Η Δόξα Δράμας θεωρείται από τις πιο ιστορικές και μεγάλες ομάδες του ελληνικού ποδοσφαίρου. Έχει 21 συμμετοχές στο πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής κατηγορίαςκαι επίσης έχει 3 παρουσίες στον τελικό τουΚυπέλλου Ελλάδας, αποτελώντας την πρώτη επαρχιακή ομάδα στην ιστορία της διοργάνωσης, δηλαδή εκτός Αθηνών, ΠειραιάκαιΘεσσαλονίκης, που κατόρθωσε να αγωνιστεί στον τελικό.[2]
Μετά τη λήξη τουΑ΄ Παγκόσμιου Πόλεμου, το φθινόπωρο του 1918, μια μονάδα Άγγλων στρατιωτών στρατοπέδευσε για λίγες μέρες στην πόλη της Δράμας. Ο καιρός για αυτούς ήταν γλυκός καιη φιλοξενία των ντόπιων πρωτόγνωρη για αυτούς. Οι στρατιώτες απαλλαγμένοι από διάφορες μέριμνες, έπαιζαν τα απογεύματα ένα καινούργιο παιχνίδι, τοποδόσφαιρο. Πολλές φορές μάλιστα, τις ενδεκάδες τους συμπλήρωναν τα ελληνόπουλα, τα οποία όχι μόνο ήταν εντυπωσιασμένα από το παιχνίδι, αλλά παράλληλα τα ενθουσίαζαν το πάθος των Άγγλων στρατιωτών.
Έτσι, δεν άργησαν καιτα ελληνόπουλα να συγκροτήσουν τις πρώτες συνοικιακές ομάδες στην πόλη, χρησιμοποιώντας αυτοσχέδιες μπάλες φτιαγμένες από κουρελόπανα. Σχεδόν αμέσως ιδρύθηκε στη Δράμα ο πρώτος οργανωμένος σύλλογος μετην ονομασία «Πηλεύς», με ιδρυτικά στελέχη τους Αντώνη Κόκκινο, Γιάννη Σιμόπουλο, Χρήστο Κωνσταντινίδη, Δημήτρη Τζήμα, Αχιλλέα Βαγενά, Φιλ. Αναγνώστου, Γιώργο Αθανασιάδη και τους αδερφούς Περβανά. Όμως, μετά από μόλις ένα χρόνο, την άνοιξη του 1919, αποφασίστηκε η διεύρυνση των στελεχών του συλλόγου με τους Παπαλούση, Φέσσα, Καπανίκη, Πολυχρονίδη και Πεντζίκη. Τότε η ονομασία άλλαξε σε «Σύλλογος Σωματικής Αγωγής η Δόξα».
Η Δόξα σύντομα απέκτησε τις πρώτες ποδοσφαιρικές μπάλες και τις πρώτες ομοιόμορφες ασπρόμαυρες φανέλες με αρχικό έμβλημα της ομάδας το τριφύλλι. Σε κάθε φύλλο του τριφυλλιού ήταν γραμμένο ένα γράμμα από τα αρχικά Γ.Σ.Δ., ακρωνύμιο των λέξεων Γυμναστικός Σύλλογος Δράμας. Κατά μία εκδοχή, το μαύρο χρώμα επιλέχθηκε εις ένδειξη πένθους γιατα θύματα της περιοχής από τις εμπόλεμες περιόδους που προηγήθηκαν, ενώ ένας θρύλος τα συνέδεσε μετο χαμό ενός ποδοσφαιριστή κατά τη διάρκεια ενός αγώνα.
Αρχίζοντας από τις μαύρες τιμημένες φανέλες, από την ολόσωμη μαύρη φορεσιά, πόσοι άραγε από όλους σας γνωρίζετε ότι αυτά τα μαύρα ρούχα τιμούν εκείνους τους ποδοσφαιριστές της Δόξας που σκοτώθηκαν κατά τον ελληνοβουλγαρικό πόλεμο; "Δεν Ξέρω", μου είπε "ποιοί ήταν εκείνοι οι ποδοσφαιριστές, αλλά τιμούσαμε τα παλικάρια, νιώθοντας μεγάλη περηφάνια φορώντας τα μαύρα. (Συνέντευξη τουΤάκη Λουκανίδηστον Χάρη Αλευρόπουλο.)
Τη σεζόν 1951–52 έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου Ελλάδας, όπου αποκλείστηκε από τονΠανιώνιο.[3]Δυο χρονιές αργότερα, τη σεζόν 1953–54, απέκλεισε εκτός έδρας τονΆρη Θεσσαλονίκηςμε 1–2 στα προημιτελικά καιτον Πανιώνιο στα ημιτελικά και κέρδισε την πρόκριση στον τελικό για πρώτη φορά στην ιστορία της και όντας η πρώτη επαρχιακή ομάδα πουτο καταφέρνει, όπου ηττήθηκε από τον Ολυμπιακό Πειραιώς με 2–0.[4]Τη σεζόν 1954–55 έφτασε μέχρι τα ημιτελικά, όπου και ηττήθηκε από τονΠΑΟΚμε 1–0.[5]Τη σεζόν 1957–58 απέκλεισε τονΦωστήρα Αθηνώνστα προημιτελικά καιτονΗρακλή Θεσσαλονίκηςστα ημιτελικά και κέρδισε την πρόκριση στον τελικό για δεύτερη φορά στην ιστορία της, όπου ηττήθηκε από τον Ολυμπιακό Πειραιώς με 5–1.[6]Τη σεζόν 1958–59 απέκλεισε τονΠΑΟΚστα προημιτελικά καιτον Πανιώνιο στα ημιτελικά και προκρίθηκε στον τελικό για τρίτη φορά στην ιστορία της, όπου ηττήθηκε από τον Ολυμπιακό με 2–1.[7]
Η Δόξα Δράμας υπήρξε από 1 από τα 16 συνολικά ιδρυτικά σωματεία της Α΄ Εθνικής κατηγορίας που αγωνίστηκαν στο πρώτο πρωτάθλημα της περιόδου 1959–60.[8]Στην Α΄ Εθνική αγωνίστηκε μέχρι καιτη σεζόν 1964–65,[9]με εξαίρεση τη σεζόν 1962–63που συμμετείχε για πρώτη φορά στηΒ΄ Εθνική κατηγορίακαι κέρδισε την άμεση επιστροφή της. Την περίοδο 1960–61 έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου Ελλάδας, όπου αποκλείστηκε από τον Ολυμπιακό Πειραιώς.[10] Όλα τα επόμενα χρόνια περιορίσθηκε στη Β΄ Εθνική γιανα κατακτήσει το πρωτάθλημα τη σεζόν 1978–79καιτην πολυπόθητη επάνοδο στην Α΄ Εθνική μετά από 15 χρονιές, αποτελώντας 1 από τις 18 συνολικά ομάδες που αγωνίστηκαν στο πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής της περιόδου 1979–80. Στην επαγγελματική πλέον Α΄ Εθνική καθιερώθηκε μέχρι καιτη σεζόν 1994–95που υποβιβάστηκε, με εξαίρεση τη σεζόν 1987–88που αγωνίστηκε στη Β΄ Εθνική και κέρδισε αμέσως την επάνοδο. Τις χρονιές 1980–81, 1990–91, 1991–92και1992–93 διέγραψε αξιόλογη πορεία στο Κύπελλο Ελλάδας φτάνοντας μέχρι τους προημιτελικούς, όπου αποκλείστηκε από τους Παναιγιάλειο,[11]Αθηναϊκό,[12]ΠΑΟΚ[13]και Ολυμπιακό Πειραιώς[14] αντίστοιχα.
Ακολούθησε μια 3ετή παρουσία στη Β΄ Εθνική καιστη συνέχεια γνώρισε μοιραία 2 συνεχείς υποβιβασμούς, τη σεζόν 1997–98για πρώτη φορά στηνΓ΄ Εθνικήκαιτη σεζόν 1998–99στηνΔ΄ Εθνική. Στο πρωτάθλημα της Δ΄ Εθνικής αγωνίστηκε για 4 χρονιές, όποτε καιτη σεζόν 2002–03 κατέκτησε το πρωτάθλημα καιτην άνοδο στην Γ΄ Εθνική. Την περίοδο 2007–08 υποβιβάστηκε λόγω οικονομικών προβλημάτων εκ νέου στην Δ΄ Εθνική, φτάνοντας ακόμα και κοντά στη διάλυση, όμως μέσω της απορρόφησης τουΟλυμπιακού Βόλουπου έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 2008 κατάφερε να παραμείνει στην κατηγορία.[15] Έτσι, συμμετείχε στο πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής την περίοδο 2008–09, όπου μεμια πολύ καλή παρουσία κατέκτησε το πρωτάθλημα Βορείου ομίλου και προβιβάστηκε στη Β΄ Εθνική μετά από 11 χρόνια.
Την περίοδο 2009–10με μέτρια παρουσία, τερμάτισε στην 14η θέση και συμμετείχε στα play out υποβιβασμού όπου τερμάτισε στην 1η θέση με αντιπάλους τους Θρασύβουλο, ΙωνικόκαιΡόδοκαι κέρδισε την παραμονή. Τηνεπόμενη αγωνιστική περίοδο, η Δόξα μεμια ικανοποιητική παρουσία τερμάτισε στην 6η θέση με 53 βαθμούς, μπαίνοντας στα play off ανόδου όπου κατατάχθηκε στην 3ηκαιμη προνομιούχο θέση, πίσω από τους ΟΦΗκαιΛεβαδειακόκαι μπροστά από Διαγόρα Ρόδου, με αποτέλεσμα να παραμείνει στη Β΄ Εθνική. Όμως με μεγάλη καθυστέρηση, στις αρχές του Οκτωβρίου του2011, αποφασίστηκε η άνοδος της μαζί μετον Λεβαδειακό ως επιλαχούσες, αντικαθιστώντας τον Ολυμπιακό Βόλου καιτονΑ.Ο. Καβάλα, οι οποίοι υποβιβάστηκαν στο πρωτάθλημα της Δ΄ Εθνικής λόγω εμπλοκής των παραγόντων τους στην υπόθεση σκάνδαλο στημένων αγώνων.[16]
Έτσι, την περίοδο 2011–12η Δόξα Δράμας αγωνίστηκε στην Α΄ Εθνική (Super League), έπειτα από απουσία 16 ετών, αλλά δεν κατάφερε να παραμείνει στη κατηγορία και υποβιβάστηκε ξανά στη Β΄ Εθνική (Football League) τερματίζοντας τελευταία στην 16η θέση της βαθμολογίας, έχοντας συγκεντρώσει 17 βαθμούς. Την περίοδο 2012–13μεμια καλή παρουσία τερμάτισε στην 9η θέση, μένοντας για λίγους βαθμούς εκτός των play offs ανόδου, ενώ τηνεπόμενη αγωνιστική περίοδο τερμάτισε στην 10η θέση, δυο θέσεις πάνω από τη ζώνη υποβιβασμού.[17] Δυστυχώς, λόγω οικονομικών προβλημάτων, υποβιβάστηκε στην ερασιτεχνική πλέον Γ΄ Εθνική, ξεκινώντας μια νέα αρχή.
Στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής αγωνίστηκε για 3 χρονιές. Την σεζόν 2014–15 τερμάτισε στην 4η θέση, αρκετούς βαθμούς μακριά από την τριάδα, εντυπωσιάζοντας όμως με τις δύο νίκες της εναντίον του Άρη Θεσσαλονίκης, ενώ τηνεπόμενη σεζόν τερμάτισε στην 3η θέση, βελτιώνοντας τη θέση της κατά μία από πέρυσι. Την σεζόν 2016–17καιμετην άφιξη του μεγαλομετόχου Γιάννη Μπύρου, η πορεία της ομάδας βελτιώθηκε αλλά στις λεπτομέρειες έχασε την άνοδο, τερματίζοντας 2η, πίσω από τονΑπόλλων Πόντου. Όμως, η πτώση τουΑγροτικού Αστέρα (αδυναμία συμμετοχής) καιη απόσυρση του Ηρακλή Θεσσαλονίκης από τη Football League (λόγο χρεών), έδωσε ουσιαστικά καιτην απευθείας άνοδο, μετη Δόξα να επιστρέφει σε επαγγελματική κατηγορία μετά από απουσία 3 χρόνων.
Η παρουσία της Δόξας Δράμας την περίοδο 2017–18 ήταν αξιοπρεπής, καταλαμβάνοντας την 5η θέση σε σύνολο 18 ομάδων. Την επόμενη χρονιά ξεκίνησε τις αγωνιστικές υποχρεώσεις με ήττα από τηΝίκη Βόλουμε 1–0, χάνοντας την είσοδο στους ομίλους του Κυπέλλου Ελλάδας της περιόδου, ενώ στο πρωτάθλημα διέγραψε μια μέτρια σχετικά πορεία, καταλαμβάνοντας την 8η θέση. Τις δύο επόμενες σεζόν στη Σούπερ Λιγκ 2, η Δόξα έκανε μέτριες πορείες τερματίζοντας στην 10η θέση. Την σεζόν 2020–21η Δόξα υποβιβάστηκε στην Γ΄ Εθνική μετά από 4 χρόνια λόγω μη χορήγησης πιστοποιητικού συμμετοχής[18]. Έτσι ένας νέος κύκλος ξεκίνησε γιατον σύλλογο έχοντας πια διοίκηση πρωτοδικείου.
Την περίοδο 2017–2021 αγωνιζόταν στις επαγγελματικές εθνικές κατηγορίες μετηνεπωνυμία «Γυμναστικός Σύλλογος Δράμας η Δόξα 2017 Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία» καιμετον διακριτικό τίτλο «Π.Α.Ε.Γ.Σ. Δόξα Δράμας 2017».[19]
Την σεζόν 2021–22η Δόξα έκανε μια μέτρια έως καλή πορεία και έσωσε την κατηγορία στην τελευταία αγωνιστική φέρνοντας ισοπαλία 2-2 μετον Εθνικό Σοχού, ενώ ηεπόμενη σεζόνθα αποδειχθεί πιο άνετη καθώς η ομάδα τερμάτισε στην 4η θέση δίχως να βρεθεί σε θέση κινδύνου, παρ' όλες τις διοικητικές δυσκολίες που ταλάνιζαν τον σύλλογο.
Δυστυχώς η καλή πορεία δεν συνεχίστηκε καιτην 3η σεζόν (2023–24) της Δόξας στην Γ΄ Εθνική, διότι αποδείχθηκε ηπιο μελανή στην ιστορία του συλλόγου. Και αυτό γιατί η Δόξα έκανε μια απογοητευτική πορεία και τερμάτισε στην 12η θέση και υποβιβάστηκε στο τοπικό της Δράμας για πρώτη φορά ύστερα από 65 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στις εθνικές κατηγορίες.
Οι λόγοι που έφτασαν τον ιστορικό σύλλογο στην παρακμή είναι κυρίως διοικητικοί και οικονομικοί, όπως η έλλειψη ισχυρού χρηματοδότη με όραμα, αλλά καιη τοπική κοινωνία της Δράμας εκείνη την περίοδο δεν αγκάλιασε την ομάδα όσο θα έπρεπε.
1Την αγωνιστική περίοδο 2007–08 έδωσε μόνο 6 αγώνες γιατον Βόρειο όμιλο της Γ΄ Εθνικής καιστη συνέχεια αποχώρησε από το πρωτάθλημα. Παρ' όλα αυτά έλαβε μέρος στο επόμενο πρωτάθλημα της Γ' εθνικής, καθώς απορρόφησε τον Εθνικό Ολυμπιακό Βόλου (και ουσιαστικά έλαβε τη θέση του), αγοράζοντας τοΑΦΜτου.
2 Παρότι κέρδισε την παραμονή της στη Β΄ Εθνική τερματίζοντας στην 10η θέση του 2ου ομίλου της περιόδου 2013–14, την περίοδο 2014–15 αδυνατούσε να δηλώσει συμμετοχή λόγω οικονομικών προβλημάτων και έτσι υποβιβάστηκε στην Γ΄ Εθνική.
3 Παρότι στο πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής τερμάτισε στη 2η θέση του 1ου ομίλου, τελικά προβιβάστηκε λόγω της πτώσης του Ηρακλή καιτου Αγροτικού Αστέρα εξαιτίας χρεών.
4 Παρότι εξασφάλισε αγωνιστικά την παραμονή της στη Σούπερ Λιγκ 2, τελικά υποβιβάστηκε στηνΓ' Εθνική λόγω μη χορήγησης πιστοποιητικού συμμετοχής γιατη σεζόν 2021–22.
Μιχάλης Ιορδανίδης (Πρώτος σκόρερ όλων των εποχών της Δόξας Δράμας στην Α΄ Εθνική με 143 συμμετοχές 45 γκολ)
Γιώργος Κοτρίδης (συμμετείχε και στους τρείς τελικούς Κυπέλλου Ελλάδος μετη Δόξα το 1954,1958 και 1959 αντίστοιχα, ενώ φόρεσε τη φανέλα της για πάνω από 15 χρόνια)
Ποδοσφαιριστές που ήταν διεθνείς ενώ φορούσαν τη φανέλα της Δόξας:
Πέρα από την ανδρική ομάδα ποδοσφαίρου, η Δόξα διαθέτει και ομάδα ποδοσφαίρου γυναικών, ενώ στο παρελθόν η ομάδα είχε και τμήματα κλασσικού αθλητισμού, καλαθοσφαίρισης, πετοσφαίρισης, πυγμαχίας και σκοποβολής.
↑«Αναγέννηση Γιαννιτσών: ΡΟΣΤΕΡ». web.archive.org. 24 Ιουλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2024.CS1 maint: Unfit url (link)
.svg)
.svg){kind=small}