ΗΙουλίδα ή Χώρα είναι πρωτεύουσα της Κέαςκαι έδρα της Περιφερειακής Ενότητας Κέας-Κύθνου. Αποτελεί την πρωτεύουσα του νησιού "Κέα" ή "Τζια" όπως πήρε το όνομα στην Τουρκοκρατία, αποκαλείται και"Χώρα" όπως όλες οι πρωτεύουσες των νησιών στις Κυκλάδες.[1] Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στην ενδοχώρα του νησιού, στους λόφους Κάστρου και Μύλων, στην ίδια θέση μετην αρχαία Ιουλίδα. Σύμφωνα μετην απογραφή του 2021, η Ιουλίδα έχει 462 κατοίκους. Απέχει από τηνΚορησσία Κέας, το λιμάνι του νησιού, 5,5 χιλιόμετρα.[2] Είναι διάσημη τους θερινούς μήνες ως τουριστικός προορισμός με ταξιδιώτες της μεσαίας τάξης από τηνΑθήνα, αποτελεί εύκολο προορισμό επειδή βρίσκεται κοντά στηνΑττική, απέναντι από τοΛαύριομετο οποίο συνδέεται με πλοίο. Η πόλη δεν έχει αναπτυχθεί αστικά με αποτέλεσμα ναμην κυκλοφορούν ούτε αυτοκίνητα, οι επισκέπτες παρκάρουν έξω από την είσοδο της πόλης.
[3]Το λιμάνι της Κορησσία απέχει 5 χιλιόμετρα από την Ιουλίδα και είναι ο προορισμός των πλοίων από το Λαύριο. Γιατην πρωτεύουσα Ιουλίδα όπως λένε "είναι η πόλη πουδεν έχει αλλάξει ποτέ"και"το αρχιτεκτονικό της στυλ διαφέρει από το κλασσικό Κυκλαδίτικο, η καρδιά της Χώρας είναι η πλατεία μετο μεγάλο Βενετσιάνικο τείχος".[3][4]
Η αρχαία Ιουλίδα ιδρύθηκε κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, ήταν η μόνη από τις τέσσερις πόλεις της Κέας που χτίστηκε στην ενδοχώρα. Στην αρχαία πόλη γεννήθηκαν διάσημοι Έλληνες ποιητές όπως οΣιμωνίδης ο Κείος, οΒακχυλίδης, οΠρόδικος ο Κείος, οΕρασίστρατοςΑρίστων ο Κείος.[5] Οργάνωσε επανάσταση στηνΑρχαία Αθήνα (364 π.Χ.) και τιμωρήθηκε σκληρά, ο Κένεθ Ντόβερ γράφει σχετικά μετην απόφαση της τιμωρίας "μου προκάλεσε τηνπιο τρομερή αίσθηση από όλες όσες έχω δεισε Αθηναϊκές επιγραφές".[6][7]
Μια επιγραφή του 19ου αιώνα γράφει:
"Η Ιουλίδα βρίσκεται σε έναν λόφο σε απόσταση 25 στάδια από τη θάλασσα στο βόρειο μέρος του νησιού. Υπάρχουν πολλά αξιοθέατα στην πόλη, το μεγαλύτερο το μεγάλο πέτρινο λιοντάρι ύψους 20 ποδιών που βρίσκεται ένα τέταρτο ανατολικά της πόλης. Οι νόμοι της Ιουλίδας ήταν εξαιρετικοί στην αρχαιότητα, τους τήρησαν όλοι τόσο ευλαβικά που έμειναν γνωστοί σαν"Κέαιοι νόμοι". Ο γνωστός ποιητής Μένανδρος αναφέρεται σε έναν από τους νόμους αυτούς μετη φράση : ανδεν μπορείς να ζήσεις καλά μην ζεις τουλάχιστον κακά".[8]
ΣτηΡωμαϊκή αυτοκρατορίαη Ιουλίδα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη αλλά ακολούθησε στην Κέα διαδικασία πυρηνοποίησης με μεταφορά των κατοίκων στις μεγαλύτερες πόλεις.[9]Τον 2ο αιώνα π.Χ. οι κάτοικοι της Κορησσού και της Ποιήεσσας μεταφέρθηκαν στην Ιουλίδα καιστηνΚαρθαία, αργότερα έπαψε να υπάρχει καιη Καρθαία και παρέμεινε η Ιουλίδα η μοναδική πόλη στο νησί.[10]Τον 13ο αιώνα που πέρασε η Κέα στηΔημοκρατία της Βενετίας εξακολουθούσε να έχει την Ιουλίδα σαντο μοναδικό αστικό κέντρο.[11]Τα ερείπια της αρχαίας πόλης εντόπισαν οΖοζέφ Πιτόν ντε Τουρνεφόρ (1700) καιοΠήτερ Ούλουφ Μπρόντστεντ (1826).[12] Σήμερα από την αρχαία πόλη σώζονται τα ερείπια των οχυρών της αρχαίας ακρόπολης και τμήμα του τείχους.
Το νησί της Κέας παρέλαβε στο δουκάτο τουο Βενετός ευγενής Βαρθολομαίος Α΄ Γκίζι μέλος της Οικογένειας Γκίζι (1303), στο δουκάτο του ανήκαν επιπλέον ηΤήνος, ηΜύκονοςκαιηΣέριφος.[13][14]Η Οικογένεια Γκίζι διατήρησε το νησί μέχρι το τέλος (1390) καιστη συνέχεια πέρασε απ΄ευθείας στοΔουκάτο του Αρχιπελάγους. Στη θέση της παλιάς πόλης ο Ενετός Ντομένικο Μικέλι έκτισε περίπου το 1210 ένα κάστρο και χρησιμοποίησε στην κατασκευή τα αρχαία οχυρωματικά τείχη.[2]Το κάστρο σώζεται μέχρι σήμερα και περιέχει τις κατοικίες των πλουσιότερων κατοίκων.[15]
Είναι ένα χαρακτηριστικό κυκλαδίτικο χωριό, με κεραμοσκεπή διώροφα κτίρια, λιθόστρωτους δρόμους και μικρές πλατείες. Η Ιουλίδα αποτελείται από τέσσερις συνοικισμούς, που αντιπροσωπεύουν την κοινωνική θέση των κατοίκων. Το Κάστρο είναι το ιστορικό κέντρο της Ιουλίδας και εκεί βρίσκονταν τα σπίτια των πλουσιότερων γαιοκτημόνων και εμπόρων, γι' αυτό καιτα σπίτια εκεί είναι μεγαλύτερα. To Κάστρο συνδέεται μετην πλατεία Πιάτσα μετοΚατω(η)χώρι, όπου ζούσαν κυρίως έμποροι. Η Μεσάδα ήταν το επίπεδο τμήμα της πόλης, εκεί όπου συναντούταν οι κάτοικοί της. Τέλος, το Πανωχώρι είναι το υψηλότερο τμήμα της Ιουλίδας και εκτείνεται περιμετρικά γύρω από τη Μεσάδα και αποτελείται κυρίως από μικρά σπίτια που χωρίζουν στενά σοκάκια.[2][15]
↑Callimachus, The Poems of Callimachus, tr. Frank J. Nisetich, σ. 47
↑Craig Cooper, "Hypereides, Aristophon, and the Settlement of Keos" in Craig Cooper (ed.), Epigraphy and the Greek Historian (University of Toronto Press, 2008: ISBN 0-8020-9069-9), σ. 33
↑P. J. Rhodes and Robin Osborne, Greek Historical Inscriptions, 404-323 BC (Oxford University Press, 2007: ISBN 0-19-921649-5), σ. 203.
↑William Smith, Dictionary of Greek and Roman Geography: Abacaenum-Hytanis (Little, Brown and Co., 1856), σ. 587
↑Lina Mendoni and Harikleia Papageorgiadou, "A Surface Survey of Roman Kea," in Susan Walker and Averil Cameron (eds), The Greek Renaissance in the Roman Empire: Papers from the Tenth British Museum Classical Colloquium (University of London, Institute of Classical Studies, 1989), σ. 172
↑Helle Damgaard Andersen, Urbanization in the Mediterranean in the Ninth to Sixth Centuries BC (Museum Tusculanum Press, 1997: ISBN 87-7289-412-1), σ. 32
↑Charles Frazee and Kathleen Frazee, The Island Princes of Greece: The Dukes of the Archipelago (A.M. Hakkert, 1988), σ. 59
↑Nancy Thomson De Grummond, An Encyclopedia of the History of Classical Archaeology (Greenwood Press, 1996), σ. 634
Callimachus, The Poems of Callimachus, tr. Frank J. Nisetich (Oxford University Press, 2001.
Charles Anthon, A Classical Dictionary (Harper [& Brothers], 1869)
Charles Frazee and Kathleen Frazee, The Island Princes of Greece: The Dukes of the Archipelago (A.M. Hakkert, 1988)
Craig Cooper, "Hypereides, Aristophon, and the Settlement of Keos" in Craig Cooper (ed.), Epigraphy and the Greek Historian (University of Toronto Press, 2008.
Helle Damgaard Andersen, Urbanization in the Mediterranean in the Ninth to Sixth Centuries BC.
Lina Mendoni and Harikleia Papageorgiadou, "A Surface Survey of Roman Kea," in Susan Walker and Averil Cameron (eds), The Greek Renaissance in the Roman Empire: Papers from the Tenth Nancy Thomson De Grummond, An Encyclopedia of the History of Classical Archaeology (Greenwood Press, 1996)
British Museum Classical Colloquium (University of London, Institute of Classical Studies, 1989)
P. J. Rhodes and Robin Osborne, Greek Historical Inscriptions, 404-323 BC.
Setton, Kenneth M. (1976). The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume I: The Thirteenth and Fourteenth Centuries
Guillaume Saint-Guillain, « Les Conquérants de l'Archipel. L'Empire latin de Constantinople, Venise et les premiers seigneurs des Cyclades », dans Gherardo Ortali, Giorgio Ravegnani et *Peter Schreiner (dir.), Quarta Crociata. Venezia - Bisanzio - Impero Latino, Venise, Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti, 2006
William Smith, Dictionary of Greek and Roman Geography: Abacaenum-Hytanis (Little, Brown and Co., 1856)