca (Koza)
8 lutego 2016	猴 Małpa
28 stycznia 2017	雞 Kogut
16 lutego 2018	狗いぬ Pies
5 lutego 2019	豬 Świnia
25 stycznia 2020	鼠ねずみ Szczur
12 lutego 2021	牛うし Bawół
1 lutego 2022	虎とら Tygrys
22 stycznia 2023	兔うさぎ Królik
10 lutego 2024	龍りゅう Smok
29 stycznia 2025	蛇へび Wąż

Bibliografia

Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
Wiesław Olszewski: Chiny. Zarys kultury. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2003. ISBN 83-232-1272-4.