Αρχαιολογικός χώρος Ασκληπιείου.ΤοΚουρσούμ Τζαμίστη νότια είσοδο της πόλης.Άποψη της πόλης.
Η ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους καιοι πρώτες ενδείξεις ζωής στο σπήλαιο της Θεόπετρας φτάνουν ως το 49.000 π.Χ. περίπου. Έχουν επίσης ανακαλυφθεί νεολιθικοί οικισμοί από το 6.000 π.Χ. στο Μεγάλο Κεφαλόβρυσο και άλλες τοποθεσίες.
Η πόλη των Τρικάλων είναι χτισμένη πάνω στην αρχαία πόλη Τρίκκα ή Τρίκκη, η οποία ιδρύθηκε γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. και ονομάστηκε έτσι από τηνύμφη Τρίκκη, κόρη τουΠηνειού ή κατ' άλλους τουΑσωπού ποταμού. Η πόλη ήταν σημαντικό κέντρο της αρχαιότητας, καθώς εδώ έζησε και έδρασε οΑσκληπιός, που σήμερα αποτελεί έμβλημα τουΔήμου Τρικκαίων, ο οποίος ήταν και βασιλιάς της πόλης. Στην περιοχή υπήρχε μάλιστα ένα από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα Ασκληπιεία της εποχής. Η πόλη φέρεται επίσης, με βάση τον «Κατάλογο Νηών» στηνΙλιάδατουΟμήρουνα συμμετέχει στονΤρωικό Πόλεμοστην πλευρά των Ελλήνων, με τριάντα πλοία και αρχηγούς τους γιατρούς γιους του Ασκληπιού ΜαχάωνακαιΠοδαλείριο. Η πόλη υπήρξε πρωτεύουσα βασιλείου κατά τημυκηναϊκή εποχήκαι αργότερα αποτέλεσε κέντρο του κράτους της Εστιαιώτιδας που καταλάμβανε περίπου τη σημερινή έκταση του νομού Τρικάλων και περιγράφεται από το γεωγράφο Στράβωνα.
Κατά τους ιστορικούς χρόνους, η πόλη της Τρίκκης καιη γύρω περιοχή του ποταμού γνώρισε ανάπτυξη. Έπεσε στα χέρια τωνΠερσώντο 480 π.Χ., ενώ περίπου δέκα χρόνια αργότερα προσχώρησε στη νομισματική ένωση Θεσσαλέων. Το 352 π.Χ. ενώθηκε μετηΜακεδονίατουΦιλίππου Β΄. Έγινε θέατρο σκληρών μαχών ανάμεσα σε Μακεδόνες και Ρωμαίους, κατά την εισβολή των τελευταίων στην Ελλάδα, καθώς οΦίλιππος Ε΄καιο γιος τουΠερσέας προσπαθούσαν νατην κρατήσουν ελεύθερη, χωρίς τελική επιτυχία αφού το 168 π.Χ. κατακτήθηκε.
Μετέπειτα η πόλη καιη περιοχή αποτέλεσε τμήμα του Βυζαντίου. Τους πρώτους μετά Χριστόν αιώνες η πόλη καιη περιοχή γνώρισε όλους τους τότε εισβολείς στο Βαλκανικό χώρο: Γότθους (396), Ούννους (447), Σλάβους (577), Βούλγαρους (976-1025), Νορμανδούς (1081), Καταλανούς (1309-1311) και από το 1204 τους Φράγκους, ενώ ξαναγύρισε στηΒυζαντινή ΑυτοκρατορίακαιτοΔεσποτάτο της Ηπείρου. Στις αρχές της χιλιετίας η πόλη παρουσιάζεται για πρώτη φορά μετο σημερινό της όνομα, Τρίκαλα, στηνΑλεξιάδα της Άννας Κομνηνής.
Η πόλη κατακτάται τελικά από τους Οθωμανούς το 1395 και γίνεται σημαντικό κέντρο οικοτεχνίας, με ονομαστά μάλλινα υφαντά και προϊόντα δέρματος. Γίνεται πρωτεύουσα τουΣαντζακίου Τρικάλων, δηλαδή μιας μεγάλης περιφέρειας που περιελάμβανε τη Θεσσαλία και ένα μέρος της Στερεάς Ελλάδας, από την αρχή της τουρκοκρατίας μέχρι το 1770. Επίσης αποτέλεσε σημαντικό πνευματικό κέντρο, καθώς για ένα μεγάλο μέρος της Τουρκοκρατίας (1543-1854) λειτούργησε εδώ η Σχολή Τρίκκης (και αργότερα Ελληνική Σχολή) στην οποία δίδαξαν γνωστοί διδάσκαλοι της εποχής, όπως οΔιονύσιος ο Φιλόσοφος. Το 1601 ο Μητροπολίτης Λαρίσης και Τρικάλων Διονύσιος ο Φιλόσοφος, κήρυξε την επανάσταση κατά των Τούρκων, μετο σύνθημα «Τρίκκη Βυζάντιο ανακτήσει», η οποία όμως απέτυχε.
Στις 23 Αυγούστου του 1881, μετη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, η πόλη περνάει σε ελληνική κυριαρχία μαζί μετο μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης Θεσσαλίας και μέρος της Ηπείρου. Θα ξαναβρεθεί υπό Τουρκική κυριαρχία μετονΕλληνοτουρκικό πόλεμο του 1897για ένα περίπου χρόνο, μέχρι την τελική της ενσωμάτωση στην Ελλάδα (1898). Στη συνέχεια τα Τρίκαλα έπαιξαν βασικό ρόλο στις αγροτικές κινητοποιήσεις των αρχών του 20ού αιώνα εναντίον τωντσιφλικάδωνκαι υπήρξαν ο τόπος ίδρυσης του πρώτου Γεωργικού Συνεταιρισμού στην Ελλάδα, το 1906.
Μία από τις πιο σημαντικές και μεγάλες καταστροφές που υπέστη η πόλη ήταν η μεγάλη πλημμύρα του Ιουνίου του 1907, όταν τη νύκτα στις 3 Ιουνίου μετά από πρωτοφανείς βροχοπτώσεις, «μετο καρδάρι» κατά την τοπική έκφραση, ξεχείλισαν όλα τα γύρω ποτάμια, ο Ληθαίος, ο Αϊμονιώτης, ο Κουμέρκης καιο Σαλαμπριάς με συνέπεια την επομένη το πρωί να έχει μετατραπεί ο κάμπος σε τεράστια λίμνη. Στην πλημμύρα εκείνη έχασαν τη ζωή τους 80 κάτοικοι, περίπου 200 οικίες κατέρρευσαν, καθώς καιτο γυμνάσιο, και χιλιάδες ζώα πνίγηκαν. Οιδε λοιπές καταστροφές υπήρξαν τεράστιες με διακοπή της συγκοινωνίας αφού καιη σιδηροδρομική γραμμή είχε παρασυρθεί.
Την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης κατά τη διάρκεια της κατοχής τα Τρίκαλα αποτέλεσαν ιδιαίτερο πεδίο δράσης. Από τα Τρίκαλα καταγόταν ο στρατηγός τουΕΛΑΣΣτέφανος Σαράφης. Στα Τρίκαλα επίσης εκτέθηκε σε δημόσια θέα το κεφάλι τουΆρη Βελουχιώτη μετά τον θάνατό του. Η πόλη απελευθερώθηκε από τη ναζιστική κατοχή στις 18 Οκτώβρη του 1944.
Ο ποταμός ΛηθαίοςΤοιχογραφία στη συνοικία Παλιά ΜανάβικαΗ κεντρική γέφυρα που ενώνει την κεντρική πλατεία μετον πεζόδρομο της Ασκληπιού.Το Βαρούσι (παλιά πόλη).Ο σιδηροδρομικός σταθμός Τρικάλων.
ΤοΑσκληπιείο της αρχαίας Τρίκκης,[5]το αρχαιότερο και σημαντικότερο της Ελλάδας κατά τονΣτράβωνα. Πιθανολογείται ότι μεγάλο μέρος του βρίσκεται κάτω από τη συνοικία Βαρούσι. Προς το παρόν στην περιοχή έχουν ανασκαφεί ρωμαϊκά λουτράκαιψηφιδωτά, καθώς και δημόσιο κτίριο τωνελληνιστικών χρόνωνμε ψηφιδωτό, όπου απεικονίζεται ο βασιλιάς τωνΗδωνών της Θράκης Λυκούργος.
ΤοΒυζαντινό Κάστρο της πόλης,[6]που κατασκευάστηκε από τονΙουστινιανό πάνω στην αρχαία Ακρόπολη της Τρίκκης κατά τον 6ομ.Χ. αιώνα, με τριπλό τείχος. Ανακατασκευάστηκε αργότερα από τους Οθωμανούς, οι οποίοι το 17ο αιώνα τοποθέτησαν και ένα τεράστιο ρολόι πάνω σε πύργο, που συνοδευόταν από μιακαμπάνα βάρους 650 κιλών. Το1936 τοποθετήθηκε άλλο ρολόι από τον δήμαρχο Θεοδοσόπουλο και παραμένει ως σήμερα το σήμα κατατεθέν της πόλης. Στο τρίτο διάζωμα του φρουρίου, από τον πυθμένα ενός πηγαδιού, ξεκινά τούνελπου διέσχιζε το λόφο του Προφήτη Ηλία και κατέληγε στο δρόμο προς Καλαμπάκα. Σήμερα το Φρούριο φιλοξενεί το υπαίθριο θέατρο του Δήμου, ενώ είναι επισκέψιμο το ρολόι με θέα όλη την πόλη.
ΤοΤζαμί του Οσμάν Σαχ,[7] κτίσμα του 16ου αιώνα σχεδιασμένο από τονΜιμάρ Σινάν. Τοτζαμί ονομάζεται καιΚουρσούμ Τζαμί από την τουρκική λέξη κουρσούμ, που σημαίνει μόλυβδος, καθώς ο θόλος του είναι μολυβοσκέπαστος. Βρίσκεται κοντά στον Ληθαίο ποταμό και πίσω από το τζαμί σώζεται τομαυσωλείοτου Οσμάν Σαχ, ανεψιού του σουλτάνου Σουλεϊμάν, το οποίο είναι ένα οκταγωνικής κάτοψης κτίσμα που καλύπτεται με ημισφαιρικό θόλο. Κατά την παράδοση ο Οσμάν Σαχ έκτισε το τζαμί, επειδή στα Τρίκαλα θεραπεύτηκε από αρρώστια πουτον ταλαιπωρούσε. Το τζαμί σήμερα είναι μνημείο προστατευόμενο από τηνUNESCOκαι χρησιμεύει ως χώρος ήπιων εκδηλώσεων.
Ηπαλιά πόλη, η οποία αποτελείται από τις συνοικίες Βαρούσι[8]καιπαλιά Μανάβικα[9]. ΤοΒαρούσι βρίσκεται στις παρυφές του Φρουρίου. Τα γραφικά σοκάκια του έγιναν γνωστά ως «Δυο στενά» και «Στενά του Σακαφλιά» από τον Βασίλη Τσιτσάνη. Επί τουρκοκρατίας ήταν χριστιανική συνοικία, μέχρι τη δεκαετία του 1930 η αρχοντογειτονιά των Τρικάλων και σήμερα είναι στο σύνολο της διατηρητέα. Τα παλιά βαρουσιώτικα σπίτια κτισμένα μεταξύ 17ουκαι 19ουαι. καιοι πολυάριθμες εκκλησίες αντικατοπτρίζουν την οικονομική και πολιτιστική άνθιση του 18ουκαι 19ου αιώνα που ήταν αποτέλεσμα της ανάπτυξης του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Το Βαρούσι διακρίνεται γιατα όμορφα αρχοντικά με τους περίτεχνους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς και τις μακριές μαρκίζες. Στη συγκεκριμένη συνοικία βρίσκονται οι παλαιότερες εκκλησίες της πόλης, οι οποίες βρίσκονται χτισμένες πολύ κοντά η μία στην άλλη. Οι σωζόμενοι σήμερα ναοί είναι τωνΑγίων Ανάργυρων (τοιχογραφίες του 1575), τουΑγίου Δημητρίου (πριντο 1588), τουΑγίου Ιωάννου του Ελεήμονος καιτου Αγίου Παντελεήμονος (14ου αιώνα), τουΑγίου Ιωάννου του Προδρόμου (1674), της Αγίας Μαρίνας (1766), της Αγίας Παρασκευής (1843), της Παναγίας Φανερωμένης ή του Γενεσίου της Θεοτόκου (1853), της Παναγίας Επισκέψεως (1867), τουΑγίου Στεφάνου (1882) καιτουΑγίου Νικολάου. Προέκταση του Βαρουσίου στη βόρεια πλευρά του λόφου του Προφήτη Ηλία μέχρι το ποτάμι, αποτελεί η συνοικία Κουτσομύλια, μετα ίδια αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Συνέχεια της συνοικίας Βαρούσι μέχρι καιτην κεντρική πλατεία είναι τα"παλιά Μανάβικα", γειτονιά της παλιάς πόλης με χαρακτηριστική, ομοιόμορφη αρχιτεκτονική. Εκεί βρίσκονται μερικές από τις καλύτερες ταβέρνες και καφέ-μπαρ της πόλης.[9]
ΟΛόφος του Προφήτη Ηλία,[10] ένας αξιόλογος πνεύμονας πρασίνου με θέα την πόλη καισε κοντινή απόσταση από το κέντρο της πόλης. Στο συγκεκριμένο λόφο βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία (του 1896) τοΚέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσηςστη θέση Ντάπια καιο Ζωολογικός Κήπος της πόλης που ανάμεσα σε άλλα φιλοξενεί στρουθοκαμήλους, άλογα, ελάφιακαι αρκετά είδη πουλιών.
ΟΛηθαίος ποταμόςπου διασχίζει το κέντρο και χωρίζει την πόλη στα δύο καιηΚεντρική Γέφυρα,[11]η οποία ενώνει την κεντρική πλατεία μετον πεζόδρομο της Ασκληπιού, κατασκευασμένη το1886 από Γάλλους μηχανικούς. Χαρακτηριστικό καιτο άγαλμα τουΑσκληπιού πάνω στην ομώνυμη γέφυρα του Ληθαίου.
ΟΜύλος Ματσόπουλου,[12]που κατασκευάστηκε το1884και σήμερα είναι ιστορικό-βιομηχανικό πάρκο και πολιτιστικό κέντρο αποτελώντας ένα από ταπιο σημαντικά νεότερα πολιτιστικά μνημεία της πόλης των Τρικάλων. Ένα βιομηχανικό κτίριο πρωτοπόρο γιατην εποχή του (1884), σε βαλκανικό επίπεδο, πόλος γενικότερης ανάπτυξης της πόλης μετά την απελευθέρωση (1881) μετον μηχανολογικό εξοπλισμό τουνα σώζεται σήμερα ακέραιος στη θέση του. Τα τελευταία χρόνια διοργανώνεται στον Μύλο του Ματσόπουλου, κατά την περίοδο Χριστουγέννων, το διάσημο χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο «Μύλος των Ξωτικών».[13]Ο Μύλος λειτουργεί ως μουσείο και είναι επισκέψιμος όλο το χρόνο.
Τοκτήριο του Σιδηροδρομικού Σταθμού,[14]που βρίσκεται στο τέρμα της οδού Ασκληπιού. Την κατασκευή του κτιρίου την ανέλαβε το1886η γαλλική κατασκευαστική εταιρεία του δικτύου των σιδηροδρόμων την εποχή της κυβέρνησης τουΧαρίλαου Τρικούπη.
Τοκτήριο της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών,[15][16] αρχιτεκτονικό και ιστορικό μνημείο νεοκλασικού ρυθμού. Έγιναν επί πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου, το1910, όταν η πόλη ήταν ακόμη ακριτική και προετοιμαζόταν ο Ελληνοτουρκικός καιοιΒαλκανικοί πόλεμοιτου1912 – 1913. Από το1975 φιλοξενεί τη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών του Στρατού Ξηράς.[15]
Τοδικαστικό μέγαρο,[17] πέτρινο κτίσμα της τουρκοκρατίας, στο οποίο στεγαζόταν το τούρκικο διοικητήριο. Από το1915 στεγάζονται τα δικαστήρια της πόλεως.
ΤαΠαλαιά Ψυγεία-Παγοποιεία Κλιάφα,[18] ένα χαρακτηριστικό βιομηχανικό κτίσμα του1926, το οποίο ανακαινίστηκε με δαπάνη της εταιρείας, διατηρώντας την αρχιτεκτονική του γραμμή και ένα μεγάλο μέρος του μηχανολογικού του εξοπλισμού. Λειτουργεί σήμερα ως πολιτιστικό κέντρο.
ΤοΧαμάμ του Οσμάν Σαχτου 16ου αιώνα. Πρόκειται για δίδυμο Οθωμανικό λουτρό, πιθανότατα σε σχέδια του αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν. Χτισμένο δίπλα στον ποταμό Ληθαίο, βρίσκεται κοντά στο Κουρσούμ Τζαμί, δίπλα από τον ναό του Αγίου Κωνσταντίνου και μαζί μετο τζαμί αποτελούσε μέρος συγκροτήματος κτιρίων, που ίδρυσε ο διοικητής τουΣαντζακίου των Τρικάλων Οσμάν Σαχ. Μετά από μετατροπές στη μορφή του κτηρίου, φιλοξενήθηκαν οι φυλακές της πόλης από το 1893 έως το 2006. Πλέον το χαμάμ αναπαλαιώθηκε και είναι επισκέψιμο, ενώ στον πάνω όροφο του κτηρίου στεγάζεται τοΜουσείο Τσιτσάνη. Ο Βασίλης Τσιτσάνης υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους 'Ελληνες δημιουργούς του 20ου αιώνα.
Από τις 9 Δεκεμβρίου 2011 λειτουργεί κάθε χρόνο στα Τρίκαλα ο Μύλος των Ξωτικών.[13] Κάθε χρόνο, για 40 ημέρες, από τα τέλη Νοεμβρίου μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου, εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες από κάθε γωνιά της Ελλάδας και βαλκανικές χώρες επισκέπτονται τον Μύλο. Το 2015 και το 2016 μετρήθηκαν κάτι λιγότερο από 1.500.000 επισκέψεις κάθε χρονιά ενώ το 2017 μετρήθηκαν πάνω από 2.500.000 επισκέψεις.[19]Ο Μύλος των Ξωτικών είναι το μεγαλύτερο χριστουγεννιάτικο θεματικό πάρκο της Ελλάδας, έχοντας ουσιαστικά δημιουργήσει χειμερινό καιδη χριστουγεννιάτικο τουρισμό, όχι μόνο στα Τρίκαλα, αλλά καισε όλη τη χώρα, μετη δημιουργία μικρότερων χριστουγεννιάτικων χωριών σε διάφορες περιοχές. Στα Τρίκαλα όμως ο Μύλος των Ξωτικών διατηρεί την πρωτοκαθεδρία, καθώς πρωτοτυπεί μετον μύλο Ματσόπουλου, αρχιτεκτονικό και βιομηχανικό μνημείο του 19ου αιώνα, που μετατρέπεται σε κεντρικό κτήριο της δράσης, το πάρκο Ματσόπουλου μετο ποτάμι, όπου στήνεται ολόκληρη η γιορτή, το εκπαιδευτικό κέντρο Ανανεώσιμων πηγών Ενέργειας στον ίδιο χώρο, τη λειτουργία του μύλου και ως Μουσείου Αγροτικής και Βιομηχανικής Ζωής, αλλά καιμετην κάθε φορά διαφορετική θεματική προσέγγιση των Χριστουγέννων. Επίσης, η διαφορά του Μύλου των Ξωτικών από άλλες παρόμοιες διοργανώσεις, έγκειται στο ότι είναι πάρκο και όχι αγορά. Ένα άλλο βασικό στοιχείο του Μύλου είναι η δωρεάν είσοδος καιοι δωρεάν δράσεις για όλους (13 έφτασαν το 2017), με παράλληλες εκπαιδευτικές δράσεις για τους χιλιάδες μαθητές σχολείων. Κάθε χρονιά υπάρχει ένα κεντρικό θέμα δράσης. Γιατο 2019 είναι το "Χριστούγεννα στον Κόσμο" με θεματικά βαγόνια διάσπαρτα στο χώρου του Μύλου. Σε συνεργασία μετον Δήμο Τρικκαίων, διοργανώνονται εκδηλώσεις σε όλη την πόλη, στο κέντρο, τους πεζοδρόμους, τις περιοχές διασκέδασης («Παλιά Μανάβικα»), ενώ υπάρχουν εκθέσεις στο Μουσείο Τσιτσάνη, καθώς διοργανώνονται εξορμήσεις και εκδηλώσεις στις γειτονικές πόλεις Καλαμπάκα μετα πανέμορφα Μετέωρα, Πύλη μετα μοναδικά γεφύρια και μοναστήρια της, στον Ορεινό Όγκο της Πύλης (Ελάτη, Χιονοδρομικό Κέντρο Περτουλίου), Μουζάκι - Λίμνη Ν. Πλαστήρα καισε άλλους χώρους.[20]Το 2020 δεν λειτούργησε ο Μύλος των Ξωτικών λόγω της πανδημίας COVID-19και της απαγόρευσης των άσκοπων μετακινήσεων.[21] Σύμφωνα μετα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν κατά την τελετή λήξης στις 7 Ιανουαρίου 2023, πάνω από 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφτηκαν τον 11ο Μύλο. [22]
Στην πόλη λειτουργεί Δημοτική Φιλαρμονική Ορχήστρα, Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του Συλλόγου Φίλων Μουσικής Τρικάλων, πολλά Ωδεία καικαι πολλοί χορευτικοί σύλλογοι. ΣτοΠνευματικό Κέντρο Δήμου Τρικκαίων «Αθανάσιος Τριγώνης» καιστον πολυχώρο τέχνης του μύλου Ματσόπουλου λειτουργούν - επίσης με ευθύνη του Δήμου - τμήματα θεάτρου, κουκλοθεάτρου, χορωδίας, ζωγραφικήςκαι άλλων τεχνών. Εκδηλώσεις γίνονται συνήθως στοΠνευματικό Κέντρο, στοΚουρσούμ Τζαμί, στις πλατείες της πόλης, αλλά και στις αίθουσες πολλαπλών χρήσεων που υπάρχουν σεμουσείακαι δημόσια κτήρια της πόλης.
Το Ρολόι του Φρουρίου.Η Δωροθέα Σχολή, όπου στεγάζεται η Δημοτική Φιλαρμονική Τρικάλων.Ο μύλος Ματσόπουλου, ο οποίος έχει μετατραπεί σε πολυχώρο πολιτισμού.
Μουσείο Τσιτσάνη: Λειτουργεί από τον Μάρτιο του 2017, φιλοξενώντας μουσειακή συλλογή και στοιχεία γιατον μεγάλο Έλληνα συνθέτη Βασίλη Τσιτσάνη. Στη θέση του βρίσκονταν οι παλιές φυλακές Τρικάλων, που λειτουργούσαν στον ίδιο χώρο μέχρι το 2006, ενώ το κτίριο είναι το Χαμάμ του 16ου αιώνα του οποίου η αλλαγή χρήσης σε φυλακές έγινε στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι τέσσερις αίθουσες του Μουσείου αποτελούν χώρο πολιτισμού, καθώς διοργανώνονται εκδηλώσεις, συναυλίες, παραστάσεις, εκθέσεις. Συναυλίες διοργανώνονται καιστον αύλειο χώρο του Μουσείου. Πριντη λειτουργία του, λειτουργούσε τοΚέντρο Ελληνικής Μουσικής. Τρικαλινών Δημιουργών, με οπτικοακουστικό και έντυπο υλικό σχετικό με τους μουσικούς που κατάγονται από τα Τρίκαλα καιτη μουσική κληρονομιά της πόλης.[24][25]
Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο: Ιδρύθηκε το1991και λειτουργεί στην οδό Γαριβάλδη 6. Εκτίθενται αντικείμενα καθημερινής χρήσης, λαϊκής τέχνης, ενδυμασίες, εργαλεία παραδοσιακών επαγγελμάτων από τα τέλη του18ου αιώνα έως τα μέσα του20ού. Στη συλλογή, επίσης, περιλαμβάνονται φωτογραφίες και έντυπα της ίδιας περίοδου, ενώ το μουσείο, σε συνεργασία μετοΣύλλογο Φίλων Λαογραφικού Μουσείου, διοργανώνει εκδηλώσεις και αναβιώσεις παραδοσιακών εθίμων.
Δημοτικό Ιστορικό Αθλητικό Μουσείο: Ιδρύθηκε το1998με βάση το συλλεκτικό υλικό του Βασίλη Πελίγκου, το αρχείο του Σπύρου Μπονώτη καιδωρεές αθλητών και ανωνύμων. Στεγάζεται σε διώροφο νεοκλασικό κτίριο καιη παρουσίαση των εκθεμάτων διαρθρώνεται σε τρεις αίθουσες, όπου παρουσιάζεται η αθλητική ιστορία των Τρικάλων από το1896 μέχρι σήμερα. Λειτουργεί επίσης Αίθουσα Τροπαίωντου τοπικού αθλητισμού καθώς και αναγνωστήριο μεβιβλιοθήκηκαιπολυμέσα.[26]
Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού εταιρείας «Κλιάφα»: Στεγάζεται στα παλαιά Ψυγεία-Παγοποιεία Κλιάφακαι λειτουργεί ως μουσείο της εταιρίας, αλλά και ως μουσείο της πόλης των Τρικάλων. Πέρα από τις ενότητες τις σχετικές μετην ιστορία της πόλης και της εταιρείας, στεγάζει επίσης παραδοσιακό τυπογραφείο, παλιό φαρμακείο, καθώς και παιδική και εφηβική βιβλιοθήκη με 6.000 τίτλους, πολυμέσακαι χώρο ειδικά διαμορφωμένο γιατην αφήγηση παραμυθιών.
Μουσείο Δημήτρη και Λέγκως Κατσικογιάννη: Ιδρύθηκε το1994και στεγάζεται στα πρώην ψυγεία της ΑΓΡΕΞστην Αγία Μονή. Στο μουσείο εκτίθενται 1.236 πίνακες και 114 γλυπτά και σχέδια.
Μουσείο Ιεράς Μητροπόλεως: Στεγάζεται στο Μητροπολιτικό Μέγαρο της πόλης και αποτελείται από τις αίθουσες: Εκκλησιαστικό Μουσείο, με εκκλησιαστικά είδη, εικόνες καιάμφια, Λαϊκό Μουσείομε λαογραφικά και είδη καθημερινής χρήσης παρελθόντων ετών, καιΒιβλιοθήκηπου λειτουργεί και ως αναγνωστήριο ανοιχτό στο κοινό και περιλαμβάνει 19.000 τίτλους.
Μύλος Ματσόπουλου: Κατασκευάστηκε το1884και σήμερα είναι ιστορικό-βιομηχανικό πάρκο και πολιτιστικό κέντρο. Στεγάζει επίσης τον Δημοτικό ΚινηματογράφοκαιΘέατρο αλλά και συνεδριακό κέντρο, όπως και κάθε Χριστούγεννα τον Μύλο των Ξωτικών.[12]
Συλλογή Αρχείων & Πάσης Φύσεως Ντοκουμέντων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων: Η Συλλογή αυτή περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό από εμφανίσεις της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων από την ίδρυση της (1886 προφητικές μαρτυρίες, 1902 επίσημη ίδρυση[27]) έως σήμερα καθώς και μισθολογικές καταστάσεις, μαθητολόγια, παλαιά μουσικά όργανα και στολές. Η Συλλογή καθώς καιη Δημοτική Φιλαρμονική στεγάζονται στο κτίριο της Δωροθέας Σχολή επί της οδού Στέφανου Σαράφη.
Το 1959 στο ισόγειο του Δημαρχείου Τρικάλων, ιδρύθηκε και ξεκίνησε τη λειτουργία της ηΔημοτική Βιβλιοθήκη Τρικάλων ως Νομικό Πρόσωπο ενώ σήμερα αποτελεί τομέα του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Τρικκαίων και ξεχωριστό Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ). Το1992 μεταφέρθηκε σε δικό της χώρο στο Πνευματικό Κέντρο τουΔήμου. Η συλλογή της καλύπτει όλα τα θεματικά πεδία για κάθε είδος ενδιαφέροντος αλλά και ιστορικές πληροφορίεςγιατην πόλη των Τρικάλων καιτουΝομού.[28]
Μετέωρα: Ο κοντινότερος προορισμός στην πόλη των Τρικάλων είναι η πόλη της Καλαμπάκας που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατον επισκέπτη λόγω των βράχων των Μετεώρων. ΤαΜετέωρα απέχουν από το κέντρο της πόλης των Τρικάλων περίπου 20 λεπτά μετο αυτοκίνητο και αποτελούν πάντα έναν βασικό λόγο για επίσκεψη στην περιοχή. Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα στις κορυφές κάποιων από τους βράχους, είναι σήμερα το δεύτερο σημαντικότερο μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος. Από τα τριάντα που υπήρξαν ιστορικά, σήμερα λειτουργούν μόνον έξι μοναστήρια (Μεγάλο Μετέωρο, Βαρλαάμ, Αγίας Τριάδας, Αγίου Στεφάνου, Ρουσάνου, Αγίου Νικολάου Αναπαυσά), τα οποία, από το 1988 περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Ελάτη - Περτούλι & Πύλη: ΗΠύλη απέχει μόλις 15 λεπτά οδήγησης από την πόλη των Τρικάλων. Φημίζεται γιατοπέτρινο γεφύρι του Αγίου Βησσαρίωνα του 16ου αιώνακαιγιατηβυζαντινή εκκλησία της Πόρτα Παναγιάς του 13ου αιώναμετα μοναδικά ψηφιδωτά της πανελλαδικά, καθώς επίσης καιγια άλλες σημαντικές γέφυρες και μοναστήρια. Μετά την Πύλη συναντάμε την Ελάτη, τοπιο τουριστικά ανεπτυγμένο χωριό του ορεινού όγκου των Τρικάλων, έπειτα τοΧιονοδρομικό Κέντρο Περτουλίουστα Περτουλιώτικα λιβάδια, στη συνέχεια το γραφικό χωριό Περτούλι και τέλος τοΝεραϊδοχώριμετην υπέροχη θέα στις απέναντι κορυφές. Ο Καταρράκτης μετο πέτρινο γεφύρι της Παλαιοκαρυάς (του 16ου αιώνα) είναι από ταπιο χαρακτηριστικά σημεία της περιοχής, και βρίσκεται στα 4 χλμ. από τον δρόμο Πύλης-Ελάτης.
Γεφύρι και καταρράκτης Παλιοκαρυάς
Το γεφύρι της Παλαιοκαρυάς: Επιβλητικό μονότοξο γεφύρι του 16ου αιώνα με δύο καταρράκτες, έναν μικρό μπροστά από το γεφύρι και έναν μεγαλύτερο πίσω από το γεφύρι.
Στα Τρίκαλα (και γενικότερα στον Νομό Τρικάλων) δραστηριοποιούνται παραγωγοί αγροτικών προϊόντων που προσφέρουν υψηλή ποιότητα και απολαμβάνουν μεγάλη αναγνωρισιμότητα τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο καιστο εξωτερικό. Τα γνωστά χωριάτικα λουκάνικα Τρικάλων, τα γαλακτοκομικά προϊόντα (όπως κασέρι και φέτα) καιο χαλβάς είναι μερικά μόνο από τα τοπικά εδέσματα που αξίζει να αγοράσει κανείς από την αγορά της πόλης. Φημισμένα είναι επίσης τα κηπευτικά καιτα φρούτα του τόπου (όπως οι ντομάτες, τα καρπούζια καιτα πεπόνια), καθώς καιτα διάφορα είδη κρασιών καιτο τσίπουρο.
Άποψη του χώρου διασκέδασης καιτου Ρολογιού στο Φρούριο.
Στην πόλη των Τρικάλων υπάρχουν σε λειτουργία[29] 32 νηπιαγωγεία, 35 δημοτικά σχολεία, 9 γυμνάσιακαι 8 γενικά λύκεια, καθώς και δημόσιο σχολείο για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Επίσης, λειτουργούν 3 τεχνικά λύκεια (μεταξύ των οποίων ένα εσπερινό), ένα εσπερινό λύκειο, ένα μουσικό γυμνάσιο και λύκειο και ένα αθλητικό γυμνάσιο και λύκειο. Τέλος, υπάρχουν πολλά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια που καλύπτουν όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια η συμμετοχή και διάκριση μαθητών από τα Τρίκαλα στις τρεις φάσεις (Θαλής, Ευκλείδης, Αρχιμήδης) του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Μαθηματικών της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας.[30] Κατά τη σχολική χρονιά 2010-11 τρεις Τρικαλινοί μαθητές διακρίθηκαν καιστη Μαθηματική Μεσογειάδα, στη Μαθηματική Βαλκανιάδα καιστην Παγκόσμια Μαθηματική Ολυμπιάδα. Οι διακρίσεις αυτές είναι συνεχείς και κάθε χρόνο υπάρχει εκπροσώπηση των Τρικάλων στις παγκόσμιες και διεθνείς διοργανώσεις των Μαθηματικών.[31]
Στην πόλη λειτουργούν πλέον δύο ανώτατες σχολές: το Τμήμα Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ)[32]τουΠανεπιστημίου Θεσσαλίας, πρωτολειτούργησε το ακαδημαϊκό έτος 1994-95. Από το Ακαδημαϊκό έτος 2014-15 αναβαθμίστηκε σε Σχολή και πλέον ονομάζεται Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού[33] (ΣΕΦΑΑ). Από το ακαδημαϊκό έτος 2005-06 εισήχθησαν σπουδαστές στο τμήμα Ανακαίνισης και Αποκατάστασης Κτηρίων[34]του τότε ΤΕΙ Λάρισας καινυνΤΕΙ Θεσσαλίας[35]. Από το ακαδημαϊκό έτος 2000-10 λειτούργησε καιτο τμήμα Πολιτικών Δομικών Έργων[36]. Μετην αλλαγή του εκπαιδευτικού χάρτη της χώρας καιτο σχέδιο «Αθηνά», τα δύο τμήματα συγχωνεύθηκαν και πλέον λειτουργεί με ενιαία μορφή το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε.[37], το οποία ανήκει στη Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών (Σ.Τ.ΕΦ.) τουΤ.Ε.Ι. Θεσσαλίας. Στην Πόλη των Τρικάλων έχει την έδρα της, από το 1975, η Ένδοξη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών (Σ.Μ.Υ). Η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών (Σ.Μ.Υ) είναι Ανώτερη Στρατιωτική Σχολή Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ), ανήκει στην ανώτερη βαθμίδα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με τριετή φοίτηση, και ένα επιπλέον έτος εξειδίκευσης, ανάλογα μετην ειδικότητα του κάθε στελέχους.
Στιγμιότυπο από αγώνα τουΑΟΤστο Δημοτικό Στάδιο Τρικάλων.
Οι αθλητικές εγκαταστάσεις της πόλης είναι:
Δημοτικό Στάδιο Τρικάλων: Έχει φιλοξενήσει μεγάλα αθλητικά γεγονότα, όπως το super grand prix Τσικλητήρεια το2003, πανελλήνια πρωταθλήματα στίβου, αγώνες Σούπερ Λιγκκλπ. Είναι έδρα της ομώνυμης τοπικής ομάδας ποδοσφαίρου, αλλά και πολλών αθλητικών συλλόγων.
Κλειστό δημοτικό γυμναστήριο: Φιλοξενεί αγώνες όλων τωναθλημάτων, καθώς και πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Ο.Α.Κ.Α. Περιλαμβάνει κλειστό και ανοικτό κολυμβητήριο, καθώς και κλειστό στάδιο καλαθοσφαίρισης, όπως επίσης και προπονητικά κέντρα. Έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν μεγάλα αθλητικά γεγονότα.
Αθλητικό Κέντρο Πάρκου Αγίου Γεωργίου: Κατάλληλα διαμορφωμένοι χώροι αντισφαίρισης, κολύμβησηςκαι ανωμάλου δρόμου προσελκύουν καθημερινά πλήθος πολιτών.
Ποδηλατοδρόμιο ολυμπιακών διαστάσεων: Κατασκευάστηκε κοντά στο χώρο τουΤ.Ε.Φ.Α.Α. το2004, αλλά ποτέ δεν ολοκληρώθηκε.
Πολλά γήπεδα ποδοσφαίρου λειτουργούν επίσης σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως και ιδιωτικά κέντρα αθλητισμού, ακαδημίες ποδοσφαίρου, αντισφαίρισηςκαι άλλων αθλημάτων.
Η αύξηση της χρήσης τουδιαδικτύουστην πόλη των Τρικάλων καιη επίσημη ανακοίνωση της πόλης ως πρώτης ψηφιακής της Ελλάδας μετον τίτλο e-trikala δημιούργησε νέα δεδομένα στα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Από το2004και μετά έχουν ιδρυθεί δεκάδες τοπικές ιστοσελίδες ενημερωτικού και αθλητικού περιεχομένου, portal, καθώς καιμπλογκς από τις αρχές του2008. Τα κυριότερα είναι τα παρακάτω:
TV 10 Θεσσαλίας[73]Οι εγκαταστάσεις του σταθμού από το καλοκαίρι του 2022 χρησιμοποιούνται αποκλειστικά γιατο TV10.gr μιας καιτο κανάλι πουλήθηκε στον Αχιλλέα Νταβέλη ενώ μεταφέρθηκε στη Λάρισα (όπου ήδη στεγάζονται η εφημερίδα Πολιτεία Λαρισαίων καιτο FORMedia.gr) όπως επίσης το κανάλι απέκτησε εγκαταστάσεις στο Βόλο (όπου εκεί στεγάζεται το Ράδιο Ακρόαμα το οποίο μεταονομάστηκε σε FORMedia Radio λόγω της εξαγοράς από τον νέο ιδιοκτήτη του καναλιού). Τέλος το κανάλι έγινε FORMedia TV στα τέλη Μαϊου 2022 αρχικά προβάλλοντας δοκιμαστικές εκπομπές και από τα μέσα του επόμενου μήνα άρχισε να παίζει κανονικό πρόγραμμα. Το κανάλι καιτα παραπάνω μέσα ανήκουν σήμερα στον όμιλο 21admedia του Αχιλλέα Νταβέλη.
Στα Τρίκαλα φτάνει κανείς μεαυτοκίνητο, λεωφορείο ή τρένο.[76] Επιπλέον, το Αστικό ΚΤΕΛ Τρικάλων[77] λειτουργεί λεωφορειακές γραμμές τόσο εντός της πόλης των Τρικάλων όσο και μεταξύ των Τρικάλων και γειτονικών χωριώνκαι οικισμών. Ακόμα τα Τρίκαλα είναι η πρώτη πόλη στον κόσμο, που λειτούργησαν τα λεωφορεία χωρίς οδηγό ή CityMobil2 σε πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Δήμος Τρικκαίων διατηρεί σχέσεις με πόλεις του εξωτερικού, ενώ συμμετέχει καισε διεθνείς οργανισμούς πόλεων. Η πόλη των Τρικάλων έχει αδελφοποιηθεί με τις πόλεις[78]:
Σχετικά πολυμέσα
_(1).jpg)
Γερμανία
Ρωσία
Ρουμανία
Γαλλία
Κίνα
Σερβία
Ελλάδα
Αλβανία
Κύπρος
Κουρσούμ Τζαμί
Πύργος ρολογιού
Γέφυρα
Βυζαντινό κάστρο Τρικάλων
Ναός Παναγίας Φανερωμένης
