Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Γιατη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|5|05|2024}}
ΟιΜαπούτσε (ισπ.Los mapuches), επίσης γνωστοί ως Αραουκάνοι, είναι ιθαγενής φυλήπου κατοικεί σε περιοχές της κεντρικής, νότιας Χιλής, καθώς και της νοτιοδυτικής Αργεντινής, συμπεριλαμβνομένου και σημεία της σημερινής Παταγονίας. Οι ίδιοι αποκαλούνται 'Μαπούτσε', ενώ την ονομασία 'Αραουκάνοι' την έλαβαν από τους Ισπανούς αποίκους τον 16ο αιώνα. Κάποτε η επιρροή τους επεκτεινόταν από τονποταμό Ακονκάγκουα μέχρι το Χιλιανό Αρχιπέλαγος και επεκτάθηκε αργότερα ανατολικότερα μέχρι την αργεντίνικη πάμ-πα( λέξη της γλώσσας Κέτσουα που σημαίνει πεδιάδα). Σήμερα αποτελούν το 9% του πληθυσμού της Χιλής καιτο 80% από τους ινδιάνους πουζουνστη Χιλή. Είναι συγκεντρωμένοι κυρίως στην περιφέρεια της Αραουκανίας. Πολλοί όμως μεταναστεύουν στο Σαντιάγο για οικονομικούς λόγους. Συνολικά αριθμούν ένα εκατομμύριο άτομα.
Κατά την προκολομβιανή περίοδο ήρθαν αντιμέτωποι με τους Ίνκας, από τον βορρά, οι οποίοι απέτυχαν με αλλεπάλληλες προσπάθειες να κατακτήσουν τηγη τους. Αργότερα, οι Ισπανοί κονκισταδόροι, από τον 16ο αιώνα, αντιμετώπισαν τρομερές δυσκολίες στην προσπάθειά τους να τους υποτάξουν. Το 1553 αποτυχημένες ισπανικές επιθέσεις κατέληξαν στο θάνατο τουΠέδρο ντε Βαλδίβιακαιστην καταστροφή πολλών βασικών αποικιακών οικισμών.
Οι Μαπούτσε δεν καταλήφθηκαν από τους Ισπανούς και παρέμειναν ανεξάρτητοι ως το 1883, οπότε και έγιναν τμήμα του κράτους της Χιλής. Κατά την περίοδο της δικτατορίας τουΑουγούστο Πινοσέτ πραγματοποιήθηκαν μαζικές διώξεις εναντίον τους.
Οι γλώσσες των Μαπούτσε ομιλούνται κυρίως στη Χιλή καισε λιγότερο βαθμό στην Αργεντινή. Τα δύο κύρια παρακλάδια είναι η Ουιγίτσε (Huilliche) καιη Μαπουντούνγκουν (Mapudungun).
Κύριος λόγος ρήξης των Μαπούτσε μετη σημερινή κυβέρνηση της Χιλής είναι η διανομή της γης που παλιότερα εκμεταλλεύονταν.