W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
nie bój nic i nie bój żaby
29.06.202429.06.2024Szanowni Państwo!
Niedawno przypomniało mi się coś, co pamiętam sprzed pół wieku. Zdanie, stwierdzenie, powiedzenie: „nie bój nic, żaba w wodzie nie bodzie” ewentualnie „Nie bój żaby, żaba w wodzie nie bodzie”.
Co to jest za dziwoląg, co znaczy/znaczył i skąd się wziął?
Z poważaniem — Witold M.
-
aktywny czytelnik
23.06.202423.06.2024Dobry wieczór. Czy można napisać na dyplomie Dyplom Aktywnego Czytelnika? Chodzi o słowo „aktywny”, czyli taki, który regularnie wypożycza i czyta książki. Czy słowo to lepiej zastąpić innym, a jeśli tak, to jakim?
-
zapędzić kogoś w kozi róg
23.06.202423.06.2024Dzień dobry!
Czy możemy siebie sami zapędzić w kozi róg? Czy tylko kogoś innego? Widzę przykłady takiego samodzielnego zapędzania w różnych artykułach online, ale słowniki internetowe tego nie potwierdzają.
Pozdrawiam
Karolina
-
żołnierz fortuny
17.06.202417.06.2024Szanowni Państwo,
czy w języku polskim istnieje frazeologizm „żołnierz fortuny” na określenie żołnierza najemnego, czy jest to wyłącznie kalka z innych języków (fr. soldat de fortune, ang. soldier of fortune)? Moja pobieżna kwerenda internetowa wykazuje, że określenie to pojawia się raz w pamiętnikach Józefa Wybickiego, a poza tym przede wszystkim w literaturze współczesnej, i to sporadycznie.
-
Załamać ręce
30.05.202430.05.2024Szanowni Państwo,
moje pytanie jest zapewne dosyć nietypowe, ale chciałbym wiedzieć, jak właściwie wygląda czynność, którą określa zwrot „załamywać ręce”? Nie ukrywam, że opis zawarty w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego „wygiąć na zewnątrz dłonie splecione palcami na znak rozpaczy” jest dla mnie trudny do wyobrażenia; nie przypominam sobie także, bym spotkał się z tak opisanym gestem.
-
iść na rower, jechać na rower
29.05.202429.05.2024Szanowni Państwo,
zastanawiam się od pewnego czasu, czy poprawnym są sformułowania „jadę na rower” albo „idę na rower” użyte w kontekście udawania się na przejażdżkę rowerową w niedalekiej przyszłości. Zwłaszcza czy to pierwsze – nie jest swego rodzaju pleonazmem?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
-
Czy mieszkanie może posiadać pokoje?
27.05.202427.05.2024Jaka jest różnica między posiadać a mieć??
Czy poprawne będzie pierwsze zdanie, czy drugie?
1) Mieszkanie posiada 4 pokoje?
2) Mieszkanie ma 4 pokoje?
-
przyjechać na zgrupowanie kadry
23.05.202423.05.2024Czy dziennikarze piszą prawidłowo „przyjechał na kadrę”? Coraz więcej widzę takich sformułowań. Wydaje mi się, że prawidłowo powinno być „przyjechał na zgrupowanie kadry”.
-
smutni panowie
20.05.202420.05.2024Szanowni Państwo,
dlaczego o tajnych funkcjonariuszach służb mówi się „smutni panowie”?
-
zadebiutować po raz wtóry
19.05.202419.05.2024Czy poprawnym w sensie językowym jest zdanie: „W Polsce film zadebiutował 3 maja 2002 roku”? Bardzo dziękuję za odpowiedź.
-
Lepenowski/ lepenowski
18.05.202418.05.2024Szanowni Państwo,
jak powinien wyglądać przymiotnik od nazwiska Le Pen? Jean-Marie Le Pen twierdził, że obozy zagłady były zaledwie détail w historii II wojny. Czy można napisać: „Lepenowski détail”?
Z wyrazami szacunku
Aleksandra
-
w przyszłym maju
6.05.20246.05.2024Dzień dobry,
czy sformułowanie „w przyszłym maju” jest poprawne? Czy może lepiej użyć „w przyszłym roku w maju”?
Dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
-
model do celów
27.04.202427.04.2024Dzień dobry, uprzejmie proszę o zweryfikowanie określenia „model matematyczny dla celów ...” pod względem poprawności językowej.
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę dobrego dnia!
Hanna
-
hołd
20.04.202420.04.2024Proszę o wskazanie właściwej formy (może obydwie dopuszczalne?)
1. Działalność ta sprawowana będzie w hołdzie dla bohaterów ...
2. Działalność ta sprawowana będzie w hołdzie bohaterom ...
Dziękuję za odpowiedź.
-
Frazeologizm z gajowym18.04.202413.07.2020Szanowni Eksperci,
uprzejmie proszę o wyjaśnienia genezy ironicznego powiedzenia być odważny jak żydowski gajowy, spotykanego jeszcze dziś wśród starszego pokolenia Polaków. Jeśli dobrze rozumiem, porzekadło to odwołuje się do stereotypowej tchórzliwości Żydów, ale dlaczego pojawia się w nim akurat gajowy?
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
-
limit przelewów
17.04.202417.04.2024Dzień dobry,
słownikowo limit łączy się z dopełniaczem, czyli np. limit płatności, ale gdy mówimy o limicie dziennym w poniższych połączeniach, to która wersja jest prawidłowa?
1. Limit dzienny dla przelewów
2. Limit dzienny do przelewów
3. Limit dzienny przelewów - ale czy to nie brzmi, jakby chodziło o liczbę przelewów?
4. Limit dzienny do konta
5. Limit dzienny dla konta.
Z pozdrowieniami
Ewelina
-
Tzw. ciepły guzik
15.04.202415.04.2024Szanowni Państwo!
Na drzwiach autobusu zobaczyłem wezwanie: UŻYJ CIEPŁEGO GUZIKA. Sprawdziłem, żaden guzik nie jest cieplejszy od innych elementów, więc doszedłem do wniosku, że to pewnie przenośnia. Czy jednak w przypadku przenośni nie powinien ten napis wyglądać tak: UŻYJ „CIEPŁEGO” GUZIKA?
Z poważaniem – Witold Dociekliwy
-
podium
14.04.202414.04.2024Dzień dobry,
Czy zwrot „zdobyć podium” jest poprawny? Wydaje się, że można „zdobyć miejsce na podium” lub „zdobyć puchar”, jednak używany także bywa zwrot „zdobyć podium”.
-
Konstrukcje z przyimkiem w
12.04.202412.04.2024Szanowni Państwo
pytanie dotyczyłoby genezy zasady lub zasady pisania w pewien określony sposób. Podam dwa przykłady — i od razu będzie wiadomo, o co mi chodzi:
1. „mam samochód kombi, diesel”, „deseczki z obłym zakończeniem”,
2. „mam samochód w kombi, w dieselu”, „deseczki w obłym zakończeniu”.
Przykładów można byłoby wpisać/napisać więcej — ale chodzi ogólnie o dziwną manierę łączenia wszystkiego z „w”.
Z wyrazami szacunku
Rafał
-
Co robi dyrygent, a co sportowiec?
8.04.20248.04.2024Pozdrawiam, czy poprawną konstrukcją jest: objął prowadzenie nad orkiestrą? Dziękuję za odpowiedź.
