(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Chińskie liczebniki – Wikipedia, wolna encyklopedia Przejdź do zawartości

Chińskie liczebniki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Odpowiedniki liczb w języku chińskim

Chińczycy stosują system dziesiętny, w którym cyfrom arabskim od 1 do 9 odpowiadają znaki: いち, , さん, よん, , ろく, なな, はち, きゅう oraz じゅう jako 10. Używają również zera zapisywanego jako れい, lub zapożyczonym znakiem 〇 (w chińskim piśmie tradycyjnie nie ma okrągłych kształtów) i bez którego ich system zapisu długo był się w stanie obejść.

Liczby większe od 10 zapisywane są przez łączenie cyfr 1–9, oraz cyfr dla kolejnych rzędów wielkości じゅう (10), ひゃく (100), せん (1000) oraz まん (10 000). I tak np. じゅういち (11), じゅう (20), いちひゃくよんじゅうなな (147) itd. Przy dużych liczbach niższe rzędy wielkości są omijane, np. よんまんろく (46 000), a liczby, w których obok dużego rzędu wielkości występuje również rząd niski, przedzielane są jednym zerem, niezależnie od tego, jak duża jest różnica między rzędami np. いちせんいち (1001).

O ile w systemie stosowanym w Europie przy dużych liczbach podstawową jednostką jest tysiąc (np. „tysiąc tysięcy” – milion), w Chinach „jednostką podstawową” jest まん, czyli dziesięć tysięcy (miriada), np. じゅうまん (100 000), ひゃくまん (1 000 000), 千万せんばん (10 000 000). Podwójny まん, czyli 100 000 000, zapisuje się znakiem 亿.
System ten jest zdublowany przez znaki oficjalne, z którymi można się spotkać np. na banknotach. W wymowie mandaryńskiej są one odczytywane tak samo.

Tabela

[edytuj | edytuj kod]

(T) oznacza tradycyjne pismo chińskie
(U) oznacza uproszczone pismo chińskie

Wymowa
(pinyin)
Zapis
oficjalny
Cyfry
zwykłe
Wartość Opis
líng れい 0 W tym przypadku tradycyjny znak れい jest stosowany częściej niż zapożyczony – 〇
いち いち 1 także 弌 (zapis przestarzały)
么 (T) lub 幺 (U) yāo – przy wymowie numerów telefonów, pokoi itd. w ChRL, co ma ułatwiać odróżnianie cyfr.
Słowo yī ma bowiem wiele znaczeń i może prowadzić do nieporozumień (np. yì to 100 000 000).
èr (T)
贰 (U)
2 także 弍 (zapis przestarzały)
りょう (T) lub 两 (U) liǎng – kiedy mowa np. o „dwóch osobach” (klasyfikator)
sān (T)
叁 (U)
さん 3 także 弎 (zapis przestarzały)
さん (T) lub さん (U) sān
よん 4
5
liù りく ろく 6
なな 7
はち 8
jiǔ きゅう 9
 Wielokrotności 10
shí ひろえ じゅう 10 Czasami używana forma 什 jest niedopuszczalna.
niàn ねん lub ひろえ 廿にじゅう lub 卄 20 卄 jest rzadko używany,
廿にじゅう i 卄 stosuje się głównie w kalendarzach
Zapis stosowany na ogół to じゅう
叄拾 30 卅 jest rzadko używany,
stosuje się głównie w kalendarzach
Zapis stosowany na ogół to さんじゅう
肆拾 40 卌 jest rzadko używany
Zapis stosowany na ogół to よんじゅう
bǎi ひゃく 100
qiān せん 1000
wàn まん ばん (T)
ばん (U)
104 Podstawowa jednostka do tworzenia dużych liczb w systemie chińskim
 Wielokrotności 10 000
おく おく (T)
亿 (U)
108 Wartość w klasycznym chińskim

obecnie także: 105.

zhào ちょう 1012 Wartość w klasycznym chińskim

obecnie także: 106, 1016(Przedrostek SI)

jīng きょう 1016 Wartość w klasycznym chińskim

obecnie także: 107, 1024, 1032.
Inne forma: けい (T) lub 经 (U) jīng

gāi 1020 Wartość w klasycznym chińskim

obecnie także: 108, 1032, 1064.

1024 Wartość w klasycznym chińskim

obecnie także: 109, 1040, 10128.
Przedrostki SI są nazywane 尧 yáo (T) lub たすく yòu (U) (jotta)

ráng みのる 1028 Wartość w klasycznym chińskim

Obecnie także: 1010, 1048, 10256.

gōu みぞ 1032 Wartość w klasycznym chińskim

Obecnie także: 1011, 1056, 10512.

jiàn 1036 Wartość w klasycznym chińskim

Obecnie także: 1012, 1064, 101024.

zhèng ただし 1040 Wartość w klasycznym chińskim

Obecnie także: 1013, 1072, 102048.

zài 1044 Wartość w klasycznym chińskim

Obecnie także: 1014, 1080, 104096.

ごく 1048 Wartość w klasycznym chińskim
hénghéshā つねかわすな 1052 Wartość w klasycznym chińskim
阿僧あそう 1056 Wartość w klasycznym chińskim
那由なゆほか 1060 Wartość w klasycznym chińskim
不可思議ふかしぎ 1064 Wartość w klasycznym chińskim
無量むりょう大數たいすう 1068 Wartość w klasycznym chińskim
 Podwielokrotności 10
fēn ぶん 1/10 decy jako Przedrostek SI
りん 1/100 centy jako Przedrostek SI
háo 1/1000 mili jako Przedrostek SI
いと 10−4 Wartość w klasycznym chińskim
ゆるがせ 10−5 Wartość w klasycznym chińskim
wēi ほろ 10−6 mikro jako Przedrostek SI
xiān 10−7 Wartość w klasycznym chińskim
shā すな 10−8 Wartość w klasycznym chińskim
chén ちり 10−9 Wartość w klasycznym chińskim

Przedrostek SI nazywa się 奈 nài (T) lub 纳 nà (U) (nano)

āi ほこり 10−10 Wartość w klasycznym chińskim
miǎo びょう 10−11 Wartość w klasycznym chińskim
10−12 Wartość w klasycznym chińskim

Przedrostek SI nazywa się がわ pí (piko)