Οι δραστηριότητες της Παγκόσμιας Τράπεζας (της ΔΤΑΑκαιτουΔΑΕ) επικεντρώνονται στις αναπτυσσόμενες χώρες, σε τομείς όπως η ανθρώπινη ανάπτυξη (π.χ. εκπαίδευση, υγεία), η γεωργία καιη αγροτική ανάπτυξη (π.χ. άρδευσηκαι υπηρεσίες της υπαίθρου), η προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. μείωση της ρύπανσης, δημιουργία και επιβολή κανονισμών), υποδομές (π.χ. δρόμοι, αστική ανάπλαση και ηλεκτρική ενέργεια), μεγάλα βιομηχανικά κατασκευαστικά έργα και διακυβέρνηση (π.χ. καταπολέμηση της διαφθοράς, ανάπτυξη νομικών θεσμών). ΗΔΤΑΑκαιηΔΑΕ παρέχουν δάνεια με προνομιακά επιτόκια στις χώρες μέλη, καθώς και επιχορηγήσεις στις φτωχότερες χώρες. Τα δάνεια ή οι επιχορηγήσεις για συγκεκριμένα έργα συνδέονται συχνά με ευρύτερες αλλαγές πολιτικής στον κλάδο ή στην οικονομία της χώρας συνολικά. Για παράδειγμα, ένα δάνειο γιατη βελτίωση της διαχείρισης του παράκτιου περιβάλλοντος μπορεί να συνδέεται μετην ανάπτυξη νέων περιβαλλοντικών θεσμών σε εθνικό και τοπικό επίπεδο καιτην εφαρμογή νέων κανονισμών γιατον περιορισμό της ρύπανσης.[10]
Ο Όμιλος Παγκόσμιας Τράπεζας άρχισε να λειτουργεί επίσημα στις 27 Δεκεμβρίου 1946 μετά την διεθνή επικύρωση των συμφωνιών τουΜπρέτον Γουντς, οι οποίες προέκυψαν από τηΝομισματική και Χρηματοοικονομική Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών (1–22 Ιουλίου 1944). Παρείχε επίσης την ίδρυση της Επιτροπής Όσιαντερ το 1951, υπεύθυνη γιατην προετοιμασία καιτην αξιολόγηση της Έκθεσης Παγκόσμιας Ανάπτυξης. Ξεκινώντας τη λειτουργία του στις 25 Ιουνίου 1946, ενέκρινε το πρώτο του δάνειο στις 9 Μαΐου 1947 (250 εκατομμύρια δολάρια στηΓαλλίαγια μεταπολεμική ανοικοδόμηση, σε πραγματικούς όρους το μεγαλύτερο δάνειο που έχει εκδώσει η Τράπεζα μέχρι σήμερα).
Καιτα188 μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων ΕθνώνκαιτοΚοσσυφοπέδιοπου είναι μέλη τουΟΠΤ συμμετέχουν τουλάχιστον στηνΔΤΑΑ. Από το Μάιο του 2016, όλοι συμμετέχουν επίσης σε μερικούς από τους άλλους τέσσερις οργανισμούς (ΔΑΕ, ΔΧΕ, ΠΟΕΕ καιΔΚΕΕΔ).
Τα μέλη τουΟΠΤμε βάση τον αριθμό των οργανισμών στους οποίους συμμετέχουν:
ΗΔημοκρατία της Κίνας εντάχθηκε στην Παγκόσμια Τράπεζα στις 27 Δεκεμβρίου 1945.[11] Μετά τονΚινεζικό Εμφύλιο Πόλεμο, η κυβέρνηση κατέφυγε στην Ταϊβάν και συνέχισε να είναι μέλος τουΟΠΤ μέχρι τις 16 Απριλίου 1980, όταν η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας αντικατέστησε τη Δημοκρατία της Κίνας. Από τότε, χρησιμοποιεί το όνομα «Ταϊβάν (Κίνα)».[12]
Το κτίριο του Ομίλου Παγκόσμιας Τράπεζας στηνΟυάσιγκτονΗ επιγραφή της Παγκόσμιας Τράπεζας στο κτίριο
Μαζί με τέσσερις συνδεδεμένες υπηρεσίες που δημιουργήθηκαν μεταξύ 1957 και 1988, ηΔΤΑΑ είναι μέρος του Ομίλου Παγκόσμιας Τράπεζας. Τα κεντρικά γραφεία του Ομίλου βρίσκονται στηνΟυάσιγκτον. Είναι ένας διεθνής οργανισμός που ανήκει σε κυβερνήσεις μελών. Ανκαι αποφέρει κέρδη, χρησιμοποιούνται γιατη στήριξη των συνεχιζόμενων προσπαθειών γιατη μείωση της φτώχειας.[13]
Τεχνικά, η Παγκόσμια Τράπεζα είναι μέρος του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, αλλά η δομή διακυβέρνησής της είναι διαφορετική: κάθε ίδρυμα στον Όμιλο Παγκόσμιας Τράπεζας ανήκει στις κυβερνήσεις-μέλη του, οι οποίες εγγράφονται στο βασικό μετοχικό κεφάλαιο της, με ψήφους ανάλογες μετη συμμετοχή. Η ιδιότητα μέλους δίνει ορισμένα δικαιώματα ψήφου που είναι ίδια για όλες τις χώρες, αλλά υπάρχουν και πρόσθετες ψήφοι που εξαρτώνται από τις οικονομικές συνεισφορές στον οργανισμό. Ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας διορίζεται από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών και εκλέγεται από το Συμβούλιο των Διοικητών της Τράπεζας.[14] Στις 15 Νοεμβρίου 2009, οιΗνωμένες Πολιτείες κατείχαν το 16,4% των συνολικών ψήφων, ηΙαπωνίατο 7,9%, ηΓερμανίατο 4,5%, τοΗνωμένο Βασίλειοτο 4,3% καιη Γαλλία το 4,3%. Καθώς οι αλλαγές στο Καταστατικό της Τράπεζας απαιτούν υπερπλειοψηφία της τάξης του 85%, οιΗΠΑ μπορούν να εμποδίσουν οποιαδήποτε σημαντική αλλαγή στη διοικητική δομή της Τράπεζας.[15] Επειδή οιΗΠΑ ασκούν επίσημη και άτυπη επιρροή στην Τράπεζα ως αποτέλεσμα του μεριδίου ψήφου τους, τον έλεγχο της Προεδρίας καιτην έδρα της Τράπεζας στην Ουάσιγκτον, οι φίλοι και σύμμαχοι τωνΗΠΑ λαμβάνουν περισσότερα έργα μεπιο επιεικείς όρους.[16]
τηΔιεθνή Αναπτυξιακή Ένωση (ΔΑΕ), που ιδρύθηκε το 1956, η οποία παρέχει διάφορες μορφές χρηματοδότησης χωρίς κρατικές εγγυήσεις, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα
τηΔιεθνή Χρηματοοικονομική Εταιρεία (ΔΧΕ), που ιδρύθηκε το 1960, η οποία παρέχει χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους (άτοκα δάνεια ή επιχορηγήσεις), συνήθως με κρατικές εγγυήσεις
τοΠολυμερή Οργανισμό Εγγύησης Επενδύσεων (ΠΟΕΕ), που ιδρύθηκε το 1988, ο οποίος παρέχει ασφάλιση έναντι ορισμένων τύπων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένου του πολιτικού κινδύνου, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα.
Ο όρος «Παγκόσμια Τράπεζα» αναφέρεται γενικά μόνο στηΔΤΑΑκαιστηΔΑΕ, ενώ ο όρος «Όμιλος Παγκόσμιας Τράπεζας» ή «ΟΠΤ» χρησιμοποιείται γιανα αναφέρεται καιστα πέντε ιδρύματα συλλογικά.[14]
Το Ινστιτούτο Παγκόσμιας Τράπεζας είναι το παράρτημα ανάπτυξης ικανοτήτων της Παγκόσμιας Τράπεζας, το οποίο παρέχει προγράμματα μάθησης και άλλα προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων στις χώρες μέλη.
ΗΔΤΑΑ έχει 189 κυβερνήσεις μέλη καιτα άλλα ιδρύματα έχουν μεταξύ 153 και 184. Τα ιδρύματα του Ομίλου Παγκόσμιας Τράπεζας διοικούνται από ένα συμβούλιο διοικητών που συνέρχεται μια φορά το χρόνο.[14] Κάθε χώρα μέλος διορίζει έναν κυβερνήτη, γενικά τον Υπουργό Οικονομικών της. Καθημερινά, ο Όμιλος Παγκόσμιας Τράπεζας διοικείται από ένα συμβούλιο 25 εκτελεστικών διευθυντών στους οποίους οι διοικητές έχουν εκχωρηθεί με ορισμένες εξουσίες. Κάθε διευθυντής εκπροσωπεί είτε μία χώρα (για τις μεγαλύτερες χώρες), είτε μια ομάδα χωρών. Οι εκτελεστικοί διευθυντές διορίζονται από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις ή τις εκλογικές περιφέρειές τους.[14]
Οι οργανισμοί της Παγκόσμιας Τράπεζας διέπονται ο καθένας από το Καταστατικό τους που χρησιμεύει ως νομική και θεσμική βάση για όλο το έργο τους.[14]
Οι δραστηριότητες της ΔΑΕκαιτουΠΟΕΕ περιλαμβάνουν επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα και παροχή ασφάλισης, αντίστοιχα.
Προεδρεία
Παραδοσιακά, ο Πρόεδρος της Τράπεζας ήταν Αμερικανός πολίτης που ορίζεται από τονΠρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, τον μεγαλύτερο μέτοχο της τράπεζας. Ο υποψήφιος υπόκειται σε επιβεβαίωση από τους εκτελεστικούς συμβούλους, γιανα υπηρετήσει μια πενταετή, ανανεώσιμη θητεία.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι υπεύθυνος γιατην οργανωτική στρατηγική, γιατον προϋπολογισμό καιτον στρατηγικό σχεδιασμό, γιατην τεχνολογία της πληροφορίας, για τις κοινές υπηρεσίες, τις εταιρικές προμήθειες, τις γενικές υπηρεσίες καιτην εταιρική Ασφάλεια, το Σύστημα Κυρώσεων καιτο Σύστημα Επίλυσης Συγκρούσεων και Εσωτερικής Δικαιοσύνης. Ο σημερινός διευθύνων σύμβουλος, Σαολίν Γιανγκ, ανέλαβε το αξίωμα μετά την παραίτηση της Σρι Μουλιάνιγιανα γίνει υπουργός Οικονομικών της Ινδονησίας.[17][18]
Μετά από μακροχρόνιες επικρίσεις από τηνκοινωνία των πολιτώνγιατη συμμετοχή της Τράπεζας στους τομείς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και της εξόρυξης, η Παγκόσμια Τράπεζα ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2001 μια ανεξάρτητη ανασκόπηση που ονομάζεται Επισκόπηση Εξορυκτικών Βιομηχανιών (ΕΕΒ). Επικεφαλής της επιθεώρησης ήταν ένα «Εξέχον Πρόσωπο», οΔρ. Εμίλ Σαλίμ (πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος της Ινδονησίας). Ο Σαλίμ πραγματοποίησε διαβουλεύσεις με ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων το 2002 και το 2003. Οι συστάσεις της ΕΕΒ δημοσιεύθηκαν τον Ιανουάριο του 2004 σεμια τελική έκθεση, «Striking a Better Balance».[19]Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα έργα ορυκτών καυσίμων και εξόρυξης δεν ανακουφίζουν τη φτώχεια και συνέστησε τη σταδιακή κατάργηση της συμμετοχής της Παγκόσμιας Τράπεζας σε αυτούς τους τομείς έως το 2008 για να αντικατασταθεί από επενδύσεις σεανανεώσιμες πηγές ενέργειαςκαιβιώσιμη ενέργεια. Η Παγκόσμια Τράπεζα δημοσίευσε την Διοικητική Απάντησή της στηνΕΕΒτον Σεπτέμβριο του 2004, μετά από εκτενείς συζητήσεις μετο διοικητικό συμβούλιο. Η Διοικητική Απάντηση δεν αποδέχτηκε πολλά από τα συμπεράσματα της έκθεσης της ΕΕΒ, αλλά ηΕΕΒ χρησίμευσε στην αλλαγή των πολιτικών της Παγκόσμιας Τράπεζας γιατοπετρέλαιο, τοφυσικό αέριοκαιτην εξόρυξη με σημαντικούς τρόπους, όπως τεκμηρίωσε η Παγκόσμια Τράπεζα σε πρόσφατη έκθεση παρακολούθησης.[20] Ένας τομέας ιδιαίτερης διαμάχης αφορούσε τα δικαιώματα των αυτόχθονων πληθυσμών. Οι επικριτές επισημαίνουν ότι η απόκριση της διαχείρισης αποδυνάμωσε μια βασική σύσταση ότι οι αυτόχθονες πληθυσμοί καιοι πληγείσες κοινότητες πρέπει να παρέχουν «συγκατάθεση γιανα προχωρήσουν τα έργα. Αντίθετα, θα υπήρχε «διαβούλευση». Μετά τη διαδικασία της ΕΕΒ, η Παγκόσμια Τράπεζα εξέδωσε μια αναθεωρημένη πολιτική για τους αυτόχθονες πληθυσμούς.[21]
Ένας νεαρός διαδηλωτής κατά της Παγκόσμιας Τράπεζας στηνΤζακάρτα της Ινδονησίας
Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει επικριθεί εδώ και καιρό από μια σειρά μη κυβερνητικών οργανώσεων και ακαδημαϊκών, ιδίως συμπεριλαμβανομένου του πρώην επικεφαλής οικονομολόγου της Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος είναι εξίσου επικριτικός γιατοΔιεθνές Νομισματικό Ταμείο, τοΥπουργείο Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειώνκαιτο εμπόριο τωνΗΠΑκαι άλλων διαπραγματευτικών αναπτυγμένων χωρών.[22] Κριτικοί υποστηρίζουν ότι οι αποκαλούμενες πολιτικές μεταρρύθμισης της ελεύθερης αγοράς - τις οποίες η Παγκόσμια Τράπεζα υποστηρίζει σε πολλές περιπτώσεις - στην πράξη είναι συχνά επιβλαβείς γιατηνοικονομική ανάπτυξη εάν εφαρμοστούν άσχημα, πολύ γρήγορα («σοκ θεραπεία»), με λάθος σειρά ή σε πολύ αδύναμες, μη ανταγωνιστικές οικονομίες.[22]Οι δανειακές συμφωνίες της Παγκόσμιας Τράπεζας μπορούν επίσης να αναγκάσουν τις προμήθειες αγαθών και υπηρεσιών σεμη ανταγωνιστικές, μη ελεύθερες τιμές.[23] Άλλοι κριτικοί συγγραφείς, όπως οΤζον Πέρκινς, χαρακτηρίζουν τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ως «παράνομα και νόθα και γρανάζι της καταναγκαστικής αμερικανικής διπλωματίας στην πραγματοποίηση οικονομικής τρομοκρατίας».[24]
ΣτοMasters of Illusion: The World Bank and the Poverty of Nations (1996), η Κάθριν Κόφιλντ υποστηρίζει ότι οι υποθέσεις καιη δομή της λειτουργίας της Παγκόσμιας Τράπεζας βλάπτουν τελικά τα αναπτυσσόμενα έθνη αντί νατα προωθούν. Η Κόφιλντ επικρίνει πρώτα τις εξαιρετικά ομογενοποιημένες και δυτικές συνταγές «ανάπτυξης» που έχει η Τράπεζα. Γιατην Παγκόσμια Τράπεζα, διαφορετικά έθνη και περιοχές είναι δυσδιάκριτα και έτοιμες να λάβουν την «ομοιόμορφη θεραπεία της ανάπτυξης». Ο κίνδυνος αυτής της υπόθεσης είναι ότι γιανα επιτευχθούν ακόμη και μικρές μερίδες επιτυχίας, υιοθετούνται δυτικές προσεγγίσεις στη ζωή και εγκαταλείπονται οι παραδοσιακές οικονομικές δομές και αξίες. Μια δεύτερη υπόθεση είναι ότι οι φτωχές χώρες δεν μπορούν να εκσυγχρονιστούν χωρίς χρήματα και συμβουλές από το εξωτερικό.
Αρκετοί διανοούμενοι στις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν υποστηρίξει ότι η Παγκόσμια Τράπεζα εμπλέκεται βαθιά στους σύγχρονους τρόπους ιμπεριαλισμού που καθοδηγείται από δωρητές καιΜΚΟκαι ότι η πνευματική της συνεισφορά λειτουργεί, πρωτίστως, στονα επιδιώκει να κατηγορήσει τους φτωχούς γιατην κατάστασή τους.[25]
Οι υπερασπιστές της Παγκόσμιας Τράπεζας υποστηρίζουν ότι καμία χώρα δεν αναγκάζεται να δανειστεί τα χρήματά της. Η Τράπεζα παρέχει τόσο δάνεια όσο και επιχορηγήσεις. Ακόμη καιτα δάνεια είναι ευνοϊκά αφού δίνονται σε χώρες πουδεν έχουν πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Επιπλέον, τα δάνεια, τόσο σε φτωχές όσο καισε χώρες μεσαίου εισοδήματος, είναι χαμηλότερα από ταεπιτόκια της αγοραίας αξίας. Η Παγκόσμια Τράπεζα υποστηρίζει ότι μπορεί να βοηθήσει την ανάπτυξη περισσότερο μέσω δανείων παρά επιχορηγήσεων, επειδή τα χρήματα που αποπληρώνονται από τα δάνεια μπορούν στη συνέχεια να δανειστούν για άλλα έργα.
Επικρίθηκε επίσης ηΔΑΕκαιοΠΟΕΕκαιο τρόπος αξιολόγησης των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων τους. Οι επικριτές δηλώνουν ότι παρόλο πουηΔΑΕκαιοΠΟΕΕ διαθέτουν περισσότερα από αυτά τα πρότυπα από ότι η Παγκόσμια Τράπεζα, βασίζονται κυρίως σε πελάτες του ιδιωτικού τομέα γιατην παρακολούθηση της εφαρμογής τους και χάνουν ένα ανεξάρτητο ίδρυμα παρακολούθησης σε αυτό το πλαίσιο. Αυτός είναι ο λόγος γιατον οποίο απαιτείται εκτενής αναθεώρηση της στρατηγικής εφαρμογής των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτύπων από τα ιδρύματα.[26]
Η Παγκόσμια Τράπεζα αποτέλεσε αντικείμενο σκανδάλου μετον τότε πρόεδρό της Πολ Βόλφοβιτςκαιτον βοηθό του, Σαχά Ριζά, το 2007.[27]
Η Αντιπροεδρία Ακεραιότητας της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι επιφορτισμένη μετη διερεύνηση της εσωτερικής απάτης και της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων των αναφορών λήψης καταγγελιών και έρευνας.[28]
Ο Όμιλος Παγκόσμιας Τράπεζας έχει επίσης επικριθεί για επενδύσεις σε έργα με ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[29]
Ο Σύμβουλος Συμμόρφωσης/Διαμεσολαβητής επέκρινε ένα δάνειο που έδωσε η Τράπεζα στην εταιρεία παραγωγής φοινικελαίου Dinant μετά τοπραξικόπημα της Ονδούρας το 2009. Υπήρξαν πολλές δολοφονίες αγροτών στην περιοχή όπου δρούσε η Dinant.[30]
Άλλες αμφιλεγόμενες επενδύσεις περιλαμβάνουν δάνεια γιατοΥδροηλεκτρικό Φράγμα του ΤσιξόιστηΓουατεμάλα ενώ βρισκόταν υπό στρατιωτική δικτατορία καιστηνGoldcorp (τότε Glamis Gold) γιατην κατασκευή του ορυχείου Marlin.
Το 2019, η Εκτελεστική Επιτροπή του Κογκρέσου γιατην Κίνα ρώτησε την Παγκόσμια Τράπεζα σχετικά με ένα δάνειο στοΣιντζιάνγκ της Κίνας, το οποίο χρησιμοποιήθηκε γιατην αγορά εξοπλισμού ασφαλείας υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένου εξοπλισμού παρακολούθησης.[31][32]Η Τράπεζα ξεκίνησε εσωτερική έρευνα ως απάντηση στον ισχυρισμό. Τον Αύγουστο του 2020, Αμερικανοί νομοθέτες αμφισβήτησαν τη συνέχιση της εκταμίευσης του δανείου.[33]
Ηνωμένα Έθνη
