Znajdziesz tu informacje o słowach, których nie usłyszysz w języku ogólnym, ale które są znane w określonych miejscach w Polsce. Przede wszystkim poznasz ich znaczenia. Dowiesz się, w której części kraju są lub były używane. Poznasz ich bogactwo i różnorodność.
Wymowa twarda [ly]
Dzień dobry. W wypowiedziach niektórych osób, nawet wykształconych, usłyszeć można taką wymowę. Zamiast np. powiedzieli, to powiedziely, zamiast wzięli, to wzięly. Czy to jakaś gwara? Wydaje mi się, że słyszałem, że tak się mówi na Zamojszczyźnie, ale nie mam pewności, czy tak jest.
Odmiana liczebników 5–10 w gwarach podlaskich i północnokresowych
Dzień dobry,
znajomi z okolic północnego Mazowsza, gdy używają jednostek miary z liczebnikami od 5 w górę stosują mianownik liczby mnogiej zamiast dopełniacza l. mn., np. 5 litry/5 metry zamiast 5 litrów/5 metrów.
Nie potrafię niestety sam znaleźć, czy to regionalizm, czy kalka niemiecka/jidysz, a może ich idiosynkrazja językowa.
płakliwy
Pozdrawiam, czy użyte przez W. Reymonta w Chłopach słowo „płakliwy”, oznacza po prostu „płaczliwy”? Czy to jest słowo gwarowe, czy też staropolskie, tzn. kiedyś normalnie będące w użyciu? Czy pisarz je stworzył na potrzeby powieści? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
lotopisz
Dzień dobry,
chciałbym zwrócić się z zapytaniem o znaczenie słowa „lotopyrz”, które często jest w mojej rodzinie używane, a na którego ślad nigdzie nie mogę natrafić. Serdecznie dziękuję i łączę wyrazy poważania
Filip
futrować – nafutrować
Czy „nafutrowany” w znaczeniu mocno najedzony to regionalizm? Ze zdumieniem odkrywam, że nie ma go w słowniku PWN.
Pozdrawiam serdecznie
D.
(to) podwórko
Witam!
Czy użycie słów „mały podwórek” jest poprawne, czy należy użyć słów „małe podwórko”? Czy oba są poprawne?
Z góry dziękuję za rozwiązanie tego zagadnienia. Pozdrawiam!
Polszczyzna przedwojennego Lwowa
Dzień dobry,
czy istnieją jeszcze społeczności lub choćby pojedynczy ludzie posługujący się gwarą lwowską (czy może raczej odmianą języka polskiego w jakiś sposób kontynuującą tę przedwojenną gwarę)? Czy powstają współcześnie jakieś teksty w tej gwarze? Czy można stwierdzić jednoznacznie, że jest ona martwa?
Niektóre cechy fonetyczne Podhala
Dzień dobry.
W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!
Regionalne stulać ‘pleść bzdury, głupstwa; opowiadać niestworzone historie, zmyślać’
Dzień dobry, chciałbym zapytać o etymologię używanego w Rzeszowie i okolicach czasownika stulać o znaczeniu: opowiadać głupoty, bzdury.
Gwarowe pioke ‘piekę’ na Podlasiu Północnym jest wynikiem przegłosu?
Szanowni Państwo,
na Podlasiu spotyka się formę 1 os. l.poj. czasu teraźniejszego piokę od czasownika piec. Ciekaw jestem, czy w świetle rozwoju fonetyki naszego języka jest to prawidłowy rozwój fonetyczny, jak przy nieść-niosę (i wtedy jak rozumiem, "ja piekę" jest wstecznym wyrównaniem do innych form czasownika), czy też odwrotnie, mamy do czynienia z jakąś regionalną anomalią i wytworzył się przegłos tam, gdzie nie powinno go być.
Dziękuję za zajęcie się tym przypadkiem.
Łukasz
Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki
Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?
koster
Dzień dobry.
Przeglądałem wpisy na sjp.pwn.pl i są tam wyjaśnienia różnych zagadnień leksykalnych. Sam szukam znaczenia słowa "koster" i skąd się ono wzięło. Dodam jedynie, iż moja teściowa określa tym mianem stos drewna ułożonego do schnięcia, niestety nigdzie nie mogę znaleźć tego słowa.
Marcin Karcz
witkacyzmy
„Zjeść, poczytać, pogwajdlić, pokierdasić i pójść spać” (Witkacy, Szewcy). Podejrzewam, że za tą gwarą (?) kryją się znaczenia nie całkiem przyzwoite, ale skoro już młodzież czyta, to niech czyta ze zrozumieniem. Co to znaczy kierdasić i gwajdlić?
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
Młodzieżowe Słowo Roku 2024
Zapraszamy do udziału w zabawie!
Pobierz audiobook "Pomysłowość"!
WEŹ UDZIAŁ W AKCJI "MŁODZIEŻOWE SŁOWO ROKU 2024"!
