(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Poradnia Językowa PWN

słownictwo

  • x razy więcej lub mniej

    30.06.2024
    30.06.2024

    Szanowni Państwo,

    proszę o wyjaśnienie czy poprawnym jest użycie zwrotu często pojawiającego się w telewizji i prasie „dwa/trzy/itd. razy mniej”?. O ile „dwa/trzy/itd. razy więcej” odnosi się do iloczynu danej wielkości/zdarzenia, o tyle w stwierdzeniu „ ... razy mniej” wypowiadający odnosi się do ilorazu danej wielkości/zdarzenia. Przykładowo: Jeśli Jan ma 10 złotych a Adam 1 złoty, zatem poprawne jest stwierdzenie , że Jan ma 10 razy więcej niż Adam. Natomiast czy poprawnym będzie stwierdzenie, że Adam ma 10 razy mniej niż Jan? Czy może powinno się powiedzieć, że Adam ma 1/10 tego co Adam? Proszę o wyjaśnienie.

    Dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem

    Szymon


  • Numizmatyczny opis monety

    29.06.2024
    29.06.2024

    Opis monet zawiera poniższe zdanie: „Na rewersie monet umieszczona jest cyfra oznaczająca wartość nominalną monety, nazwa jednostki pieniężnej oraz ornament z liści dębu – inny dla każdego nominału".

    Myślę, że w ogólnym przypadku to są cyfry, np.: 10 lub po prostu liczba. A może w tym szczególnym przypadku słowo cyfra ma uzasadnienie?

  • się

    28.06.2024
    28.06.2024

    Szanowni Państwo,

    czy w następującym zdaniu należałoby powtórzyć „się”: Zapadł się w swoim fotelu i rozpłakał (się)?

  • przeszły, zeszły, ubiegły

    27.06.2024
    27.06.2024

    Szanowni Państwo,

    proszę o wyjaśnienie różnicy znaczeniowej między słowami przeszły, zeszły, ubiegły?

    Dziękuję

  • Użycie dywizu

    26.06.2024
    26.06.2024

    Dzień dobry!

    Nurtuje mnie kwestia zapisu z dywizem jednego słowa z wyrażeniem, które ma dwa, np.:

    detektyw-główny bohater

    snajper-żołnierz poborowy itd.

    Czy takie połączenia są w ogóle dopuszczane? Jak je poprawnie zapisać?

    Przy okazji dziękuję Państwu za lata bezcennej wiedzy; aż przykro, że część po 2026 r. zdezaktualizuje się...

    Z uszanowaniami

    SF

  • grupa Ukrzyżowania

    26.06.2024
    26.06.2024

    Dzień dobry,

    mam dylemat dotyczący pisowni terminu „scena/grupa Ukrzyżowania”? Czy „Ukrzyżowania” należy zapisać wielką czy małą literą? Czy trzeba dodać kursywę? A może odpowiednie byłyby zapisy: scena Ukrzyżowanie (tytuł w mianowniku i kursywa) lub scena ukrzyżowania (oba wyrazy małymi literami i antykwą)?

    Dziękuję za rozwianie wątpliwości.

    Z serdecznymi pozdrowieniami

    RL


  • aktywny czytelnik

    23.06.2024
    23.06.2024

    Dobry wieczór. Czy można napisać na dyplomie Dyplom Aktywnego Czytelnika? Chodzi o słowo „aktywny”, czyli taki, który regularnie wypożycza i czyta książki. Czy słowo to lepiej zastąpić innym, a jeśli tak, to jakim?

  • kategoria produktowa

    21.06.2024
    21.06.2024

    Znalazłam taki tekst: „w nowym sklepie internetowym będą Państwo mogli wybrać spośród 3000 produktów, w tym nowości w kategoriach produktowych”. Czy forma „kategoriach produktowych” to poprawna forma ???

  • wygłaszanie, recytacja

    21.06.2024
    21.06.2024

    Dzień dobry. Mam pytanie w sprawie słowa recytacja. Według internetowego słownika języka polskiego oznacza ono wygłaszanie tekstu w sposób artystyczny. Rozumiem, że skoro wygłaszanie, to z pamięci. Czy mam rację? Pytam dlatego, że pewna pani posługiwała się tym słowem, ale w znaczeniu pięknego czytania. Proszę o opinię.

  • Mazurka

    21.06.2024
    21.06.2024

    Dzień dobry,

    jak nazywa się mieszkanka Mazur?

    Pozdrawiam

    Agnieszka

  • do jasnej cholery

    20.06.2024
    20.06.2024

    Mam pytanie odnośnie użycia w sytuacji szkolnej do ogółu klasy zwrotu "do jasnej cholery" jest wulgarne, ponieważ raczej odnoszę wrażenie, że jest to po prostu zwrot nacechowany emocjonalnie. Bardzo proszę o odpowiedź eksperta.

  • śruba marki Torx

    20.06.2024
    20.06.2024

    Dzień dobry,

    Chciałbym zapytać, w jakiej postaci należy użyć nazwy śruby „Torx”? Jest to nazwa własna opatentowanego rozwiązania, ale widzę ją często zapisywaną małą literą, albo nawet w spolszczonej wersji "torks". Kontekstem jest otwartoźródłowa aplikacja do rysunku technicznego, a nazwa tej śruby pojawia się na liście elementów możliwych do wstawienia do rysunku.

    Serdecznie pozdrawiam

  • imiona polskie

    19.06.2024
    19.06.2024

    Dzień dobry. Mam takie pytanie. Wiem oczywiście, że są imiona słowiańskie, ale interesuje mnie, czy są tylko polskie?

  • Moda językowa i szablon leksykalny

    18.06.2024
    18.06.2024

    Wokalista, a dlaczego nie piosenkarz, selekcjoner, a dlaczego nie trener, irytować się, a dlaczego nie złościć, spektakl, a dlaczego nie teatr albo przedstawienie? Czy nie stajemy się coraz bardziej monotonni w mowie i zamiast sami powiedzieć inaczej, choćby dla odmiany, w kontrze względem tego, co mówią inni, powtarzamy bezmyślnie to samo?

  • terceron i kwarteron

    16.06.2024
    16.06.2024

    Dzień dobry,

    mam pytanie o słowo kwarteron na określenie osoby, której jedno z dziadków było rasy czarnej (tak je definiuje internetowy sjp.pl). W korpusie PWN-u ani tym bardziej w słownikach go nie znalazłam. Czy dopuszczacie Państwo jego poprawność?

  • spowalniacz i hamulec

    15.06.2024
    15.06.2024

    Szanowni Państwo,

    zakładam, że rzeczownik „spowalniacze” nie jest synonimem słowa „hamulce”. Proszę mnie poprawić jeśli jestem w błędzie.

    Z góry dziękuję za okazaną pomoc.

    Z poważaniem

    Konrad K

  • prostata, stercz, gruczoł krokowy

    15.06.2024
    15.06.2024

    Dzień dobry, bezskutecznie szukałem odpowiedzi o genezę polskich określeń na prostatę (geneza grecko-łacińska też jest trochę wątpliwa): skąd STERCZ? skąd GRUCZOŁ KROKOWY?

  • Przyimek w/we w wyrażeniach określających czas

    13.06.2024
    13.06.2024

    Czy istnieje zasada, która decyduje o tym, jakiego przypadku rzeczownika użyć po spójniku „w”, gdy mówimy o czasie pewnego zdarzenia, w szczególności w wyrażeniach „w przyszły.../ w zeszły...”?


    Moja hipoteza brzmi:

    - z nazwami dni tygodnia używamy biernika (w zeszłą sobotę, w przyszły wtorek)

    - z zapożyczeniami z języka obcego używamy biernika (w przyszły weekend)

    - z rzeczownikami r. żeńskiego używamy biernika (w przyszłą rocznicę)

    - w każdej innej sytuacji używamy miejscownika (w kwietniu, w przyszłym roku, w zeszłym tygodniu)


    Czy istnieje jakaś nadrzędna zasada, która uprościłaby powyższe reguły?

  • maludas

    11.06.2024
    11.06.2024

    Szanowni Państwo.

    Chciałbym uzyskać informacje na temat etymologii słowa „maludas”. W moim rodzinnym domu (południowa Wielkopolska) określa się nim dzieci. W internecie na próżno jednak szukać jakichkolwiek informacji na temat tego słowa. Czy jest to słowo pojawiające się ogólnopolsko? Czy można znaleźć je w jakimś oficjalnym słowniku?

  • albo na początku zdania

    8.06.2024
    8.06.2024

    Czy można zacząć zdanie od „albo”?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego